장음표시 사용
231쪽
Unde prona est scientia, qui stat, ut laetus, umbilicari chorda licet non provisa, nihil tamen jacturae Patiatur, Contra alias, neque omisso filo, haemorrhagiae lethiserae Oh
Fix adjunctis tabulis haud exiguum mortalitatis discrimen
Prodit, ut mortes anni 1 93 earum, quae reliquis annis simul Sumpti S Contigere, Omnium numerum excedant. Hyeme illius anni, quod notissimum est, Viennae, ut alibi inter puerperas epidemia regnabat; quam simillimam ei, quae anno 1795 Observabatur, in tertio libro diligentius perscripsi. Memorata ibi etiam in sporadicis morbis usque adhuc in comperto habentur; quadraginta et amplius ad lectos annotatae historiaeli Orborum, tot po Stea tam in schola, quam in reliquo nOSO-COmio demortuarum, coram multis medicis, maxime ab egregio D. Schultes institutae et pone anatomicam tabulam Con- signatae sectiones de pernicie illius febris haud longius sinunt disceptari. Ubique et quocunque Curata modo, eadem tempestate iisque sub tegulis, lethalis erat. Maxima puerperarum pars autumno ae hieme tentabantuΓ, non omnes quidem pari discrimine; suberat Vero aliqua in passionibus insolentia. Inprimis Versabantur Cum periculo, quae in partus doloribus, aut jamjam enixae importatae fuerunt, hasque morbi ramitem primo intulisse probabile est. Complure S advectae, multae pedites cum molestia adrepebant; sobrientes, tumido flavescente Vultu, languidae, exhau Stae. Puerperis illis exterius non solum in corpore Sed etiam
in genitali, quoad calidum aliasque proprietates, quidquam Suspecti inerat, ut ipsa Sub parturitione, Vel bre Ii post, propinquam mortem praedicere S ad diem ferme. Intra breve labes in contagium abiit: qua malitia epido micus Omnis morbuS, praesertim in Valetudinariis solet ag-
232쪽
graVari. Dum quippe Puerperarum pessima haec sobris coram orat. Cujus excitante S Causae latent; nec que Scitur, quid exciero in epidem iam fuerit influxus. Ac quamquam indicatis ante vitiis morbuS mox in contagium et endemiam increbuerit; erat tamen ex Origine et natura epide micae indolis. Remisit etiam per interValla, constante licet in reliquis nequitia. Uti vero rebuS adsciscere rationem aut illius saltem subdere speciem con Suevimus; ita prorsus hic. Patuit extemplo obtrectationi et amentiae lata provincia. Alii incusare instrumenta; alii, foeminas implicari morbis ob partus naturae commiSSOS , neglectis feri amentis; alii oriri febrem a frequenti Contrect*ti Otie. Aliis tandem Verissima causa ex primis viis
obvenit, haud purgari puerperas. Quippe ne id quidem sapiunt , in tam misere ad Ventantibus, antea domi perquam expurgatis vel alioqui vacuis foeminis, nihil, qu0d purgaretur,
Rebus tam confusis aliquoties non tam ex mente quam alie- Dis raptus consiliis in absurda conscendi; ne quid, qualecula que certi viri arrogantissime commendant, inexpeΓtum maneret. ΑSi noVa mox accedit confirmatio, tales tempestates Sale mirabili et manna nec averruncari posse, neque Sanari. Magni tales medici eadem facundia purgante electuario ju entam Contra Variolas, et adultos contra febres imo etiamque contra pestem tutabunt. Videlicet, morbos ad commenta traCtare et pugnare in aerem, par dementia e St. Nemo Caeterum nescit, epidemicorum indolem nonnisi post aliquot observata apertius explicari. Illi quoque morbi primo ne quidquam Videbantur portendere; tam subdole ex Conspicuo incedebant. Verum tamen instituta coram discipulis ac medicis aliis corporum apertura mox Common StΓaVit,
hisce in febribus tam parum salutis spem et possibilitatem concipi, ac in inflammatione hepatis, Viscere hoc dudum apernicie Vix non exu Sto.
Idque palam profiteor, credere me atque ConVictum e SSU, ad usum in medicina, a priori nec haberi, nec pernosci quid quam, sed lotam Scientiam reapse praeter expolitam arte, Studi
233쪽
magnus et magnificus, qui expertus cuncta SOIUS, CUncta ten-
taVit, et delibatam vix artem longo gutture hausit 8 Ubinam
usque Constant adhuc tot omnis medicinae a seculis exclamatissima prodigia 8 Nonne omnicuique probato medico inscientia jus et ratio par est 3 Alii namque, quod esse Verum et utile cominus praedicant, idem illud alii ea veri specie
noxium esse sal sum que eminus propalant. Cunctis quippe demonstrationis fundamentum et principium deest, ne quidem ex factis comparandum et eVentibus. Tum ConSilia Opportu nitas regit. Quando enim etiam vel fortuitas, Vel ex membrorum pernicio inevitabiles caedes excipimus ; nihilominus inter quinquagen OS OX animatos Vix unus erit, qui mortem obiverit ex naturali senio. At fuit tamen, qui multos ante naturae terminum a Vita eripuit, cognitus morbus 8 Quis neget 8 Quodsi
igitur cognitio haec cadere in mortales non pote St; utorque certe pariter male habet, aegor ex morbo, me di Cus ex doctrina. Tunc etiam nec de medicamentis Scient, utrum Congruerint, nec ne. Quia enim morbus, Vel perspectus quidem, in mortem desiit, nonne est necesse, ut Vel medicina defecerit, Vel error in illius delectu, Vel in medendi universa norma fuerit uapropter stultissimum est, in aliis dementiam dicere , quod laboriose et cautim experiundo Supplere arti student. Vel enim honestam, nec ludicram ad medendum periti naVatam cum probitate Operam habeamUS, Vel Vana et praestigiosa omnis medicina e St. Profecto, Vix in alio quopiam morborum genere Valens medicamen magis desideratur, quam in ipso hoc, qui aliquamdiu epide mice, atque in Ρopulo Si S praesertim urbibus frequentiuS quam ruri, puerperaS tollit. Puerperarum malignam febrem puta, febrem nempe, quae e X affecto a C peS- Si me morboso utero insertur, Vel eam etiam, quae domum corrumpi et putrescere uterum ipsa efficit. Attamen seu id iopathica sit febris, seu deuteropathica 3 id ubique ConStans est, san Avi eam nullatenus posse, nisi occursetur Vilio loci, quod vo
234쪽
in utero et propinquiS partibus dudum ex corruptione inest, Propemodo PomOVeatur. Ecce techni ea bina argumenta, quae natura proponit, Scientia quae resolvati Utinam medici, quibus morbi aspectus iste medendique modus parum placet, SerVata tam et Si una eo alteraque aegra, meliora impertiantuP. Id saltem accipitur, Soluto et putrefacto utero, dixersimode assectis Vel corrLptis OVariis, ligamentis , aliisque partibus, libri, qualemcunque dixeris sine
Vel cum exanthemate , nec decoctam althaeam, nec 3ΓCanum duplicatum, neque camphoram mederi neque cortilem. Atque hic ipse idem morbus est, qui ubicunque graSSabatur, grassatus ubicunque lethaliter est. Student equidem in noso comiis certi obstetricantes et medici, gloriose occulere, quot hac ex febre puerperas amiserint. Id Vero damno est, quod non etiam eas sepelire ipsis Contingat; ita enim noscimus, in quot cadaveribus detrimenta
Publice Sint conspecta. Nos saltem morbum i Stum tantopere Oxitio Sum reputamus, ut, Si forte unquam e Vadit Ρuerpera, id potius Videatur portentum naturae es SQ, quam aΓti S mOΓitum, a C tum quidem necesse e St, plurima od Sanationem Pa Opitia insuisse corpori. Quisquis haec exaggerari autumat, morbum nunquam ipse Vidit, vel levem quamlibet in puerpera febrem, modicum Omnem ventris dolorem, turbata quiddam lochia, pro febre maligna puerperarum praebet, eamque sese prae aliis callidissime vicisse gestitat.
Ultima, quae in Libro tertio consignatio est, usque adi 5. Septembris A. 1792 pertingit. Vuare, ut inpOSterum Commodius discernatur, illum desectum hic subjungimuS. Ab 1 . Septembris usque ad ultimam Decembris A. a I92 nati sunt pueri 186 ; puellae 10 . Inter illos decem cum ab Ortus, tum Ρraematurius nati demortui pueri, ac Septem puellae fuere. Calendis Decembris mortuae duae puerperae Sunt. Nunc Vide Sis praecedentium annorum historias, quales e Cancellariae libris et scholae notis descriptae Sunt.
235쪽
Anno 1795 partus erant 1191. Demori. Puerperae 32.
Inter omnes illos partus acephalon unus suit, et unus trigeminorum. Qui faciem praeferebant foetus, eorum exitus omne S, Cum Optimo pro matre ac infante Successu committebantur naturae ; inter ducentos serme unicum modo instrumento tractavi. Reliqui omnes infantes, tribus exceptis ')Vi Vi nascebantur, neque celerius, quam alii solito more geniti vivere desierunt, necque illis Petrorsum magis reo linatum caput erat. Neque cuipiam matri gravis in locis offensa contigit. Ad quid ergo inanes tot ca illationes, impeditiones et privata odia 2 Ego pro parte mea Cuncto S ante V ΓSO Ore a alios ex capite citra solitum compo Sitos partus cum foetus et matris commodo mandare ad naturam consuevi. Id fieri perperam, alii conclamant, diversa molientes. Libet. Vertat itaque, Vertique Curet, quisquis Velit. In nostro saltem institutoox tam multis facie Oblata geniti S, Cum pari, praemi SSO VeΓ- ice enixorum, numero collatis infantibu S, illorum certe pauciores in hunc diem, quam ex his obiisse Sub partu, istud quidem e Vertere nemo Poto St. Nec taedeat repeti, cunctos etiam alios partus, praecedentec Occyge, pedibus, geniabusVe , ni sorte tardo capiti aliquando SubVeniatur, a quaVis ea sterum pernicitate immunes linqui. Quarum partium quod si in suprema pelvi ea locatio est, ut insantis pectus et Venter prope ad antica, ideo quo dorsum il- lius fere dorso incumbat matris; tum enim Veso omnium accommoda quam mancime et aptata est parturitio.
Ex his jam domortui duo suere , priusquam in partum decederent.
236쪽
Propior obliquitatem Oris Vel capitis, nec digitus, nec manus , multo minia S unquam aliquod instrumentum immissum. Alioqui infantilium Verticum abunde Salva et pro Spera quaelibet est positio : utinam aliquorum Obstetricantum etiam minus in Obliquo capita es Sent. Demortuarum pars maxima e so eminis fuit, quae sebrientes jam, Vel diutino cum morbo ex urbe et suburbanis, Velox valetudinario in scholam transferebantur; in iis Vario, et a partu puerperioque omnimode dixerSO , ac per se existentem Orbo, mors ine Vitabilis erat. Tum complure S morbus nev-VOSus, Ortus a topica putredine uteri, et alia ab A. 1790 usque ad A. a Boo epide mica, maxime puerperis, exitiosa febris Scarlatina rapuit; Systemate uteri haud quidem ad conspectum
Vehementer, seu semper ad mortem contaminato, neque tamen inlaeto penitUS.
Verum varia et diversa maxime ab iis, quae in hac narratione aperio, mendacia et falsitates in alio schemate nuper promulgato legimus t Nobis sane non ea tanta est commoditas, ut aegraS in quoViS metu mortisque imo novissima hora ad cubilia disparis omnino notae relegemus, ibique dolorum alienas inter socias mori faciamus. Qua noVitate fraudis paucae modo puerperae miSerabili utuntur fortuna, ut, ubi pepererunt, ibidem sibi tranquillum etiam desungi sit.
Ex instituto obstetr. technico. M. Sept. 1804.
237쪽
Insanioni manu dirigit medicus vel in caput, vel in pedes, si sorte aliter com-
I'osteaquam Oxploratione innotuit, maturum, Seu praematu-vum foetum noviores ex Si tu nihil moratur), ita locatum super pel Vim esse, ut aliter quam capite, clunibus, pedibus, genuibusve in partum procedat; Vel Si quidem recte adest, graVes VeΓo afflictus Opus accelerare jubeant; si porro infans ita in margine incubet, ut Venire ad illius pedes opportune liceat; quod si tandem ea sit pelvis haud iniqua conformatio, quae partus probe expediendi Spem prae Se ferat; tum Veniendum ad Versionem est. Manu Videlicet per Vaginam utero leniter insinuata, foetus pedes investigati ac molliter prehensi caute in Vaginam demittuntur, quo facto parturitioniS actus. cedere ultra poSSit. Quilibet praegressis pedibus a natura laetus, tum Omnis in pedes Versio, gignendi molestias et majus infanti periculum intendit, quam idem partus, Si capite praeVerso fieret. Ubicunque enim caput praeest, ea, rebus paribuS, Omnium commodissima est parturitio. Ne itaque, quin necesse Sit, insantem conVertas; tum Vero minime, ubi non sat justa pelvis Spatia habet. Vesano certe consilio capite praevio, at praegrandi, Vel quod ad idem redit, pelvi angusta atque ex hac molesto nixu , VerSio patratur. Tale facinus infanti ac matri nunquam non exitio est.
238쪽
Ubi vero partus languet, ut fieri Sine praesidio artis nequeat, foetu interea ita composito, illiusque capite in pelvim satis demisso, ut forceps BOS Sit applicari; hanc procurationem, utpote matri ac proli minu S in Stam, Versioni ubique
Attamen Versionis tota eruditio in quotidianis libris particulatim nimis, et ob id ipsum ad Singulos exentu S perplexe traditur ; quaedam enim inutilia et inefficacia ipsa subtilitas reddit. Infinita quippe in collocatione partuum aliisque rebuSili Versitas obtinet, ut quae in tanta casuum mobilitate, et ad incidentes Vicissitudines ratio agendi recta et aptis Sima Sit, quibusve modis infans tractari et moveri debeat, nonnisi generalibus praeceptis comprehendatur. Atque primum ab Sit Ver- Sio , nisi impellente necessitate, et pensitatis rebus omnibus, utrum foetus etiam illibata matre Opportunus educi Sit; plurima certe infortunia, quae ex artificiali partu unquam Venerunt, initium ab inconsulta Versione ducebant. Interea ne COS- Sitate intercessionis Semel e Victa, Oportet, ut me di CuS ad Stalate S ac puerperam de propo Sito decenter adhortetur, Cundiaque ad finem ne Cessaria nunc, ac ulterius, urbane di Sponat.
Praeter alia , quae in Omni vulgari partu desiderantur, nisi enitens alioqui in lecto suo cubet ex latere quod optimum est),
vel supra dorsum ad marginem lecti dirigatur, transVe1 Sum Saltem ad Versionem stratum convenit, quod parienti aeque ac obstetricanti accommodatum, artificiosae omni sellae aliisque machinamentis longe prae Stat. Tum rebus Curate adpositis, aegra inter suaVe colloquium ad lectum commissa, pro temperie modeste tegitur. Strato ita incumbat, ut nates liberae Sint. Tum prolata crura, qui emtis pedibus super bina scabella, fulciuntur, pede genuque ab
assidente, ad utrumque latus, ministrante foemina leniter SU- Stentatis. Ita Saltem mos e St, dum Versio, aut quaecunque
Opera alia, incumbente aegra in dorsum sit. Alias, atque commodius , cubare ex latere in margine lecti vel incumbere dorSO Potest. Nos Vero lioc loco ex priore ritu instituimus, non quod hunc quidem Optimum Sciamus, sed quoni3m UO
239쪽
uu5 Truncus corporis modice elevatus, et paullo altius positum caput sit, quod adstans retro ministra una cum braclitis molliter Sustinet. Quaedam porro paucae aliae ad ministeria Praesto Sint mulieres. Prae lecto pannus sternitur, ac Subcruribus aegrae poni labrum debet. Obstetricans, ad opus
cedens dum vestem extimam deponit, Cum Specie excusationis agat. Nec in conspectu aegrae x et saltem Occultius succingatur manica; imo ex quo manus in Vaginam cedit, sponte Olvitur. NOVimus nec incelebrem magistrum, qui dejecto capillamento, et imposita mitra, nudati S SupeΓ ulnam usque brachiis ad lectum parienti in horam aSSedit, priusquam veniretur ad Operationem. Putabam, ait nobili S matrona, partus aliquando narrans historiam, Versari me in extremis, nec Teum unquam supplicii, ut me anxietas mortis torsit. Perinde porro est, qua manu conVertatur foetuS, dum modo bene Vertitur. In peregrinationibus meis inter familiares ob-Stetricantis fui, qui nonnisi una manu utebatur, altera desecta ; non Ininus tamen habilitate, et successu percelebris. Felicior certe in utraque manu dexteritas est; tuncque illa
inprimis adhibenda, qua pedes pro Vario foetus situ facile apprensari, apte moVeri et tutissime duci possunt. Ea porro ipsa manus, quae Opus coepit, idem etiam, Siquidem potest, perficiat. Fac tamen, ut in illud, quod et utile et commodum maxime pro matre et Prole est, cordatius intendas, quam in ritus elegantiam.
Quo facilius manus in genitale pertineat, ejus dorsum,
et omnis cubitus modice ungatur. Posthac extensi digiti
apponuntur Sibi, imponunturque; tum manuS, ΡΓOpemodo in rotundum acumen desinens, lente ac lenissime insi
Interdum laetus aliquod membrum, brachium, vel aliud forsan, aut chorda umbilicaris, jam antea in Vaginam descendit. Has partes in uterum haud reprime; sed manum tuam vergere juxta internam brachioli aut funis faciem ita sinito, ne inclementi pressione noceas. At fune e Vulva delapso ac pulsante, primo illum in cavum Pel is reserto, tum prorsus
240쪽
permota eadem manu in uterum, Confestim et suaviter ordi
Uteri oro omnino aperto, Vel prono aditu illata manus parum cautionis petit. Contra orificio minus etiamsi patulo, at Oxplanato tamen, ut inductis primo digitis ac manu possit dilatari quod tentare modo licet, ubi exspectare omnem ampliationem a natura discrimen est), Opus hoc patientissime et prudenti cunctatione exequere. In hoc quippe etiam, ut in multis aliis rebus, Saepe sum expertus, id, quod nunc effici Nullatenus potest, proximo momento alioqui cedere. quando autem foetus Capite, trunco, artubuSVE in marginem pelvis tantum graVitat, ut manus peP Os uteri non intrare in illius Oaxum, nec attingere et mOVere pede S POSSit, quin prope oram pelvis ad caput fortasse offensi et impacti renitantur, quodque multo pejus est, protracti Super dorsum foetus restitent; ante omnia pars praepediens leniter et tuterem OVeatur, dumque licet, declinando eam ad alterutrum latus, primo ita modificandus situs infantis e St, ae Opus Videtur, ut manus ad pedes pOSSit m OVeri; ΠOVa CuΓa ac cauti Ono, ne nunc pedes, ex quo illuS adducis, in ostio cum capite primum iterumve collidant.
Atque in hoc, quem jam exposui, modo, quo in molesta
versione manum ad laetus pede S tendimus, non Vero, ut certi
magistri male docent, caput laetus quantacunque Vi ao bruta obstinatione in fundum uteri retrudendo, apta illa quorumdam ad Versionem praeparatio consistit. Si quidem vero in hoc ac talis ad conversionem praeparatio est, in quo nam aCqualis demum conversio ipsa est Illo quippe cruciatu mater potius ad mortem, quam infans ad VerSionem paratur. VuO- usque tandem et puerperas et laetus pro machinis et Spectris, item ViVOs utero S pro saccis ex corio habebunt lPertingit autem manus ex facili plerumque ad insantis pedes , dum duci Super pectus pote St. Posteaquam ad pedes Ventum, sin ambos cum securitat simul trahis, id maxime expedire scito. In qua opera, ut in reliquo uni Verso negotio, ita oportet versari, ut membra e X-