장음표시 사용
41쪽
DE CORPORIBUS MARINIS : isturam proposuit considerandam ; res illas , ait , quas nos
in terrae visceribus; conclusas intra rupes reperimus , ubi reputandum sit jam pridem aequoreas fuisse , certum una est , ac necessario concedendum amaris undis tempestate aliqua exagitatis illuc translatas fuisse . Quod si ita se res habet , cur igitur haec corpora corrosa , des armata , abrasa , & attrita ab aliis corporibus non apparent , quum diu antequam
ad quietis locum pervenirent inter se colluctasse necesse sit; immo quid illa perpolita , integra inspicimus t ergo multum verissimilis est opinio , quae decernit omnia in eo loco , in quo inveniuntur , produci . Magni quidem momenti liae
sunt difficultates , non tanti vero ut innumerie , evidentes que rationes , quae eontrarium evincunt , ut modo osten
Citius ergo , quam fieri potest , prima: objectioni satisfaciamus , ut diutius in secunda immoremur . Dico igitur glosiopetras scilicet lamiarum , canicularum , ac similium animantium dentes , figura esse acuminatos , valde duros , laevissimos , atque idcirco effugere facillime contae tum alterius corporis , quod eos offendere possiet , ac scabros reddere . Hoc amplius , eos ego non credo lente , ac longo temporis tractu , e mari in flumina circumactos , sed violento maris impetu a divina ira inflati projectos , atque a magnis aquarum vorticibus conjectos , atque collectos , &in magnam quantitatem casu una cum animantibus , eorumque sceletis terrae obvolutos in ejus viscera profundius irrepisse , quum alia simul cujuscumque generis fece , inquam eodem impetu offenderant . In tali rerum statu multo plures reperiendi forent fracti , quam detriti , uti revera reperiuntur , quum parvus omnino sit numerus glossiope trarum integrarum , atque ab omni laesione immunium prae illis quae fractae , di attritae e sodinis eruuntur . Ad examen praeterea re Vocandum est , quaenam dentis pars tempori magis restiterit ; & ab unoquoque sana mente praedito affirmabitur , corticem laevigatissimum , durumque plus restitisse , quam internam materiem , quae substantiae est rarae , & humidae , corruptioni , de destruetioni subjectae , ita ut si ad-
42쪽
28 SCILLA versariis etiam concederetur , glosi petras , scilicet dentes ipsos modo huc modo illuc attritos fui ite ; nulla conjectatio fieri posset , quae pro eis staret , quia ipsas non invenimus
in terrae limo abrasas , atque corrosas ab illo , quem fingimus , undarum motu inficiari enim non possemus facile , quod reliquum erat in ipsis corporibus non potuisse tempus consumere , Ut pote tunica illa exutum , a qua sola poterat servari , R defendi illis solummodo parcendo dentibus , qui aut soluti non fuerunt jactati ab undis , aut una cum animantibus , Corumque sceletis translati fuerunt qui in limo resoluti , ac pondere compressi ejusdem limi fractas
omnino , A conglutinatas inordinate partes suas laxaverunt . Has autem strues inconcinnas ossum , vertebrarum , dentium , conchyliorum , turbinorum , arenarum , saxorum , aliarumque pene innumerarum rerum nullo ueru1to ordine corruptas , integras , fractas in uno , eodemque cumulo coagmentatas Videm US . Perpendatur etiam ratio , quare ,
sicut alibi innui , sosiores eas colligunt glollopetraS , R intelligemus aperte , illas non colligere , ut de illis philosophentur , sed ut eas praetio vendant , hinc est , quod illi non colligunt informes , dc corruptas, verum integraS, & perpolitas ; primae enim parvipenduntur , immo despiciuntur ;aliae autem vendibiles , R a plurimis ob nescio quam intrinsecam virtutem exquisitae sunt . At minime in hoc immorandum , quum possim monstrare cuicumque videndi cupido fiet , glossopetras detritas , corrosas , nCC non corruptas , ut plurimum in radice , qtiae cortice carebat , fractas denique , & integras , omnes vero simillimas , quin immo penitus ipsissimas cum lamiarum , canicularum sim ilium que animalium dentibus . Promam etiam quam plurimaSconchaS testaCeorum e terra , R e montibus e lsas , de
quibus idem prorsus dici , quod de dentibus non potest
cum ipsae sint corpora levia aliquomodo super aquas fluitantia , ac cuicumque etsi minimo obsecundantia impulsui , quem aquis tribuamus , ideo nil damni ostendere debent , praeterquam quod ab onere , & humiditate eis illatum fuerit . Revera sere omnes gloli petrae , spinis e Xu-
43쪽
DE CORPORIBUS MARINIS distae , & in articulis laxatae , ac denique oppresste conspiciuntur , & cum earum articuli nil aliud , quam molles membranae sint , facile in humido limo corrumpuntur qua: omnia , quum pro me stent , ad aliam divergam solvendam objestionem primo loco allatam . Mirum quidem mihi visum est in humanis visceribus testacea multoties gigni , δc quum in dubium revocari non possit historia relata ab homine quidem veracissimo , magi Inae , ac magis in admirationem vel potius stuporem adducit ; verumtamen quum eam ad trutinam revocassem , re peri nihil nostrae sententiae officere . Dupliciter rem considerandam censeo , scilicet aut nos cochleas praediis ras Vera& perfecta animantia putandas existimabimus , aut corpora in similitudinem earumdem testarum in illis humani corporis partibus producta . Quomodocumque se res habeat, a nOstra sententia non est recedendum : nam si dicemus cochleas illas perfecta ecte animantia , eXtra oleas vagamur incomperto enim est per tramites , ac canaliculos mihi , aliis fortasse ignotos , ac per varia accidentia usque ad interna humana viscera pervenire polle perplurima extranea semina , quae multoties non impedita , ne ad incrementum
eidem seminum speciei inditum progrediantur , tantum crescere possunt , ut nobis monstra , & portenta proferant illis non dissimilia , quae ab eruditissimo Bartolinio referuntur in una ex suis Centuriis , in qua narrat , repertam inhumanis visceribus fuisse permagnam, , Variamque animan-ntium quantitatem . Hoc autem nihil ad nos attinet , ut lana dixi . Ego enim praecipue adfirmo , eas omnes conchaS, quas in terrae visceribus lapidescontes reperimus , Uera ani--
mali a fui e . An vero illa in mari pro dueta , an illuc translata fuerint , aliud est problema , cujus solutio , ut jam dixi superius , a diligenti observatione locorum , ubi inveniuntur , pendet , R ab aliis pene innumeris conje Ruris . Sufficit mihi modo fortuitam earum generationem op pugnare , qua de causit ad cochleas perpendendas progrediar , non quidem animatas , atque perfectas , sed quasili pideam configurationem in locis superius enarratis . , si vo
44쪽
o SCILLA alibi acquisiverint . Quaternarium ipsae numerum non eXce durat , omnes parvae , ac turbinatae sunt , hinc arguo facili negotio casum partem habere potuisse in eis conflandis , aliasque innumeras simillimae configurationis exhibendis . Ego equidem non sum satis edoctus de minimis particulis , ac de tota substantia , ex qua hominis corpus conflatur , nec bene admodum huc usque percepi omnes ejus affectiones , ita ut aperte de ejus constitutione possim decernere . Satis superque ab ejus superficiei consideratione detineor , ac munere meo iungi visus sum , si illud aliquando integumentis detractis ad examen revocaverim , ut singillatim perpenderem necessarios ejus motUS , sensus , aliaque id genus , quae in tabularum lineamentis e X- primi debent , nihilotamen minus opinionem CXpromam meam circa ejusdem essentiam ea ratione , qua potero , ut saltem intelligar .
Igitur corpora membranofi , ut patet cuicumque , etiam minimo calore facili quidem negotio turbinantur , crispantur , ac in se ipsa contrahuntur . Idem prorsus contingere autumarem in aliqua nostri corporis parte membranis , ac humoribus salinis , Sc colli quatis , gypseisque reserta , si enim magis , magisque membranae exicceritur , Ω arescant facili negotio corrugantur , eademque facilitate una cum humoribus ipsis ad saxeae substantiae similitudinem
reducuntur atque ita conflata mentem nostram ad incitas redigunt . Ego tamen paucis me expediam dicens , quod ,
cum hae omnes sint parvae cochleae , a re prorsus alienum non erit talis conflationis causam fuisse eam a me excogitatam , aut aliam veriorem , nunquam tamen naturae ludum , ut adversariorum verbis utar , quod tantum , ac tam diversum corporum numerum , marinis omnino similium in rupibus , ac in montibus e tarmaverit . Non enim facile inducor , ut credam , in prauatis parvis admodum cochleis aequalem , ac quasi eamdem figuram inesse , quam in turbinum testa , aut maris cochlea conspicimus . Quod si eadem natura ludificans , quae caetera corpora produxit , ipsarum cochlearum Origo fuisset , omni procul dubio eadem penitus
45쪽
DE CORPORIBUS MARINIS 31 tus ratione ludens in illius hominis vesica , contra id quod egit in reliquis partibus, produxisset aut bina ostrea, aut
semicancrum , aut caniculae maxillam , aut denique piscem aliquem ; locus enim haec omnia poterat optime continere. Proh Deus immortalis i Est ne ejusdem ponderis haec conclusio In hominis cujusdam corde repertum est corpus saxeum cochleae per simile , ergo histrices , echini , vertebrae cetorum , pisces , conchae , conchylia , turbines , coraliti in modum stellarum , vel fistulosi , vel nudosa , cancri quoque , dentes variarum figurarum , omnia tamen marinis rebus simillima generata sunt in rupibus , in monti bus inanima , caecaque natura ludente , ac est conclusio alia sic deducta : Tot , tantaque marina corpora lapidescentia , quae intra terram cernuntur , animata profecto fuerant ; ea vero parva testa , vel corpus illud ad formam testae , seu cochleae formatum in cujusdam hominis corde fuit ne casu ludente concretum Z Haec conclusio admodum evidens est , illa autem ab recta ratione abhorrens , & ut ait Cicero :Sus rostro , si humi A litteram impresserit , ) num propterea fu i cari poteris AEndromacam Ennii ab eo posse
deforibi Z negabit profecto , qui nullis anticipationibus occupatus fuerit . Pacessant modo , quae nunc mihi mentem subeunt , eorum nugae , qui levissimas sane afferunt observationes parvarum concharum , ac turbinum non omnino solidorum , nec non concharum majoris molis , sed adeo in uno latere
mollium , ut unguibus ipsis possent incidi ; in alio autem apprime solidarum , ac lapidescentium , quasi paulatim obdurescerent , ac lapide sicerent , postquam omnino excreverint ; ex qua vana disserendi ratione deducunt , quod aliquod reperiendum soret animal in testa , si talis productio esset opus omnino loci illius , ubi haec corpora reperiuntur. Et quamvis satis superque est et in medium proferre Francisci Calceolarii verba , qui ex celebris Fracastorii sententia resepondet : h b Caufa es, quod caro , quae mollis exue erat,.
46쪽
3a SCILLA contrahi nata , multa terra circumtecta , mox in Ioiadem coisit ; qiue huic dubietati satisfacere deberent ; placet nihilominus curiosior uni inspectioni , Oculorum ope , hanc quaestionem solvendam relinquere . Lapidem quemdam solidissimum cuicumque Ostendere possiam variis conOhyliis , turbinibus , pectinibus , ac similibus corporibuS con- flatum , inter quae multa conchylia patenter inspiciendusam praebent proprium animal cum omnibus suis omnino parti--bus , id autem factum est , quia sortuito accidit , ut in ea corporum inordinata coitione conchylia bene pradicluderentur omni penitus limi commixtione prohibita , qui eorum mollem , ac teneram corrupisset substantiam , quapropter ani malis , & ejus partium forma , ac configuratio servata est . Id vero non est dissicile visit , cum in variis lapidibus saepe- saepius idem prorsus conspexerim . Quare aut perversis , aut stolidae mentis est superius allatum argumentum proferre
in mari enim etiam parvorum conchyliorum species re periuntur , nec non praegrandis magnitudinis , quae tamen te
nil illina a sunt , adeoque tenera , A mollia , ut facili negotio corruptioni potius , Sc concremationi subjaceant , cum humi latent , quam in lapidem converti possint . Idem prorsus evenit non raro in solidissi Dis turbinibus , conchis ', echinis , & dentibus , qui in multis horum montium locis visuntur lapidescentes , etiam ii , qui modicie sunt magnitu dinis , aut integri , aut in frustra confracti prout impulsiones , pressionesque casus disposuit. Idem propemodum indiscriminatim in aliis locis contingere dignoscetur , ac in quocumque corrupto corpore , ec a gypso , & calce non absimili , ob loci salinum , & corrodentem humorem . Vim di tamen formas ab hisce turbinibus , conchis , echiniS 3 c. di tolutis , aut adhuc teneris productas in petram durissimam con Verti , ac taliter perdurare , ex quo luculenter appa ret , stultum esse opinari , causam , quae in se habet vim lapidescentem , producere prius ex duro lapide concavam formam , & inde testarum heteroclitam estor mationem dis ponere , ut simul paulatim fortassis conerescant , ne aliquis in s gutae productione error irrepat , ac prius in una , in
47쪽
alia deinde parte perficiantur , ut major appareat in hac re diligentia . Minoris , atque adeo nihili testimandum est exemplum dact3lorum marinorum , seu eos appellare velimus cappas longas secundum Goropium aliosque , quod exemplum proferunt multi , nescio an curiosos investigatores , an veritatiso res illos appellem , veritatis dico , quam per objecta sensibilia nobis natura patefacit , nam quum possent propriis oculis intueri meatum seu foramen illud , per quod animal in sexum irrepit , hoc praeteri niserunt , ac fortassis data opera , ut possent propriam retinere sententiam . Nihilo tamen minus unicuique quamvis vili piscatori id magis clariusque patet , quam tot , tantisque philosophis ,
quum enim mihi multoties contigerit illos piscatum mittere, recordor , solitum piscatorem , antequam molem e rupe abscissam divideret , quantitatem numerare dactylorum e lapide eruendorum . Quare quum omnia animadvertissem omni , qua semper usus sum , diligentia , illum ex quibusdam externis foraminibus id percipere cognovi , atque ut possem plenius mihi satisfacere , malleo illis lapidibus confractis soramen , quod ad animalis centrum terminabat , comperi , quod inspiciendum praebui viro cuidam optimo quidem , Sc eruditissimo non sine illius admiratione , qui se jam ad id speculandum comparabat , cum de re hujusmodi perverse doctus fuisset . Multo post tempore perlubenter persensi , idem prorsus contigisse perdiligentissimo viro Fabio Columnae , qui scribit : In spondilorum testi ob
fervia Pimus externa parte , intra quandum capitatem vix foraminuto apparente . Ideoque affirmo historiae hujus ignorationem aut a modica , A non accurata leectione , aut ab incuriosa , obdurata , dc pervicaci mente oriri . Uerum tamen etiamsi in lapidis centro gigneretur , & concresceret , poterimus ne ex hoc inferre ac statuere generationem alicujus partis , aut testae , aut dentis , aut vertebrae animalis , aut cujuscumque alterius rei integrae non animatae ; hoc ni-E mi una
48쪽
mium utique seret . Id omne penitus planum facient nonnulla laudati audioris verba , qui uno b eodemque tempore adversariorum futilitatem ostendet , argumentum ad meam sententiam confirmandam praebebit , & patefaciet iulorum insaniam , qui testaceorum inanimatorum generationem in montibus , R in saxis asserere conati sunt :
uam in saxo quo vixit loquitur de dactylo , de quo est sermo J periit suae formae signum , vel striam ut
quam , aut lineum reliquisse es observatum , cum nec potuerit , proptereaquod tesa creseus ex rems parte , sua hiat , tenerior es reliqua in ownibus tesuceis , nec posse;
Nec etiam in dictis casernulis dimidia tesu , zel Mars itatius , aut frogmentum sonte ortum fuit repertum , nec eciam ipsa tesu integra , quae per compressionem faxi rimam , aut fractura: Anmis passa I : cuti in montibus , di aliis locis extra mare reperiuntur ferc omneI , ut Pix paucae integrar po ut reperiri . Nos quidem non modo naturalium rerum Quarum , sed insanum putamus , qui fru-sulum , aut dimidiam te sam sei in egrum sonte editamesidem magniIudine ab initio , vel alio modo intra faxo genita asseruerit , quac etiam adeo cohaerente faxo reperta ut reperiantur in faxis , quae piae eximi possit , is non integra edi exempta impromonem fui relingaut , tanquam cuneum ejusdem . Est igitur necesse fateri non in limo turbine S , conchylia , caeteraque similia producta mille , sed in loca illa , in quibus reperiuntur , fuisse jactata , collecta , Sc simul conglomerata cum limo , qui antequam lapidesceret , configurationem eorum corporum , Corumque partium in se recepit . Dico demum , sallaciam esse evidentissimam , quae nobis opponitur , innixam illi experimento , reperiri scilicet quandoque conchylium aliquod non tantum corpore tenerum , sed etiam adeo tunicatum , ut possint ab eo evelli supersicies quamplurimae , quasi forma illa ex accidentali
49쪽
materiei concursu conflata fuisset , quae modo unam , modo aliam superinduxerit superficiem , ut admiraremur productionem hanc adeo elegantem , ac perpolitam , & pure lapideam . Fallacia est inquam omnino absona , nam necesse est concedere prius existentiam cujusdam saxei corporis persecte conflatam secundum illam formam , cui cohaerere tot illae laminae potuissent , ut deinde ea , quam flatuere conamur , configuratio produci posset . Fuerunt ergo conchylia illa animata quondam in aquis , nunc vero corrupta , temporis sane , non naturae lusus & id , quod nunc retinet
substantiam durissimi lapidis , molle quondam lutum fuits sicuti iterum atque iterum demonstravi ) quod configurationem conchyliorum induit . Quicunque gnarus erit in perspiciendis , ac diligenter enucleandis corporibus recenter mari eduinis , cognoscet eorum constructionem ex subtilissimis , tenuissimisque tunicis , seu laminis constare , una alteri superposita , & ita minime mirabitur , eundem penitus ordinem inspici in caeteris semicorruptis , & concrematis , quae illum ad evidentiam ostendere debent , quia raresedis , eoque carentes humore , cujuS erat tunicas illas arctissimo quodam vinculo nectere .
Respondere igitur incipiam illi argumento , quod adducis de glossipetrarum quantitate , quae in diversis Mundi locis colliguntur , scilicet in Delphinatu , in Aquitania , seu Guienna , 3c Da ventriae , 3c quod magis facit ad rem , in Meliten si insula , & in Gaulo , statuendo primum animalia
tantum terrestria , bc volatilia in universali cataclismo interiisse , quapropter a veritate abhorret , quod pisces lamiae mortui sint , ac numero tam immani , qui postea solis dentibus adeo distantes Mundi partes implere potuerint . Addis praeterea aliam consideratione dignissimam observationem , hoc est , circa Melita: insulam , scilicet in littoribus ei proximis , ne unum quidem ex his dentibus inveniri . Dico igitur sacrorum opiniones Doctorum varias e se in rationestatuenda , qua Deus Optimus Maximus usus fuit ad Mundi demersionem , quum enim diluvii aquae altis strorum vertices montium quindecim cubitis excessetant , ex hoc sequi lar
50쪽
mensuram permaximi ambitus aquarum , globum terrestrem circumdantis , ipsum globum multoties superasse ; ideoque ab eis perquiritur , ex quo nam loco aquae illae inundantes descenderint , aut derivaverint , 3c quo in earumdem imminutione aptum potuerint alveum reperire , ubi in sententiam eamus oleastri , atque Eugu bini , qui a firmamento eas effluxisse contendunt Uerum Cornelius a Lapide perpendens immanem aquarum quantitatem , qua ad mundum demergendum opus omnino erat , statuit eas fermentatas , alteratasque fuisse a Divina ira ; quae ipsis immiscuit aerem , atque etiam terram , R ita metitur praegrandem illam extentionem aquarum , illis immiscendo eas etiam Coeli , Firmamenti , atque Abyssus . Hoc quomodo contigerit , ignoro . Si autem tam celebris Doctoris sententia tibi arriserit , dici posset , facili negotio partem maximam piscium , si non omnes , interiisse , utpote qui non assueti illarum generi aquarum , nec cruditati , qua illos tot cadavera demersa , ab eisque comesa fortassis affecerint , & foeda illa colluvies in easdem aquas immissa . Quod si his fide m non habes , potius igitur dicam , me non autumare lamias omnes , sive Omnes pisces uno eodemque tempore interiisse , neque omnes lamiarum dentes fuisse , sed variorum specie animalium , quae per mare innumera innatant , quorum ora inexplicabili prorsus , ae admodum varia dentium quantitate natura ditavi l . Certum quidem est, quod si haec sincero animo advertisses, tibi persuasum esset , paucis animantibus opus fuisse , ut glossopetris perplures insulae .. non tantum haec Melitensis ,
complerentur . Praeterea res omnes , quae e terra , & CX
tofis Melitae effodiuntur , sunt , sicuti in hujus nostrae opellar progressu Videbitur , specie penitus innumerae , quare mirari non deberemus , quotiescumque nobis occurrant tot glossopetrae , scilicet dentes ejus generis , quod diximus , conchylia , echini , vertebrae , aliique lapilli , haec enim omnia , ut in uno tantum animali abunde reperiuntur , aut talis sunt speciei , ut ipsas maris arenas longe superent .
Add/tur insuper , Mundum multis a b hinc seculis jam constit ut una