장음표시 사용
11쪽
nonnunquam sputatores nominati hypochondri
Cor ipsum, nobile viscus, tremit, et palpitationibus violentis veXatur, ita ut non solum ab aegro, sed adstantibus quoque, percipi possint. Varius et mutabilis semper pulsus, sed saepius
II1 hoc morbi stadio, etiam, aeger moestu S, respiratione laboriosa, et suspiriis ab imo pectore ductis interrupta, haud raro opprimitur. Vertigo et stupor occurrunt. Tinnitus et murmura, vel molesta surditas, aures obsident. Modo umbris, maculis luridis, muscis, et parvis retibus, in aere volitantibus, oculi obscurantur ;modo densissimis tenebris obruuntur, aliquando etiam res oblata duplices repraesentant. Odores inusitati, foetidi, et hircini sentiuntur. 'Sed graviora supersunt. Nam in hoc morbi stadio provecto, si miser aeger, induciarum a saevis doloribus cupidus, ad somnum perfugere conetur, spe frustrata, insomnis agit noctes. Somnus, aliis mortalibus omnium malorum dulce lenimen, eheu l huic, rebus in adversis, nullum tutamen, aut omnino avolat, aut horrido incubu,
12쪽
incubii, pectus opprimente, frequenter interrumpitur, et perturbatur. Quod non levius, imaginatio errans et insana, fictis et horrendis ludit imaginibus. Namque infelix aeger semper solus sibi relinqui, semperque longam et incertam ire viam incomitatus, videtur ; nunc, ab hoste inexorabili correptus, nullum exitum ad fugam invenire potest ; nunc sublime fertur; de arbore altissima, vel de scopulo, caput inter nubila condente, subito praecipitatur ; et jamjam, horrendum dictu i atra janua
Ditis patet, fabulaeque manes, et domus eXilis Plutonea, in conspectum surgunt. Ingravescente adhuc malo, serius ocius, varie in variis, cerebrum asscitur. Mores soliti mutantur ; aeger dissicilis, querulus, et praecipue de sua valetudine anxius est. De minimis quoque rebus solicitus evadit. Tunc, mens ejus, ex toto mutata, nubila sit atque severa ; memo riae, ut et rationis, Vis misere prosternitur Ad iram erga hunc et illum subito et sine causa, nec-
13쪽
non ad amicitiam pronus Nonnunquam risus intempestivi ilia quatiunt, et in animo hilaritas regnat. Sed, Quo teneam vultus mutantem Protea modo i Risus et hilaritas repente eVanescunt, quaslnoctis insomnium, vel fabula olim auribus insidis commissa. Succedunt frigidae curae, terror mortis, luctus, et tristitia, quae, cum animo incubuere moesto, crudelem tyrannidem exercent, consolatione levari nequeunt, lachrymae volvuntur inanes.
Ex symptomatibus enarratis facile credetur, aegri corpus fere semper macrum et attenuatum esse. Aliquando tamen res sese aliter habet, et hypochondriacus obesus conspicitur. Tale est hypochondriacorum symptomatum agmen. Sed omnia haec symptomata vix uno tempore eundem adoriuntur ; horum tamen pauciora, Vel plura, simul concUrrentia, morbum hunc constituunt.
Vidimus hunc morbum post diarrhoeam, post sputum, et post colluviei atrae vomitum, subito, mitescere,' Vid. Aph. BoerhaaV. II 9.
14쪽
mitescere, et tandem ex toto CVanescere. An tales evacuationes criticae sunt habendae tUt, quod ad symptomatum seriem atque gradum, mutabilis hic morbus, ita quod ad diuturnitatem, non minus Variat. Aliquos per multos annos, quosdam per totum longae vitae, misere contristat. Attamen sit nobis fas addere, hunc morbum interdum accedentem et decedentem periodos quodammodo observare. AEgra hypochondriaca nobis nota est, quam morbus per plurimos annos constanter, et sine causa evidente, invasit, decedens nunc citius nunc serius, pro intervallo
sano praeunte, ita ut hypochondriasis, et bona Valetudo, singulos annos inter se partirentur.
Varii effectus, varios dolores mentientes, ortum ducunt a malo hypochondriaco, prout hane vel illam partem corporis aggreditur. Utrum dolores hujusmodi symptomatici tantum sint, an primarii, medicus solertissimus, et quasi γει ἡ τι praeditus, vix ac ne vix quidem discernere potest.
15쪽
potest. Tres tamen morbi sunt, viz. hysteria, dyspepsia, et melancholia. quos hypochondriasis eximie refert: quos igitur ab ea caute distinguere ΠOS Opportet Primo, De hysteria. Medici multi, tum antiqui, cum recentiores, hysteriam et hypochon-driasim eundem esse morbum, tantum in sexu diverso, uno fere animo testant. . Hinc, sine dubio, eas esse inter se, quod ad multa, similes, colligere fas est.
Diversas itaque notas unicuique imponere, hic labor hoc opus est.
Sequentia tamen signa hypochondriasim ab hysteria magna eX parte dignoscent, et diagnosis hujusmodi admodum videbitur necessaria, si
reputemus, morbOS exigere remedia omnino diversa.
Hysteria plerumque repente invadit ; hypochondria is sempςr lente obrepit. Haec raro, illa frequenter sanari potest. Uypochondriacus animo labascit, ingemit, set, quae quidem in hysterico perraro observantur. Appetitus prostratus et indigestio frequentissime quidem in hypochondriasii, sed rarius in hysteria, occurrunt. Pervigilium et insom-B ni
16쪽
nia hypochondriacum vexant, sed nonnunquam alta et gratissima quies hystericum reficit. Animi deliquia, similitudinem apoplexiae vel mortis ipsius eXhibentia, patiuntur hysterici, ita ut de his pene conclamatum esse sit creditum. Praeterea, contractionibus convulsivis tentantur. Sed haec omnia hypochondriacis prorsus ig
In vera hysteria, globus, ab imo ventre ascendens, suffocationis sensum in faucibus excitat. Regio lumborum frigida est, et fixus acutUS dolor uni tantum et parvae capitis parti insidet. In hypochondriasi, e contrario, haec vel raro vel nunquam, eadem Vi, sese ostendunt. Prior, caloris genialis soboles, posterior quidem frigoris torpidi. Temperamentum melancholicum uni obnoxium est, sanguineum alteri. Hysteria in foeminas saevi , raro vel nunquam viros adoritur. Hypochondriasiis vero sexum virilem maxime aggreditur. Tempus accedendi frequentissimum hos morbos quoque distinguit. Hysteria saepius annos juveniles miserrime infestat, hypochondriasis provectiores contristat. Quinetiam, ut postea dicetur, methodus medendi in utroque omnino est dissimilis. Calida temperies
17쪽
temperies coeli hypochondriasi/ prodest, hysteriae nocet. Medicamentis stimulantibus gaudet hypochondi iasis, non ita hysteria. Astringentia et frigida lavatio in hysteria utilia, in hypochon-driasi perniciosa. Balneum saluti est hypochon-driacis, hystericis damno. DYSPEPSI A. Dyspepsia homines laxiori habitu praeditos,
hypochondriasis vero homines rigidiori, saepius invadit. Hypochondriasis plerumque in temperamento melancholico oritur; sed dyspepsia intemperamento sanguineo. Illa in aetate provectiori saepius occurrit, et ut anni labuntur ingravescit. Haec in prima aetate sese ostendit, 'et in vitae progressu haud raro sit levior, nonnunquam CX toto evanescit. Dyspepsia saepe assectio symp- tomatica est, hypochondriasis plerumque idiopathica. Prior frequentiissime, posterior rarius, Oc
Anorexia multo frequintior in dyspepsia, quam in hypochondi iasi. Alvi durities tamen crebrius in
18쪽
in hypochondriasi, quam in dyspepsia, observa
Sed magnum discrimen inter hos morbos quidam animi affectus constituunt. In hypochon-driasi, timor et moestitia semper plus minusve, in dyspepsia raro vel nunquam, apparent; ali quando tamen languor et timiditas oriuntur.
Morbus hic hypochondriasim semper comitatur, cumque eo foedere arctissimo conjungitur. Attamen formam sibi propriam aliquando induit, et sine ullis symptomatibus hypochondriasis apparet. In hoc casu, ab hypochondriasi jure secernitur, quum nulla morbida affectio ventriculi adest. Nam, durante morbo hypochon, driaco, ventriculus et intestina multum perturbantur, quae in melancholia ViX ac ne vix quidem assciuntur. Melancholia persaepe hypochondriasii viam sternit, nec raro hujus tragoediae ultimam scenam claudit.
19쪽
Illi morbi merito mentem humanam terroribus maximis implent, qui radicibus altis in con- titutionem actis haereditaria labe facile propagantur. Uti bonis, quae haereditate descendunt, ita quibusdam morbis parentum liberi succedunt. Certa quadam inexplicabili solidarum partium, forsan vasorum minimorum structura, morbis hisce paternis mire obnoxii sunt. Hinc seri et inopinantes nepotes, morbis atrocissimis lacessiti, vitia parentum immeriti luunt. Morbi, de quo nunc agitur, talis est infausta indoles. Hypochondriacus enim pater hypochondriacum filium saepe gignit Haec haereditaria labes quoque omnium causarum praedis ponentium frequentissima est. Temperamentum melancholicum haud raro alia causa. Magni est momenti hoc accurate designare. Sequentibus notis est distinguendum ; Vultu nempe subfusco, capillis nigris et crispi , oculis nigris, cute duriuscula et asperiori, arteriis exilibus, venis largiusculis, alvo fere ad stridui,
20쪽
stricta, habituque ad maciem proclivi. Porro, animi affectus tardi sunt, attamen eXcitati, Valde difficiles placatu.
Haec signa tamen non semper mentem melancholicam indicare concedendum, et sine dubio mentem melancholiae pronam, sub quavis externa forma latere, fatendum est. Sed pro comperto habeo, signa praecedentia temperamento melancholico plerumque esse conjuncta, maloque hypochondriaco haud raro sternere viam. Mens quoque superstitioni prona aliud est atque ferax seminium. Haec mentis proclivitas infausta humanum genus late et atrociter agitat Nostris saltem in regionibus septentrionalibus, quae scopulis asperis, tempestatibus horridis, et torrentibus aquarupa nigris deformantUr, permulti, ab ipsis incunabilis, prava sunt imbuti superstitione. Hic nimis frequenter mens humana, proh dolor i terroribus vanis attonita, Numen
semper hominibus inimicum fingit, poenasque
sempiternas horrens p et, gemit, intremitque. Hoc opus, aliae periculosae plenum, totam mentem cito occupat, dieῖ atque noctes infestat, et
ita indolem, hypochondriasi aptam paulatim inducit. Hinc hypochondriasis in religiosos saevit.