Difficiliorum s. scripturæ locorum trigam sub præsidio Johannis Sauberti publicæ disqvisitioni subjiciet Joachimus Giese Huso-Slesw.

21쪽

enbitorum . msamdsumim. Ait R. IUebar Chanina qμοά.A. tofuerint potentissimi liudque docuerint re Anahim ex sententia Magistrorum ita dicuntur Ἀπιάρ urimu superbirent monili. bus s. e. quod mundo uterentur muliebri Ex mente R. Acha sc vocantur, quod pharam solarem s. torque cingerent clamando: focul descendant nobis pluvia. Avvi in quodvastarent mundum, Us ivsarentur ex munis tum etiam quod ipsi destiationi mun-Hpraeberent occassionem,' d. Erech. XXI, AE Uer bar Simeon ait quod in pulvere exercitati es sicut serpentei. IMGalilaa enim perpentem vocant N N Eit id procul dubio Tha gum istae . Sam XIlI, v. it. N MLN quod Thalinudistae in Be-

quod ruinam induxi sent in mundum, 'simundo excidissem, mundumque zzz , T cis abortivis replevissent scortatione sua. f. xvii. 1 meque alitor Orihelosium intelligunt prae. stantiores Rabbini, e quibus prodeat R. Mos Nachman. loo

: On eis interpretatu Orte si ex qua sententia apparet , quodp puli, qui olim dicebantur Emim gens magnare amplas ut Ena im vencrint ad Anam ab repturi ipsi asinos Patris su Zibeon, cum A. irrio esset, destitutu omni auxilio. Invenit igitur manus ipsim eos, ct evasit e manibm eorum, verbo NAI invenire sensusumpto . quo exstat D - 21. v. 2.2. Sam. ui vult dicere quod inv mccc ac tris frit, ex quo

22쪽

facinore inclaruit hoc quidem certius est Porro ec i

na redit, a Demim idem orent cum Emim:atque ita lit. teralis Scripturae sensu esset , venis ad Anam istum quosdam ex popul magno illa sanahereum instar excelso , dicto antidhac Emim , ea Intentione, us abigerent asinos patris ipsim is n. Ipso in deserto constitutus auxilii , inops amen eripuit eos ex mani-bm illirum. Hac de causa dicitur : Hic est Ana. r. ille pas 4b insignem Mamfortiturinem migerabilis Vir. Adde, Risn Eosram in s. Sta 8 LXX. deniquem sua versione , si nihil aliud, subindicant minimum, non esse nomen appellativum. Posset . cuidam insupervenire in mentem, transpositas esse in εαρι, literas α&ε cliterarum a. p.Graecos transpositio non

infrequens est quae inordinem red: gantur, ipsissimum L muna cum praefixon emphatico pulchre exhibeant, p. ά μ, idem si in Ιαμε, fiat, vocis sono a se invice ista non admodum abludere :Sed hoc non rigide urgebimus. Suffcit hoc, quod ex iis,quae dixim ante, luce meridiana clari pateat,illos, quos iam ad duae imus, interpretes per QTnc populum illum gigantarum, alibi ra vocatum, intelligere δε utrumq; suis mere vocabulum in eodem sensu eademque significatione; iumben et porro videamus. XIIX. Sententiae igitur huic lavere videtur si Radix N i. e. Terror s. Formido, a qua archium audivimus supra vocem ira derivantem; qui tamen ad idem plane

etymon dict0nem refert verba eius sunt:

23쪽

Irre schis rabbas io Bi xtorsus item de M. Marini arca Noe in eadem rad. Sic etiam Onhelos ad Gen.&Deutiae et criper uri mi. e. horrendas ct terribi s Arabs, ad Deut. l. c. Formidabiles apposite exponunt Adeoque vocis significatio ad homnies applicata optime certis modis quadrat cum Dei

F. XII. a Sententiam iuvat anomalia sirregularis

uominum&vocabulorum ap. Ebr. non inusitata scriptio. qi re sicut in literarum transpositione, permutatione, reduno datia; ita etiam vel in plurimarum I iterarum vel unius tum inruti alis, ii .m mediae aut finalis defectu consistit. V. Glassium .r. Phil. Sacr. tract. I. p.4 Vltimam hanc figuram potissimum in nominibus propriis contingere observatum est nos pauca deis libabimus. Regio, quae a. Paral aa. v. s. απῖN .e Syria dicitur, per aphaeresin Iob. 33. v. t. ' appellatur nimirum

de Elihil dicto loco perhibetur, quod fuerita r 3

quod non vertendum, e familia Lirnere sed nationis genteram .e. Syrus; ita aut e naU Amos 3 V. r. Psalmina, v. at semitur. Deinde si diligente .sam. 17. v. f. cum . Pa. Tal. II. v. I3 conferatur, locum ibi απ n 2N hic dareperies appellatum, abiecto, per dict.m grammatices figit. ram. Porro Edumaea a Dic M. V. M. amisso N voca. tuta Denique Davidis parentas nomen, quod a Paral. c. a. v. 3. N versu praeced. scriptu invenitur.Eoce modo vox - uti legitur. Gen. XIV, s. passa fuit syncopen literata odii Deut a. v. ai,xa. ibi lambitur m CN, quanquam aposteriora hac forma AsenEdsta ποῦ deducat, ex principio in vulgus tyronum noto. qcod literae m alternent quandoquὲ,&inter se facile prrmutentur. Ita autem ille N

24쪽

Haem7m cespisur Deut a v. II. Invenitur enim aliquando pro N post uis, ut in verbo azo DCLXL c. sel. col. Pluribus lectorem detinere non est opus, cum ex hisce abunde possit constare, voces απ' 'N per aphaeresin, vel

xj N a m per Antillaechon ab Ochelosio aliisque prou. eadem utre filiis e habitas s. XX. De:iique ad pleniorem h. l. intelligentiam δε-cit max me verbum ac , quod inter alias significationes

eli: m pro incidere. vel irruere seu irruptionem cereis aliquem ex improviso usurpatur. Sic duci. r. v. s. NSCJ s invenerunte doni Ee se in Sese G. e. ex improviso adorti sunt. . Sam.

Sat lem vir agittarii. h. e. nil tale opinantem aggressi sunt. . Cons. 2. Paral. 22. v. t. Hoc verbi significatum quodammodo confirmat Nachmani des, cuius verba adduximuS. XXI. His ita pCsitis, sensus huius loci inde emeris

sJt talia me est Masinus Ziblion, Principis Horraeorum qui meos hostes vicinos insolitudine venit i.e ex improvi,so adortus est 2 qui optime congruere videtur cum persona Anae, cuius quidem Scripturi, ut ab altero illa dignoscatur, meminit; sed ita tamen meminit, ut illum principis filium a facinore aliquo generoso principe digno laudet scit quod hic sit ille Ana , qui terribiles illos vicinos& nomine&robo re ab enim oratos esset, si I 8. diximus,&cumina.

him comparari gigantesque vocari, ex Delit. l. c. resch.

Rabba videre est Iadortus sit successu non infausto quomodo nempe hoc ipso Genes. 3 cap. v. Π Hadat si ius edad abi eo, quod idianitasan campo Moabitico perci sierit, depra dicatur Deinde utriusque regionis, quam Morraei&Imaei inhabitarerunt, bene quadrat siluatio. Tabulae enim Chorographicae ad oculum demonstrant, Idumaeam regionemque Moabitarum esse vicinas, hac respectu illius septentrionem ocis

pante. At Vero x eur. a. v. a .manifestum satis, Horraeos.

antequam abis avi polieris sed ibus paternis pellebantur Seir possedisse Regionem a. Moabitarum ante Emarorum D e .Deut sic V. DIO, M abunde liquet. ν, α.

25쪽

XXII Notanter autem additum putamus Iocium Q

ubi haec gesta sunt, nempe in deserto, quod si quisve, litner ruri s. in exponere id cel Light soo an horas Ebraicis&Thalna udicis ad Matth. III, v. r. p. 3, 2 nos non admodum repugnamus. In specie tamen aliquod desertum innuere videtur Scriptura, quod pernem phaticum, hoc quidem loco exclusiim, injicati nimirum,uel Idumaeae et Moabiticum Dent. a. v. 8. sive quod Ana Emaos hostes saeptu an deserto Idumaeae irrumpentes suosque cives male vexantes, repres erit; sive quod idem ille solitudinis Moabiticae colas Emaeos ex improviso invaserit, percusserit spoliaverit 'tan enim in Scripturis non semper tam stricte sumitur . ut solum denotet locum, densis sylvarum frondibus horrendum, perquo devias vallesvi invios colles, per rubos, perque mille dumeta homini pene inaccessum sed aliquando integram regionem, ubi civitates Duillae sunt hoc vocabulo legimus appellatam.

vitates in montano sitae; sed deinde etiam verss. cI, cet. expreis sevi Vrbium pagorumque insolitudine fit mentio cons. a. Sam. 2. V. μ&I. Reg. 2 V. 34 Consentiti Darid Tinachi in libr. radd. advocab. tanta ad ridi fol. χ6, col. 3, ab initi

Porro Montanum quoque Judaeae vocatur a Thalmudicis 'Cn, Montanum regale, dea David et Monaranum erimosum Psalm. s, v. c. Et tamen in montano regali erat myrias urbium, inquit Hieros Taanith. fol. 60. I.

y XXlII. Huic denique expositioni nihil verba texistus nostri ultima videntur derogarem mpasceret asimos Patris sui facile enim apparet, hisce facinoris heroici occasionem

notari. Neqη enim pastorum nomen&ossicium, ut nunc

contemptui fuerunt olim; quin potius vir primarii, apo. tentia divitiisque laudati pecorum qu0qu gςsiere curam, a Civia

26쪽

Civilem quidem historiam hae vice mittimus sacram solum

perlustranti hac de re dubium potest esse nullum Gen. cv. 34.&cap. seq. v. 3 Ioseph eiusque fratres coram Pharaone dile&patres suos i. e. avum, proavum majore 9 fatentur pastores ast horun potentiam si pernoscere quis cupit. Abrahami divitias non solum&opes, sed numerosam quoque comsideret familiam qui138. vernis armatis quatuor Reges victores devicit felicissime, Gen. 34 qui tam formidabilis vicinis Regi praesertim Abimelecho, ut e status sui ratione vel maxime judicaverit, cum illo percutere foedias. Gen. IAE, Irae et I

ceps magnus,excellens, potens vocetur. Neque Isaac potentia polluit minoris Etenim Rex eum Philistaeorum Abime lectate longe potentiorem praedicat, Gen. as, v. Is verum et Iam ut v s. 8 videre est statum suum non firmum satia ac sal, vum putat, nisi percusio prius cum eo foedere de non laeden a

d Porro filii Iacob quid hi nisi pastores Sichem

Vrbem ut videtur sic satis amplam. Gen. 3 . delevitate Eui tur. Et potentia Doeg uni e nulls pastoribus I. Sam ar. v. 7

tribuitur. Rex denique Moabitarum Μesa a. Reg. 3. v. pStuisse ditatur, h, e. pastor L pecuarius, quomodo se ipsum et Iam vocat Amos c. a. v. ti Observari autem & hoc meretur,

Palaestinat vicinarumque regionum Principes QReges patr:- archarum Mosis item &Josua: Mnpore mediocribus saltim fuisse viribus Legantur modo Gen. I4. Jos e. a. cum mappis Geographicis conferantur & illorum potentiam angustis admodum amitibus fuisse inclusam, facile poterit animadverti. Quae omnia satis probant, Regum ti Principum nequeautoritati, neque dignitati ut erant mores illius seculi simplices quicquam decessisse. si vel ipsi vel filii pecorum eu- rami quomodo hoc toto Ana in se susceperint. Hinc veterum divitias maximam partem in multitudine pecorum fuisse positas notissmum est.

r. XXIV. Dicis Vltima hac expositione admissatum . codicia integritate acium videtur cum litora, in

27쪽

voce must deperdita locum hunc arguat brruptionis, quin textus Ebraeo Samaritanus nostro, ut perspicuus obscuriori,est praeferendus. 3 Apage a nobis vesanae ista mentis deis liria. Nec enim dispungendum hunc locum, sed salva integritate sontiso remanente omnino voce utam eum cum aliis conferendum judicavimus ' Absit, inquam, ut suspectam iIIam dictionem habeamus vel levissimae corruptionis. Variae nimirum scriptio quorundam nominum, praesertim propri rum , ut in aliis, sic in Ebraea lingua. Hoc in confesso est omni.bus,vi comprobant idem , quae supra disseruimus. Vnde etiam, quod Ebrae clarior h. l. videatur Samaritanus , nihiIMorinua lucratur . Quis enim negaverit, plurima alias vetasi ones.& in his nostram quoiueGermanicam aliquando phrasin expressisse tanta felicitate, ut locus in hebr. satis obscurus, a quoLbet facili possit negotio intelligi; Sed nemo inde nisi fungum pro cerebro habeat, contrara Codici Ebr autoritatem argumentatur, suam versione pro autentico statuit rectis

piendam, illique praeferendam tanquam obscuriori obscuritatem autem S.Bibl. uti in fidei&morum fundamentis negamus,ita in aliis interdum lubentes concedimus. s. XXV. Sensus itaq; huius loci, ultima hac sentent a ad missa . quin absque II: bLEbr. integritatis lautoritatis detrimento perspicuus, loco, personae,temPori, scopo conveniens fit, vix quidem dubitamus.

LOCUS IL

Iu mustumque inter viros doctos de origine Anitiquitate punctorum vocalium extus Ebraici agitatad fuit quaestio,& dum alii novitatem illorum antiqui talem dii propugnarKnt . acriter utrinquς disceptatum, M

adhuc sub judice lis es.

28쪽

F. . Nobis hac quidem vice mare hoc ingredi neq; libet, neque licet: Cui tamen utriusque parti argumenta peris noscere volupe est, antiquitatis defensores videat Schindlersi in praefat. Lex Pentagi. Bixtorsum Tiberiad Flacium p. a. clavis c. g. Gerhardum T. i. loco Theol de sacra scriptura. c. Is maltherum in sing.disput Hasenrefferum in templo Ezechielis p. I7o. Polanum in syntagm. l. r. c. 37. Joh. Light-foot in cent chorog. c. 81. Marcum Marinum in praefat. Arcae Noes . y.&c. Quorum sententiae sese opposuerunt, suamque thesin non minor Zelo probatum iverunt Viri Celeberrimi antiquitatis impugnatores . Lutherus adfinem libr. Schem hammeph.&alibi passim Ios Maliger e p. a 3 ad Buxtor LGrotius ad Matth. p . I8. Schichardus c. a, de jure Reg. br. p. l. G. LV ossius i. r. de arte Grammat. c. t. l. 2. c. 8. Theod. Hackspalinius passim, Mercerus in Genes A.v.M. &C. 8. v. 3 ad Iob. c. I. V. c. AmOS a. v. 12. annot in argum

Mai. a. Calvinus ad Zacha II. . . Ioh. Drusius ad loca dissi Pentat Ludov. de Dieu Grammat. l. r. I. Piscator Schol. ad Genes. s. v. 8.d ad calcem quaestionum in Pentat. P.Fagi' ad Thargum Genes 4r. v. et . Martinus in Technol. p. s8. Rainoldus in Cenc apocryph. l. 32. Lud. Capellus pecul libro de punctationis arcano revelato, necnon Casau bonus, Reuchalinus, P. Mirandula, Lyra. Bellar minus, Salmeres, Morinus Villat pandus, Serrarius. F. III. Vtram vero quis ex his probet ac defendae sententiam, liberum fortassis aliorum iudiei sit; non perinde tamen arbitrio cuiusquam sacri illius textus puncta, uti hodie

extant, mutare, aut huiusmodi iugulatoriis coniecturis tentare relinquimus. In quo veluti doctorum orthodoxorum. que nostri aevi virorum exempla sequimur; ita ex his nonnullos de Graeco N. T. textu sentire aliter, atque nimirum statuere. spiritus, accentus, distinctiones secundum certas hodieque praecipue a sim receptas figuras priscis Graecis inscribendo nequaquam fuisse in usu, animadvertimus. Vnde etam hos,

qui post multa secula sancto textui illa addiderint, ex divina id

29쪽

id fecisse inspiratione probari nequeat, ipsum ratione illorum

apicum quidem duntaxat, urgente necessitate , alicubi citra injuriam vel scandalum subire virgulam censoriam. F. IV. Antiquorum qii idem lapidum sculpturae quo vetustiores sunt eo magis hisce apicibus destituuntur. Anti. quissima insuperviss. literis maiusculis, quas vocant, uncialibus, absque distinctionibus , punctis, commatibus , parenthesibus, sine ullo accentuum Graecorum vestigio exarata reperiuntur. Sic Anglia omnium fortassis hodie vetustisi,mum V.&N. . Giae cum codicem manu Theciae nobilis sce. minae AEgyptiae circa I. Nicaeni Concilii tempora, np. circa annum a N. C. asyliteris grandioribus perscriptum, donatum habet a Cyrillo Patriarcha Constantinopolitano teste Patricio in praefat. epist. Clemen . ad Corinth ubi, hanc affirmat eadem manu in membranis laceris adiectam suisse.

Porro Graeca o Interpria versio hoc modo consignata , teste Morino in Rablioth. .Vaticana asservatur; ut quoque liberbis. liquis . . T. in biblioth pubi Cantabrigiensis Acade mice ex dono Theod. Beetae. Quid quod antiquissimus N. T.

hoc modo s. codex L Clar Christ. Ravio ex oriente allatus sit,4 Serenisi Electoris Branciburg.Bibliothecae consecrat'.

Non exigua etiam Chisostomi homiliarum super Ma

thaeum parte in membranat mi conscripta, ceu venerandae antiquitatis monumento nobilissimo Illustris ullae Bibliotheca

superbit Callimachi porro hymnum versusque Sibyllinos ita

fuisse exaratos, oculi tu testis est Angei Solitianus Misceli .c.sa&go. Nec Aristotelis solum male ignotum afuisse picti usum probat Volsus ex verbis eius, de sophist. Elench. c. 3. Sed tem,pore quoque H eronymi solitos absque illorum ope scribere, observat Scaliger ad annum Euseb. aqῖο, Approbant hoc collectores Meditores Bibl. Complut dum in iis .T.Graece sine picibus ediderunt alione hac addita, quod antiquitus accell-bus destituta ueri uriptio Graeca. intoriam omnium sententia suo obsignat s Utagio D. Heliasius in iis . sacro p. I. c. 3. p. ia8 Scriptiqnis autem huius vetustiorumque characterum

30쪽

meus omni observantia culti devenerandus in laborio m. riarum lect Evangeli S. Matthaei libro adc. 29. v. 28. p. 7 &in tractatu de incrificiis c. 2 s. p. Videantur froqu.

Thomas Mareschallus in Observ. ad version Anglom x. p. 4y7. Walionus ii Bibl. polygio tr. apparatu proteg. 2. n. Is. Patricius in Ot ad pag.I. ep.Clementis ad Corinthios,&alii F. V Huic asserto cum magnum robur afferat praete rea Graecarum circa apiculos huiusmodi varietas lectionum. omnibus istis probe perpensis putarunt viti , quos diximus. erit diti ex isto principio nonnuIla intricatam. . loca facili&nullo serme negotio posse solvi atqu enodari. Nobile specimen ad vexatissimum locum Marc. D. v. Is laudatus

Heinsius dedisse videtur sibi, per spiritus leni in aspitatum mutationem, scit pro κ ρος σύκων, uti,nlgo legi, mus, ponendo καιρο ποιων stil. δὶ Ubi autem i/,

rempu erat suum V id eius Exercitat sacr. l. a. c. 6. p. Irώ. Nortonus Enatchbuli. in addendis ad animadversi paradoxas. Sane cum vetustissima AnglOGyaxonica versio testat S litice hit was thas sc.treowes tima id est Hi enim ille, empus eraa

lai;atitor etia illius iri codico omnibus accentuum&diti inctio.

num notis destitutori recte legisse, censeri potest cons omni.no ad h. l. etiam B. G. Calixtus in Concord . Evang. l. s. c. 3. p. 29s. I. H. Ursinus in arboreto bibl. c. 34. LII. l. Lightfootin horis Ebr. ωThalmud ad Matth. c. al. v. Im Item Flacius, Schmidius, maltherus, Emanuel Sa4 alii s. n. Sed neque hanc hypothesin totam ut in praesenti faciamus nostram, nostrum exigit institutum, verum aliam eruemus ex ea Iola parenthe fium , commatum , aliarumque orationis Qγμων ωύποςγμων signa spectantem quae neq; a divinis scriptoribus profecta neque ubiqdentis certe&perspicue eoIlocata, prWerea, quae supra protulimus, eonfirmat dioptimorum codicum impressorum, omnium inter. pretum