장음표시 사용
401쪽
Cur qui manus caesuram per totam obtinent palmam, vivere diutius pos-lsint 3 An quoniam minus vivere possunt, 'uae carent articulis,incompastaq; sunt, quale genus omne aquatile est. Quod si quae articulata non sunt, vi tam breuiorem agere solent, constat contra se se habere quae articulata. Cuia ius profecto generis illa etiam sunt, quaecum sua natura omni articulo careant, tamen articulata, nonnumquam quoad maxime licet, consistimi Maianus autem pars interior penitus articulo vacat. De hac eadem te se idem Aristoteles libro primo de historia animalium capite decimo
quinto eodem Theodoro interpreter Pari inseνιον manus mola Leitar: earnosa es scissaris i ta inale,suu da merae Ioviam sitieeι visa svaria avi binis dactis ν totam, breuioris tinis vin longistia nem ιolam des Mnι. sed quas Theodorussisseris vertit Graece est πειρα, avox proprie significat anιιalam id est, naι- tim ossam compossionem'uae uariis modis fit,ut late docet Galenus initio libri de ossibus t hie autem appellat scuti etiam problemate decimo sectionis trigesima quartae, ubi hoc idem iterat problema, hoc est scissuramsectionem, aut diuisionem: articuli autem proprae non sunt, sed merito articulorum sunti vulgo lineae appellantur; bene quidem articulatis longiores, male autem breuiores: Cum enim foetus in Hero manus habeat adductas, & veluti in Orbem conglobatas, ex articulo tum , qui in digitis sunt, motione. & ssem, lineae illae exculpuntur, quae editis augemur. Ets quidem virtus formatrix valida, & materia obediens per totam manum protensae, sin se cus non per totam. Porro autem quae linea a quorum articulorum motione sat, non est hic explicandi locus necessarius. Igitur quae articolis carent, aut male articulata, illa sunt debilia, sicuti ostendit idem Aristoteles Ioeo adducto sectionis trigesimae quartae, tenerae aetatis exemplo. Non articulatorum autem, & breuis vitae exempla affert tum problem te citato, tum hoc loco pisces. Athenaeus autem hbro octavo, ex eiusdem Philosophi sententia, serpentes,ostrea, & pulmones marinos his verbis: παλιν τ σωι τὰ --α dminis , E ,,τὰ I ψαμειά i di, auraismi, oviae, inae 3 m. Quae Desectam us ita uertit: Animaliam quadam rursum Asotetissentis, eommissum artisauram comm , in humi uem,boaem, asinum. qtiorandam memira nugis anualis vinciri, ut pulmonis manni, ostreora eripe ιis. Igitur articulus srmitudinem, robur, & rei absolutionem, ac persectionem den lat i unde & metaphorice ανι Gen, quod est antealis earrastra Mo . , de εὐθ iis, hoc est an min.8e debilis, poni, obseruant Grammatici 1 scuti, infirmis, imperseditis, partes distinctas. & absolutas non habens vi ἔμωαν ά ΜΘρα - , fariam informem, de minime diastinctuisi dixit Aristoteles: contra ανθ ροδι arristiti . robrium, ut de leone dixit idem Aristotelesi uniuersum corpus α Θυδὲς, te τἀπιδις, ani usum, est neruosum, quod dixit alibi etiam, ani Iare, pro ultimam manum imponere tanquam Hiiusmodi perfecta, fit absoluta sint alia vero minime: Ergo male articulata vitae breuioris: a contrario igitur hcne articulata longioris sunt: quae autem manus interior pars caesu tas habet per totam protensas, illa quoad licet, bene articulata est, atque idcirco vitae longioris nuncia; dicitur autem quoad sicere illa enim pars natura sua articulo caret, est enim earnosa ut habuimus superius ab eode Aristotele;perpauca autem in ipsis atticulis carnem; plurimam autem in partibus inter articulos mediis a natura merito productam monumentis consignauit Galenus libro primo de usu partium capite decimo tertior Huiusmodi autem quasdam atticulationes in ipso cordis etiam corpore extare scripsit idem Aristoteles libro tertio de partibus animalium capite quarto his verbis: Ieam aliam ararculatronem ν - sMa-βe rapuis ilem haberemi sunt- quamquam non ita οὐ ut, τι quia expiari Lissis eo actum .sea τι modo dixi, ani latum pessus Uenianι. Sunt antea Atiora coria earam, i sensa me has valem: ιnaνιιι alatia a rerum, qai sese hebetiori sum, in sum. Haec Aristoteles eo loco.
Cur animantium homini vel uni, vel maxime oculi Aeprauantur Ani quod homo vel solus, vel maxime morbo comitiali capi in puerili aetate
i solet, cum certe deprauari omnibus accidit. . 'sectio
402쪽
Sectione tragesinia hoc idem problema repetit Aristoteles iterum ι atque tertio conti - nenter: qiue ibi sunt problemata vigesimum septimum & vigesimum octauum: cum vero vigesimum septimum eisdem omnino quibus hic esseratur verbis: vigesimum octauum duabus rebus dissere, primum quia illo nominantur oculi, - ο ψάς δ inpostreu, Mahpe eνtumvir, quorum hic nulla mentio, sed άνθ ρωπω -m 'ται, homo peraen ιών, ut appareat manifeste in praesentia de oculis problema proponi, sicuti interpretans facit eo- Aorus ; quamquam de sane verbum ipsum δ ρες Pr, de oculis ipsis etiam haud nominatis accipi, exemplum habeamus in Hippocraticis deinde quod eodem vigesimo octauo ei im tres asserantur ad quaesitum rationes, atque tertia eadem huic sit; ibi dicitur hominem solum ex animantium genere morbo comitiali corripi, quod cum falsum sit, oves enim Si caprae eodem corripi dicuntur, & canes ob erirasse me aliquando memini; ex praecedenti vigesimo septimo, de hoc quod in praesentia exponimus sit ii admonuit Hie to mus Mercurialis variarum lectionum libro quarto capito nono ita moderanda est Aristotelis sententia, ut non solum inter animantia hominem, sed maxime eo morbo corripi diramus. Plinius tamen de ipse libro undecimo capite trigesimo septimo, soli ex animalibus deprauati dixit his verbis, cum de oculis loqueretur: Uni animalium iam ni de a maν 1 unde eo nomnia Stratinam, o Patorum. Aristoteles igitur cur homini deprauentur, eam caussam satis perspicue tradit, quod vel solus, vel maxime epilepsia in puerili matecorripiatur ι hic vero morbus cum partes omnes corporis conuellat, praecipue tamen oculo , qui sua natura mobiliores, εc infirmissimi sunt, sicuti scripsit idem Aristoteles sectione trigesima prima problemate vigesimo secundo, Sc vigesimo tertio. Quod veris pueros maxime mothus ille infestet, puerilis etiam dictus est:quia igitur obnoxius puer epilepsiae, obnoxius etiam oculorum dis hortioni, praesertim mate puerili, quo tempore maximo accidere solet.
Cur animantium homo maxime sumo assci potest3 An quo ὁ homo la
crymam maxime emittit: fumatio autem non nisi cum lacryma est3
Ad hane oculorum ex sumo hes nem pertinentia problemata alia duo proposuit sectione itigesima prima, sextum propith ad prominentes, vigesimum secundum generatim ad omnes: non eodem ramen quo hic termino usus est problemate vigesimo secundou ,- e κνῆ - , fumatur homo , sed ramem est ιει τὰς ι γαλαῖς famin Malos mordet. Porris deris erit nobis sermo cum Deo conregente illa exponemus. Nunc cur sumo irritetur homo, aut eius oculi molestiam eam sentiant, illam reddit rationem , quod assectus hie sit eum lae mist fumus enim lacrymas ciet, homo autem maximὸ illac inati dicit autem max-e etiam alia animalia ut crocodilus post interfectum hominem dieitur lae mare, unde adagium, Craciaili Iar ma. Cur autem sumus lacrymas cieat, aliaqu2stio est ad quam ex problemate citato vigesimo secundo multa suppetunt.
Cur equus equo, homo homini,atque omnino cognata cognatis sibique similibus gaudent, atque cupiunt: non enim quia pulchrum videtur. Cupi- A a a 3 ditas
403쪽
ditas autem formam sequitur elegantiorem: nam si id esset, rem pulchram
suauiorem esse oporteret. Nunc autem contra potius euenit, ut quia iucundum, suaueque est, ideo pulchrum esse videatur. Nec etiam omnibus res ea
dem voluptati est nec pulchrum idem laetitiae: aliis enim esse aut bibere, aliis concumbere t aetabilius est. Sed caussa cur unumquod4 iunctum suo cognato maxime, suauissimeque concumbat, in aliam cadit quaestionem. Pulcher rimum vero id etiam esse, nondum asseri vere potest, sed nobis quod ad concumbe dum suauius est, pulchrum certe videtur: quoniam rei quam cupimus aspectu quoque nimirum delectemur. Et quidem in caeteris etiam cupiendi generibus res pariter sese habet. Cum enim sti detinemur, humorem se uius cernimus. Quod itaque ad usum aliquem pulchrum est, & quod idem maxime cupere solemus, suauissimum id esse ipsum videtur. Quod autemper se tale est, non praeterea sic esse videbitur. Argumentum quod adolescentuli, plerique formos aptique nobis esse videbuntur, cum aὰ concumbendi usum respexerimus: Nunquid igitur ita, ut etiam plus gestiamus, quam si deformes quosdam intueamur 3 Non hercle, nisi eorum auidi sumus: quo mo
do potio quoque videtur pulchrior. Nam si sti detinemur humorem multo
suauius aspiciemus. Versus est Homeri Odyssea ρ.
Hoc est semper si ιυ- δαιι Dein is similem. Ex quo versu multa ad hanc smilitudinem, de amicitiam inde prouenientem disputat Plato in Dialogo,qui inscribitur Lyss;quae videre , ad hanc quidem materiam eonducibile sit. Aristoteles autem non soluit quastionem consueta particula, ἡ, adhibita: sed amouet responsionem quandam, de ex ea viam sternit ad solutionem, ut videbimus. ἡ ρ δε- plan enum'pulchrum v διών Amovet responsonem ,& inquit non ideo eontingete delectationem, δc mutuum illud desiderium, quod inter similes, 3c congeneres est, quia simile pulchrum st. Erat autem haec responso ut puto,ex vulgari sententia, seu potius antiquo prouerbio,de quo idem Plato incitato dialogo, 6-ν φιλον, piachram esse amicum. Hie autem problematis locus admodum corruptus est, primum enam particula, α, hoc est, is, locum nullum hic habere videtur, do omittitur ab antiquo interprete, qui pro ea redvit amem, nec in The dori tralatione eam agnosco: deinde ipse Theodotus haud exprimit is: quo modo comte hira existimem posse corrigi dicam ad finem. Interim puto hunc elle sensum: Voluptas, Ac desiderium, quo congeneres animantes limul esse de versari cupiunt, non inde oritur, qudd pulchrum congeneri videatur, cupiditas autem, de voluptas a re pulchra Oriatur , senim ita esset, qub res quaeque pulchrior apparet, dulcior etiam, fle suavior videretur, id
autem non usuuenire sequirur ad probandum rus I μα- λωπακι Nanc amem contra'
ιιus. Et hunc locum magis etiam priore corruptum esse putor ac Theodorum valde diauersam lectionem secutum esse. Ego autem Graeci textus, quem excusum habemus vestigia secutus, hunc puto esse sensum: Non solum, quod pulchrius est, illud etiam non est suauius, quod proxime dixerat ; sed potius contingit aliquando, ut pulchritudo contristet,
dc dolore afficiat, quae res nimirum variis occasionibus accidere potest a neque quod veth, de re ipsa est.mlebrum, illud etiam est sume. Hoc autem sensu duntaxat immutanda est particula ita; pruno loco posita, fle pro ea reponendum Evii, hoc modo et γ κ, ν αλ, quod si pro λλπια ι, dicamus λωπιι, expeditior adhuc erit idem sensus: est autem haec veluti iteratio eius, quod initio dixerat, non quia pulchrum videatur, Oppormna tam P,tamquam modo ratione probata sit.- δή1. μι es Am omnitas res. sequitur ad probandum Aristoteles,non ideo coringere alteri alterius desiderium alii mutuam inter Con-l generes animantes voluptatem Ob pulchritudinem; quam rem modo alio etiam argu- mento eonfirmauerat. Ait itaque, quod volupe est, quodque in pulchrum, nimirum natura , de ex se, non illud volupe, de pulchrum omnibus est: fle sonaste legendum πωm, non πἀσα , dc ita puto legisse Theodorum, qui omnjι- uertit. Non est autem idem omnibus volupe . quoniam alius desiderat comedere, aut bibere, alius concumbere: si uero quae dulcia sinat, talia applehenderentur, aeque ab omnibus omnia, de a singulis singula appet
404쪽
rentur, quod non fit. Ex verbis autem allatis, Ac ex materiae vicinia, de concubitu verbal . l seciens qui inter congeneres suauissimi: perscitur, aliam ait esse quaestionem, quae nimi-j j xum speciatim sit pertractanda, de qua tamen illico nonnulla subdit, illud statim exciti
l dens,quod propositae sententia aduersabatur, non creari in eo voluptatem, quia pulcherri mus sit congener: sed potius, ut apparebit, quia usui sit, unde stemnit viam ad problematis solutione dicensis ιε --: τὸμάαι σωυAAM.fa nobis Pod ad eoneum natim.Nobis inquit, quod in consuetudinera usu dulce percipitur, hoc pulchrum videtur, hoc desideramus,&hoc cum aspicimus, saudemus: quia igitur cognatus cognato suauissimus ad usum percipit tur,& suntlis simili i eo cognatus cognato,& similis smili mirifice gaudet.Vsus auic ratione, iucunditate in nobis oriri probat excplis; nam quia ex potione, cum siti asscimur,maxi.'imum usum percipimus quia sti nos leuat ideo sitientes potione iucundius aspicimus unde colligit ia problematis solutione perspicue inseres. Igitur quod ad usum quenda pulchrum est quodis maxime desdetamus, hoc videtur dulcissimu esse; tale autem nimirum est con gener,non autem quod per se pulchru est:illam etenim adluic persevcrat amouere responsionem quam initio attulerat,dicens non quod per se,& ex natura sua dulce,seu pulchrum est, iam suaue appareat, neq; eci gaudemus, nisi tale usui fiteriti Probat id signo Aristotele in re quidem turpi, A inhonesta, sed materiae propositae admodum amni, & illis tempori bus in Graecia admodum usitata, quid entin illa in regione vulgatius puerorum amoribus3 probat igitur Aristoteles, quod ex se tale est, non videri nobis tale, nisi usui sit. Viri enim sunt, inquit; qui pulchri nobis appareant, quum ad consuetudinis usum respexerimus di camus potius consuetudinis, quam, concumbendi, quod transfert Gara; suus enim est, &eonsuetudinis usus sunt, inquit, qui tales nobis appareant, usum illum respicientibus qui
etiam, qua viri pulchri fortasse sint; apta nimirum, δί proportione rcspondenti i membra habentes, cum viris conuenienti de accommodato colore; indeque etiam voluptatis ali
quem sensum haurimus. Nunquid autem, ait Aristotcles, ita pulchri appareant, ut magis delectemur, quam illi, aut nos, apsi, quum alios aspicimuς ad consuetuainis usum aptiores, at re ipsa fortasse magis deformes, membrorum symmetria SI colore 3 id vero non si, aiti Aristotelexi nihil vero prohiberet fieri,s desiderio non assceremur; at desiderium rectumi iudicium impedit 1 quae enim ob usum, quem praestant a nobis desiderantur, illa libentius aspiciuntur, eis sua natura haud ita pulchra sint : sic enim etiam contingit, is pulchrior videat in humor, suauiusque ab eo conspiciatur, qui sti afficitur. Atque hoc modo videtur procedere ratio; verum expeditius aliquanto si modδ incorruptis locis ferendae eoni cturae) s ad illa ωροι τα --AM , negativa particula apponatur, legentes ου προ hie enim erit sensus,& ita procedet ratio: si ad consuetudinis usum minime respexerimus, viri sanh nobis videntur pulchri, qui natura sua tales sunt, partesque illas, 3c conditiones habent, quae in viro pulchri aspectus desiderantur, quo aspectit etiam voluptas aliqua percipitur. Nunquid autem, ait Aristotelcs, ita pulchri appareant, ut iis delectemur magis, quam ath, aut nos etiam quum alios aspexerimus ad consuetudinis usum oculis intenti
qui fortasse natura haud ita pulchri sint 3 Id verδ minime contingit, ait Aristoteles, nihil autem prohibetet; ut scilicet, quae pulchriora sunt, pulchriora viderentur, si usus des de
rio non essemus affecti. Vsus igitur est qui gaudium S suauitatem commendat. Nec vero Plato in dialogo, quem adduxi cum de amicitia ex similitudine loqueretur,utilitatem,quae ex simili est,praeteriit: licet ille rem alio modo pertractarit, 3e in alia abierit. Porro autum quoniam nos a Theodori tralatione admodum recessimus, quia Ac ille a Graecis verbis,quae excusa habemus, admodum recessi; ut expolitionis nostrae ratio constet, Si diuersitas appareat,necessarium existimavimus, problema ipsum Latine, seu potius barbare verbum everbo proponere, de ad verba ipsa subinde quaedam adnotare fidelitatem omnino, elegantiam nullatenus sequentes: Car equus equo, o homo homine gaudet, aιque omnino cognata e
quam nim: sensus enim quem expressimus co modo expeditior.J Propteν quo igitur unam quodque eo ato mutam maxime, o sanufirme venerem exerceat. aha quaevio est quoniamsanel pulcherrimum si, non iam veram: stea nos, quod ad consuetudinem istunaam es, quoniam Iam ρH-
405쪽
se tale, non ita signam avitem haim. Viaeniar enim nobis eliam τινι palchra esse, M eonseri ad nom, .m νsieremibus. f Hoc loco putabam addi posse negationem, ut sensus expeditior esset J
Hie etiam puto subisse mendum i quem tamen existimem elle loci sensum, patet ex
commentario. J Nihil sane prolabeι, vis a deno assectis mi: ita mera potio pulchriores s enim
Cur hominis prior pars pilosior, quam posterior est: quadrupedum contra posterior, quam prior, setosior An quod omne animal bipes partem
priorem habet pilosiorem: nam aues quoque eodem modo, qu .homines se habent. An partes infirmiores natura semper integere potius consueuit: in sirmum autem unumquodque loco sui corporis aliquo est. Quadrupedum vero omnium rartes posteriores, infirmiores loci caussa sunt, quam priores assci namque a frigore, aestuque amplius possunt. Hominum priores infirmiores sunt, incommodisque illis eisdem opportuniores.
Quae hic proponuntur habemus etiam apud eundem Aristotelem libro secundo de hi
storia capite primo his verbist Caseris animaribus. quae pilis testiuntur, partes prima pilosiores jant,suma atilem glabra omnrno, aus minas pilos r homo contra. Et eodem libro capite octavo. Sisiae tum pane corporis pran pilosa suntompote quadrupedes, Iam sapina ι an tiam hominis for .mam gerentes t hae enim res contrario modo se habet in hem nisus, ae in quadrupeditas, it datimes. At libro secundo de partibus capite quare ecimo, caussam praetcrea apposuit his ver bis : Euadrupeaam generipiti non pariesupina,sta prona prurus habentiar Homo contra parte magis si*ma, quam prona ipsis etiam ver mensi ratia au ancis sunt an malibus. Itaque quaά-
ά sus prona potius egent teyumen o priora astem quamquam nobstiora sunt, tamen 'ν corporis i ι inflexam faresar . ae tepent. As homini quoniam prsor pars compar posteriones, propter ιν paris excretionem, ideirra natura parat nobiliori adfameni iam censit adhibendam , semo emo naIara
rei melioris avictor es: qaoad rim feri poses. Haec autem ratio eadem est, quae & hoc proble mate secundo loco assertur: sed prius de priore agamus. Homo ideo parres iis pluas, quae ad ventrem & pectus pertinent habet pilosores, quam pronas dorsi, quoniam bipes est, Omne autem bipes ita se habet, sicuti ostendit auium argumento i hae enim ventris partes pluribus, sed minutioribus plumis vestitas gerunt Haec autem ratio, est quidem a posteriori, cuiusmodi multas alias in hoc problematum libro affert Aristoteles, sed ea, sicuti &illa, ut plurimum aliis talidioribus innituntur: bipes enim ideo supinas partes habet pilosiores quoniam est rectae staturae, rectae autem stati rae ita conuenit ob cam,quain secundo de partibus attulit rationem a nobis modo adductam,& iam declarandam: ut enimuero in idem denique Hae duae rationes cadant, sitque prior imperfectior & veluti inchoata , altera autem persectior, Ac absoluta. - τά άiniri An partes in mures. Manifesta admodum argumentatio. Natura solet integere partes infirmiorcs, partes infirmiores in quadrupedibus sunt posteriores, aut pronae, natura igitur has merito integere solet. Porro pulos esse animalibus integumento hic non exprimit, exprimit autem citato loco secundi de partibus. Illud probat, posteriores partes in quadrupedibus esse infirmiores: proponit autem ; animal .vnumquodque esse aliqua sui corporis parte infirmum ; quod inseruiat tum i iis rinitati quadrupediam tum hominum ostendendae, de qua mox. V idetur autem Themdorus logiste γε γ:ατ: at formis excusa habent eteorri. r id vero haud multum intersi, b nus cuiui,maptus ex utroque sensus I siue aliquo modo, siue aliqua ex parte, aut aliquo corporis loco dicamus unumquodque animal esse insimum. Igitur in quadrupedibus pa
406쪽
l tes hae infirmae posteriores sunt, quaa obnoxiae multis incommodis, loci, de situs caussa,
qui est apertus ,& detectus, unde frigora, de aestus patientes, redduntur imbecilliores; anteriores autem, quod dicebat secundo de partibus b corporis flexum, cum prona incedant quadrupedia, tepescunt: fruuntur igitur commodo, de carent incommodis: debilioribus igitur, aequius,& melius erat consulere. In hominibus res aliter se habeti priores
enim, seu supinae partes, debiles similiter, ac infirmae ratione loci sunt, nam eisdem in commoius subiiciuntur, quibus posteriores, nam ratione figurae recte, aeque frigora, Ecaestus patiuntur venter, & pectus, ac dorsum, Ae natest de hoc est, quod dicebat ieeundo de partibus, os Hua ιρθ- τα --γιι ὀ- es, rasione Aura recta aequatia esse priores ostimnbus. Cum igitur partes hae,ratione loci sint non dissimiliter infirmi cur ob eam quidem tibilitatis rationem, homini pilosa redderet posteriora, caussa non erat: at erat in quadrupedibus. Adsuit autem alia, quam proposuit loco saepius iam addi icto secundi de partibus; quia haud cogente alibi indigentia, parti nobiliori magis consentaneum fuit adiumentum adhiberet priora autem nobiliora sunt, sicuti ibidem scribit Aristoteles. Porro autem quod Theodorus vertit ad finem, incommodiaque istis eissem oportuniores, non bene facit, ut puto, nam AI sensum corrumpit, 3e verba. Verba ita sonanti δ' hoc idem p riuniar. Nulla vero hac adest comparatio , dicit enim, idem pati, minimE verb, magis pati a Nec vero comparationi locus est: non enim verum in homine partes anteriores post rioribus insimiores esse sicuti in quadrupedibus posteriores anterioribus ratione loci S situs dictum esti sed paria sunt, hac quidem parte ut diximus. Igitur si rationis vim de sensum attendimus, quod Aristoteles dixit, hominum anteriora csse infirmiora, caute accipiendum explicandum est ex illis quae sequuntur,pammιών hoe idem, minime vero, quod Theodorus facit, ex illis liae postrema corrumpenda. Alioquin etiam cui ignotum comparatiotim pro positivo sumi aliquando Vel etiam dicamus, Aristoteli interiora hominum esse infimiora, non tamen ratione loci, aut situs: sed alio nomine, debiliora igitur alio nomine, paria ratione stus, eisdemque passionibus subiecta, erant tanquam nobiliora vestibus integenda: Et veth etiam argumentationi superius postae locus est: Nams natura partes debiles de infirmas contegere solet, partes autem anteriores de supinae d biles sunt, non secus ac posteriores Se pronat, quia eisdem ineommodis subiectae, non ne hac ratione negetur illis hoc adiumentum, quod denegaturi quadrupedibus, quia eis aliud ex corporis flexu paratum est.
407쪽
Cur animantium homo maxime soleat sternutare An quod etiam grauedine maxime homo teneatur. Cuius rei causa est, quod calor, qui circa cor est, sursumque sua natura effertur caeteris animantibus in armos se effert,Vnde per refractionem disiectus, parti in ceruicem, caputque petit; partim in spinam , lumbosque desertur: haec enim livea recta, iuxtaque basim sita omnia sunt. Quod cum aeque corpus pene totum recalescat, humores quoque in se se pariter digerit, planeque partitur: humores enim calorem sequuntur. Ex quo fit, ut neque a grauedine admodum infestari, neque sternutare quadrupedes soleant. Sternutamentum enim, vel spiritus uniuersi delatio est,haenore scilicet plus aliquid exhalante, vel crudi humoris conatus, Caecursusque. Quocirca destillationes solet praecedere, quae quidem animantibus caeteris minime incidunt, eo quod caloris illa delatio, ante, retroque portionibus aequis se digerit. Homini vero, quod erecta basi se in sublime modo stirpium, attollit, euenit, ut caloris elatio plurimi, & vehementissimi caput adeat : elatusque eὁ calor, meatus concalfacit, rarefacstque capitis,qui tales demum effecti, nimirum capaciores humorum, quam meatus cordis inseriores redduntur. Quoties itaque accidit, ut caput humescatur, refrigereturq; extrinsecus amplius, quam satis sit, essicitur ut calor, qui & alimentum habet, & se in partem interiorem contrahit, nimirum, crescat, crescens se se in caput, meatusq; capitis esserat, quo humores praetenues, crudi', sectantes, implent meatus, destillatione'; faciunt, & sternutamenta ratione simili mouent. Nam inter initia destillandi, calor humorem sursum praecedens, inflansq; meatus, sternutamenta expulsu spiritus, ductuq; humoris tenuis, acrisi incitat. Vnde fit, ut post grauedinis sternutamentum, pituitam aquae similem abstergamus. Haec cum omnia sese mouerint, humores coacti, crassim subsident, & foramina capitis, nasis intersaepiunt. Facta enim tumidiora, distentioraque caput dolore infestant. Argumentum quod nullus per eas spiritus soraes mittitur. Ex quo sequitur, ut neque sternuere, neque olfacere possint, qui grauedine detinentur. Sternutamenta autem, quae sine grauedine mouentur, has quidem easdcm ob causas veniunt, scd exiguis, leuibusque initiis. Itaque ubi vi caloris collem humores sunt, facile as eodem calore pro sua exiguitate spirascentes, in nares interrumpit. Strepitum vero spiritus, non minus violentia sese efferendi, quam sui copia, mouet. Cum enim calor directo tramite se ad cerebrum usque extulerit, e ue ipsi impegerit, ad nares reflectitur, eo, quoniam meatus illac foras de cerebro pertendant. Quod cum illa soras reflectendi delatio spiritus, nares versus
contra naturam agatur, vehemens ut fiat nimirum euenit: itaque strepitum mouet e Caeterorum autem animantium aues maxime grauedinem sciatiunt,
quod formam corporis maxime similem hominibus gerunt: verum minusquam homines assiciuntur: quoniam caput magna ex parte deorsum tenent, ut quae victum abs terra petere soleant.
Hoc problema ter ab Aristotele hoc libro proponi video. Primum superius hac eadem sectione vigesimum: iterum hoc loco;tertio sectione vigesima tertia decimum. Cum vero huius sectionis vigesimum, & decimum trigesinae tertiae, iisdem pene verbis, iisdem sane
408쪽
l l sententiis suerint explicata, ratioque ducta ex forma seu figura loci per quem sit stemul l latio:hie a materia de essentiali rma ciusdem sternutamenti rationes promit. Tradit au-ltem non minus des illatiotiis quam sternutamenti causas, quoni vin eodem ferme gradui j pr edunt,& eodem sonte manant:vndc dc llatim illam frequentioris in homine sternut i tionis caussam reddit, qdod friuuentius etiam grauedine ob destillationem corripiatur. l Primo igitur destillationem pertractat, tum sternutationem. Dellillationis autem caussam eam reddit qudd caliditas multa scui luunt ditatem iungi mox subditiin homine ad caput
' feratur minime veto te caeteris ana malibus in quibus per uniuersim corpus, Et per caeteras partes dispergitur, idque ratione figura: , qua praedicta animalia sunt nam cum quadrupe dia prona incedant de caput dem illum habeant, calor qui sua natura sursum sertur non in eaptit tecta asscendit, quia demistum, Ac minimc sursum ut in homine est: sed in annos impingit; inde autem pur refractionem dispertitus in ceruicem, caputupinam. lumbos de fert utinam haec Omnia sunt in eadem circumserentia nec a corde ac basi unde calor manat, magis rectum,aut magis promptum calori est iter ad caput, quam ad armos quoniam veth calorem ipsum sequuntur humores,sicuti etiam scribitur quinto de generatione, quemadmodum diximus superius, scuti calor dispergitur per omnes dictas partes, ita etiam humor, unde multo bumiditatis onere capite leuato, cuius partem caetera etiam membra sustinent , minime inscitatur grauedine, aut sternutatione: sit enim sternutatio merito eius. dem caloris S: humoris. Sternutamcntum enim nil aliud est quam delatio vel spiritus, qui simul de uniuersim est collectus, eo quia corporis humores aliquid plus exhalarint a calore: aut delatio humorum crudorum,nimirum tenuium,& aqueorum , cum quibus etiam spiritus iacccssatio coniungitur, sicuti ostendit Galenus commcntario septimo aphorismorum
s quinquagesimo primo, quem locum etiam arbitror superius a me suisse adductum: ex quot etiam seri solet ut sternutamentum praecedat distillationes ipsas, tanquam nimirum i incital piente materia agitari in spiritum vcni, quae Minde copiosius ad nares fluens grauedi nem gignit. Destillatio autem haud contingit animalibus , quae quadrupedia sunt ob ratio-l nem dictam, cum ratione figurae calor aequaliter per totum corpus dispertiatur, nec minusi ad anteriora quam ad posteriora stratur.Porro autem quoniam limc Aristotelis sensa, alicii l bi a Theodori tralatione diuerse exposuimus, quod iacimus Graeci textus verba secuti, uti expositionis ratio constet, operae prctium putaui, Verbum pene e Verbo conuertentes N blematis partem quam hactenus exposuimus, lectoribus, Graecae linguae ignatis propons nere sicuti in reliquis ubi opus filii a nobis factum adhuc est,& verλ fiet pollea: Cur re annmi istis homo maxime sternaιet s An quia os aedine maxime corripuar 8 mim aatem eatissa/st auoniam ex ense eatore circa cor, o naιura apιossum ferri, in abis gaidem animal Assestiis iam nasaram eius, laris est ad armosn hine autem per resachonem discissus partim quidem ad relalam, esin feriar partim amem aὸ spinam is lambos, quoniam in eadem rectistiium Me omnia fiunt, oporrecia is bissem. AEque aurem per corpus delatus, humores etiam per ipsum a vias ιeν disi
isupessia , neque prenatant. sιernutatio enim vel spiritus -aersim ealdicti Alasio est. hamania, 'ses ravoris ahquid magis exhalanιιbus, vel humoram credorum, unis ante antistationes eomin σ,qtia mιmme eulniunt eaeteras ansmatibus, quoniam tabdi delas o uti aeqaaliter se habet, is adam seriora, o ad pseriora. Quod autem vertimus, aque autem per corpus delatus, ubi Theodorus habet, eam a vie corpus pene trium recalescat, puto Theodorum legisse Θερμ-ο, νον : nos autem secuti sumus Q is excuses codices, qui omnes habent , hoc est derastis. --- οπω πιυς οφ . Homιua vero quod erecD. Hactenus docuit, quare grauedo, & ste
nutatio non sant in quadrupedibus:nunc docet quare stant in homine,ab illius figura simia later argumento ducto,quae a quadrupedum figura diuersa est homo enim erectus est,& su blimi , capite elato, quod Arithoteles dicit erecta basi animalia non item. Superius igitur in illis usus est voce LN hic autem όμ, at ut Grammatici docent, rectum est nimirum porrectum in rectum, aut na rectum tendens, όμον autem, erectam, seu arratiam. aut su
blime. Est igitur motus caloris, de cum ipso humoris, in quadrupedibus a corde ad omne panes directus,seu recta porrectus,minime declinans, non tamen erectus, ut ita dicam, aut sublimis talis vero est in homine, quia ille stirpium modo sublimi capite stat. Ex hoo igitur fit ut tota ad comi aseendente evaporatione, maxima δί vehementissima sit, ad alias partes haud distributa, ex qua capitis pori, hoc est venae&arteriae, ac ctiam meatus insensibiles dilatantur, 3e incalescunt, ob quam rum capaciora redduntur ad humores suscipiendos
quam sint vasa inferiora cordis: calor enim ascendens maior Si vehementior in eapite col
ligitur quam inserius sit, 3e effectum, qui dicitur, ibidem gignit. Si igitur contingat caput
409쪽
ita affectuiti extrinsecus aliqua de caussa magis quam par sit humescere, & refrigerari, calor idem in corpore rursus augetur ob duas causas: nam 5e alimentum liabet, scilicet humores ipsos qui abundant, quorum aliqua pars etiam coquc d Λ nutriendo est, atque eidem calori augendo apta 1 3e ob contractionem simul idem calor cogitur, unde etiam illi augmentum: Auctus autem in caput Ze illius meatus fertur. Iam ero etiam cum ipso, qui
remanserunt crudi de renues humores illuc ascendunt, Ac meatus ac vasa opplentus, essi ciunt destillationem, ac sterni itamenta. 9- , u δαθεν --ει. Interpunximus iuxta
Theodori tralationem post hoc adverbium superioribus iungendum censui
mus. e. Fτ-Nam intermina. Persequitur adhuc eundem sternutationis ,& graue
dinis sermonem, de docet liquidius ex qua materia sternutatio fit, & cx qua grauedo, cur sternutatro inter initia catarrhi; Ac cum vera grauedine non seri sternutationes, sed absq; illa, verum ab eis dein caussis, sed leuioribus. Ait igitur sternutamenta ab initio fieri quia oriuntur a calore dc ex materia magis subtili & acria calor autem fertur in caput antequam ipsi humores ex quibus postea si grauedo, meatusque replet spiritu, cuius emissione sternutatio creatur: argumento autem est seri ex materia magis subtili, quoniam post sternu tamenta ex graucdine orta, absterguntur aquosa, nimirum cruda, de subtilia. Postquam autem haec omnia cxtra impetum secerint, alla humores magis densi, crassi, de qua ab illa assectione passi sunt, subsident, de obitruunt meatus qui sunt in capire de circa nares,stq; grauedo; ex qua etiam gignuntur capitis dolores: nam tumidioribus factis S extensis partibus illis, solutioneque continui genita, dolores creantur. Illinc autem peti picitur, ob structos esse meatus illos, quoniam ne spiritus quidem ex illis prodire potes unde sequiatur ut neque sternutarc , neque olfacere possint, qui grauedine tenentur: cum sternutatiost cum spiritus emissione , 5e olfactus cum spiritus attractione: grauedinem aurem hic accipit proprie, nimirum quae fit ex materia magis crassa ut dictum est, cum hac cui in mini me fieri sternutamenta dicit; atqui cum alia quae etiam dicitur graucdo, nimirum ex tenui Ze aquosa materia fera sternutamenta apparuit superius, cum diceret, post sternuta inenta grauedinis abstergi a naribus aquosa: quin de apparet ex verbis,quae illico subdit, sternutamenta nimirum quae sunt absque grauedine de qua scilicet modo locutus est, fieri ob easdem caussas: sed caussas esse leuiores; nimirum materiam pauciorem; unde haud quaquam replet caput: sed a calore ipso prae exiguitate coacta simul,atque in satum conuerna, Ed in nares incidens, erumpit, de strepitum facit; quamuis enim exigua sit, vis tamen qua fertur ea est ut strepitum edere possit, cum non solum multitudo, sed impetus etiam pollit strepitum gigneret est autem motus vehemens, quia praeter naturam, nam cum calor una cum istis tenuibus humoribus, ex quibus grauedo haud st, sursum recta ad cerebrum esseratur , de in ipsum impingat, reflectitur cum cisdem ad nares ι via enim est ab eo ad has, at quia praeter naturam haec res io aut reseactio: sursum enim astandem retro flectitur, violentam, & maiori cum impetu esse contingit: nimirum scuti ventus alicubi inclusus magis strepit,& maiori imperii mouetur. Porro autem de strepitus caussa, qui in sternutatione contingit, haec habet Hippocrates citato loco septimi aphorismorum quinquage
ammaham. Corollarium,quo illius etiam quod dictum est eritas magis confirmatur; ratio ne figurae rectae destillationem maxime contingere 1 nam inter bruta ipsa, cadum ratione aues maxime corripiuntur grauedine, quia formam gerunt hominibus similem, id est catapite sublimi sunt: id autem eo contingit, quia sunt, scuti homo bipedes: minus tamen quam homines destillationem I grauedinem patiuntur, quoniam victus causia, quem e terra de humilioribus locas petere solent, saepius caput demissum, de humi inclinatum
Cur maris animalia maiora, vegetioraque sunt, quam terrae Z An quod visi Solis conium cndo, quae terram ambiunt, copiam detrabit nutrimenti:quami ob rem quae abdita vitam agunt, vegetiora sunt. His igitur omnibus incommodis cum genus maritimum sit imi nune , merito tum adolescere potesti corpore ampliori, dc vegetiori . Plinius
410쪽
l l Plinius capite secundo libri noni in eandem sententiam clari de aquatilibus4 voetui
i piari Enim octo mira de hac aquatilium magnitudine narrant iustoriae: Nana de balenam fuisse reserunt adeo vastam de immensam, vi ad eam tanquam insulam appellerent olina nautae Λ veluti in terram necessariis rebus cxpositis descenderent. Caussam huius magnil indini; resert Aristoteles in Mutrimenti copiam, quae aquatilibus suppetit, non itidem terrestribus 1 sol enim qui totam terram ambit, calore suo quaecunque in ipsius superficie continentur exsiccat, & abliam it. Vnde quae animalibus in nutrimentum cedunt, quae 1 cunque illa sint, tenuiora ta minus bene nutrientia esse ne si cel S: ipsa etiam quae nul l otiuntur animalia, solis vi exsiccata nutrimentum haud ita late ample post uni digerere, scuti aquatilia, quibus prae mollitie facile undequaque extenditur. Igitur quae Soli minime exposita sunt sed ab illius vi abscondita, sicuti aquatilia cum illis incommodis sint iiii
munia, & magis ac melius nutriri possint, tum ratione corporis propri3 nutritioni magisl apti, tum ratione cibi amplius A melius nutriciatis, iure maiore mas quirunt corporis magnitudinem. Plinius loco citato haud absimilem attulit rationem his vel bis: Caasae, aens, hamoriι Laetina t Mason ahIam.qu bus vita pendentitus. In mari aviem Iam Ialestimo, M AD Fae soliti notrimento, aec piense caussas genιιales resubmisemperqaepa erue nata δυνιωέ α ιι
Cur caetera animalia cibum saepius siccum, quam humidum capiant, ho-l mo hutnidum saepius, quam siccum Θ An quod homo natura calidissima est,
s splus refrigerationis desiderat Z
i Hominem potus quam cibi esse auidiorem; atque ideo ex illo saepius, ex hoe latius ani sumere, quotidiani victus expertcntia constat. Multi enim vix semel aut iterum demorsol pane , aut exiguo alio attacto cibo, largo haustu se proluunt. Quin fit notae, ac admodum
celebre,c,raecorum compotationes, praesertim ad finem conuiuiorum etiam ad ebriet tem vi naturali non solum indigentiae, sed multa quoque ex parte videantur voluptati inseriti ret Denique homines, vix aut ne vix quidem comedunt quin bibant, bibunt autem multi absque ullo passu; mirum quam sxpe. Britta contra plurima , post longum &copio in totius fere diei pastum ex licco etiam pabulo, vix semel hauriunt ; cum tamen nonnulla etiam sin quae humidiori aliquantulum delectentiit ut sues. Aristoteles cauissam dieit esse caliditatem. Homo enim calidissimus est,nimirum in genere animalium: calidis
simus autem natara, id est calore innata, ut Hippocratis verba Exponit Galenus commenta rio primo aphoeismorum decimo quinto: Abundantia igitur caloris, seu calorificae sub stantiae multitudine, superat homo caetera animalia, qualitate autem, nimirum vehementia aut acrimonia, quaedam ex illis excellere vi lconcm,pardalim, canem: id vero haud ne gat Aristoteles, te videtur consentaneum siccitati, quae illorum animalium calori est con
iuncta: illa enim calida de sicca; homo alitem calidus Ac humidus, ut habetur primo degeneratione animalium: plus tamen hac in re caloris posse abundantiam,substantiae multitudinem, quam qualinaris modum, hoc quidem loco appareat: qua tamen abunt dantia si ipsa qualitate adiuuetur, ut in aestate usuuenit, mirum quam cisiciat homines siticulosos, de humoris auidos. Igitur homo quia maxime calidus, maxime indiget refrigetatio . refrigeratio autem a potu qui Λc actu N sacultate talis est; iure igitur frequentiorem l x copiosorem sumit potum quam cibium: temperamento autem quo quispiam praeditus est contraria. minime autem ii milia, consuesse hominem accipere, scribitur etiam proble mate sequenti quinquagesmo octavo,qua de re ad eum locum nonnulla dicemus.