Tractatus novi de potu caphé; de Chinensium thé; et de chocolata. Parisiis apud Petrum Muguet, 1685

113쪽

TRACTATUS

CHINENSIUM THE

De natura The, de nomine ejus, locis

λ quibus assertur se usus ejus

antiquitate .

, Chinensium The nunc aggredimur, inter ista enim non minima est convenientia. Ut Arabiae Ca- se ita Chinae The debemus ; ejusdem sint amaritudinis 3 eodem pene tem

114쪽

TRACTATUS

pore Europaeis innotuerunt, ambo calide assumuntur , experientiaque ac diversa Autorum scripta eadem fere effectus iis tribuunt. Notabilis tamen haec inter ea intercedit differentia, quod Case granum , The vero folium fit. Pari utar methodo in ejus natura& facultatibus exponendis. The s

lium est in China & Jap ta nascens: Chinensibus dicitur , Japonensibus ut 8c Indis Cha aut Pha, Tartaris ac Persis D vel , Europaeis denisque The. in Asiam & Europam fere dum siccatur. Fi ex folia haec ferens,

cujqs figuram ab amicio huiuo tractatus cernere est, ita leviter a Bolanicis c

gnitus est ut prudentiae intersit docere' quae a peregrinatoribus nostris habentur antequam opinionem meam pro feram.

Author libri illius cui titulus est

patio Prorinciarum Consederatarum ad Chinarum Imperatorem, excusi Lugduni Batavorum anno I. s. in hujus Imperii quam exhibet descriptione loquens de The pagina 7 . in hac erumpit. Praestantissima

115쪽

stantissima folia Cha ct The reperire est in regione Κiatanon & quidem prope urbem Haeicheu. Folium istud sq. parvum est nec differt a Coriariorum Sumach , cujus quoque speciem aliquam esse crediderim, nec tamen syl- Vaticum est, sed domesticum & dili- ς

genter excultum, neque etiam arbor

sed frutex in jucundos luxurians ramusculos. Flos ejus flori Sumach ς multum similis, nisi quod Coloris sit magis flavi. Tempore aestivo pri- smum tradit florem non admodum 'qfragratem. Baccae vero prinὐ coloris viridis fiunt subnigrae ; rami floribus vestiuntur albis & flavis de summo sad imum denticulatis & aculeatis. Ad conficiendam potionem ex Cha Indis tanti aestimatam , prius solum quod vere novo nascitur folium requiritur quod mollius quoque est 'Unum post alterum & separatim id η collectum parvo M lento in cucuma igni apponunt subtilique culcitrae qex tela go stipina tenui & laevi mani- Mbus convolvunt ita involutum igni

116쪽

cccc

de novo apponunt alteraque vice fricant usquedum tantopere involutum & conglomeratum plane tandem siccum e vadat,quo facto maximam partem vasis stanneis bene obturatis arctissime includunt, ne videlicet substantia & qualitates nimis subtiles evanescant; longo enim tempore asservatum', si aquae iniiciatur pristinam acquirit viriditatem ; extenditur seseque dilarat,etsi selectum probumque sit,aquam sapore & odo- re jucundo, iubviridique colore im-ybuit. Diversa Chinenses ei imposuere nomina, juxta varias in quibus ger-ε

minat locos, ac quibus pollere potest μqualitates . quumque id quod prope

Haucheu crescit omnium ni praestantissimum, id quoque Mogocha nominarunt & aIiquoties Iso. francis li- bram divendunt. Semen ejuS terrae

injectum elapsis tribus annis jucunctos producit frutices nostrates Ribes rosisve magnitudine aequantes. Altae nivis grandinisque rigores incremen

117쪽

m CHINENSIUM THE. Ioueto ejus nullatenus ossiciunt, quod mihi persuadet terram nostram ei non adeo fore Novercam, si in Ioeos aliquo umbroso fertilique granum

ejus seminaretur. ' c

Reverendus Pater de Rhodes in itineribus suis typis datis hanc descriptionem instituit.The foliu est magnitudinis folii arboris punieq. In fruticibus provenit Brusco similibus.Duq ins China duntaxat provinciae, ei natale solum ministrant prima est tranquin

ubi The nascitur praestantius, Cha di-ctum,altera vero Chincheau.Folii istius collectio non minori ac vindemiae nostrae cura perficitur: in tanta ibi ς succrescit copia, ut suppeditetur tre- steris Provinciis Chin et Japoniet, Tun Cochinchinae regionibusque aliis in quibus ita viget usus The ut

temperantissimi , ter saltem singulis diebus dimo plurimi decies aut duodecies vel ut verius dicam singulis horis id hauriant. Folium hoe colle- ctum in fornace bene siccandum curant, vasisque stanneis bene obclusis M '

118쪽

TRACTATUS

'postea includunt quoniam expositum aeri omnes, veluti vinum, Vires amittit Batavine, eam cum illud in Gallia divendunt adhibeant curam,

ignoro.

Tui pius Medicus , Amstelodamensis in 'bservationibus suis Medicis libro

quarto cap. . '.de herba haec fatur, nihil Indis est frequentius quam potuSconfectus decoctione plantet Chineri-- sibus The Japonensibus vero Τehia dictae , cujus omnem quae ab ipsis regionum illarum primoribus accepi notitiam posteritati consecrare non

lia sunt longiuinula acculeata &denticulata ita alibi quoque radices habet fibrosas & in parvulas particu- q. aas distinctas; nequ e in China tantum N Japonia late succrescit sedet in Chiam aut Siam:hqc interim interce-

.it differentia quod folia in China V

proVenientia coloris sint viridi-fusci ad nigrum accedentiri ea verb quae in

Iaponia,viriditate sint magis pallida decolori saporeque jucundiore

119쪽

DE CHINENSIUM TAE ior

quo fit etiam ut Tchia Japonenses pluris aestimetur quam The Chinensium . ita ut saepenumero Tchia centum francis libram veneat. Videntur Authores isti differre aliquo modo opinionibus , siquidem Nieuhostius in relatio'e legationis ad Chinam duas tantum regiones folii hujus foraces ait Sc incontrarium abit Pater de Rhodes, id in Japonia quoque crescere aiens. Scribit vero Tulinpius eo & Siam gaudere. Sed parum a hoc referret,modo Cuinam planti ψ

ciet The annumerandum constaret,

quod scitu difficile est, quum nonnili folium siccum absque sem ine, flore aut radice hucusque allatum sit. Nie hostius inter species Sumach collocare Videtur, qui frutex in regionibus istis haud ignotus. Gasparus Bauhinus in Pinace speciebus foeniculi id annumgrat. Bontius The parvam dicit hembulam cujus folia denticulata ςonsolidam minorem referunt. Simon Paulim tractatu de Tabaco ct rae, postremum

4stud non Chinae tantum est Japoniae

120쪽

deberi, sed plantam esse in universa Europae cognitam contendit , eam nempe quae Latinis Chamesearnm aut Myrtin Brabantica, Germanis Gallis Diment Rostat Danis Pors & Belgis Gageldieitur. Quod super hoc disserit pro- Iixum nimis, qua ut huic tractatui inseratur. Dico tautum paucos admodum in sententiam ejus ivisse , quoniam ad plantam in certam speciem redigendam, non sussicit folia ejus e teriora considerasse, sed penitius ea tota perscrutanda est. Doctoris hujus principio , de Sumacho & Betonicae The annumerari quiret, chm & ea referat. Indefinitum ergo manebit donec eam melius simus edocti. Insuper Author proprio alibi se jugulat gladio, etenim rusticos Belgas refert Cham e-leagnum Cerevisiae suae injicere fortiori reddendae & ad inebriandum aptiori, quod The viribus plane con- trarium est, cum praecipue ejus facultas sir, ebrietatem solvere. Maginus in commentariis suis Geo

graphicis refert Scytas Minores qui . inconditis