Index rhetoricus et oratorius, scholis & institutioni tenerioris aetatis accommodatus; cui adjiciuntur formulae oratoriae, et index poeticus, opera & studio Thomae Farnabii

발행: 1672년

분량: 230페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

86 ordiendi. Cie. i. de Cum a simonide quaesivisset Hiero tyran Natura nus, quid, aut qualis ellet Deus, deliberandi Dς0r. causa 1ibi unum diem postulavit. Cum idem ex eo potui die quaereret, biduum petivit. Cum saepius duplicaret numerum dierum, admiransque Hiero quaereret cur ita faceret ; Quia quanto, inquit, diutius considero, tanto mihi

res videtur obscurior.

Cie. 4eo- Cum Annibal Carthagine expulsus Ephesum xatoro .i, ad Antiochum venisset exul, proque eo, quod ejus nomen erat apud omnes in gloria, invitatus est ab hospitibus suis, ut Phormionem Peripateticum , 1i vellet, audiret: cumque is se non nolle dixisset, locutus esse dicitur homo copiosus aliquot horas de imperatoris ossicio, de de omni re militari. Tum cum caeteri qui illum audierant, vehementer e Tent delectati,

quaerebant ab Annibale, quidnam ille ipse de illo philosopho judicaret, hic Poenus, non optime Graece, sed tamen libere respondisse fertur, Multos se deliros senes saepe vidisse, sed qui magis quam Phormio deliraret, vidisse neminem. Neque mehercule, injuria. Quid enim aut arrogantius, aut loquacius fieri potuit quam Annibali, qui tot annos de imperio cum populo Romano omnium gentium victore certasset, Graecum hominem, qui nunquam hostem, nunquam castra vidisset, nunquam denique minimam partem ullius publici muneris attigisset, praecepta de re militari dare. 3qui,s h. Sophistae Herculis laudes recitaturo , Quis

apaphth. Vero, inquit Antalcidas, eum vituperat tLI v. a. l. 1. Si aut collegam sid quod mallem) Amyli tui

I. Fabius. similem haberes , aut tu collegae tuo similis esses, supervacanea esset orat io mea. nam de duo honi Cossi etiam me tacente Omnia e rep. fide vestra faceretis: & mali nec mea verba auribus vestris, nec consilia animo reciperetis.

LI. . Tacuissem hodie P. C. ne quid in omniumi. Hanno. gaudio minus laetum quod esset vobis loque-xer: nune interroganti senatori, si reticeam,

92쪽

formula. 87 aut superbus, aut obnoxius esse videar: quo-Tum alterum est hominis alienae libertatis obliti, alterum suae. Qui me voluistis dicere ex tempore, accipite Apii l. do rudimentum post experimentum. Quippe, Pro- Deo So- ut mea opinio est bono periculo periculum fa-c xu.ciam, postquam reprobata meaitata tum di- ct urus incogitata, dic. In rebus sublitariis venia prolixior. Scripta enim pensiculati sic examinatis; repentina a ih φ tem noscitis simul & ignoscitis. Pericles, quotiescunque verba facturus in Concionem prodiret, optabat, ut sibi nullum . . ἰ 'b. ejusmodi verbum excideret quod populum exasperare atque irritare posset: aut quod illi contrarium esset dc cum ipsius voluntate pugnare

videratur.

Si quantum in agro locisque desertis auda- Cie. procia potest, tantum in foro, atque judiciis im- Caecura. Pudentia valeret, non minus nunc causa cederet A. Caecina Sex. ributii impudentiae, quam tum in vi facienda cessit audaciae. Verum oc ,

Nunquam mihi defuturam orationem, qua Liv. 3. Lexercitum meum alloquerer . cIedicii mon quod .i scipio, verba unquam potius quam res e Xercuerim,

sed quia prope a pueritia in castris habitus assii e- veram militaribus ingeniis: apud vos quemadmodum loquar, nec conssilium nec oratio suppeditat: quos nec quo nomine quidem appellare debeam, scio cives qui a patria vestra descivistis. an milites qui imperium auspicium.-que abnuistis. sacramenti religionem rupistis. hostes 3 corpora, ora, vestitum, nabitum civium agnosco: facta, dicta, consilia, animos hostium video. Quid enim vos, ice.

Quam consuetudinem illi ex schola politi in i. hiatores tanquam legem servaverunt, ut in ma- ii. '' 'gnis causis sibi a Diis precaremur concedi orationem , vel Cic. conspersam floribus ad aures audientium suavitate deliniendas , vel Demosthenis

93쪽

II ordiendi sthenis vinctam nervis ad animos eorum Ponde re perfringendos: eandem ego coram vobis hoc ipso ex loco hodie persecutus fuissem, si id quod ago putassem potius orationis esse ex intimo artificio promptae, quam mentis cujusdam

divinitus afflatu concitatae: verum cum eos mihi motus sive inusserit ratio, tanquam CX terra homini, sive inlculpserit Deus. anquam e X CCC lis christiano, ut putem hanc Iem quam C O- Dor, non tam orationis esse quam rationis; imo vero non tam rationis quam spiritus cujus dam,&c. tantum abest ut illa optem. dcc. ut pOtius , &c. Oratio rebus dubiis inventa est. itaque nee lego accusando eum apud vos tempus teram, a

cujus crudelitate vosmet ipsi armis vindicastis; lnec istum ad eae tela scelera impudentiam in defendendose adjicere patiar. Val. Max. Nam si prisci Oratores ab Jove Opt. Max b .. tuta nqQ si sunt, si excellentissimi vates a numine ' Uμ ' aliquo principia traxerunt 3 mea parvitas eo justius ad tuum favorem accurrerit, quod caetera divinitas opinione colligitur; tua praetenti fide, paterno avitoque sideri par videtur. Quintil. Ut Aratus a Jove incipiendum putat sis Διωλ. . i. c. άαόρω Θαὶ ita nos rite coepturi ab Homero videmur. Tacit. hist. Nunquam apud vos verba feci, aut pro vobis . vocula. solicitior, aut pro me te curior. Nam mihi exitium parari, libens audio, mortemque in tot malis hostium ut finem miseriarum expecto. Vestri me pudet miseretque , adversus quo S , &c. Tura. 3.or. Est, Auditores) est in magnorum virorum inon solum iudiciis, ted etiam oculis vis quaedam divina latenter implicita, quam cum antiquis oratoribus timerem, totisque artubus exhorrerem , si ut i Ili ex his subselliis quaerere in meae aut ignorantiae tegendae velum. aut ambitioni fovendae segetem. Verum cum hoc. quicquid in isto circulo ludo sive algeo. referatur eo, non ut lo Inet, sed ut ornem, non ut mihi libem eloquentiae i

94쪽

formulae. 29quentiae laudem, sed ut virtutis laudem derivem in alium: tantum abest ut Bruto sic Camillos timeam, ut potius in sinu gestiam Brutos mihi de Camillos hodie obtigi Te auditores. Viri Athenienses, aliis quidem sapientior, solon .a- aliis fortior sum. Sapientior iis qui Pisistrati conatu S non animadverterunt; fortior iis qui seiunt 'ς μ'

quidem, sed metu silent. Musonius Rufus es uestris ordinis miscuerat se legatis Vitellii ad Flavianos de pace studia Philosophiae 3t Stoicorum placita aemulatu S. Coeptabatque permixtus manipulis, bona pacis de belli discrimina disserens, armatos mois

nere. Id plerisque ludibrio erat, plerisque taedio. nec deerant qui proculcarent hominem ero- Pellerentque , ni admonitu modestissimi cujulque dc aliis minitantibus, omisisset intemperivam sapientiam.

Petendi attentionem formulae.

Uod si res trita sit, tritae rei novam promit- Turn. Or. to , nec pervulgatam orationem, ut per humanitatem, quam inclusam in pectoribus domo huc attulillis semper, rogandi mihi sitis vehementer, ne potius contemnatis illam quia trita fuit, quam hanc attendatis , quia nova erit. Si quis mihi Deus vestram ad me audiendum Cic. pro benevolentiam conciliarit; eficiam profecto ut Cli φα'

intelligatis nihil esse homini tam timendum Q quam invidiam, nihil innocenti suscepta invidiatam optandum quam aequum iudicium Quaeso a vobis ut in hae causa mihi detis hanc Pro Archia Veniam accommodatam huic reo, vobis, quem- pq ' admodum spero , non molestam 3 ut me pro summo poeta atque eruditissimo homine dicentem, hoc concursu hominum literatillimo

Verum, ne quis sorte arbitretur me pervul- 'gato Rhetorum more debete rogare, ut patien-'' ''tiam

95쪽

I. I .

s. Agrar. Plutarcho de Anditione. sui das. Aristoph.

interpres. Nigr. i. ora

uo Petensi attentionem formula. tiam liue, di attentionem afferatis, is velim intelligat, me nolle rogare: quin potius Circe a potione ita hodie ex Oratore factum philosophiam. ut tam possim esse generose contemptot si difficiles contemnatis fructuosa docentem ἴ quam velim este gratus, si patientes audiatis breviter dicentem. Quorum utrumque contendam , ut commode possitis, si attendatis: ut vero attendatis rogat vos beata Quapropter vos oro atque obsecro Jud. ut attente bonaque cum venia verba mea audiatis. fide sapientiaque vestra fretus plus oneris su stuli quam ferre me posse intelligo. Hoc onus si vos aliqua ex parte allevatis, feret mut Potero, studio & industria Jud. sin a vobis sid quod non spero in deserar, tamen animo non deficiam, di id quod susce hi, quoad potero, perferam. Ineptus sane ipse siem Aud. si pervulgatas

Rhetorum praeceptiones ad excitandam arrentionem consectarer; cum videatur jam T. ipse

di quod Nartyr fuit, expressisse vobis audiendi cupiditatem, & quod noster fuit impressiste imitandi studium.

Attendite ergo, vestraeque benevolentiae qua dam quasi aura favete auia enti. Date paulisper aures animum qiae in ditionem meam , a me certe stabitis Sc sentietis. Quod ut plenius cognoscatis, quaeso vos ut dum breviter vitae meae rationem adumbIatam explico, die entem me, id quod vultus vestri tacite pollicentur, henigne attent eque audiatis. Quare a vobis, qui nihil de me credidistis, ut eam voluntatem, quam semper habuistis erga me retineatis, peto: a vobis autem, εἰ c. in & Mercurium veteres in dedicandis fanis, adjunxerunt Gratiis, significaturi, Orationem maxime flagitare benignas di amicas au-

Itane, inquit, de Asini umbra audire vultis, de rebus gravibus, & seriis non vultis r

Qua de re quia multa dici ponunt digna ve- sitis

96쪽

Petendi attentionem formnia. 91stris auribus atque hac nobilissima, qua cingor,

Reficite quaeso vos, Auditores, ad ea quae se- b d M.qiaiantur, graviora, subtiliora, admirabiliora, sagitant attentionem ea non minorem quam prae-1titistis. Ex qua etiam factus certior benevolentiae vestrae, adeo ut de vobis omnia sperem, mihi omnia de vestra humanitate pollicear. Cuius dignitas ac venustas quia sine adventi dς 'r'tiis illecebris rapere ad sedc detinere auditores valet: negligam hodierna die, quas in principiis dicendi quidam solicito animo atque an-κio quaerunt, insinuationes aucupandae benevo-Ientiae auditorum ; quam apud vos de integro captari minime nec euarium mihi esse intelligo; Ium ex attentione quam superius praestitistis, tum ex hodierna frequentia. Alacritas vestra & ardor me nonnihil hae Idem 3.or. rentem facile adduxerunt, ut citiusquam statueram, sublatis anchoris rursus in altum e statione, benevolentiae magis vestrae Favonio datis veli S, quam mearum virium Iemigio fretus, orationem impellerem. Quare vos illud unum oro atque obtestor . oti per vestram praeclaram indolem ingenii, moriam, virtutis, perque illam cupiditatem gloriae, qua vos liberalis ambitio titillat, ut oeulos mentis in Eloquentiam intendatis acerrime, dum ejus vim ac potestatem, in qua succum, sanguinem, nervos. robur, gratiam ejus ac pulchritudinem arbitror collocatam, in orationis meae quasi tabula vel speculo , dic.

Quam dum explico atque expedi O, VOS Oro s . or. atque obtestor, ut oratoris, si minus boni. at omnium vestrum amantis, verba benevolis au-

Iibus ac mentibus excipiatis : qui hac spe humanitatis vestrae fretus, plus aliquanto complexus est animo, sine temeritatis suspicione, ruam aetas dc ingenium postulare aut ferre vi-

eatur.

Sed quod vobis sum pollicitus ; quod vos avi- Ibid. I s. oris

dissime

97쪽

Cie. pro

Mil.

Cic. pro Quintio.

Narrandi formula. dissime exoptatis, ut tam insignis exemplaris virtutes non decantatis & tritis, sed novis, reconditis, inauditis laudibus celebrem, oculis vultuque reposcitis. Habenis igitur ingenii mei qualiscunque laxatis ac remissis; cupiditatis vestrae calcaribus admotis , per patentissimum hunc campum oratio ni ea est uso cuisu spatietur.

Narrandi formulae.

Λ Tque ut inde oratio mea proficiscatur, unde naec omnis causa ducitur. De quo neque quomodo dicam, neque quomodo taceam reperire possum. Si enim taceo , &c.

Atque ut facilius intelligere possitis, Iud. ea quae facta sunt, indigniora esse, qua in haec sunt, truar diximus; ab initio res quemadmodum ge-a sit, vobis exponam. &c.

Quid primum querar, aut unde potissimum exordiar, Judices Θ &c. Relicuum est,Judices, ut nihil aliud jam quaerere debeatis, nisi ut uter utri insidias fecerit: quod quo facilius argumentis perspicere possitis , rem gestam vobis dum breviter expono, quaeso diligenter attendite. Id quo facilius facere possitis, dabo operam ut a principio, res quemadmodum gesta ac

contracta sit. cognoscatis Huius dissicultatis fontem ut aperire & ipsa adyta penetrare possimus, paulo altiuS res repetenda est. Primum ego ossicium scriptoris existimo titulum suum legat, atque identidem interroget se, quid coeperit scribere, sciatque si materiae immoratur, non esse longum: longissimum, si aliquid accersit atque attrahit.

Proponendi.Partiendi.

IIT videam potius quae dicam , quam quomo--do di eam. Quare cum hujus dissicultatis expediendae una videatur Ec simplex via, ut pauca dicam i

98쪽

continuandi formula. 93 dicam; orationi meae eam hodie statuam legem , ut unius tantum aut alterius coercita cancellis. Primum mihi videtur degenere belli; dein- Ci pro .

de de magnitudine; tum de Imperatore deli- ''

gendo dicendum. ISed quoniam singulis criminibus caeteri re Pros ς1tιο. sponderunt, dicam ego de omni statu P. Sextii, de genere vitae, de natura, de moribus, deincredibili amore in bonos, de studio conservandae salutis communis atque otii; contenda minque, si modo id consequi potero, ut in hac confusa atque universa detensione nihil a me quod ad vestram quaestionem, nihil quod ad reum, nihil quod ad RempubI. pertineat, praetermissum

esse videatur. Cur igitur pacem nolo quia turpis est ; quia Philippic. periculosa; quia esse non potest . quae tria clum i expono, peto a vobis P. C. ut eadem benignitate qua soletis, verba mea audiatis. Et me facile vestra existimatione revocabitis, Cie. prosi extra hos cancellos egredi conabor, quos mi- inunxiv. hi ipse circundedi.

Continuandi Iormula.

IN singulis rebus materies est ejusmodi ut

dies singulos possis consumere. Haec si haberet in causa, tempus hercule ei-Cic protius, quam oratio deficeret. Rulc. A De quo si paulo altius ordiri ae repetere me 'moriam religionis videbor, ignoscite : Iei magnitudo me breviter perstringere atrocitatem criminis non sinit. Profecto Auditores) quod homini per loca Tuis. 11. dumetis ac lpinetis undique horrescentia facienti iter accidit, ut dum sinuosiori se dumo explicat, asperiori spina implicetur: id mihi hodie in I. ornando usuvenit: in cujus singulis laudibus ita miracula nectuntur ex miraculis, ut dum hinc miraculum fugio minus, inde in miraculum impingam maius.

Quod utinam mihi pro amplitudine auditorii

99쪽

ibid. Nitrona

1bid. 9ψ . continuandi formula. rii prolixa suppeteret oratio,ac non hic maxime clauderet , ubi me facundissimum cuperem.

Sed quid faciam 8 novam quandam patior ex copia difficultatem. Quid, inquam 9 faciam tuu id in verba& rationes stylum torqueo ipsam rem audi -- Sed quidὶ jam ne seorsim sentientium copiae inditionem meam veniunt 3 an sumpta AEgi dein pugnam numero eo, acrius praeliaturus 3 Quas ego omnes ausus contexere, prope mihi infinitum laborem prospicio, & ipsa cogitatione suscepti muneris fatigor ; sed duran cum est quia coepimus, & si viribus deficiamus, animo tamen perseverandum.

Sed par est, quae paucis breviter ae strictim dicta sunt, pluribus copiosius ac planius ex plicare, ne in tanta rerum ubertate ac profluentia, disputantes de flumine eloquentiae, sicci atque aridi videamur. Quorum de crudelissima morte, &c. dicam, eum eum locum tractare coepero , di ita dicam, ut si me in ea querimonia. quam sum habiturus de istius crudelitate & de civium R. indignissima morte, non modo vires, verum etiam vita

deficeret, id mihi praeclarum & jucundum pu

tem .

Lineam hanc sequar, & necessaria magis quam curiosa subtilitate, pauca etiam quae antiquitus tradita comperi, aut quae inventione nOVa concepi, non per guttas ductim stillabo, sed impetu quodam effundam -- Quemadmodum ii, quos casus aliquis ingurgitem detulit, arbitrium admittunt tui,& agun- itur violento raptu : ita ego vix pedem in civinis illis aeternisque corporibus posui, & velocissimo illo motu transferor, nec intra sermonis mei fines queo consistere. Num invitus p Si cum dispendio id sat vestro , lubens desisto, si cum voluptate aliqua aut fructu, pergo. Nec tamen longule me abduci patiar, sed vim mihi ipse inserens, hic vela complicabo.

100쪽

cansinuandi formulae. 9sQuid nunc agam cum jam tot horas de uno Cie. e. genere, ac de illius nefaria crudelitate dicam vertia. Cum prope omnem vim verborum; eiusmodi quae scelere istius sunt digna, aliis in rebus contempserim ; neque hoc providerim ut varietate Criminum vos attentos tenerem ; quem ad modum de tanta re dicam opinor unus modus atque ratio est. Rem in medio ponam, quae tantum habet ipsa gravitatis, ut neque mea, quae nulla est, neque cujusquam ad inflammandos vestros animos eloquentia acquiratur.

Sed quid singula consector & colligo quasi Plui. pa-

vero aut oratione complecti, aut memoria con- 'gi ' sequi possim, quae vos, P. C. ne qua intercIperet oblivio,& in publiea acta mittenda, dc in aere incidenda censuistis. An respiro Sc quiesco imo vero lorum ea Put . . d, pio, & instructam hanc inscendo trigam, ut pau- 'xillulum hoc, quod superest, pulveris emensus, curriculo ad metam pervehar. Verum cum versor in illo stadio, quod perangustis ines usum regionibus non sinit orationem, veluti equum , excurrere libere & ad metam praefinito redire, contineor quasi contractis habenis intra circum . ut in his&studii &temporis angustiis plurimum videar dixisse, si id qd. dicit C. addam CC. Quod si qua caligo meis verbis offusa impediat, quo minus clare intelligar , illa oppositu quasi quodam solis facile dejicietur, si mecum

cogitaveritis. Hoc etiam addo, dc velut auctarium huic ca- Putpiti constituo. air

Transeundi formulae.

Mon me haec movent, quae perspicue falsa Cic. prosunt, ece . sed haec omittam: ad illa quae me si xiv

magis moverunt, respondebo.

Verum, si placet, quoniam hae e satis . spe-ra i ''Io vobis quidem, certe majoribus tuo testa &putida

SEARCH

MENU NAVIGATION