장음표시 사용
301쪽
DE CAPITIS DIFFIC. TRANSITU etc. 28
pinquo jacent. alia membra. Nunc enim confirmanda quaestio est, num uti forcipe, qualem primo insinuare laminam, quaque pelVis in regione congruat. Aliquando primus Conatus no11 proficit; dum caute nova loca quaerere, et tentare decet cum laminis, donec quacumque Opportunitate instrumentum
pertinuerit. Plerumque, quoad impeditio fert, illud capiti adponitur juxta utrumque latus, ut, niSi recta Sit, qua utimul , forceps, ramus laminae longior propius Vergat ad Vultum, utraque lamina capiti, quemadmodum illud Saepissime pelvis excipit, ita incumbente, ut a Vertice et occipite Super frontem Satis ac tempora quiddam directa ad mentum sit. Verum foetu primum prodeunte cum trunco, ubi demersum SatiS CR-Put forcipe evolvimus, hac plurimum in opera id competit, ut fere a mento super bregmata et Verticem laminae tendant. Quoniam porro caput, quo minus etiamnum in pelvi descendit, eo minus quoque obversarei iaciem ad Os sacrum habet; sponte noscitur, lineam juncturae forcipis dum conclu- Sum hoc instrumentum inferiori sua lamina recumbere in plano fingimus), perpendiculariter incidentem, cum alia itidem recta, quam ex quopiam puncto ossis sacri ad punctum aliud in superficie interna commissurae pubis pariter insi Stereo perpendiculo accipimus, eo propius parallelam fore, quo propinquius ad exitum caput tendit; ideoque Vultus deorsum jam magis Vertitur sursumVe. Eadem Vero illa linea in genitrice, recte incumbente ex dorso, eo longius in alterutrum
latus declinabit, quo sublimius insidet caput, lacie lateri
matris alterutri adVersa, adeoque a Sacro Lemota, ac Sublata magiS.
Quod inter partus praeVersa facie, eo Sque, ubi Vertex ΡΓ3eeSt, quando per naturam fiunt, discrimen Observatur; idipsum ferme obtinet, dum raro eVentu finiri per artem debent, ac quidem potissimum ratione modi, quo forceps imponenda est. Oportet scilicet, laminaS ex VultuS quapiam regione trans capitis latera Versus infimum Verticem et occipiat
admittere. Beliqui in labore iidem ritus prope, ut in tali partu, dum evolutio suapte natura sit. Atque hunc, quem primum
302쪽
speculatu S Sum, Communi SSimum modum, quo natura facie
anteversa partuS Ρerpetuo orditur, moderatur, ac persicit, in tertio libro harum commentationum scriptum dedimus. Quae is lamina, antequam pelvi admovetur, animali temperie caleat, et in exteriore planitie pingui humore liniatur. Deinceps Obstetricans, ne digito S et manum, Ceu praemi SSOS cuique laminae exploratores et indices, absque illitu insinuet,
Namque digiti, qua licet, machinam praecedant, ut ad
caput tute illam pertingere , nec periculoso errore deviare inter Vaginam ut rique cerVicem prodant. Etsi enim applicando ferro haud sit locus, antequam uteri os utcunque Consentiat; raro tamen ad ordiendum opus dilatationis finem exspectare a natura licet, quia in tali causatione os ampliari ex toto vix accidit. Caeterum, quae hucusque de inducenda prima lamina monui, appo Sito Sen Su, etiam ad alteram pertinere,
aliunde clarum e St. Tandem in universo negotio Oportere, ut maxime Te SΡi-
Ciatur, ubinam, ac quemadmodum utra lamina pro soliditate capitis et situ, Vel pro dixersa forma pelvis in singulo quoquo casu, hac Vel illa regione aptissime sit immittenda, ut cum altera commodissime incidat; deinde instrumentum, premente nixu , haud longius inferendum esse, ut illud ad momenta satius immotum relinquamus; item laminas ne quid intus adigendas, sed Sen Sim experiundo insinuandas e S SQ, ut, pergens suam Viam ad Suum utraque locum, extremitate manubrii curvam describat; haec enim Vero ex partium reciproca compactura percipiuntur, nec tam tradi sermone, quam edisci ab exercitio possunt. Omnis in universum technica nonnisi usu docetur, ac comprehenditur; ut plurimum etiam, qui in minutiis rerum particulatim tractandis ac perscribendis se Semaxime gnaros, patientissimosque probant, iidem ipsissimi, ubi agere manu ObVenit, mirificam ineptiam produnt. Quo facilius et accuratius serramentum Se accommodat, eo probabilius ex more res succedit; ubi adversum Obtinet, dises ollis laboris et incerti exitus suspicio Sube St.
303쪽
DE CAPITIS DIFFIC. TRANSITU etc. 289
Illatas laminas, postquam utraque modice huc illuc tentata est, ut nihil quapiam suspecte Obstare Vel comprehendi sentias, caute in juncturam ducito. Id quod in forcipe cum Smelliana commissura Velut sponte incidit, adeo, ut laetus caput simili machina citius propemodo Sublatum habeas, quam eodem partu alia, firmata claVO, forceps redacta in conjunctionem foret.
Quicunque structuram instrumenti sui, partium illiusque portiones recte novit, ipso jam ex modo, quo se claudi sinit,
atque ex situ manubriorum abunde Sentiet, quorSum eVadant,
item quousque Super caput distent laminae. Atqui distinctius sapere haud datur, nec graduum artificiosa menSura, neque alio quo is apparatu, quo Simplicem ac bonam machinam deformem et inhabilem fecerunt. Namque caput paullo quantumvis aliter, ae Oportere Somniant, ad partum demissum; lamina forcipis unam alteramVe lineam huc illuc directa; tumor galeatus major Vel minor aliquanto; caput diversa directione nonnihil vel compressum Vel turgidum; quin imo forceps ipsa paucas lineas altius, Vel Ρrofundius admota, ut infinitae aliae mutabilitates, intervalla manubriorum insigniter Variant, quin tamen quisΡiam Sana mente ex eo de capitis era magnitudine, multo secius de residuo illius ad compressionem spatio judicet. Undenam noscitur tandem, ex pronitate, qua caput Primo Se comΡrimi patitur, recte omnino illius Volumen computari 2 Ex communicatione dumtaxat forcipis simplicissimae, quae igitur nec longitudine peccet, nec mole, seu potius ex ipso
ab manubriis instrumenti in medici manus transeunte sensu quaedam empirica in re perceptio est. Haec scilicet Variabilis sors est, ut, dum certis Sima doctrina TeS, quae extra nos sunt, acriter definimus, eorum, quae in nobismet intus sunt, pleraque non intelligamuS. NeScit ergo Sana mens paradoxa metra. Usque dum foetus in genitrice latet, frivola ad mensurandum iSta nugamenta Sunt; Sed enixo capite, nunc,
si libet, res quaqua simplicissima linea finitur, neque Opus
304쪽
290 Immissa sorceps rite prehen Sis ac moderata Vi manuum eo actis manubriis, capiti foetus ita apprimitur, ut, dum in Oxori illud occipit, in Strumento, quantum OpuS ESt, Contineatur, ne facile elabi queat; porro, ut ex oppositis duabus plagis ita comprimatur, quemadmodum fieri mutua inter paries ratio sine damno infantis Sinit, Vel inexorabilis necessitudo exigit.
'uodsi per indicia praescitur, partum difficilem et longinquum fore, ne CeSSe QSt, ut ad confirmandas laminas, uti adjacent, Circum manubria fimbria ducatur. In quem finem, ut aequabilis perpetuo preSSio Sit, tentata aΓia Cuneorum, COCl1learumque Supellectili, claustra demum ad machinas pro ex trahendis dentibus, in forcipem ob Stetricantis conges SeΓunt.
Verum hujusmodi opificia in servo ad usus proviso delicatis
simos non solum inutilia, Sed cum maxime nocifera Sunt, quod inter artificem et Vivum plerumque foetum, quem per machi
nam tra Ctat, SenSUS et perceptioni S commercium obtundant,ot praepediant. Partu dissicili alioquin laminae sensim, quou Sinque possunt propius Sibi invicem debent adduci, ut obstetricans sibi gratuletur, dum forceps, quin tamen caput excidat, appropinquantibus manubrii S Sen Sim coarctetur. Nec ullum quo simile quid obtinet, non gra e momentum e St. Neque id agitur, quo simpliciter et inconsiderate trahas, sicuti multi artifices exclamant, imo transigunt; sed Oportet,
ut ad invitationem naturae, niXuum Cum as Sensu et adjumento, perque interValla, quatenus licet, et paulatim, et commode , et con Stanter caput mo eatur. Ob Stetricans quippe interceptum illius, et progredi certis planetis impeditum ambitum ab offendente ambitu pelvis hac illac commovendo extricat , idque propemodo, ut a natura ConSueVit: motu proingressivo et in gyro Simul. Atque modorum, quei S cum forcipe in caput agitur, haec ratio et summa est: Primum, ut illud sub machinae compressu ex una lamina ad OppOSitam in angu Stius Volumen cogatur; contra aliis locis, ubi pressio, aut similis resistentia abest, pro rerum Varietate elongetur et intumescat ; deinde, ut recte
305쪽
DE CAPITIS DIFFIC. TRANSITU etc.
29 isemel inter laminas comprehenso capite exserens Se ad manubria potentia quatenus haec serramento haud aliter, quam quodam colligante se cum foetu Vinculo utitur) id ipsum cum eVentu motus, Vel Sine eo tendere faciat, quo nititur Vis;
postremo, ut caput, multimodi S Vectis motibus Variaque confluente et temperata Sensim rotatione, ex diverSi S Suae superficiei punctis, ad alia sensim puncta peripheriae pelvis molliter inclinetur moVeatuΓque.
Quibus in rebus, ubi nempe impeditio inprimis ab angustia genitalis exit, ad perficiendum OΡuS certe nece Sse est, ut propemodo comprimatur caput. At quousque Comprimamus, id a fabrica instrumenti pendet, a capitis Varia duritia, et sequacitate , OSSiumque inter Se susceptione; item a gradu et modo exserendae vis; dumque motUS ex natura, Vel per artem insequitur, ab eo potissimum, quaenam in locis difficultates ObVeniant, quarum Occursu non solum aliter comprimitu Pcaput, aliasque formas recipit, sed ipsa sub forcipe, sin saltem clementer ac idonee tractetur, raro in eadem, qua initio erat susceptum, directione et situ sustineri ad finem potest. Illa capiti foetus inflictae ViS postrema Species, Caetei'um minus necessaria, quo magiS laboΓ ΡeΓ naturam mox etur, nullam neque matri necque infanti mechanicam utilitatem praestat. Praeterea inter Omne S nequis Sima est, funesta friction et contundendo partes, aliquando citra infantem turpiter et cum laceratione extractas quoque. Fit etiam, ut restitet caput ; dum, linquente impro Viso forciΡe, trahens potenter artifex retro se omnia Sternit, et procumbit humi. Multi nihilominus magistri obstetricandi artem totam positam in aspero hoc motu habent. Ingens ad istam vim ponderosissimumque exemplar forcipiS nuper vidimus, in hoc quoque excellens, quod binis jugis ternisque ad trahendum peropportunum sit. Complures ObStetricantes eximie agi haevectura invenerunt, ut Spe S Sit, non DuStΓa advenisse emolumentum istud. /In universum ad temperati vectis motus in omni sermo molesto partu rem secure et commodissime absolvunt; prae-
306쪽
terea parientem et operantem minime satigant. Hisque variata arte exercitis Viribus foetus saepe explicatus habetur. Nec tamen indifferens est, quo tempore alia atque alia motus species maxime impendatur; Sed agendi ritus, et subtilitates in omni arte neque Sermone perdisces necque docebis. Haec modo praerogati Va est: in quacunque impensione Vis nullum unquam motum Simpliciter, Sed singulum alia motionis specie , ad Varia momenta adaequate, adeoque ex peΓ- mistione exercendum esse. Caeterum, quod commode fieri potest cum mora, ne Violente exequere, ut cito fiat. Generatim, quo partui ab Sua origine plus impeditionis superat;
quo nitenti intra laborem majus facilitatis accessit; quo Valentior etiamnum, quae laetum moveat, inquilina vis Superest, eo prudentiuS et cunctantiuS Versetur Obstetricans. Qui itimo, dum caput ex strictura liberatum justo Vehementius prO-greditur, quod interdum sit, nequaquam accelerare, Contra
forcipe aliquamdiu inhibere oportet, ne alias major injuria perinaeo fiat. In tota etiam persunctione circeps capiti ita accumbat, Vis quo in illud ea sit directio, ut mentum idonee adigatur ad
thoracem , saltem intempestive non abigatur. Namque hac solum positione caput, inStrumento ex utroque latere opposito comprehensum, et a mento ad Verticem prolongatum,
expeditissime prodit; quoniam ita ex altitudine sua in altitudinem pelvis instat, ideoque illius altitudo tota, comparata ad illam pelvis, Velut evanescit.
Omnis autem directio, ad quam foetum EX arte mOVemus, a primo opis exordio ad finem usque juxta monstratas vias sit dimensa. Iin quo, Si rite proceditur, ipsa natura admonet, quum progrediens per curVam pel Vim caput descensu suo, post ascensu, forcipi incumbenti hanc ipsam prope directionem impertiatur, Sicque prudentem medicum manudueat. Forceps, ubi nimium trahitur, aut perperam sedet; item, si molli constat metallo; si nimis plana et angusta, seu aliter vitiosa e St, nonnunquam caput subito deserit, saepe non ab Sinque obstetricantis culpa. Verum etiam sponte et sensim fallit,
307쪽
sine illius errore. Quare ad praepediendum, ne DXcidat, Sol
vere aliquando laminas oportet, ΡοSt utramque referre. Ligatis ante manubriis, ubi labor Obstinat, et ViVere foetum Suspicio est, Vinculum per Vices relaXari, ac mox Superatu
difficultate tolli, vel certe haud multum constringi debet. Ex omni serme partu languido in partibus genitricis, item in cute foetus humor quiddam deficit: hinc non modo ad puerperii expeditionem, sed etiam ad alia proposita ingestis, quae molliant, tepidis ungere locos et lubricare proficit. Nimirum
et hic probatur: juVat raucedines oleum. POSteaquam caput affatim descendit, ut tendi perinaeum et tumere et Occiput prodire sub pube inchoet, tunc arte, nisi vitium pelvis in exitu habet, non ultra OpuS. Iam SolVere
forcipem, laminas demittere, Sustentaro cutem, tum reliqua Operiri a natura. Rebus Vero ita COmΡOSitis, ut etiamnum ContinuaΓΟ aYtem, Opportunum Vel necessarium Videatur, in
hoc propemodo ratio agendi sit, ut caput infantis cum forcipe tarde ac per interValla super mollitum unguine et digitis Comprehensum, iisque adductum perinaeum ita ex pelvi esse-Γ3tuΓ, quemadmodum a natura ConsueVit. Cunctanter scilicet
movendum Occiput sub pube; ne menti tamen ante tempus a pectore recessus fiat. Postquam demum plagae capitis capillatae notabilis pars sub Ρube emerSit: tum DonS, Supe P OC- cygis et ossis sacri inclinationem admodum progressa quoniam ex adVerso nihil obstat, capitisque cum collo mobilis
junctura est), Simul ac occipiat infra pubem totum egreditur, ita serme ad curvum directa linea Super perinaeo levari, eximi et aliquantum moveri in gyrum debet, ut in omni Vulgari partu pleraque ad exemplum sponte fiunt. Quodsi prorsus inter subsidia artis natura officio Se protegit, nec in omni opere quidquam, donec licet, sine illius inVitatione, auspi-
CitS , nixuumque assensu committitur; labor Saepissime fortunam habet. Ultimam hanc partus stationem, postquam obstetricans sorte inflexis hucusque genubus, operatus est, Corpore OUecto PeΓ- agit. Nunc manubria instrumenti, item et laminae, ex quo
308쪽
Caput sensim transmoVetur , ad eam prope lineam vorticalem 1 Uducantur, quam utraque primam ad immissionem tenebat. Ut autem perinae O maxime caVeatur, expedit inprimis, ut serrum diligenter absumas, Simul ac pro eximendo capite haud ultra necesse est; quin imo, dum longius juVat agere, ultimum laboris Opportune, magis cunctanter et per artiS dumtaxat intercapedines perficiatur. EVOluto capite, quod restat corpus, naturae committitur; neque in secundinis, donec nihil abnorme intercurrit, SecuSProcurandum, ac Si omnia processissent ex solito. Nunc ad finem commentationis aliqua subjungam, quas quoniam ad Omnem ferme partum referunt, his locis non aliena videntur. Ubicunque artem intercedere OpuS e St, OPOΓ-iet, ut ea Primo tentetur procuratio, quae commoda SatiS ae
Praeterquam , quod obtinendo fini congruat, simul exsequi
opportuna, et prae reliquis sine metu et molestia sit, quatenus saltem ex perspicuis adVersitatibus non aperte elucet, mitiorem curam hoc casu esse ambiguam, et Periculo Sam, Vel adhiberi omnino non POSSe. InteΓ cuncta S artes, quae partum mechanice adjuVant, illa, quam forcipe exercemus, omnium facillima, et matri et infanti minime insidiosa est. Ubicunque igitur imperante caSU, aliqua saltem probabilitas praeest, forcipem applicari eaque
prae Stari opem posse; cum eadem ordiri, aequum et prudentiSSimum ages. Est enim certe, ut forceps etiamnum, ubi Vix D sectabatur, aliquando ad salutem faciat. Verum in hoc dubio intenta opera praedicari non nisi ceu modicum experimentum , ideoque etiam non secus tPactaΓi, quam Cum mo
destia debet. Quodsi posthac admotio instrumenti, aut illati
USUS non Succedit, ea saltem insit humanitas, ut tempestiVen conatu abstineamus , priusquam exitium fecerimus.
Postremo, ubi difficultates aliud capere auxilium, extemplo Vetant, id reminiscere, impetravi post tempus subinde quid-Ρiam ipsissimo modo , quo paullum ante nullatenus qui Vit. Equidem ne in ulla unquam ministratione obstetricia, quanto tempore perficienda sit, affirmate praedices : Sed mi-
309쪽
DE CAPITIS DIFFIC. TRANSITU etc. 295
nime in iis, quae forcipe geruntur. Hic quippe conVenit, ut
maXime ad ductum parientis naturae consulamus. Universim cito factitandi pernicitas artem nostram parum Ornat. ViΓtuSPotius in cunctando est; praeceps enim ac Viribus naturae in- CongTua, Omnis agitatio caedes patrat. Interea explicata cognitione partum terminari hoc modo non ΡOSSe, im O , Omnem ultra contentionem matri praecipue
in perniciem fore ; si labore non modo nihil profici visum, sed Verendum etiam, ne ob prioris consilii pertinaciam aliud
forte serius adoptandum frustra sat, tentatum aliquando satis esto. Attamen illorum, qui has naturae et rationis justissimas Ieges nondum agnoscant, turba circuit. Isti parientes terribiliter angunt, donec Valent, ipsumque ferrum durat. Tum commutata subinde forcipe, postquam Viribus ipsi languent, Corpora aliorum substituunt. Tandem in exitu lethalis cruciamenti, aestimantes miseriam ex lateribus propriis magis, quam ad passiones genitricis et foetus, pudorem eo HS queCximunt, ut, Spreto utriuSquo ad VerSUS perniciem Suam renisu, conjugata Vi brutaque Constantia, OnUS SQ Se tandem,
cum potenti forcipe, felicite P adeo usque exantiasse glorientur l Haec Satyra in mortales est ; aut vero exstincta tota humanitas est lPostquam igitur ex rebus praesentibu S, earumque, quae Blatea contigere, memoria, item ex puerperae habitu et valitudine, illiusque, quod superandum re Stitat, aequo CenSu ΡΟΓ- pensum et intellectum fuerit, ab irrito conatu primum opportunissime ab Stineri, mox prudens forcipem absumito; quo facto aegra amicabili suasu, ac nOV lenita spe, ad Suetam
Evenit aliquando, ut morans in pol i, arteque aliam ante in positionem et figuram actum caput, licet prius eximi ferro impatiens fuerit, po t aliquod tempus non quidem natura EX-pellatur sola id enim raro st); attamen Vario rerum ConcuΓSuita modificetur, totaque calamitas eam fortunam Suboat, ut, quod intento licet molimini reluctabat, noxa nunc tentatione facile superetur. Ita quandoque ex necessitate forcipem inter-
310쪽
M,6 LIBER VI. DE CAPIT. DIFFIC. TRANSITU.
posita Vice applicui, partumque hoc modo in salutem matrum imo et foetus tandem feliciter absolvi. Antequam igitur primum frustratis experimentis in duriora descendatur, si nihil imperio se urget, Varias ob cauSaS COnsultum habebis, decenti moderatione adhuc indulgere parumper. Quodsi tamen nihil ad rem prosperat, omissa inutilitate efficacius instituendum erit. Jam silentio, quae ad dirimendum Cranium pertinent, in promptu sint, praeter hoc quippe Pro matre unicum, aΡtissimum, ac ultimum auxilium nihil
Si partus intus emortuus est, nec excidere per sese potest, adhibenda Curatio est, quas numerari inter difficillimas potest; nam et summam prudentiam moderationemque desiderat.
Est aliquando inter millenos et ultra partus, ut ob angustiam genitalis foetus integer neque ex natuΓa Prodeat, neu Per artem, Sed pertundi, aperiri Vel membratim ex parte eximi debeat. Ingrata certe et Ob tristem aspectum parum commendabilis Opera; quam quidem nemo conabitur, done Golia tractatio quaepiam facilis et apta similiter, et pro incolumitate matris Opportuna, hanc enim intendimus, pari felicitate superat. Interim exsectioni ad ordinem et habiliter institutae Vix alia curatio antecellit, quoad lenitatem doloris et modicum periculum. Namque a lictus in ea creberrime non tam ex arte ΡrOVeniunt, quam ab injuriis et Vexatione, quibuS aegra excruciabatur, antequam ad rem Ventum est; in qua tota duo maxime sunt sugienda, ne quid effoeminatum aut molle, et ne quid durum aut rusticum Sit. Ob gannit vero obstetricantium nescio quod genuS SUSse e tum , qui ipsum hoc, unicum sua specie saluberrimumque subsidium, ceu inutile et inhumanum exclamant, callide Sub-