장음표시 사용
251쪽
23 gestasse, et nutrivisse Satis mater Valet; illa, postquam peperit, natum etiam aliquamdiu nutrire ex sinu potest.
Simul proditus est infans, dum Satis Viget, matri S aVere pectora, dumque non in enit, quod Vis proximum captitare Osculo, Sugere in proprio Suo pugillo, in quo is alieno praebito digito. Cujus brutum matrem pudet, id exuta naturam
homo mater a Spicit, nec sentit tamen corde, cupita proli porrigenda ubera esse. Tum frigidi scientes, et aniles matronae noVam genitricem iisdem cruciatubus, ac olim se Vexari laetae , haud sugere insantem in sapientia sua Iaudatissimum habent. Interea diVes ante lactis mamma saccescit, et miseranda proles inter laxantes Syria pos et aquam ampliuSprosperare impedita, priusquam Vitam Vivere gaudet, fusa
Plerumque jam ante partum, aut certe mox postea ubera quidquam Iactis tenent. Elapsis circiter tribus quatuorve horis , Seu Verius , quam primum potest fieri, si nato praebentur , ipse Sugendo laticem in se suscipit, seu allicit magis, adeoque titillatione suctus lac moderate molliterque ad Venit ut sponte etiam effluat paullatim, significatione ubertatis. Ita in lactatione modus obtinet, ut nunquam ferme humoris in mamma nocens abundantia, Vel inopia fiat; ita nec tensio oritur, nec dolor, neque alia offensio. Hac provisione lactea etiam febris rarissime incidit; quaro
stolide tanquam neces Saria omni puerperio come S probatur. Illa perversi cummaxime regimini S, aliarumque Causarum ab extrariis consequentia est, praetereaque nihil. Quotiescunque infans Sitit, Seu VeΓiu S appetit, clara monstratione cupire papillas significat. Quod facile cernitur, dum
pone genitricis pectus in lecto accubanS, materna aura et Vaporo fovetur. Hisce enim beneficiis, Velut exclusus pullus alis maternis tutari ac calefieri indiget, carere Sine noxa non potest. Optime Subitoque Sugit infans, dum matre in latus sibi accumbente, leViter ad calorem obtectus modo, membrisque liber est. Propterea supervacuus eruditae dissertationis labor,
do optissimo ad praebendum genitis temp0re. Pol l crudient
252쪽
tandem etiam in nutriendo puli OS SUOS bruta non Solum, sed etiam corvos et picaS et pas Sere S. o mirabilissimum inter animalia, et ad perniciem tuam sagacissimum genus hominum lomnis infans, si Valet, nec Vitium habet ex Ore Vel palato, osculo excipit papillas, easque opportunissime sibimet ipses parat; dum nec impositis modo pileolis, nec malo unguine in nauSeam Vertantur, ingestis insuper ut vere in genitorum pestem ubique consueVit) aliquot intra nycthemerum mannae unctis. Nec ulla matri, ubi primos praesertim lactatu S prae- Stat, alia ob Se PVatio, praeterquam imbuto propria saliva digito leviter confricare sibi papillas; quo facto infans eas Sua-Vius O Sculatur, lacque ipsum expeditius affluit. Quidquid papillas emollit, illarumque Sen Sum auget, tuΓ bat etiam lactatum, quod infans Sugendo promptius rodit. Cures igitur, ut papillarum et uberum Sensus Obtundatur quidquam, uti esset propemodo, nisi mos et Vestitus ea jam pridem
tegendo premendoque ad munera Vitiassent. Unde mox futura mater adhuc aliquando prospicit sibi lexi Ore demum curatione illarum partium, iterata earum admissione ad aerem et externa irritamina; papillarum item cum frigida ferme commixta quiddam cum alcohole aqua Contrectatione et grato assi ictu, tum, hac praesertim periodo, plurimum ex alterutro latere solita, ad salubritatem alioquin accomoda cubatione. Haec pauca quidem sunt, ae Simplicia cummaxime momenta, quae in omni laetandi Observatione natura jubet. Quaenam VCI O praecepta ad nostros usque dies ars dictitat 3 Ea partim ex substrata epistola intelliguntur. Nec fictum es Se argumentum ; id innumerabiles ac diversissimi lingua et forma libri docent. Deinceps nec primum istud, neque ultimum Te-
putamus , in quod difficile Sit, Satyram non Scribere. En Epistolam obscuri Viri. si Optime fecit excellentissima Domina, quod dignata sit a
tali xivo, qualis ego sum, consilium petere, quia omnes, Deo sint laudes, perillustres Dominas et spectabiles foeminas in tota urbe tractandas habeo, et celetivitas mea in hoc puncto fixa est. Nulli mearum Dominarum permitto, ut insante S Suos
253쪽
lactent, et Sic semper admodum bene me expedivi. Quod si etiam mammae primis diebus aliquam confusionem faciunt, nihil tamen hoc est, in comparatione cum illis molestiis, quae ab infante infliguntur, quem ipsim et lactamus. Excellentia Vestra per dies et noctes nullam quietem habebit; et, ut nihil de
sanitate dicam, pulchritudo Sua maximum detrimentum patietur. Itaque etiam atque etiam miror, quod illustrissimus Dominus maritus tantum Optet, ut Excellentia Vestra molestum istud opus suscipiat. Quod Dominus Doctor N. ad illud sua deat, hoc naturale est, quia perbene Seio, quod unus ex nova schola sit. Per Deum immoxialem, quot quantaque in-sortunia in hoc et altero mundo isti homines prorsus iacturi
l MPostquam autem pleno titulo Dominus Maritus id libon- ter videst, et etiam Excellentia Vestra ipsam et magnum desiderium lactandi habet, sat mea pacet Verum Si res malaS Sequelas inducet, ut mihi postea nihil inculpetur. Nam in numero Sa mea praXi jam plures ejusmodi tristes casus vidi; ita
praeterita septimana ter mammam aliquam Cum cultro aperire debui. Illustrissima Mater ot Amita Excellentiae Vestrae etiam maxime attonitae et plane inconsolabiles sunt, ob propositum ita sese exponendi, quia ab hominum memoria nullum exemplum fuerit, aliquam Natam D. V. unquam prolem suam lactavisse , et quia ab immemorabili tempore huic antiquissimae familiae ista particularitas haereditaria sit, Omnes dominas de V. parvas papillas, et nullam plane complexionem ad lactandum habere. hEo minus Suadeo, ut Excellentia Vestra isti negotio poriculoso se immisceat. Attamen si nullo modo ab ea dignotur desistere, hortari saltem Volo, ut propter mox laudatam haereditariam specialitatem papillas Sibi praeparet, aut potius praeparari faciat. Hinc Excellentiae Vestrae cum proxima occasione sex pileolos, et ad necessitatem desuper duos sipho
nes , et totidem etiam Vitra et trahentes antlias transmittam.
Juomodo istae machinae tractandae sint, et quod pileoli ante applicationem semper Oleo amygdalarum aut aliquo sua Vi un-
254쪽
guentulo illiniri debeant, has res matrona I iliana optime intelligit. Excellentia Vestra tam in partu, quam in omnibus aliis negotiolis in eam audacter confidere pote St. Certe egregia obstetrix ista Κiliana est. si Ad istud vero Excellentia Vestra praesertim debet respicere , ut non nimis mature, Vel Sero insantem ad mammas ponat. Nam si statim post partum sit ; infans nihil lactis accipit, mammillas irritat, et matrem gratiS Vexat, ex quo PeS- Simae sequelae Oriuntur. Verum si lactatio tardius incipitur, etiam magnae incommoditates sunt. Secundum me3m expctrientiam optimum est, ut illustrissimus infans post partum Secundo elapso Vel tertio die adponatur; tunc videlicet febris lactea ut plurimum jam intravit, et mammae sufficienter Pepletae sunt. Inter hoc tempus decoctum althaeae, Vel infusum verbasci cum lacte et Saccharo, et omni biliorio duo parva cochlearia syrupi laxati i dantur, ut tenerae primae Viae a me conio lege artis expurgentur, et ad as Sumptionem materni lactis praeparentur.
riSi vero papillae non ita praeparari possint, ut infans, qui Dei gratia generis masculini sit, illas cicile capiat, Statim ad Vitra, ad cucurbitulas, quid quod etiam ad Siphones confugiendum est. Quodsi Vero etiam haec non juVeni ; tunc
Excellentia Vestra mammas sibi a suctrice exsugi faciat, quae, quo magis edentula est, eo melior est. Si Vero anno Sum tale sagitium fortassis non inveniatur, parum refert: duo catelli Opus tam bene atque melius absolvunt, uti de hoc in longis- Sima mea praxi saepissime edoctus sum. Diana L. D. nune ad amuSSim etiam plena est, et fortunate cum Excellentia Vestra in tempore Con enit. Dominus Liber Baro Excellentiae e-Strae manum e X Osculatur, et in casu necessitatis ex hac mordentissima prosapia nobile par certe ad Obsequia tum pa
riSi nihilominus, quod nimium saepe videmus, praeceptiS his licet strictissime observatis lactatio aliquam difficultatem facit; Sincere consulo, ut Excellentia Vestra statim de Sinai, et illustrissimam prolem cum aqua et lacte dignetur educare.
255쪽
24 iEgo saltem isti innocenti nutritioni magis amicus sum, quam nutricibus; nam bonae rarae Sunt, et malae nihil juvant. Et
si etiam nutrix sana sit, Saltem de morali Suo charactere semper Suspicionem habemus, ad quem tamen respici debet.
Hinc jam olim celeberrimus Virgilius doctissime dixit:
Nec tibi diva parens, generis nec Dardanus author Perside, sed duris genuit te Cautibus hOPrens
Caucasus, l1yrcanaeque admonuit ubera tygres.
se quidnam vero Sunt istae lygres nisi nutrices nostrae 8 Hinc educatio aquOSa securior, et si Tecte tractatur, prae Omnibus
laudem meretur, praesertim pro hominibus illustris genitu-Pae : men S peΓ aquam Sagax et ad perfectionem capacior, imo etiam Vultus pulchrior et cor ipsum nobilius fit. ἡUt autem febris lactea labefactetur, et per Excellentiae Vestrae tractum inte Stinalem excrementa et alia impura, quae plane naturaliter sub gra iditate ibi Sese accumulant, sensim sine sensu expellantur, ne Excellentia Vestra Obliviscatur, gratiosissime Ordinare, ut inclusa formula in pharmacopolio accurate paretur, qua at Vi quotidie quatuor, aut sex vicibus bona dejectio fiat. Medicina gratissimi SaporiS est, et egregios effectus edit; Optimum etiam contra morbo S in puerpe-xio prophylacticum est. -Tenelli infantes Omnibus rebus aSSuefiunt, atquo, ut Semel assuefacti sunt, ita postmodum habentur. Quodsi igituΡExcellentia Vestra lactet, satis et abunde est, si de die et nocte quater mammas porrigit. Alias Excellentia Vestra nimis exhauriretur, ac tenerae fibrae Ventriculi infantis sub quantitate lactis Succumberent. Praeter has Vices alternatim jusculum pullinaceum et aqua OryZae propinari debent, quibus Iac maternum in Stomacho egregie diluitur. Id certe pro tenellis ejusmodi creaturis melius est, quam Si perpetuo matri adhaereant. Post aliquot dies clara panatella datur. Deinde suadeo etiam sinceris Sime, ut infans, quamprimum possibile est, in Separatum cubile transponatur, et diligenti et devotae foeminae in curam detur; alias matri et ejus lecto terribiliter assuescet, et postea in nullo alio loco quietem da-I6
256쪽
bit, uti hoc in amplissima mea praXi centieS Centiesque ex-ΡDrtus sum
se Si tamen lae Copio Se in mammas Veniat, ad manus sunt Excollentiae Vestrae uterum TepurganS potiuncula mea, Cucurbitulae atque siphones. Posito autem casu, quod lactatio Excellentiam ine Ommodet, de quo plane non dubito, aut siox aliis causis forsitan ab ea desistendum sit; tunc mammaestatim debent fasciari, ne nimis repleantur, et naturaliter inflammentur, et Suppurent. Sed etiam in hoc ultimo casu laxans uterum potiuncula mea frequentius sumi et diutius continuari debet, ut abundans lac ex pectore Excellentiae Vestrae recta Via per alVum SubducatuΓ3 quocum me recommendo et C.
Quamquam laudatus hic curandi modus, nisi ex toto ubique , attamen ad partes adhiberi solitus, et matri et infanti
maxime sit exitiosus , nec tamen aptius ad naturam initum consilium est. Laetandi quippe 'munuS, unde mater Veram et
suaVissimam Voluptatem capiat, illi in cruciatus cedit, ut integerrimum Saepe uber, nOVO homini aptissimae aliturae fons et scatu Uigo, in sedem dolorum, Vel saepius in plenissimum focum puris et saniet abeat. Rebus ita perVersis, infans alimento proprio sibi, nec primis gustato labris, orbatur, et naturalis, quae ipsum inter et matrem amoriS copulatio est, pulmo nunc, atque hercle Satis mature Sol itur, po Stea nunquam sorte ad sympathiam reficienda.
In schola technica a multis retro annis lactatus, et recens natorum omnis tractatio aliter instituitur. Cuncta nimirum moderat et regit natura; atque inter tot millia puerperarum nee una unquam ex communi testimonio inflammatum, multoque minus suppuratum uber habuit. Quare certus sum, inter multa centena puerperarum uberibuS infesta Vitia vix occurrere unum, quod aliunde, ni Si ab erronea cura, a malo regimine, vel ab iniqua consuetudine inter matrem et infantem Venerit.
Atque simplicissima illa procuratione non lactantes modo, sed etiam, quae non lactitant, illibatae ab omni molestia manent; quippe in tota re secus obtinet, ac Vulgo a medicis,
257쪽
chirurgis et obstetricantibus, a doctis matronis, anubiisque Solet commendari, multaque auctoritate ubique ferme in usu colitur ae ΡeΓStat. Puerperae primis diebus foventur lecto. Quo degunt, cubile inter - 15 et 1 ' Heaum. temperaturam habet. Insolens est, ulli earum medicinam exhiberi, quae deoYSum purgat. Ubera ab omni gravi tegmento et con Strictione immunia, modice solum calefactis quiddam linteis tutantur. M ale P pervices, utque libet, in alterutrum latus incumbit, papillasque sibi saliva digito molliter, ac liniendo confricat. Tum lactis facilior fit exitus. Interim uda linteola saepiuS ab Sumere, ac diligenter submittere noVa Oportere, Vix nece S Sarium Commonefieri est.
Lac quamdiu copiose influit, dum quadam puerperae invictu moderatione est utendum. Ad Sitim, quoad urget, aquOSus, Vino quidquam mutatus potus Sufficit. Alvo adstricta clysma ponitur. Hacque simplicitate cedit lactationis totum negotium procul febre et inquie; nisi quis tam ineptus est, ut ignoret, in puerpera et lactante matre Venam moveri haud ea tarditate, ac in avunculo Vel aVia ΡOSSe, ne confestim Pt morbum et febrem arguat. Est tamen Vulgaris haec doctrina. Ambigebam aliquamdiu, Simplicissimam hance curam praescribere, VerituS, ne ipSa Se Se a lacte Sine metu et poena expediendi facilitas matres etiamnum complures ad desectionem a summo Officio illiciat. Interim, quia medicu S sum 4attinet , foeminae ΡOtiuS COTΡUS curaTe, quam 3nimum. Deinceps bonae etiamnum matre S Sunt, quae per ipsum id, quod
lactent, vel a ide gestiant, Vel ex inScitia et importunitato aliorum, vel ex propria in officio Sinisteritate Vel quacunque in ovitabili ossensa deforis, in afflictuS mammarum incidunt. Quis non illarum mulcere dolores, dumque fieri potest, adaversus tutari Vellet Z Caeterum monuisse Sufficit, ad salubri tatem corporis se eminei omnino nece SSE QSSe, ut mater, siquidem valet, prole S Suas lactitet. Unde etiam consequensost, officium hoc non Solum proceritati uberum, formaeque pulchritudini non nocere, Sed eam maximopere intendere ac
258쪽
procurare; nulla enim est Sine Sanitate formositas. Praeterea frequens probatio Oculorum monstrat, iΡSiSSimas eas, quae Iactationi pertinacissime obstrepuerant, ante aetatem longe, imo in juventa, ab natura ipsa penduliS et exsuccis mammis notari, morbisque foedi S plecti, citra eam culpam a se Omnimodo alienis.
Haud quidem dubitatio est, puerperas lactantes, similiter
atque eas, quae non praebent, Sub aptissima caeterum temperatione assectari in mammiS POSSe. Tum Vero primum malum plerumque alio ac majore gravatur: inepta scilicet tractatione , morbum duriuS a Sperante, quam factum unquam ex natura foret, si dementia Curationis non SuperVenisset. Nonnunquam mammarum papillae minus eminent; isque,
qui placere orbicularis turgor solet, adeo deficit, ut contra planae sint, imo depressae. Molliori affrictu, et aliquamdiu digitis suaviter tentata expressione, ad prominentiam sollici
Juvat etiam prudens interdum elasticae antliae, Seu VulgariS , aere per calorem SatiS expulso, cucurbitae Vitreae impositus, qua paullum post oblata, illico admo endus natus est. Hae tentationes aliquoties moderate repeti debent, donec papillae aptatae Sunt, ut infanS ea S Capore Valeat. Est quidem etiam, ubi Suctione mamma a ligitur, nee tamen ideo laetare ces Sandum; quamVis enim arrosa papilla haud expers dolorum sit, Vincit tamen maternus amor, ipSiusque prolis insons Saliva intra aliquot dies lenit, persanatque. Creberrime levis Simul circum papillam et aream inflammatio Occupat, quae, ut mitescere e I OSio Coepit, Sponte CeSSat. Praetorea nihil in hac re magi S idoneum, quam morbidas plagas saepius subfrigida aqua attrectare, dumque primo appetit, mox admoVere pΓOlem. Inter lactatus libera spatia a lictae partes conduplicato lii teolo teguntur, 3 qua madefacto, ac Saepius, ne adhaeΓe Scat, reno an IO; quod, Si forte agglutinatur, ante quam remo eΓiS, paullatim emollit O.
Inter alia linimenta si quidem pinguia posuisse fas est),
259쪽
maximo unguentum de uvis, aut si deest, recens butyrum mollit. Ubi dolorum serocia est, Vel aegrae delicata nimium COΓΡOratura, ut nec incumbens in afflictas partes exile indusium serat, apto pileolo tegi papilla potest. Attamen quo Tarius breViusque hoc tutamen, eo melius. Obtecta enim papilla
mollescit, et citius roditur. QuamVis equidem haud Vera semper mammas plii Ogo Si Stenet, Solent saltem intumescere aliquando. Tum nec fomentis humidis nec emplastris confestim utitor. No et etiam, P UeΓ- perae lac intempeste et cum molestia per cucurbitulas et antlias extrahere; quia tumor ita potissimum incenditur, et mo- diea offensio gravius augmentum capit. Sub apta dolentis loci Observatione et repetit O , quoad licet, infantis Suctu, mammae turgor, et Propinqua exesae papillae levis inflammatio
Sin erosio, ortaque ex ea phlogosis et tumiditas increscunt, atrocissimo dolore, ut lactatus usque ad discrimen molestussiat, seponendus ferme infans erit. Quo facto morbus descripta curatione intra breVe tempus ad sanitatem ducitur. Verum aliquando ingens inflammatio repente irruit, cum validissima febre, tumidis simul et dolentibus glandulis sub axilla, Vel immunibus. Saepissime malum etiam Originem ab exteris habet; praesertim a suscepto frigore, ab Violento animi motu, ab OmiSSO, Vel erronee Vel segniteΓ Obse PVato Iactatu. Tum nihil, Seu paucissimum ex ubere decidit. Quibus in rebus ante Omnia prospiciendum, ut lac stillet et continuet; idque optissime impetratur, ex quo puerpeTain alterutrum latus cubat. Ubi Vero juxta alia memorata Subsidia simplicitas haec non respondet, nec in papillis quidquam renuit, cucurbita vel lagena elastica aliquantum exsugere decet ; quod si quidem commode nequit, ab inutili periclitatione
Externe ad partem IeVia, cuidam insus o resolventi immersa dein expressa sortiter plicata linteola imponuntur, perpetua cautione, ne mammae frigus adspiret. Verum tamen,
quia lamentorum applicatio nonnisi impigre ac cautim debet
260쪽
tractari, illis haud facile utimur; quum imbuti summigiis ox
saccharo et blandioribus resinis panni, Similiter Congruant. Universim Vel Ob imaginationes vulgi in admovendis sui dis
moderatus esto. Inter caetera Valentissime molliens cataplasma
juxat; quod etiam principio inflammationis, leve praesertim,
ne OΡΡrimat, et tenax aliquanto potius, quam molle et aqUO- sum, utile e St. Pultes enim Vero stillicidium revocant, et interdum Phlogo Seos aeque resolutionem, ac alia mutabilitate,
Vix in tali ossensa aegram monere circa Vietum OPUS OSt. Ciborum scilicet appetitus in hoc, ut in similibus aliis morbis parum angit. Nec ad fruges, ut solet, ubique obligatio sit; poma nimirum, armenia, cerasa, hujusque alia generis calore surni non siccata praesertim, cruda Coctaque, puerΡe YiS male praebentur; conducunt multo magis dulcia jusculo Carnis Concocta Olera et blandae radices. Pro potu, non quidem CX Ordinatione et magna copia sumendo , sed ad Sitis modo desiderium, mixta quidquam cum Vino aqua, cum Vel Sine Saccharo, concedi opportune pote St. Neque Substricta alvus sit. Quando igitur intra nycthemeaeum nihil moVetur, duci per molliens clysma debet. Febris vero ubi multum accenditur; si tumens valde et dolens et TubΓa mamma e St, nec univerSa Valitudo Obstat; nitrum aliquando cum Saccharo, ex aqua simplici, Vel alio competente
vehiculo porrigi ad aliquot grana potest. Dum demum febris
atrocius instat, modice sanguinem ex Vena trahere, idque fortassis nec tamen Sine Vera necessitate iterare decet.
Aegra continenter aequabili ac iusta degat temperie, ne arida cutis fiat; quaeque vertere in damna possint, sollicite exitet. Hancque simplicissimam curam benigna saepe re Soli1-lio sequitur. Quae quidem si cum nutatione trahitur, haud insistas pertinaciter. Neque enim satis est, cedere Tuborem, sed simul, atque intra breve tempus, partem quoque emol lescere et subsidere Oportet. Secus expedit pus, quam O Cy sissime potest fieri, solerter et ad intentionem matuΓΒΓe. Namque alias suppuratio languens, dolens magis, ac diutina