장음표시 사용
271쪽
per anum et circa sit, consequente plena Valetudine, solum sub attenta quidem, at nihil citra necessitatem aut Violentius gestiente industria; cujus fortunae tria exempla habuimus. Nos Saltem perpetuo ab hoc proficiscimur, Omne immedicabile in genitalibus praesertim malum Suspecta prOViSione ac furore artis PQS sumire, non alio sine, ac beneficio, quam quod magis doleat, et celerius destruat.
Hercule, id nostro aevo creberrime occurrit, quoad generationem : In hoc Optime sibi ingeniosam prOVidisse naturam, quod Vulgo mortalibus mentem segniorem et mutabilem dederit ; contra sensus et affectus sortes, igneos et temerarios quandoque.
Momentosa maxime in omni re obstetricia ex natura inventiol Foetus quippe, quatenus intra amnion delitescit, tota sua compactura inprimis ex capite mollior multo et ad omnem tractationem et figurationem patientior est, quam ese fluxo amnio; ut quanto diutius liquor exstilla erit, nudaque pars longius in genitali promineat, tanto magis ea ex ossibus renitens fiat et obdurescat. Haec aperio equidem, sed vereor, ne utilitas a quibusdam diligentius in damna gignentium et foetuum, quam ad Salutem Vertatur. Tum poenitet
Arduam adhuc in Germania docti quidam obstetricantes diremptu litem habent; numnam Videlicet ars Obstetricia avsvere, an scientia Sit 8 Neque Suae Patrumque nostrorum an
liquitus sibi longius Obstetrices placent, quas nitidiuscule nominari Adjutrices partus optant. Ohe, in Verbis et formis multi et gravissimi SumuS. XXXIX. Aliquando aqua insata adhuc, etiamque deducta, foetus nihil curioso digito obvenit. Ne tamen inde praecipitanter inseras, illum transVePSO situ esSe. Namque uno alterove nisu Post rupta Velamenta non raro plaga quadam tum Primum al- T
272쪽
lidit, ut pertingas digito; Si sorte partem illata omni manu
non priuS SenSeriS. XL. Hoc quidem ex aere affluit, aliquam disparitatem esse in animalibus, eaque Singula non tam Sibi es Se, quam alterum alteri; utpote cuncta naScuntur, plurima Occiduntur. XLI. Nunquam non eum medicina esse, ac sine morbo nunquam valere, mollioribus patiendi commodissima, medentibus medendi opportunissima ratio est. XLII. Frustra est Scribere ad salutem mortalium, inprimis mulierum.
PARTUBUS PROLAPSA CHORDA UMBILICARI.
Nisi utile est, quod facimus, stulta est gloria. PHAED.
Aliquando, soctu etiamnum latente in utero, funiculus umbilicaris procidit. Tum quia intra os uteri et in genitali saepius premitur, necesSarium prolis cum matre commercium ante tempuS CeSSat. Propterea obstetricantes ejusmodi foeturas semper timuerunt. Pro foetu quippe maximam partem infelices sunt, idque ex neceSSitate naturae, quocunque Observato studio. Sed etiam pro matre Saepe detrimentum habent, quin necesse sit: nimirum citra culpam naturae, Sed ex per erSa tractatione, qua non raro et genitrix et genitus simul destruitur, irrito proposito hunc conservandi, ubi ex fortuna rei nullatenus poteSt.
Copia amnios, foetu inprimis infra modicum gracili, il-
273쪽
liusve capite super oram leviter imposito, nec explente Satis; dum foetus erroneum situm habet, et praelonga chorda est; si praeterea in ampla pel Vi major Vesica sistitur, forteque sub
intempesta motione matris, nee Opportuno actu et ΡOSitione rumpitur; haec atque similia funi Occasionem descensus praebent. Interdum tamen prolapSio sit Sine aperta causa. Sed undecunque Venerit, ambigua Semper et plena periculi res est; quae, ut Optime tractetur, CuratiuS in ΠΟXae naturam et
conditiones inquirendum, quam plerique docent, ac in usu sieri consueVit.
Casu laniculi, quoad infanti non periculo est, aut nequites se, h0c quippe jam demortuo, genuS parturae, quaeque inde prodit indicatio auxilii, nihil mutatur. Dum funis igitur
ex vita nihil Veget, nec manifeste pulsat, demens molimencio ineptiSSimum est, partum propterea modo, quia decidit Chorda, per artem cumque discrimine genitricis finire. Quoniam itaque, utut nos actuosos praestemus, in simili casu unum propo Situm Ost, idque, ut insans Sospes servetur; oportet, Omnem auxiliationem propemodo instituere, ut illo
non solum cum Securitate ferme immunis maneat, sed nomater durius Omendatur, nec in diScrimen Iitae, nec longinquae aegrotationis aut futurae sterilitatis agitetur. Quibus pactionibus, quum nemo quispiam humano animo illas injustas neque indecoraS dicet, Considenter Superstruo, quae nunc perScripturuS Sum, quaeque ita reputo, ut in omni praecipitatione, quatenuS poterat, a me actum Secundum illa utiliter fuisse et OpportuniSSime cΓedam.
Id quidem Vulgo asseritur: ubi funiculus praecidit, ante
omnia moliendum, ut remittatuΓ, tum Tetineatui'. Pro concione certe perfacilis, Sed ad usum ruStica et indesinita postulatio i Non raro enim VeΓO labente fuΓtim aqua, nec mediocriter etiamnum aperto utero, funis descendit; dum intos oris labia adeo stringitur, ut communicatio inter foetum otgenitricem Videatur ObStructa. In qua Te, quum accipimus,
parvam modo portionem funis intra OS detineri, quin in vaginam, minuSque ad exteriora Procidat; id sorte impeti amus
274쪽
aliquando, ut particula admotis digitis in uterum recedat, thiaque latitet, donec a cla in pel im nixubus laetus pors Viam ei porro praecludat. Fateor autem, insons fere prolapsionis genus hoc rarissime obVeni Sse. Persaepe sunis ex longo in Vi-gina reperitur, Sed qui illum referre, quin conatu ipso rudius Opprimas, quam ex natura dudum contingiti Quantum porro simili periclitatione corpus parientis affligatur, nemo nescit. Unde alioqui patet, tali casu in salutem infantis nihil
CODVerti, ne tum quidem, Si parcere neque matri Volumus. Nec tamen ubique tam funeste praejacet chorda. Interdum enim Ore uteri propemodum aperto, Sub praetenSis Velamentis tractatur; feriunt aliquando arteriae digitum, ductoque ultra indice foetus recte fortassis in partum procedens quadam parte attingitur. Qua positione ante omnia prospicito, quid matri simul ac foetui Verisimiliter prosit, optimeque
cedat. Quapropter rei complexus, ac ratio praesertim inter caput infantis et pelvim, tum inceSSUS etiam et natura ni XVum, quisque parturitionis usque huc fuerit, ultraque probabilitei futurus sit tenor; item et parte S et regio, quas inter continetur funis, illiusque xjgor denique ac prolapsionis totius altitudo recte perpensa habeantur, Computando una, quam fragilis incertaque Omnis tentatio Sit, qua foetus EX conVersione in pedes ducitur, tunc imo etiam, quando artem mitiori agimus auspicio, quam illud est, postquam necessitati partus
novum ac triste augmentum ex prolapSa chorda accessit. Sed
nihil, re caeterum pari, foetui majus portendit, quam dum supra in margine pelVis ac subtus pubem procidit chorda. Haud tantum noxae habet, quodsi ad alterutrum latus siVe, quod minus officit, retro ex quodam angulo ilei prominet; ibi namque saepius duplicata offenditur, Velut inaequalis et
submollis tuber. Cave etiam, ne ex intempe Sta curiositate contrectando,
funem profundius agas, quam alioqui haeret; inprimis, ubi
conquiescit in alterutro angulo. Postquam enim tuto ibi et salubriter latens erat, atque foret ultra; mox in apel tum agitur exitium, Simul ac insana pernicitate eum ab asylo
275쪽
261 Sane, funiculum retro ex latere pelvis deciduum, nec profundius lapsum, persaepe caput foetus supergreditur SinenOX3. Ego Certe taleS partus percommode evenire vidi; id quod plurimum accidit, dum res modo, licet ambigua Sit, praepo Stera agitatione nihil in pejus Vertitur. Oportet potius,
puerperam blande hortari, ut quiete et Congruenter incumbat. Nec tamen necesse est, ut occaSio monitionis ipsi aperiatur. De reliquo inutiles contrectationes et ineptam omnem curae Speciem sollicite Vitato.
Sed nihil in tali re irritum magis, et damnosius noVi, Stolido incepto, funem revehendi nimirum. Nemo quiSquam prolapsam ex utero chordam cum commodo matris ita remoVere in loca potest, ut intus contineatur. Danaidum istuc opus est;
simul enim atque particulam reducis, alia pars major juxta procidit. Id quo dissicillimum osse, nec fieri ad salutem unquam, CX
eo confirmatur, quia certi obstetricantes ad officientiam inanis consilii Varia machinamenta effinxerunt. Verum cunctis ejuS-
modi quisquiliis hoc dedecus inest, ut intentum non modo non impetrari, sed ne quidem Sine summo discrimine, affligendi in necem uteri, institui pro experimento POSSit. Quoniam igitur chorda altius praelapsa reduci in uterum nequit, Vana alioqui retinendi eam Sollicitudo est. Quapropter cuncta in hunc finem consilia confidenter et solemniter spernimus. Innumera Videlicet absurda Valent, quae quamvis
ob implicationem et pondus dementiae a ratione inviolabilia sint, apertissima tamen falsitate sensus feriunt. Si vero pulsus arteriarum brevi ante percipiebatur in chorda, eoque magis, ubi perstat, Vel Vigere quiddam aliunde
videtur; dum illa capiti foetus adjacet, idque in pelvim Opportune descendit, ut eximi queat per forcipem; tum Vero hujus ope ab Sol Vendus partus est, quandoquidem artificium ita potest exigi, ne foetui graVius ex eo discrimen accedat, quam quo dudum premitur. Re ita constituta, ut ex memoratis pactis operari prudens sit; statim instituenda versio, quam primum difficultas sive-
276쪽
xit. In qua curatione, Si quidem chorda alte in pelvim descendit, nec tamen ex VulVa propendet, inutile atque durum est, primo reserre in uterum eam, po Steaque manum denuo ad pedes ducere. Sed oportet fune, quin asperiuS tangaS, uti,cunque in locis relicto, ad operandum eadem tractare manu, cuius admissione in Vaginam funiculo a presSione multo maxime parcituΓ.
Interdum vero excidit funis, Meliquis rebus ita positis, ut
versio instituatur, Vel quod necessarium sit, Vel Certe Con-Sultum maxime. Qua pactione . quantum chordae extra genitale e St, m3nu antea remo Vetur in pelvim; ΡOSt eadem manu tute ac molliter in uterum pergitur, idque sine cunctatione, ut insans accipiatur ex pedibus. Namque alias, quod ad exteriora decidit, inter genitale et Operantis brachium dius nimis
et cum pernicie opprimitur. Demum sicubi laniculus juxta caput praeiacet, rerumque complexio partum moturari desiderat; prae reliquis adhibenda forceps e St, capite saltem ita composito, ut eadem queat Commprehendi. Foetus enim caput infra oram pelVis prope, Vel amplius demissum jam, causa faciundae versionis ex pelvi retorquere in uterum, idem perinde ac extinguere genitrici animam ex proposito est. Nihilominus vulgatissimum crimen istud in libris scholasticis oppido commendatua' et fovetuΓ. Quod miraremur sorte, si quid etiamnum esset, quod sit mirandum. Neque enim ex Spectamus Vel poscimus, ut quis saniora Profiteatur, perscribatque, quam ipse sapit; attamen difficiles Sumus in approbando, fas esse nescio sui, regulas jubere et usus, qui in perniciem humani generis tendunt, quorumque tandem insensa Vi nemo immunis stabit. Utique si de Optatis , et cogitatis tractaretur, nae, IiX Venia censurae lavet Caeterum in appositione forcipis lanem extra illius Iaminas relinquendum, porro in Omni opera esse proVidendum, ne ParS citra modum prematur, nihil opus monitore habet.
In quaVis ex prolapsu chordae ancipiti quidem, at in reliquis naturali foetura in hoc intendas praecipue, quatenuS Vild scilicet sub nixubus impunc perstet. Donec enim caput, pur
277쪽
263 DE PART. PROL. CHORDA UIUBIL.
des, atque clunes etiam recte procedunt, et pulsus in demissa parte propemodo Viget, tamdiu per artem facere nihil
neceSSO est. Posteaquam Vero motus in arteriis senSim OVanescens funiculum alicubi esse in angustiis prodit, tum enim ero eam procurationem deligamus, quae contra adverSitatem, item ad expediendum opus prae aliis CongΓuet. Non equidem dicimus, eo temporis puncto, quo motus in Vasis cessat, Simul etiam in foetu extinctum Penitus esse principium Vitae; attamen, quamprimum communicatio inter matrem et insantem haud longius se manifestat, nihil morae, quin foetus ad animalem Vitam reducatur. Quod Saepe Suc cedit , donec sunt propria vitalis temperies et naturalis calorae Vigor inest. Ne tamen cum hisce dotibus congestum illius ex longa SubStrictione, et turgorem et adventitium calorema matre confundamus. Accidit etiam interdum, ut minus exercitati in contrectatione curiose saltantur: pulsum quippe ex
proprio digito in funem transferunt. Isque saltem non ignobilissimus error est, quia recte, qui minime Sunt habiles, ipsos sibi quoque minime obnoxios habet. Deinceps longi aliquando portione funis ex genitali pendet: sed reliqua partus ita se habent, ut, quod praejacet, in Bel Vim, qua SD Spes Sit, referri nequeat. Quibus in rebus boni ConSules, partem foris Propensam, tametsi ambigue Valeat, madefactis linteis calida aqua Vel decocto molliente leviter involvere, utque fieri potest, ita prohibere, ne frigescat et cx
Inter q234 in schola technica biennio, a I. Jan. A. 18Oi ad 31. Decembris 18O2 excluSOS, et proxime conSignatOS partus fuere gemellorum triginta tres, facie praeversa Viginti quatuor, quinquaginta Octo natibus, et Viginti quinque pedibus
278쪽
praeviis. In tredecim labor Versione finiebatur, in octonis forcipe. Semol apertum Cranium.
Ex his praematuri et maturi, sed languide Vixi; emortui, ac plerumque jam ex putredine lividi ; item foetus immaturi
et abortus, II 6. Puerperae obierunt IO.
Inter has defunctas una, effluxo diu amnio, allata eX plateis erat ; in ea mors a sebre post graVem Versionem Sequuta. Duae, eX haemorrhagia uteri morientes importatae, breViΡOSt conVulsae obierunt. Quatuor alias, partu caeteΓum natu Taliter soluto, secunda aut tertia die syphilitica phthisis confecit. Tres reliquae ex febre scarlatina moriebantur. Inter conVersiones una intentius mihi mentem comm OVit. Res enim Vero, licet haud primo similis forme sub manu erat, nunquam tamen antea tam notabiliter sese ad percipiendum praestitit: Spontanea quippe foetus EVolutio est; de qua bre iter' enarrabo. Ex sinceritate historiae elucebit, rem Vere in natura eSSO, adeoque evenire, ut nihil amplius, quo in principio offusa exiit, speciem portenti seMat. Facile profecto Evolutionis spontanuae voce in id adducimur , ut significatione ista non tam naturalem niSum, quam a natura Velut extra ordinem conquisitam aliquam, et a Communi pariendi modo et vi discretam et peculiariter aeCensam facultatem fingamus. Cujus siquidem efficientem causam Simul esse in utero ponimus, id ipsum, resque tota hactenuSquam maxime complicata captuque difficilis videbatur. Verum, eX quo Similis, caeterum rarissima Vavietas se in manum obtulit mihi, eam simplicissimam complexus sum, ut Πuno penitus existimem, sicut ad Omnes aliaS, quamquam Taro ob tingentes modificationes, nil aliud naturae in hoc a lictu moliendum et concitandum esse, quam quod aliunde ad Omnem parturitionem in se habet ac possidet. Ineunte aestate anni 18Oi praegnans aliqua in parientium cubile concessit. Huptis in itinere velamentis ne hora sera ne ante ejus adventum, facta mox exploratione, laetus sinistrum
279쪽
brachium in pelvi detectum est. Vocatus con Stim, membrum jam usque descendisse audivi, ut digiti cerni oculis possent. Exercitationis causa tiro illa die assistens, a me examinare juSSuS, rem propemodum renuntiat, ut postea ipsemet reperi: turgere brachium, nec satis jam apertum Orificium esse. Incubuit transVersim foetus, Obverso in dorsum matris ventre. Uteri inferius segmentum, pel Vi S Ora Superior atquocaVitas, Vacua paene et libera tactui erant. Injecto jam ante clysmate, ob ten Sam Valde Vesicam, aegra etiam de urina monebatur. Interea, dum aliae in parando lecto Occupantur, cum discipulis ex Ordine ad Visendas puer
Peras conceSSI. Elapsa media hora re entum. Multa per cly- Sterem ducta excrementa, sed tantillum urinae; missa igituo ex cathetere est. Post clysma dolores vehementer et magna efficacia incesserant, ut Versionem non prolatandam TatUS, BQ-gram ad sustinendam eam exhortarer. Ingruente dolore, insinuans digitos sensim Vaginae, haud parum mirabar, altius, quam breVi antea erat, manum infantis nunc receSSiSSOS quum,
que ni Sus duraret, imo augeretur, digitis in planum positis,
et inertibus, in cavo pelVis manu morabar ignavus. Perstitit sine laxamento dolor, infantis Simul brachio, non absque qua, dam mea perplexione, pone sinistrae manuS meae dorsum, in latere Vaginae dextro, manifeste revertente in uterum. Sed maxime adtentionem id moverat: eodem quippe momento infans subito totum pelvis cavum clunibus explet, ita quidem, ut manus mea inter illius aliquatenus adhuc delapsum brachium et podicem, seu sinistram potius illius coxam, pres Sain angustiis esset. Nec desiit dolor, ut itaque Vix aliud super Tet , praeteΓquam una cum laetus continuo protruSo podice, bona fortuna, et protrudi meam manum Sinere. Quo autem foetus demissum primo brachium Vaderet: an prope pectore ad latus capitis supinum illud fuerit, pergente interim per exitum utraque clune; an proces Serit manu porrecta ad corpus, in Celerrima re non prodam. Truncus nempe Vivi foetus ipsumque caput subito aeque per insimum pelvis adigebatur, ac mox ante ab siniSti O iles super oram in cavum protrusae
280쪽
Certe, sin aliquot minuta prius, ore praesertim uteri non tam patefacto, Vertere paraVis Sem, majore molestia infeliciusque etiam sorte, in pedes compo Situs infans foret, quem tardius aliquanto, sed Satius, praemittendo podicem, natura ipsa
explicuit. Quid ergo hac in re contigit 8 Utori videlicet ad
normam Contractio, dolorumque confluxus, partem laetus aperturae pel Vi S nondum magnopere appressam, podicem nempe, revul SiS Supra Ventrem pedibu S, atque porro, Secun dum articulorum naturales sexuras, inserius dorsum et abdomen complicaVit, ac compreSSit, et in latere amplioris nectam Occupatae SupΓemae aperturae permovit. Dum mobiliores illae partes ac molliores ab osse it ei ad inserius pelvis protruduntur, capite, quum multis id ipsum ex latere Opposito punctis insistat et cohibeatur, minus Cedente, ac impedito quidquam aut immobili ferme, donec, depressis in cavum pelvis clunibus, partus naturali Via ultro perficitur. Quae fortuna ut in parturitione incidat, necesse inprimis est, ut praeter pelvis larga Spatia laetus quoque ad proportionem haud sit praegrandis, eumque situm ex transveΓbo habeat, ne caput Ρrope intrudatur cum brachio, nec sortiter nimis Com-Ρactum a Suprema Ora Sit; dein, ut effusis aquis actuosi mox adsint dolores, ac debite durent; postremo, ut Os uteri se Stinanter dehiscat, lubrico etiamnum et rite ad temperato genitali. Caeterum in describenda historia modum tenui, ut re Soblata et percepta est. Unde intelligitur saltem, parientem na- tul am, ubiCunque nec Vires nimium, neque Spatia de Sunt, ut potentissima est in instituendo opera sua, ita Simplicem, planam, et unam quoque esse in remediis ad illa exequendum. oportet Vero, ut obstetricans eurate in inVentione naVet, quibusnam modis natura foetui aliqua extricatione evolvendo
par sit; haecque monitio proxime hanc ipsam attinet partu-xam , quam fieri Evolutione Spontanea prope per metaphoram dicunt.
Quae res profecto observatione dignissima est. Quisquis
Onim cum VCPSione sacpius tractat, non expertum non habet,
quam dii ficile, discrimin0sum, atque etiam impossibile ali-