Libri de arte obstetricia

291쪽

DE CAPITIS DIFFIC. TRANSITU etc.

Prosunt ex scissae laminae. Si quidem plenae singulo cui que foetui circumfundi possent, distributa sic per Caput totum pre S Sione aequabili, minus utique ferri vis in aliquas Solum partes casura e S Set. Quod autem quum fieri nequit, multum abest, ut plena lamina pro Sit, ut multo magis caput, quin firmiter amplectatur, in quibusdam punctis duriuS et periculosius Opprimat. Altitudo cujusvis laminae in antica parte ad pollicem cum quinque Octantibus excurrit; et illius uterque

ramus latitudine circiter pollicis Octantem unum, altitudine duos tenet; ut itaque reliquum laminae exScis Sum pateat. Tum commoda etiam sit manubria inter et laminas ΡΓΟ portio longitudinis; illa enim, ubi citra morem longa Sunt, dum caput eadem Vi nimis comprimitur; praecisis contra, Vi-xium opus aucto impendio est, ad id, ne elabatui', Satis retinendum. Ligno insita manubria corio vel sint tecta, Vel non Sint, parum refert. Cui caeterum, si forte munditia exigit, novandi indumenti commoditas est, is obducta nudis Vel obtemperandum sonitum ex metallo praeferat. Simplex porro juncturae modus, pari caeterum macilinae ConStantia et securitate, reliquis antecellit, quod facilior induet expeditior applicatio cedit. Propterea quamlibet commissu- Tam eum claViS aut repaguli S, qua instrumentum jungi se super infantem renuit, donec alterum alteri, Singulo ad amussim puncto, Te Spondeat, nullius USuS ae Stimo. Unde, quam in 1 Orcipum prima Anglica miramur, Simplicissima junctio perpetuo optima erit, in qua, Simul ac Superior lamina cum angulo suo inferiori strenue non tam in Cumbit, quam inhaeret potius, brachia nullo modo divelluntur. Inflecti, disrumpi quidem forcepS , aut ea conquas Sari foetui Vertex poterit; at nihil est, quod illius amplexum dirimat.

Laminae sorcipis ita Sint incurVatae Oportet, ut conjuncto instrumento in Suprema parte duas Circa lineas a s se inVicem distent. Demum, quo molliu S ex rotundo in fanitiem margines ramoΓum exeunt, eo perfectiuS caeteroqui fabricata for-

Atque omnis a dotibus istis haud Vehementer abhorrens,

292쪽

LIBER SEXTUS.

caeterum qualitere unque praedicata forceps trahi in usus potest ; ut inutile Videatur, in describenda earum Vna multum morari. Alioqui Vanum e St, talia minutatim Verbis significare, quae plerumque Obiter maxime ac procul ab amussi facta com

parent.

Verum non facile cedit enodare ea SUS et momenta, quae genus adjumenti hoc Vel expetunt, vel suadent. Idque ponimus , duo ferme esse in pariendo notissima extrema, ubi aΓ-tem Sue Currere protinus et generaliter definitum est, ut nec circa modum auxilii aliqua dissensio sit. Primum nempe, Si inique infans ad partum compositus; alterum, Si tali S naturalium angustia, alia e Vitiosa constitutio officit, ut laetum ex toto nasci nullus modus sit. Verum inter innumeras alterutrius erroris species et fluxas xicissitudines, procul dubio, aliquae intercurrunt, ubi partus aut Omnino non, aut Certe opportuno tempore non aliter cedit, quam ad Veniente forin-SOCUS additamento Virium, quale pro multiformi positione ad

efficiendum munus absolute requiritur, eatenuSque Oppo I tu num modo erit, quatenus debitam naturae vim ad partum aliquando Seu recto tempore solVendum suppleat, Seu in iis Organis, per quais promo Veri pars debet, aut in movenda parto ipsa, impeditiones et Obstacula superet. Quod Vero ut impetrare recte Confidas, Oportet, ut ambigua res illos limites teneat, quo S intra, per naturales meatus et adjecta Simpliciter Vi externa, Opem ferre arS etiamnum potis sit. His praemi S Sis, miramur, tot medicos ex harum rerum quaque singula prorsus immittendae larcipis necessitatem ex

definito praestituere, quamvis pleraque, quae illius subsidium aliquando expetunt, nonnisi sub parturitionis ipso actu cog-

Namque non Satis est Scire , pollicis aliquas partes nimis anguStam pol vim esse ; sed foetus caput etiam, illius mollitiem ac Situm, matris porro habitum et Valitudinem, nixus deinceps, eorumque efficaciam, tum perennitatem sorte, commpiatare decet. Verum cuncta haec in languida parturitione, ut crebriuS fit, non alias, quam ex laboris ipso progressu, in nomtitiam cadunt.

293쪽

Ut igitur forcipis applicandae necessitudo, Seu cel te Opportunitas, et rectum momentum comporta et intellecta habeantur , mechanice modo agere artificium nihil complet. Plurimos nox Os in eo reprehendimus , quod multa neco Saepius properanter et sine ratione forcipe utantia P. Barius iri

mora peccant. Nec infitiamur tamen, quosdam alios Vel ob ineptiam in adhibendo, vel propter Vituperabiles alias causaS matrem et prolem negligere aliquando, quae eadem SerVari potuissent. Circulatorum Stulta iactantia, Omnia se Complanare digitis, omnique in partu impune instrumento CareΓe, despicienda silentio eSt. Sunt quin imo casus etiam, ubi ad serramenti usum Compellimur, spe licet successus pleni quam maxime ambigua. Infante quippe , dum forceps admoVebatur, etiamnum ViVO, dein, quo traducitur. intra tempus emortuo, mancum 'IUOdammodo opus cessit, Intcgra nimirum felicitas potissimum Oxspectanda a pelvi haud nimis constricta; capite non altius in- Sidente, neque pergrandi neque praeduro, Sed propemodum in pelvim depresso : ubi universim partus insolentia a Vitio inpotentiis Vel earum defectu, Vel, quae naturale OpuS aCCOlexari exigant, aliis ex causis potiuS, quam a mendo Sa ΡΓΟΡΟΓ tione inter foetum et pelVim OrituΓ. Id praeterea tenendum, eam CSSe inStrumento Stru tuΓδm, ut infantis, etsi haud Vivum, Semper tamen integrum Caput,

eodem et possit et debeat eximi. Qui dedita opora illud forcipe ConquaSSat, POStea extrahit, foeda et hominis indigna patrat; namque aptius et magi humaniter partus membra divellimus , cum mitiori etiam tractotione genitricis , et quam minimo periculo. Postquam tandem artificialis partus, item adhibendae sor-cipis justa causa eVidens et perspecta habetur; adStantibus,

tum it Sa etiam aegra, prudenter monitis, juxta Opportunitatem stratum et alia .ad rem necessaria, Silentio et placide parantur , quemadmodum in tractatu de Versione clarius edis-

Seratum e St.

Verum tamen, ut communia curationis hujus principia ad

294쪽

LIBER SEXTUS.

singulum quemque eventum queant referri, ac rectis Sime impendi, exordium ab historia ducendum est, quo potissimum modo caput in parturitione a natura e OlVitur; namque traductio illius per forcipem nihil aliud sit, quam naturae ex arte assectatio, quatenus datur, illaque sola operi ad suos ritus perficiendo impar erit.

CAPUT SECUNDUM.

BREVIS DESCRIPTIO NATURALIS CAPITIS PER PELVIM TRANSITUS, PRAESERTIM OPE FORCIPI S.

quoquo demum modo infantis integrum, ac junctum trunco caput ΡOnere Supra pelvim natura suevit, ita etiam id ipsum caΡut promoVere per pel xim et potest et solet; proViso, quod necessitatum ea duntaxat conditio sit, ut nec in Spatio, nec in partium compagine neque in vigore et duratione ni-8uum quidquam nimis peccet, aut quod necesse Sit, Omnino deficiat. Ad paucas sane pactiones in exsolVendis productis suis ad- Stricta natura est; quae, ubi satis suppetunt, continua ea tota quo in Procreando Versatur, ut opera sua, etsi nullum itidem recte atque aliud producat, illorum tamen Omne SinguIum ad genu S Suum regat et perficiat: tardius, celerius, Vel facile, vel difficile. Sed in hoc aestimando sensus nostri et ratio quam maxime fallunt. Nihil namque in natura faciliter aut difficili

ter sit; sed quidquid fit, simpliciter fit.

Quae amplissima animadversio quammaxime ad foeturas animalium atque hominum spectat. Donec enim Summa ad quamque parturitionem momenta praesto sunt, cuncti fluunt partus, quamquam nec ullus, quoad tempuS et modum, Omnis cum alio congruat.

Partus breVe tempus et sine notabili molestia incedentes, Vocari faciles, id capitur quidem; partus manifestis prope modo notis instantes, ut natura plerumque commode e se diat, omnium haberi optatissimos, nemo miratur; at eX innumeris rati0nibus, quae momenta illa perpetuo mutant, ali-

295쪽

DE CAPITIS DIFFIC. TRANSITU etc.

23 iquas modo ad arbitrium sibi seposuisse homines, tum rebus male intellectis confusum epinxisse exemplar Sibi, ad quod naturam, Sin unquam iΡSa agere Suum opus audeat, POSSitque, dementer constringunt, adeoque incredibili stoliditate arctissime et citra Sui ipsius aeternos ritus coercuisse; id tandem alienissimum videretur, nisi arrogantia et prona in opinationes menS mortalibus communissima attributa es Sent.

Ad puerperii nempe commoditatem genitale eam habet amplitudinem, ut plenus foetus, seu maturitati proximuS, ex longitudine sua tute eo possit emergere. Haecque in materno Sinuinfantis positio, ut illo more in partum procedat, inter omne Sfrequentissima est. Foetus quippe tranSVersa tota Iocatio raro contingit. Neque fieri tunc ex natura partus potest, nisi iniquus situs vi extrinseca interna e suevit digestus, ut postea

infans clunibus vel pedibus, Vel capite forsan, in pel Vim deor

Dimidio praegnationis stadio vix emenso, laetus ut plurimum capite ad portam pel Vis adest. Attamen constans ista inperfectioribus animantibus positi O alia enim a lege solum aberrat) mechanicam, ut aliqui opinantur, explicationem non agnoscit. Ad nostrum interea scopum Satis e St, ut SciamUS, prorsus fieri talia. Uti demum partus appropinquat, amnion imminuitur, laetus augescit, et paullatim in utero pressius continetur; tum

Carum Te Dum mora et incremento, item aliarum Virium noxa exsurrectione et accessu eVenit, ut infans initio, pro reciproca

gra itate, forma, et junctura capitis cum collo, illiusque mobilitate, in alterutrum certis legibus commen Sum organi Cum Situm cogatur, uterique interea patefacto Ore ita prodeat: Capitis nempe capillata, quodve raro contingit, non capillata plaga, plus minus e recta in pelvim cubat. Quoque perfectius prior ade Si Situs, eo pressius nititur mentum Ste Γno ac pectoΓi, Verso quidquam in alterutram axillam Ore, eo propius instat occipiat, eo promptior tota parturitio e St. quanto plenius altera positio occupat; tanto magis inferiore plaga adpressum Occiput supremo dorso est, lanio enixius facie ad talus conj

296쪽

LIBER SEXTUS.

Versa prominet mentum; eo tolerabilius etiam hac positionc exsolvit natura, dummodo tale Spatium et robur Virium sit, quale propemodum pro partu etiam generis prioris debet esse. In utroque partuS modo infantis frons super pelvim, et in illius apertura ita residet, ut ex priori specimine Vultus, in

altero eminentius capillata regio, utra Vi S Con erSa SUI Sum

fere , alterutrum latus matris aSpiciat, recta prope modo. Ιdque Vel ob reciprocam consormationem partium, et ConSiStentiam reliquasque conditiones, foetu pleno aut maturato Prose,

item laudabiliter figurata pelvi, Vix alias potest. Nec facile,

Te itR Comparata, caput secus, quam designata plaga alterutra , Unquam proprie et totum in partum Vergit; ut mirabile sit, Obstetricantes in Auriculari Partu, quo caput alterutro latere in pelvim componunt, adeo desudare. HOS que foetus ex illorum sapientia tam frequentes ferme creda , quam prae mi SSOS Vertice. Con Vertunt nempe infantum capita ad Pardinales plagas quatuor, quibus in globo terrarum tempestate Scoeli numerant. Exilis disparitast Talem collocationem foetus nisi capitis ipso cum collo modus juncturae refutaret, quidnam si diceremus, tot inter partuum millia haud un

Interdum Vero infans per pelvim ita transit, ut praebitis primo ad pel Vim clunibus, genubus pedibusve, Omnium ultimum caput Sequatur. Atque in hoc etiam parturitionis genere, ut praeVerso capite Solet, maxilla inferior tandem sterno ad primitur, sed differentia quadam, ut infimus Vertex, et Oeciput passim formari eo situ in Obtusum conum non pOSSit quapropter ad sunctionem insignis quaedam commoditas deficit. Verum in ista quoque foetura capitis ad truncum Singularis innixus et positus, quo aptis Sime, minimoque Cum PQ-xiculo , hac directione enitatur, summum pondus habet. Parum nihilominus in gravissimam rem respectaVere periti; qui enim fieri posset tam in naturali partu, quam in artificiali, ut, quam primum in propinquo pedes sunt, protinus foetum arripiant, iisque, donec Valent, sine modo deorsum trahant,

Qua ruditate Pectus vel a mento dim03ent, Vel h0c ne unquam

297쪽

DE CAPITIS DIFFIC. TRANSITU etc. 233

attingi et niti sterno ac pectori queat, inepte praevertunt. Unde infantes, proni ad partum pedibus, ex quo nascuntuΓ, Plerumque moriuntur. Ita fit ex re ipsa; Sed perSaepe cuncta in pejus mutat incon Sulla properatio. Caput infantis, SiVe primum prodeat, ultimumVe, perinde ac trui CuS, ejuSque Singulatim pars omnis, non quidem Simplici, sed progressivo motu, Simul ac in gyro, per naturalia eluctatur. Interim, quam mente fingito, spiralis ista linea in quovis puncto alia atque alia erit; circuli quippe majus minuSVe, Si summum insimumque illius punctum in eodem osse Plano Ροnimus, descriptura Segmentum. Sed ne ista imago infantem ejusque iter, uti per spatia pelvis migrat, describit omnimode; ipsa enim spiralis linea in Super, ceu Variis ex longitudine curvata flexu bus, comprehendi animo debet, quum etiam uteri et pel is , qua foetus moVetur, Cur a CaVitaS Sit, ipsaque pelVis, in omnia suae altitudiniS Varietate, Variam quoque amplitudinem habeat. Complicatissima haec et motus et directionis ratio, qua

OmniS partus aeternum movetur regiturque, a propriiS pendet potentiis: ab uteri praesertim et Vaginae contractionibuS; B Congrua Structura naturalium; a recta inter pol Vim et foe-tUS CAI'ut Proportione; a Corpore insantis , ejusque adscita forma et situ. Id enim Vero Viennensi Obstetriciae scholae meriti est, quod ista naturae lex perpetua primum ibi detecta et ae Stimata, quodque Summum e St, inventa aliquando milleque experimenti S tentata Veritas mox Otiam in usum artis OnVersa fuerit et communissima exercitia. Huic boneficio Simplex nunc et man SuetiSSima partum Suscipiendi super-

Permulti scriptores foetus iter per sinum matris docte narrant, ac plaudentes sibi Clam Se Spe Culatos naturam e SSO, Circinantes mox majorem Capitis, mox minorem diametrum , in similes nunc, mox in diSSimiles lineas ponunt, foetusque ex matribus Obscura doctrina ita explicant, ut propria Sibi parum neque SonSa ConStent, ac naturae, dum forte indiget, quidquam usus inde Vel auxilii advenit. Caput so elus scilicet neque

298쪽

LIBER SEXTUS.

234 geometricam superficiem resert neque figuram crucis. Pulvis ipsa infinita dimensione variat, et inter omne S, quotquot cogitantur, caVitates, men Surari impatientis Sima e St. Quare nonnisi regiones significamus, quibus caput mutabiliter ad partum praesit; postea Statuimus, quemadmodum pro primo Suo in aream ingressu, Subsequis in pelvi stationibus, paullatim in varios dirigatur circuitus. Solus quippe sectionis cujusdam in capite totus ambitus, data Simul, qua incubat, Ρο Sitione, Comparatus ad totam alicujus in pelvis quacunque altitudine

postulatae sectionis circumferentiam, cujus pariter determinata directio sit ; porro Obstacula, ceu totidem ad ver SuS Ρο- tentiae , harumque in diVersa regione pelVis incrementa Vel decrementa Vel defectus : haecce nimirum inter se prope modo computata, haecque Sola OStendunt tantiSper, quanam ratione,

in Variis pariendi stadiis, moveri, dirigi, quamque cogi informam, caput et truncus debeat. Sed variant pleraque ista quovis progredientis laboriS momento, plus, minuSve; Celerius Vel tardius: pro varia crassitudine et Situ foetus; pro constitutione matris, et genitalis habitu, pro energia nixus, et commutatione tandem, quam subire membra sub partuS

In tam magna conditionum rerumque in utrisque conspiratione et reciproco influxu, ac quidem in matre: aptis uteri contractionibus, et uniVersali parturitionis, praesertim ab actione musculorum Ventri S, adaucto nisu; tum pel Vis , et

quarundam genitalis partium mollium renisu ; item in foetu: illius quippe convolutis et ad caput, ad pectus et abdomen propius appressi S extremitatibus; mento pectori fortiter innixo ; reflexis brachiis, et manubus juxta buccas ad os; suntis in profundum occiput humeris et Scapulis, propinquuS partui infans in solidum seri si e , mollius et Sequacius, Velut non articulatum coniforme corpus, cujuS Obtusus apex pelvi propemodum, basis Vero adversa fundo uteri est, ita subigitur ac comprimitur, ut nisuum impetus in columnam maxime VeΓ-tebrarum , hincque porro Sese in pelvi contiguum caput ex-Serat. Verum capite quodammodo in oram pelvis abdun Ρto,

299쪽

dum quippe in motu insantis non ea prorsus ratio, maximo quoad capitis et trunci, utriusque Singulam progreSSionem et

Circumversionem est, ita quidem, ut capite non nisi Secundum axim suum in axim supremae Orae pelVis inhaerente, ae ex ea ferme ad exitum prOVecto, infantis supremum pectus et axillae longissima sua linea nunc eandem oram eXpleant, quδm

adaequale prius OccupaVerat caput; haecque reciproca dissimilitudo per totum pariendi actum Valet, quo uSque foetus Oxcidit, Vel procedit saltem. Atque ita Vario motu et directione, adeoque integra Vi nixus et acCommodo renisu partus plerumque absolvitur. Sed possunt innumerabiles etiam vicissitudines in quovis partus momento id emcere, ut plura minus benigne cedant, et tempore et modo, Varia ab occasione, Vel ex foetu, Vel matre, Vel ex utroque, tum praesertim ab indole nixuum, et renisu ex pel Vi et laetu Vel partibus aliis, unde fieri potest, ut nisus Seu CX Se, Seu Cum noxa uniuS Vel plurium Viscerum degenerent, et labantur, satis interim constante renisu ab insante et rudiore pel Vi, ejusque carne, ita quidem, ut renisuum Vi S non modo tantum Obsit, quantum decet, sed Vim Vitalem noVam et ad parienduin specialiter necessariam Vincat demum, et Conficiat cum damno, quin imo cum destructione interdum ipsius ejusdem organi, unde pariendi omnis potentia Oritur et exit. En generalia ferme et quaedam graVissima momenta partus

naturalis, ubicunque forcipe alio e adjumento ars iniquitatos corrigere vel leVare debet; propterea nempe, quod illis in tempore locoque Superandis natura sola haud sufficiat.

CAPUT TERTIUM.

CONTINUATIO DE APPLICATIONE AC USU FORCIPI S. .

Tali videlicet modo rerum, ut forcipis ab usu fortunae spessit, hoc aliquid est, ut inserendi primus conatus plurimum sine molestia fiat, eaque non reluctanter immiSsa, nec realia impedita, caput facile quoque eadem Comprehendatur. Nunquam Vero, etsiam si ad naturam ampla pelvis sit, forci-Pem opportune admovebis, donec caput mobile super pelvim

300쪽

286 LIBER SEXTUS.

nutat. Qui prolongato quantumvis ferro excipere se in excelso foetum gloriantur, nunquam reputa erunt, jam ex Si tu ipSius Capitis Vacuum propositum esse. Utpote caput hic fronte et

facie conversa ad latus et sursum instat. PonimuS nun C, machinae utram laminam ex alterutro lotere pel Vis, alteram in

opposito ad caput duci ; sine dubio alterutra super frontem et faciem, altera retro et infra mOVeri juxta Occiput, huic apponi ad idemquo sustineri deberet. Quod quidem fieri nequit; eaque impeditione forceps uniVersim nec admitti, neque imponi pote St. Atqui si forte altius caput aliquamdiu ferro contine S, Certe

conquassari Vultum haud evitabis, quin ad validissimos tractus nonnihil Sequuturum Onus Sit; quoniam recte per ases ictus illos caput ex sede sua et directionis commoditate eX- pulsum, Vi pressionis in ipsissima ea plaga augmentum capit, ubi competentius idem minui Oportet. Quando autem laminas capiti propemodum ex utroque latere accommodare tendis; ante Omnia, apprime etiam cons gurata pel i, promontorium, OS COCCygi S una cum perinaeo, tollenda e medio sunt. StrenuuS aliquantum, neque quotidianus labori Quo itaque forcipi locus Sit, neces Se est, ut Caput OX Rmbitus sui quadam parte pelvis orae firmius inhaereat jamjam. Quodsi apte contigerit, ut Ossa pariet alia aequabiliter comprehendantur in apertura, mollius utique cedet serramenti applicatio. Ita quo caVe Sis, ne deceptus forsan tumiditate oranti, quae in extincto etiam foetu saepius adest, aut inductus Veritate galeati tumoris, caput, quam reapse est, profundius jam descendisse CredaS. Atque forcipis applicandae generatim hic modus est: Pariens, utre S exigit, Commode te Cta recumbat, et obstetricans et ministrantes ita gerant, ut in versione; ni fortassis, ut decentius sit, caput Promoveatur, manente aegra in primstino lecto situque fere in dorsum, Vel in latus compo Sito. Sed nudare sibi tantum in hac opera ac in conversione bΓachium, haud nece SSO OSt. Ante omnia Tui SuS exquiratur caput, quaeque sorte in prο-