장음표시 사용
51쪽
Iuptate in studiis habitandi ulla vitae voluptas major aut superior sit. Sed vires animi intenduntur ad ea, quae in scholis tractsri debent, . commentanda , emendanda, amplificanda , ornanda, ut juventuti salubriora sint, quo cre-hrius repetantur, nec novitatis gratia unquam placere desinant. Huic igitur negotio Omnis o- Pera navatur, omnis diligentia adhibetur, alii , . quibus otium est, relicta librorum multiplicatione. Nec frustra illud agi testatum est judicio intelligentium hominum, quibus, aut scholis . nonnunquam intereSSe, aut legere et perpendere eontingit, quae ibi discipulis traduntur. Et varia Iaboris egregie peracti et maturi documenta, quae nunc oblivione facile obscurentur, ad p0- steritatis memoriam perlatum iri puto, nisi auctores nimia saepe modeStia cohiberet, quominus ea, quae praeStantiora sunt, quam ut schol rum in umbra lateant, aut ipsi tandem in lucem ederent, aut heredibus post mortem suam edenda committerent. Jam haec si consideramus,vo o RsTius multo magis laudandus, quam vituperandus est, quod plura non reliquit typis
. EXpressa. Ante multos jam annos exierat ru- . mor , virum egregium Parare commentarium ,
quo Euangeliorum origines data opera explicaret. Huc spectat, nisi salior, quod, triplici sua ad-
52쪽
- 45 nothtione in loca selecta Novi Foederis Heiderabergam missa, ipse Cn Eu ZEno scripsit: se alia eaque .graviora jam diu cogitare , in quibus, restituta pace et rebus publicis in ordinem redactis, alacriori animo elaboraturus esset. Quod leve non fuisse promissum , firmiter mihi persuasit inspectio magnae multitudinis chartarum, in quibus dicta singulorum Euangelistarum inter se comparare et id agere inceperat, ut aliquando propositum essiceret. Nec incepti persequendi aut
vires ei desuerunt, aut voluntas; sed timorem menti injectum intercessisse arbitror, quominus inchoatum absolveret. Postea autem Selecta Patrum Graecorum opuscula eum annotatione in lucem edere constituit, et ne spem salleret evenistus , tantum huc contulit operae, ut subinde doeo diceretur, quod apud TERENTIUM CHREMEsde ΜENEDEΜo dicit, ipsum tempus non remittore nec se respicere. Sed nec ingravescentis aetatis dissicultas diligentissimo viro concessit, ut unam Selectorum IOANNIs cir sostomi editionem, quae in publicum prodiit, pro voto et instituto suo curaret: neque ei, dum vegetus erat, alia, quae in mente habebat, propter temporis brevitatem aggredi licuit. Nam, si a munere v Cabat, eum, Praeter res domesticas, occuparunt
discipulorum, et qui scholis ejus interfuerant
53쪽
antea, et qui etiamnum intererant, haud interis missae curae; ossicia societatibus, quibus adscriptus erat, Praecipue Haganae, praestanda lsrequens, quod cum nostratibus non solum, sed etiam cum Viris Doctis extraneis habebat. vl- stolarum commercium. Quid plura P Experii norunt omnes, quam exiguum sit temporis spatium , quod suum dicere possit Doctor Acade. micus, in partibus suis agendis strenuus et assiduus; inexpertis hoc ut credant, vix aut ne vix quidsm longa oratione persuadebitur. Sed etiamsi vo o RsTIus nihil scripti reliqui fiet, magnorum tamen meritorum causa dignissimum esset nomen ejus, quod pie veneraremur. Ut enim, multis Voterum, qui scripta varia edi derunt , in oblivione iacentibus, socRATEN, Binditoribus tantum docendis , immortalitatem coci.
secutum esse accepimus; sic ad VooasTir sa-mam conservandam discipulorum, qui ex ejus schola prodierunt, ingentem commemorare numerum susscit. Nimirum B Ro Es II successor in Cathedra, non solum nactus est provinciam,
qua ille decesserat, sed novam et ipse sibi scholam condidit. Quod si quis vooasTIO Paratum esse dixerit benignitate sortunae, quas o casionem ei offerret magnae sibi eelebritatis ita Theologia acquirendae, equidem non valde gra
54쪽
vabor. Ut enim Fris verae Theologiam invenerat iacentem; ita Lugdunum- Batavorum v natus est , ut ei vacillanti succurreret. Ille autem duos tantum habuit collegas, TE HATERuri et B AVIuri, viros quidem claros et egregios, sed
quorum alteri Religionis et Societatis Christianae historia prae ceteris et mandata ι et in delieiis erat; alter Literis Orientales haud meuκ ac The logiam curare debebat. Itaque illi ab initio via patebat jurentuti varias diseisinae partes tra. dondi ἰ eamque sibi devinciendi. Neque tamen
credo; hano sortianam voohsTro valde pro futuram fuisse, nisi ipse praeelaris virtutibus excelluisset. Probe memini illius temporis . quo, cum literis humanioribus conguetudine eontractat adiΤheologiam accessi. BRO Esrome in diseiplinam tradebam, sed infaustissimo omine, cum Vir optimus postridie ejus diei, quo illum primum salutaveram, satali morbo
opprimeretur. Meliori successu ceteros adibam, quos mihi superesse laetabar, praeceptoresi et haud sitis utilitatis fructu eos docentes audi ham: sed illi, ut partem tantum tradebant reo Tum, quas appetebam animo; ita damnum iniis hi sarcir non posse videbantur, quod mortis Mepcitus .pportaverat. Τum insantiae meae reis
latus neminem habebam, qui rectam mihi
55쪽
- 48 monstraret studiorum viam et rationem. Neque illo jam tempore librorum, ad captum juventutis Scriptorum, tanta aut exstabat, aut cuivis p rata erat copia, quanta hodie cives Academici . Pars sobrie utuntur, pars misere abutuntur. Rerum igitur divinarum, quam perceperam, cognitio satis erat exigua. Sed , si quis unquam, oppor tune mihi meisque sodalibus venit vo O RATIUS. Scholas ejus. inter primos adeo. Novi velut orbis arcana mihi deteguntur. Ut ab ore Viri totus pendeol Ut voce ejus et exemplo ad laboris et exercitationis assiduitatem quotidie excitori Ut identidem mihi fidum et Perpetuum grat lor studiorum ducem et comitem, quo Praeeu te demum ab erroribus tutus Academiae spatium decurrere possimi Ingratus esse nolo manibus virorum, qui mihi multiplicis boni auctores ex stiterunt : sed si animi candor sententiam dice
xe jubet; dicendum est, me quidquid de Theologia accepissem, cum Scholis egrederer, v O O R-ε T i o potissimum. debuisse.
Quod mihi obtigit, experti quoque sunt S dales, qui mecum Theologiae studebant. Ita
que rogati nomen doctoris, cujus disciplina nos praecipue ad sacra obeunda formaverat, v OOR STturi profitebamur. Sequebantur optimi quique eorum, qui, nobis proxime Succedentes, Aca
56쪽
- 49 demiam Lugdun Batavam adierant. Fere omnes tandem, quotquot hinc, suam quisque inprovinciam, proficiscebantur, ejusdem praecipue viri se dicebant discipulos. Et tempore
Beipublicae in servitutem NA po LEONTIs redis actae, cum hominum quorundam malevolentia eum impietatis in res divinas commissae, Haeresin vulgo appellant in insimularet, non nulli eorum injuriae partem tulerunt, eum stultus male sedulorum clamor impediret, ne in stationem, aut primam Vocarentur, aut Se cundam tertiamve promoverentur. Sed nec 3 spiciones , neque accusationes juvenes ingenuos,
qui Lugduni - Batavorum Τheologiam docti
erant, inducere potuerunt, ut v O ORATI uri suum desererenti Ille vero innocentiae suas conscientia fretus et impavidus, et ipsa in doctrina, quam initio tradiderat, ut verba reseram, quibus de cALvIN o utitur BEE A nihil Prorsus mutavit, et a consueta docendi via notransversum quidem discessit unguem. Et ut sole oriente evanescunt vapores humi, sic, eo sortiter procedente, paulatim exstincti sunt salsi invidique rumores. Tantum autem abest, ut
cavillationibus de fama eius detractum sit, ut longius illa percrebruerit. Excusso, quod Pa triae injectum erat, servitutis iugo, optata re
57쪽
- ω rum Academicarum renovatio animum ejus, quamvis nullo laboris stimulo indigebat, ad claritatem εcholae suas adaugendam exhilaravit et excitavit. Mox in laudis communionem Venctis Tunt e LAR Issius, jam Handemviri recta strudiorum ratione tradenda magnam relebritatem nactus, et sun INGARI Us; tum ad hreve tem-Pus B ORGRRUs; postremum K ISTIUS: egregii
viri, qui omnes, utinam sata dedissent, ut hanc Patriam nostram ad hunc usque diem illustraranti Sud ut illi vo ons TIum, pars, Praeceptorem colentes sibi aestimatissimum. Para, eum Theologum annis meritisque superiorem habemisS , reverentia et caritate prosecuti Sunt; sic t lis tantusquρ hic suit, ut splendidissima eorum
luce nomen ejus non obscuraretur. Ante sex et quod superat annos, Cum memoriam bene.
sciorum , quibus Providentia Divina eum cumulaverat , celebrabat, et tanquam animi, ut ISO CAATEs ait, simulacrum proponebat, de cathedra.essari potuit, quaecunque hujus p triae regio sibi ante oculos Obverearetur, se .ubique intueri in multitudinem virorum, antustitis Sacrorum vel et Academico munere sun- gentium, qui tam Sua quam collegarum fiuorum ex schola profecti essent. Quantum autem Salutis per hanc discipulorum catervam universae
58쪽
- 51 civitati singulisque hominibus attulerit, et nemo ullus novit, et ipsi vo ons Tro latuit mortali;
nunc vero eorum, quibus cognitis coelestia ga
dia augeri possint, nihil plane viro immortali latere confidimus.' Quomodo sectum sit, ut vo o RSTIus ingemlem discipulorum copiam sibi conciliaret, quas stio nunc minus dissicilis est. Haud pauci, qui primum, gravitatem viri suspicientes, timidius Eum salutatum venerant, mox videntes, nihil ei magis cordi esse quam causam iuventutis sibi mandatam, nomini ejus addicti abibant. Dei de sagaciores quique probe animadvertebant, eum studiis doctrinarum urgendis non vanam sibi aliisve quaerere gloriolam; sed id strenue agere, ut Sacrorum antistites se aret ad populum docendum aptos et idoneos: qua in re mutatum diligentiae ab eo positum esse, ne homines quidem fugit extraneos. Tum plurimis fiduciam sui saciebat religione, qua vulgo cognitum erat, eum ad excutienda et supplenda, quae ita sch la tractari deberent, vitam quasi dicare et consecrare. Nuper ego, quae ipse, ante triginta et quod superat annos, de doctrinae divinae capi-
iiDus ex ejus Ore excerpseram , cum exemplo conserens multo recentius scripto, utrumque inter libriam tantum interesse reperi, ut saepe in
59쪽
- 52 alium plane auctorem incidisse mihi videreri Sicuti autem illi curae erant omnes, qui ejus indisciplinam convenerant; Sic unumquemque, quomodo se gereret, observare Solebat, ut singulorum rationes, mores, studia cognosceret.
Hinc alios brevi ab aliis discernere. DeSides,
inertes, recti et honesti immemores , nunc leniuS , nunc acrius reprehendere. Renitentes Coercere, ne mali serperet contagio. Contra vero bonos . et strenuos identidem adhortari,
ut viam tenere pergerent. Tristibus, qui sibi suoque ingenio dissidebant, stimulos admovere , ut reciperent animum. Audentioribus , ne nimium exsultarent , tanquam frenos injic re. Quibuslibet denique aditum ad se dare. Multos haud secus domi quam in schola explo rare consilioque adjuvare. Optimos quosque a micitia complecti. Ita v oons Tius alienum BEpraestitit a Doctoribus Academicis, quos existimare queritur RE IN HARD Us, se suo muneri
Prorsus satisfecisse, si in schola apud audiem tes, quorum nemini interrogare docentem licet. vel eorum, quae obscura i sunt, illustrationem Petere , disputaverint; vel, ut fit, chartulis Mincendi munere permisso, lectoris lancti sint par tibus. Iuvenes autem, ut quisque, VPORSTIO Praeeunte , majores in studiis faciebat progressus ;
60쪽
- 53 sus; Ita maxime hunc ducem suum et ipsi colere solebant, et apud alios laudibus extollere. Neque intra parietes tantum haec hujus viri cura se Probavit, sed in solem quoque et lucem illustria ejus documenta exierunt. Exercitationibus publice disputandi, ut multum tribuebat, sic praesidebat saepissime. Acutiores disciplinae
suae alumnos haud raro excitabat, ut subsecivo
tempore, ad periclitandas ingenii vires, da quaestione sibi proposita nonnihil scriberent. Quod
cum nonnullis eorum tam prospere Successerit,
ut commentationem haud spernendam in lucem ederent fortiterque defenderent, dicere vereor, utra magis laudanda sit, discipulorum diligentia , an prudentia praeceptoris, qui suo et conis silio et auxilio iis affuerit. Aliis vero juvenibus selectis negotium Disputationis, quam ipse scri Pserat . ab argumentis, quae ei opponerentur publice tuendae. honoris causa commisit. Iam hi omnes, cum postea se laudabiliter in Doci quisque suo gesserint vel hodieque gerant, even ius docuit, quam cautus ingeniorum, quid sinisgulis insitum esset, vo on 3TIus fuerit aesti