장음표시 사용
11쪽
0uod ad sententiarini ordinem in quaestione nostrinstituendum pertinet, semper maximam ab operam. ut integrum certumque judicium sequar, et a rebunon resutatis ad incerta aut dubia inquirenda progrediar. Sed haec de dissertationis consili atque
ratione dicta sunto. Priusquam autem ad rem ipsam accedo, eos sum indicaturus, Doriam ex Scripti ea, quae Sequuntur, hauserim. Est enim , ut recte monet Matthiae, non
minima laus artis es ingenii, ea, quae jam ab aliis
bene excogitata vel dicta sunt, alio consilio vel inamur lento alio, aliis verbis, nec tamen nilaus bonis, iterum dicere, et aliorum sententias atque inventa in usum suum in convertere, ut ab ipsius scriptoris ingenio prosecta, e re ipsa nata et n0Va Sse, non ab aliis usurpata videantur. Quae quum ita sint, reprehensionem me n0n capturum spero, si quorum virorum ex scriptis hauserim, eos singulis locis saepissime non laudavero. Sunt autem libri, quibus usus sum, sere hi:
l. August Maiihiae: loci n0nnulli libri I. Tusc. disp. cum l0cis Aeschinis et Plutarchi comparati in Vermisclite christen in lat unddeui scher prache. altenburg 1842.)
4. . . an eusde diatribo in locum philosophiae moralis, quae est de consolatione apud Graecos. arajecti ad h. 1840. 5. Cari Sigonius, eine de grossion Humanistendes 16. Ialirhunderis, geschildert on Dr. Iuli. Phil. rebs. - Franksur a. u. 1840. 6. C. Crome: Quid Graecis Cicero in philos0phia, quid sibi debuerit, quaeriliu GImn.-Progr. Diisseidor 1855.
Praeter libros, quos nominavi, aliis multa me debere non ign0ro, quos paene omnes suis locis L seram. - Serium disputationis ita continuabo, ut priori in parte ostendam, quo consilio Cicero librum de luctu minuendo scripserit, quos auctores sit sequutus, quale fuerit consolati0nis argumentum in posteriori autem parte quaestio erit de consolatione nobis servata, et qualis fuerit ejus fortuna, et utrum sit a Sig0nio scripta necne, explicabo; postremo Vero loco faciam de eo, qui mea opinion fuerit consolati0nis nostrae auctor, conjecturam. am ita sperorem melius illustratum iri Sed sacere non posSum
12쪽
praefandi nem, priusquam lectores atque judices, si Arte me errantem deprehenderint, ad ignoscendum propensiores secer eo, qu0 antea ipse deprecatus fuero errores excusatione. Quo facto, jam inicanimo fidenti rem propositam aggrediar.
duo tempore et consili scripsit librum Cicero' Tullia, Ciceronis silia, quae nupserat D0IabelIae eique
filium pepererat, ex partu mortua est sive R0mae sivel Tusculano; 0test enim ex epistulis Cicer0nis eo tem-p0re scriptis minime c0lligi, ubi sit mortua ). dii annum0rti succubuerit, constat sui enim a. 709 urb. c0nd.; sed quod attinet ad mensem murtis atque diem, diversae sunt ductissim0rum vir0rum Sententiae, omnesque Ciceronis interpretes aut Ianuari0, aut Februari0, aut, ut perpauci iique auctoritate praediti viri, Marti mense vita eam defunctam esse Volunt duarum Sententiarum ea, quae Tulliae mortem ante Martium mensem accidisse negat, maxima de digna videtur, atque e magis est pr0babilis, qu0d miles epist0Ias, in quibus prima Tulliae m0rtuae menti Versatur, n0u Seripsit Cicer ante
Martium. 1 Reetissime hae de re rellius mihi videtur judicasse, qui in ed. Cic. opp. V0l. VI., pari. I. pag. 9 Sq. Scribit, narration es omnes de Tulliae m0rte diversas ita c0nciliari p0sse, ut di- eamus, Tulliam quidem etiam p0st discidium factum labitasse iuD0labellae dum ibique peperisse e partu autem p0Stquam e0nvaluit, in Tusculan0, quum in m0rbum incidisset, ei uecubuiSSe. 2 es r. Cic. de natura de0rum, ed. Sch0ematin praef. p. 9.
13쪽
Aeerbissime tulit Cicero calamitatem neque id mirum
p0test videri, I 0gilaverimus magnum illum erga silianiam0rem qui in lunibus seriptis, tu quibus ejus mentiust, spirare videtur, neque patrem vituperare p0ssumus de querelis, quas legimus in epist0lis ad amic0s, praesertim ad Atticum alis lib. XII et XIIl.), quamquam saepissime dignitatis suae est immem0r Dicere quidem n0bis n0Πlicet, quatenus Tullia am0rem meruerit attamen ex Cicer0nis vita et 0ribus effici e0gique potest, muta illa,
qu0rum adversarii Suspectam reddere eam e0nati Sunt,
salso ficta et ommenticia esse. Nihil igitur aliud nisi salsa insimulati est in verbis, quae lim Sallusti n0mini addixerunt viri d0eii, quamquam ut nunc plerique sentiunt, alium habent auct0rem, tu quibus seript0r, quisquis est MVerum, ut piu0r, inquis, splend0 40mesticus tibi animos ullit uxor sacrilega ac perjuriis delibuta sita matris pellex, tibi jucundi0 atque obsequenti0 quam parenti par est neque piu0r, ea verba testim0niis l0nge et undique petitis e0nsutanda esse, quum nusquam apud seripi0res, quibuscum Cicer vivebat, ulla iudicia atque vestigia reperiantur, ex quibus talis ejus nequitia e0lligi possit - duae uicunque sunt, negari n0n 0test, filiae m0rtem patri tam magnum attulisse d0lorem ut 0minum aditus sermunesque defugiens Sese tu Silvae atque praedii sulitudines reciperet, ubi se dol0ribus et literis tradidit, quod epistula ad Atticum scripta ipse e0ustetur: MIu hac solitudine, inquit, eare 0mui 0ll0quis quumque
a vid Pseudosiillusti in M. Tullium Cicer0nem declam. cap.
II. g. 2.3, in cis opp. d. lo Z. Partis ly. vol. IlI., pag. 355 mane me tu silvam abstrus densam et asperam, non exeo inde ante vesperum Seeundum te nihil est nillilamielus Golitudine. ea mihi omnis Sem est eum literis. Eum tamen interpellat eius; cui repugn0, qu0adp0ssum Sed adhuc pares n0 sumus. sua in solitudine animo pr0p0suit, stiae m0uumentum p0uere, quam ob rem Attico saepe mandavit curam, ut I0cum ad 0- numentum exstruendum maxime id0neum emeret Haec quidem res Cicer0nem larsitan in n0nnull0rum invidiam vocare p08sit, quia ipsum ni0numenti erigendi c0nsilium aperiat sententiam, ut voluerit jactare luctum, quum n0nsit signum patris infelicis, si, ubi sanum ab omnibus c0Π-spiciatur, id exstruere voluerit ): sed si omnia velimus perpensare, pater excusari p0test D0I0 ejus magnus,n0 auteni 0ndemvandus suit causas Cicero ipse n0bis assert Sulpici enim, qui ad ipsum iteras e0ns0lat0rias miserat, scripsit ): Turpe enim esse existim0, me n0nita ferre casum meum, ut tu, tali sapientia praeditus, serendum putas Sed pprim0 interdum et vix resisto dul0ri, qu0d ea me s0latia deficiunt, quae ceteris, qu0rum mihi exempla prop0n0, simili in Drtuna nun desuerunt ' Tt 0stquam exempla sibi pr0p0sita, quia ad
1 ad tite. XII. 15. 2 Ciceronem haec v0luisse, satis dem0nstrant ipsius ad t-ticum scripta verba XII. 19: Est hic quidem l0eus am0enus et in mari ipso, qui et Anti et Circaeis aspici possit; sed ineunda nobis ratio est, quemadmodum inmmni mutatiun dumin0rum, quae innumerabiles seri p0ssunt in insinii pusterilate, si modo haec stabunt, illud quasi onsecratum remanere possit - Nihil enim video, qu0d iam celebre esse p0SSit' etc. et r. XII. 36 37. 3 ad sumit. IV. 6. -
14쪽
suum casum n0 essent apta, rejecit, subdit: Mihi autem, amissis ornamentis iis, quae ipse e0mmem0rara quaeque eram maximis lab0ribus adeptus, unum manebat illud s0- latium, qu0 ereptum est. N0n amic0rum neg0litS, 0n reipublicae procurati0ue impediebantur c0gitati0nes meae: nihil in lar agere libebat aspicere curiam n0Π40teram existimabam, id qu0d erat, omnes me et industriae Ductus et Drtunae perdidisse. - Nunc autem h0 tam gravi vulnere eum illa, quae c0nsanui8Se Videbantur, recrudescunt. 0u enim, ut tum me a republica maestum d0mus excipiebat, quae levaret, Sic nunc d0m maerens ad rempublicam c0nfugere p08Sum, ut in ejus b0nis ac- qitiescam. Sic de d0l0ribus suis Cicer ipse, qui, ut verba m0d allata testantur Sentiebat, quantae auct0ritatis Tullia, quae, si cum ea adversam lartunam c0nquestus erat, Senaper S0latii habuerat aliquid, ipsi suisset; qui haud ignorabat, quanta sibi esset jactura e temp0re, quo a republica administranda pr0cul aberat; qui d0lurem de Tulliae m0rte reprehendi p0sse negavit, p0stquam amisit unum qu tenebatur, neque minus habere quidquam offensi0nis existimavit Sl 0l0res n0n essent tanti, quantum filiae pretium fuisset, quam b rem ad Atticum sibi amicissimum scripsit, sese ii judici multo malle
stare, quam omnium reliqu0rum ).
Argumentum, si e reus esset, de d0l0ris magnitudine firmissimum traditum est apud Plutarchum, qui refert, Ciceronem Publiliae repudiuin misisse, quia filiae m0rte visa esset laetari, quique auct0 est undique tum et phil0sophus et amic0s ad Cicer0nem e0nvenisse et epistulas c0n80lal0rias misisse ), qui, si n0 auserre, tamen minuere dol0res adh0rtali0nibusque efficere studebant, ut calamitatem aequ0 serret animo neque ad desperati0nem Se maer0re duci sineret. Cicero et ipse commemorat epist0lam a Bruto sibi missam: quas literas, quamquam et prudenter et amice scriptas, multas attulisse acrimas, non adjuvisse dicit ). L. qu0que Lucceius eum e0BS0lari est conatus perditeras, quas adhuc servata habemus ad sana. IX. 14.). Nec minus D0labella gener, brevi post Tulliae m0rtem, ut ex Cicer0nis resp0ns apparet, ad sana. IX. ll.), peram dedit, ut per literas c0ns0- Iaretur patrem, ut et ipse Caesar epist0lam e0ns0laturiam, pridie Cal. M. Hispali scriptam misit ). Praeterea amicum c0ns0latus est libell0, quem jam c0mmem0ravimus, Ser. Sulpicius, cui Cicer epist0la, ex qua verba aliquot attulimus, resp0udit du0d attinet ad ea, quae Sulpicius in literis scribendis spectaverat ), quamquam erant dis- scillima, tali 0d esse cit, ut unum quemque, cujus d0I0rluctusque n0n fuisset tantus, qui minus maer0rem lavisset, cons0latus esset. Sed nauem c0nS0lali0nem Vicit d0l0r. duae quum ita essent, Cicer ipSe Sese per literas consulari ide0que librum de luctu minuendo scribere instituit. 0u0d 0nsilium postquam cepit, omnes libr0s, qui utilitatem aliquam asserre p0ssent, perlegit, cujus rei ipse est auct0 hisce: Nihil enim de maer0re iuuenil seriptumi ad Auic. XII. 21, 5.13 Plutarch. vit Cie. e. 4 l. 2 ad Attic. XII. 14 4. 3 ad Allie XlII. 20, 1. 4 est ep. ad lam. IV. 5, 1.
15쪽
etiam laci, qu0 pr0laeto ante me nem0, ut ipse me perliteras c0ns0larer etc. Et eo quidem temp0re, quo amici animum ejus stactum putaverunt, eumque frinitatem atque constans lana abjecisse, Sunt pinati, opus est Pgressus 'atura enim adversante et repugnante seri nunpotuit, ut Cicero, silentio usum diuturn0, cogitaret de molestia, qua erat inflictus; 40tur Ipse seri debebat quasi res objecta. Sed ne hae quidem re erat contentus; gemitus et amentationes n0n in libri solum sed etiam in peris unam arusci consecti formam erant redigendi duantum autem defuit, ut libris suis philos0phis studii ingeniique fruetum sibi soli pararet, tantum qu0que aberat, ut 0 libro scribendo se ipsum Solum eunS0laretur, ut, quum ea, quae Graeei phil0s0phi de c0nsulatione in luctu minuendo adhibenda praeclare statuissent, distincte atque ornate explicaret et exemplis ex hist0ria desumptispuleherrime illustraret, ut civibus omnibusque, qui e0n-s0lati0ne egerent quique e0dem in casu ii ipse ve sarentur, prodesset. suam b rem c0ns0Iali0nem illam non sibi ipsi, sed potius p0steris seripsit, qui, quummpus esset, librum in manibus haberent, unde mal0rum s0latium et medicinam petere p0Ssent. Iam igitur videmus, mi solum n0n impulsum impetu qu0dam scripsisse Cice-r0nem, sed maxim eum studi ac rati0ne Ἐuanta et quam singularis animi vis atque e0nstantia tu carissimaestiae m0rier furiasse exclamamus; sed n0 recte pro
Ciceronis iugeni0. su0d quum agere Cicer0 tolus studiis
literarum atque phil0s0phiae recreatus et sibi ipsi red- ditus est; 0I0res renititunt acule0sque emittunt Ipse autem ex libri argument n0n minus magnam V0luptatem cepit, quam ex scribendi genere atque m0d0; et dum legi et, quae legit, effingit, de Graecis inclinguam Iatinam vertit et pus, qu0 sibi pr0prium esse videbatur, suo arbitratu factum maximo eum gaudio aspicit, omnes dolores atque m0lestias oblitus est Itaque ad Atticum, qui
ipsum a maer0re recreare V0luit, Scribere p0tuit, sese d0l0re non ulum n0n esse oppressum, sed etiam librum
seripsisse optimum sedilem librum, inquit, ad te mittam, si descripserint librarii. Affirmo tibi, nullam cons0laii0nem esse talem j. r0ximum igitur consilium, quod Cicero in libro scribendo sequutus est, suit, ut et alios et sese ipsum maxime c0nS0laretur, qu0d, quantum V0luit, est assequutus, ut Verba libri de di inat. II., eap. I. g. 3, ostendunt, quibuscum e0nserenda sunt, quae ad Atticumscribit XIL, 28): du0 me ipse per iteras c0nsulatus
sum, non p0enitet me, quantum pr0secerim. Maerorem minui; 0I0rem nec p0tui, nee, Si 0SSem, Vellem. At alia qu0que sui c0uS0laii0nis Scribendae causa.
Ex Sehitigii enim interpretatione epist0lae ad Dolabellam sanam. X. 1l, . , qua Cicer gener gratias egit bproelia c0ntra adversari0s Sustenta, e0nStat, btrectat0resqu0sdam, ut Caesaris odium in Cicer0uem concitarent, hunc criminat0s esse, d0lures ejus n0n esse tam graveso Tulliae obitum, quam reipublicae au8a, quam administrare jam non liceret Cicero quidem ipse,
16쪽
magno in luctu sese suisse pr0pter rempublieam, omnibustio tempore ad Atticum scriptis epist0lis stendit, praesertim ep. l. libr. XII. ubi seribit sedu0d me tu larum vocas, est oeas, unde etiam mi meis rebus sugiebam. 0uid enim mihi cum lar sine judiciis, siue curia, quoculos Incurrentibus is, quos aequo animo videre nou possum y : Sed hanc calumniat0rum injuriam inultam impunitamwe dimittere n0u potuit crimen ab ipso defendendum erat. Plurimum igitur interesse ipsius debebat, ut, qui salsas eriminationes confinxerant, in eorum oculis,
maxime autem e0ram Caesare omni culpa carere videretur, quam ob rem erat dem0nstrandum, maerorem nullum
esse, nisi ob ereptam morte Iliam. quod quum alio modo sacere n0n posset, illuc ei erat c0nfugiendum, ut librum e0mp0neret, qu0 0sset ostendere, SeSe omnin0 tant0pere neque lugere, neque esse fracti atque amicti animi, quum n0n 0tuisset 0l0rum medicinam accipere, qui esset animo feci atque demiss quique d0lure debilitaretur Dicit autem ipse, sese n0n 0ngius pr0gredi vile, quam e0ueederent d0ctissimi Viri, sequ0rum scripta liceat asserre ipsius Cicer0nis verba, omnia, quaecunque sunt in eam sententiam, n0n legi 0lum, qu0d ipsum erat sortis aegruit accipere medicinam, sed in mea etiam seripta transtuli, quod certe amicti et fracti animi non fuit in duum autem in libro, quem de luctu minuendo scripsit, testimonia essent asserenda infracti animi, c0nstantiae Trinitatisque nunquam amissae, tantam aevera consequutus est animi stabilitatem, ista etiam ad
Attieum scribere e0netur: duo scribis, te vereri, ne et gratia et auct0ritas n0stra h0 me maerore minuatur, ego quid homines aut reprehendant aut postulent nescio.
Ne doleam dui p0sest Ne jaceam duis unquam minus Dum tua me 40mus Mevabat, quis a me exclusus est, quis venit, qui Gnderet Asturam sum a te prosectus; legere isti laeti, qui me reprehendunt, tam multa non p0ssunt, quam ego scripsi. duam bene, nihil ad rem: sed genus scribendi id fuit, qu0 nem abjecto animo sacere posset M. Aliud quoque firmitatis testim0nium habemus in verbis, quae Lactantius de c0ns0lati0ne fecit, sese nihil invenisse aegri animi in libro. Fortasse dicat aliquis, inquit, prae nimi Iuctu delirasses ciceronem. Atqui innis illa rati0, et d0ctrina, et exemplis, et ipso I0quendi genere persecta, n0 aegri, sed e0nstantis animi a judicii suit, et haec ipsa sententia nullum praesert indiciunt doloris Neque enim puto, illum iam varie, iam
e0pi0Se tam ornate scribere l0tuisse nisi luctum ejus et ali ipsa, et cons0lati amic0rum, et temp0ris longitudo mitigasset ). ua tamen in re quaerenda sit illa animi constantia atque stabilitas, jam ex verbis Cicer0nis supra allatis patet et quamquam Cicer0 sese animi rinitatem n0n amisisse, argutiaeniis pr0bare studuit, tamen n0n est, qu0 putemus, ipsum inuin n0n fuisse amictum d0l0re videmus enim diversam fuisse ipsius de statu in libr0 scribendo existiniati0nem meque Semper eandem, quum et Virtutem suam in doloribus serendis
1 ad Attic. XII. 40, 2. 2 Lact. inst. I. 15, 21 sq.
17쪽
servatam glorietur et brevi 0st 0nfiteatur, sese aegritudine afflictum debilitatumque suisse. Cujus rei maxi-ximum argumentum praebent Lactantii verba, quibus: seM. Tullius, inquit, in sua e0ns0lati0ne pugnasse se semper eontra fortunam l0quitur, eamque a Se esse Superatam; - tum autem, quum amiserit carissimam stiam, victum se a sortuna turpiter constetur h, quibuscum Lactantii verbis plime e0nsentiunt, quae ipse Cicer0e0ntendit, Sese naturae vim attulisse, ut magnitudiui medicinae d0loris magnitudo e0ncederet, e0nS0lati0nisque librum medio in dol0re atque maer0re e0nscripsisse; Π0 enim Sapiente eramus, ipse refert ). Cicero igitur, ut jam dixi, librum e0nsulati0nis seu de luctu minuendo scribendum tum aggressus est, quum amici ipsum maer0re amictum putarunt, eumque brevi temp0ris spasi conlposuiSse videtur, Summas certe rerum attigit. duamquam enim Tullia ante Martium mensem non est m0rtua, tamen e0dem mense librum consecit, c0nseelumque jam e0mmem0rat ep. ad Attic. XII 28 ). dua- cum sententia Lactantii verba dissentire videntur, quisitemp0ris longitudinem inter filiae m0rtem et librum scriptum interjeciam fuisse sumpsit. Sed illa dissensio atque contr0Versia facile t0lli potest. Lactantius enim ex libri elegantia atque nit0re collegit temporis I0ngitudinem:
1 Latiant inst III. 28, 9. 2 Tusc. dispuit. IV. 29, 3. est eod. I. 31, 76.3 eis ad Allie XII. 14. Reet J0annes de ruber in libro qui insaribitur quaesito de temp0re atque serie epistolarum ieeronis Sundiae 836), pagg. 24 et 5, dem0nstravit, omnes epistulas, e0nsolati0nis mentionem laetentes, Marii mense scriptas
Cicero autem, libro Marti mense e0mp0sit ae eonlaeto, paulatim scribendi genus expolire librumque Iima persequi potuit. - uem librum tam brevi temp0ris spatio seribere p0luisse Cicer0nem apparet ex ipsius verbis, quibus auct0 est, sese haud diu materiam ad libros scribendos aptam colligere, sed 40lere quam celerrime scribendi argumenta ccupare neque minus celeriter et uno tenore larmare, quum sibi m0lestum sit, si institutam scripturam interrumpere c0gatur vel ut ipsa verba asseram: Et ego animi pendere s0Ie0, inquit, quum Semel quid orsus sum, si traducor alio; neque tam facile interrupta e0ntexo, quam abfulvo instituta . duae quum ita sint, quumque Cicer0nem, antequam librum Scribendum susceperit, legisse c0nstet, e magis c0us0lati tam brevi tempore consci putuit dualis vero os ejus suerit in omnibus
script0ribus legendis, intelligi 0test ex libri de invent. II 2, 4. P quod quisque optime praeceperat, qu0dque
cognitu dignissimum videbatur, excerpebat, ut postea, si ipsi esset geribendum, larga ex0riretur rerum materia. Accedit, qu0d 0n erat magnae meditati0nis cons0Iatio, quippe quae c0gitati0nes et sententias ex aliis scriptoribus petitas contineret Cicer enim ipse sere verbis tantum, quibus abundavit Graec0rum placita expressit. Haud ita multo p0st, quam e0nscriptus est liber editus qu0que esse Videtur, quamquam, quum certa n0bIs desint testimonia, pr eert haberi nequit, quando sit emissus. Attamen quum in Tusculi dispuit saepissime
libri 0stri mentio fiat, quumque in is jam satis nota
18쪽
eonsolatio respiciatur, hisee ex rebus recte esse cogique potest, librum nostrum ante Tusculanas esse editum. duae disputati0nes quum jam auu 709 sint inchoatae, eo anno consecta e0nsolatio jam sit edita in vulgusispo tet Alia aecedit rati0. - Cicer0nis enim, ut, ut Supra vidimus, crimini dabatur, animi constantiam ob rempubli- eam sub unius p0testatem redactam esSe amiSSam, e magni inieresse p0riebat, ut sese quam celerrime culpa liberaret, et liber de luctu minuend0, quum e e0nsilio scriberetur, primo qu0que temp0re edendus ac pervulgandus erat. - u0 0d autem exceptus Sit liber, neque certis auctoribus c0mperiri p0test neque divinari, nisi ex judiciis de reliquis libris lactis concludere liceat, nostrum qu0que pus maxima eum appr0bati0ne eetum
Postquam igitur eur et quando Cicero consulati0nem scripserit, satis, ut pin0r, certi0res laeti Sumus, restat, ut de loco, quo scriptum sit pus, et quo modo qu0que seribendi genere sit compositum, pauca asseramus du0d attinet ad 0eum, e stat ex epistulis ad Atticum XII id. 28), quae Asturae sunt scriptae, ibi etiani librum seripsisse Cicer0nem Libri autem larma pariter incertaeSt, atque Suecessus, neque quidquam ex ipsis Ciceronis verbis exprimi p0test, quum e0ns0lati0nem appellet literas, quae vox, ut mullis ex l0cis apparet, unumquemque, qu0 phil0s0plaiam tractavit, librii in significat pro cert tamen haberi potest, Cicer0nem n0n 0dem m0d0 0nsolationem composuisse, quo ali0s libr0s phil0s0phos, sed e0ntinuae orationis ac dissertali0nis forma esse usum jam enim ab argument p0stulabatur e0utinens pus scribendi
autem rati0ne ad librum adhibita, quae divinari magis quam e0gu0sei 0test, aliquid asserre, necesse jam non habeo eam enim elegantem suisse atque e0pi0sam, videri potest ex libris, qui simile habent argumentum, velut ex Tusculi dispuit., quarum scribendi genus Satis elegans est et e0pi0sum. Accedit, quod Lactautius verbis supra allatis ejusdem rei est auctor. - Sed haec de libri scripti tempore et rati0ne dixi ad aliam igitur quaestio
duibus scriptis usus est Cicero ad consolationem Cicero, qui libros ad phil0sophiam pertinentes haud paucos edidit, ne unum quidem e0rum e0mp0suit, in quon0n est sequutus ali0s script0res Cujus rei ipsum sacere p08Sumus testem, quum permultis I0cis, inim in un0qu0que de litt080phia librorum rex0rdi latetur, sese ex Graecurum lautibus uberrime hausisse. inues autem libri ita sunt comp0siti, ut facile intelligi 0ssit, qu0rum seripiorum ex libris suum hauserit Cicero, si ipse n0ne0nfitetur, quae scripta sibi maxime ob ocul0s sint ver-Sata. -- u0 quidem In aliis literis secit, id sane in cons0laii0ne non neglexit iupra jam Cicer0nem vidimus fatentem, sese omnes libros, de luctu minuendo ab ull0 scriptus, legisse iuu0d testim0nium, quamquam certum, tamen n0 est unicum ab ipso enim gravissimum n0bis servatum est aliud argument una, quum ad itieum Scripserit, sese n0u legisse 50lum libr0s, sed iis etiam usum
19쪽
esse eosque in sua seripta transtulisse. Sed praestat ipsa Ciceronis verba repetere atque adseribere. Scripta omnia, inquit, quaecunque sunt in eam Sententiam, n0nlegi solum, - sed in mea etiam seripta transtuli duo attinet ad rationem, qu0modo iis sit usus, pauca asserre placet, quum n0nnunquam salsae hac de re sententiae scriptae sint et seribantur Cicer enim ipse ut,
quomodo seriptores adhibuisset, exprimeret, Vocabul usus est sequi; quam vocem n0 usurpavit, ut significaret, sese anxie eurum vestigia sequutum sine ludici verbum verbo reddidisse quo verb0 0tius deseribit, n0 ex seipso latum sibi esse argumentum, sed aliunde sese sumpsisse ut mutuum, sumptumque ad suum arbitrium concoxisse. imulum maxime respicienda sunt Ciceronis
verba huc pertinentia, quibus, qu0m0do all0rum scripta adhibuerit, demonstrat: Sequimur igitur inquit, hoc quidem tempore et hac in quaestione potissimum St0icos, non ut iterpretes, sed ut solemus, lantibus eorum ludiet arbitrioque nostro, quantum quoque m0d videbitur, hauriemus. Ipse igitur fatetur, sese non esse interpretem, sed ei omnia deligere exaetissim0que judicio
examinare, neque recipere nisi optima quaeque, neque vehemeliter retinere eadem verba, sed sua quadam libertate ista elegantia in disputando uti; quae Verba 0uperlinent ad solos mel0rum libros, sed etiam ad alios, quod verba ut solemus significant. duatenus autem suum judicium adhibuerit, reliquis ex scriptis facile videri potest Sequitur enim summatim librum, quem delegit,
1 ad itie. II. 21, 5.2 de ossit. I. 2 6.
locis autem aliunde sumptis exemplisque ex historia et Graec0rum et R0manorum petitis argumentum dilatat. Rectum lia de re judicium fecit ulmerus, cujus verba diguissima, quae semper legantur, transferre in Scriptiunculam n0Stram praestat: In aliis, inquit, phil080-phicis scriptis hanc secutus est rati0nem, ut unum p0tiSSimum, quem Sequeretur auct0rem, ob cul0s haberet, et ad eum suum imitandi studium componeret, nec tamen eum c0nVerteret, Sed ex ejus sententiis atque decretis tantum delibaret, quantum ad rem et consilium Suum maxime lacere videbatur. Neque ceter0s, qui idem argumentum pertractaverunt, prorsus neglexit, Sed quae in singulis rebus ab iis elegantissime erant aptissimeque disputata, elegit etc. Sed haec de Ciceronis aliorum script0rum imitati0ne. - Ut in omnibus igitur, qu0Seonscripsit, libris plurimas sententias e graec0rum phil080phorum lantibus haustas rev0care pussumus ad justum Verumque auctorem: Sic qu0que librum de luet minuendo scriptum velut rivulum ex diversis fontibus ad suam quamque riginem reducemus quam ob causam ad rem ipsam, quae agitur, transeamus, ut disputemus de script0ribus, quibus Cicer ad huncce librum usus esse videtur, qu0rum Sane maj0r Si numerus, quam dem0ustrari et inveniri p0test; plurim0s enim S0la 0njectura perspicere nobis licet. 0tum autem est, mnibus in libris de phil0sophiae partibus scriptis n0n unius phil0sophi disciplinam subtilius exp0suisse vel uelatasse
20쪽
fleemnem, sed hane sere viam iniisse, ut phil0s0ph0rum sententias undique decerptas e0ngereret atque inter Se eonferret, de iis dissereret ex iisque pr0baret, quas ad veritatem maxime accedere cenSeret duae quum ita sint, aliud nobis, scriptores a Cicerone consolati0n adhibitos asserentibus, animadvertendum est, Ciceronem ad animum luctu levandum sese m ad St0ic0s convertisse, quippe qu0rum, quum magnam partem in partiendis et definiendis animi perturbationibus oecupati essent, orati0, qua animis mederentur, perexigua esset sed potius academiae disciplinam sequutum esse, attamen ex ali0rum quoque phil080ph0rum placitis plima quaeque ele
duae p0stquam vidimus, jam nunc in script0ribus, qui de eonsolati0ne egerunt quorumque ex lautibus Cicero maxime hausit, e0mmemorandis primum pervenimus aderant0rem duis fuerit hic Crantor qualesque libros composuerit exp0nere non est hujus luci. Id solum proserre liceat, hunc Crant0rem Solensem, eademicum, praeter magnum all0rum scriptorum numerum, quorum Di0genes Laertius menti0nem fecit, ' consulati0uis qu0que seu me πέο θον librum eonlaeisse, quem misit ad Hipp0elem quendam, ut eum consolaretur de filiorum obitu simulque consulandi argumenta colligens leniret dol0res ali0rum, qui eadem alamitate iisdemque casibus premerentur, et ut nimiam maestitiam itemque indolenitam Improbaret, quippe quae iumanae maturae con-
irariae, nam damn0sae sapientibusque viris indignae essent. Hic autem cons0lati0nis liber prae ceteris laudabatur, ut idem n0bis testis est Diog. Laert et Cicero ipse, ut ali0rum de libro judicia praetermittamus,
sumni cum Verb0rum h0n0re loquitur: Legimus omnes Crant0ris, veteris academici, de Iuctu est enim n0n magnus, Verum aure0lus, et ut Tuber0ni Panaetius praecipit, ad verbum ediscendus libellus. Sed quod
multis accidit antiquitatis monumentis, ut deletrix rerum vetustas ea nubis invideret, idem qu0que hic libellus est expertus quae libri jactura magis est aegre serenda, quum, ni esset deleius, ex eo intelligi 0sset, quale argumentum suisset Cicer0nianae c0nsulati0nis cicer ipse enim est auci 0r, sese Crant0ris vestigia sequutum esse in libro de luctu minuend0 exstant ipsius verba apud Plinium, qui in hist. nat praes scribit se Cicero in e0u-s0latione filiae, Crantorem, inquit, sequor. Miud accedit testim0nium, qu0 pr0latum est ab Hieronymo, cujus haec sunt Verba: Legimus Crant0rem, cujus volumen ad 0usovendum d0l0rem suum sequutus est Cicero. Auct0res igitur l0eupletes habemus, Ciceronem usum esse Craut0ris de Iuctu libell0 quos etiamsi n0n haberemus, tamen ex Tusculi disputi. quarum lusimili argument saepissime maximisque eum laudibus