Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

171쪽

mus partem, qua ex animo supersedere malimus, quo nimirum insignem, quam huc usque pasius fuit, eruditorum orbis, enarremus iacturam, excellentium et ex parte iuniorum adhuc medicorum obitu, a quibus

optima quaevis scientiarum expectari potuissent in

erementa

Vt itaque temporis ordinem sequamur, ab initio

commemorandus est CAROLUS AUGUSTI Nus

V AN DERN O N DE Doctor, qui dici solet, Regens Fm cultatis Medicae in uniuersitate Parisiensi et apud illam antiquus Chirurgiae Professor, Censor Regius et instituti Bononiensis Membrum, qui anno superiore 3 76ι diq rnati vicesimo octauo Parifur obiit, aet tis

gnnum agens modo tricesimum quintum. Patrem habuit rACORUM ERANCISeUM, ex Gallica Flandria oriundum, qui Remis Medicinae Ductor anno I 'ro factus, Macaum, quae celebris urbs in Chin sita est, secedens, medicinam ibi cum laude fecerat, ciuitatem a Serenisi . Lusit niae Rege, munusque medici apud milites praesidiarios, omnemque ibi degentem Lusitanicae nationis coloni m consecutus. Matrimonium quoque ibidem inierat cum filia ciuis ciniusdam Lusitanici ex nobili gente orti, ex qua Nosrum susceperat anno I 727 die iunii decimo octavo. Matris obitu tristis phter redierat Lutetiam Parisiorum, filio suo quatuor gnnorum comite, cuius Optime educandi omnem ligbuerat curam, institutioni potissimum celebris illius Abbatis, Cl. BATTR ux, ipsum commendans. Patrem vero DPinione citius perim' tem amittens Noster, Cl. Viri S DE Iussi Eu totum' se committebat, et doctoribus praesertim illis in doctrina medica utens, et eqnsiliis eorum fruens in omnire, quae futurae ipsius vitae et administrationem tutam que attinere videbantur felicitatem. Doctoris itaque medici honores ipse meritus, annoque L 7 8

172쪽

adeptus, ut vitam practi eam eo feliciore cum successu agere posset, omnem in litteras magis magisque excolendas impendebat operam. Privatae itaque huius industriae fructus inter alios erat singularis amicitia, quam cum Cl. Abbate NOLLET contrahebat, inexperimentis physicis ei saepius assistens. Docto etiam hoc viro suadente, medici illius Neapolitani, Cl. Custaeio librum de raro aliquo cutis mores mercurii ore sanato, in gallicam linguam transferebat, annoque 17SS typis exprimendum curabat. Sequenti autem anno post, sui ingenii laetum, artem nimi-xum perfectius reddendi genur humanum publice edebat. ' ) Eodem sermo tempore diarium illud satis cognitum et a nobis quoque expositum medicinast, HL rurgiae et pharmaciae in se suscipiebat continuandum; quibus operibus et locum inter Bononiensis Instituti Socios, et alium inter CensoreS Regios, merebatur.

Aliud quoque opus, sonitatis scilicet dictionarium,

cum orbe erudito communicabat, suum tamentum temporis nomen ut auctoris reticens. uuemadmodum autem laboreS suos mus eum inter visamque

practicam diuiserat, sic et felicem aestimatumque fuisse medicum percipimus. Quum vero est et in eo, ut studii industriaeque praemiis maiore cum vitae dulcedine se frui posse putaret, matrimqnium contracturus, febre aliqua correptus, inopinata morte opprimebatur.

Lugduni porro Batauorum obiit eodem anno

176ι die tulit decimo, sorti a poplexi a pridie tactus,

173쪽

Vir, dum videret, meritissimuS, IOANNES FRIDERI Cus GRONO V, eiuS nominis seeundus, Med. D.

Leidae apud Batauos Consul, Societatis Scientiarum I psallensis membrum, florae suae mi gruisne et florete orienta lis editione potissimum inter viros doctos elarus laetus, aetatem 72 annorum consecutuS, de cuius vita in posterum plura allaturi sumus. Batavoduri eodem anno, die septembris undecimo, vi uerae desiit I OANNES DE GORTER, Verum artis medicae decus, quem modo nominasse satis erit, cuius vitam singulari laude dignam proxime cum lectocibus nostris communicabimuS. Viennae tandem Austriccae eodem anno ex hae vita discessit rRANCISCUS IOSEPHUS LAUT

TER , Med. D. et Caes. Reg. Laxenburgensis Physicus, hisoria in primis sua Medica biennalii m0rborum ruralium, qui ct verno tempore 17S9. usque ad nem emis s. 76 I. I cxenburgi et in vicinis undique oppidispogisque dominati sunt, Viennae edita. Hoc etiam, quem agimus, anno non nulli effama et meritis excellentes medici vitam cum morte commutarunt, inter quos una modo ciuitas, Londi sum scilicet, tres viros d Oelos luget, eosque omnes et scriptis et artis usu suis et exteris commendatissimos. Die martii enim quinto celebrem illum medicum obstetricium, Gur KLMUM SΜELOE, Med. D. die mensis eiusdem decimo quinto PETRuM SH A M. D. et Ser. Magnae Britanniae Regis Archiatrum, die autem aprilis vicesimo septimo GuILIELMUM H I LLARY, Med. D. diem obiisse supremum, legi'

174쪽

Gottingen P denique Academia et cum ea omnes boni ciues litterarum amante Si nimi S praematuram mortem lugent Viri, dum viveret, vere magni habiti,

ID ANNIS G S OR G II ROEDERER, Med. D. Ser.

Magnae Britanniae Regis Archiatri, in Academia Gottingensi Medie. et Anatomiae Professoris Publ. Ord. quippe qui Lutetiam Parisiorum auocatus, ut aliquam ex proceribu S ibidem aegrotantem consiliis suis adiuuaret, in itinere hoc febre acuta eorreptus, Argentorati, quae urbs ipsi olim fuerat patria, nocturno tςmpore medio quartum inter quintumque aprilis diem, exspirauit. Vberiorem de ipsius vita notitiam alio tempore lectoribus nostris dabimus. Virorum insuper doctorum societatem, quam Ser. Daniae Regis iussu atque sumtibus prouincias aliquas orientales peragrare iam plus simplici vice commemorauimus ' , iter hoc suum felici cum successu continuare, subque initium huius anni felicem sic dictam Arabiam petiisse, legimus

Memoria 1 o HANNIS IACOBI SACHSii, Phil. et Med. Doctoris, Praxeos clinicae'. P. O.

in Academia Argentoratens, Capituli Thomani Decani, Consiliarii et Archiatri Hasso Darmstadieritis.

mectus medico duabus de caussis utilis videtur, et quod nulla facile est disciplina, cuius cognitio ac curatior tam diuturna experientia niti debeat, et quod nemo eorum, qui in literis versantur, tam saepe cogitur vitae periculum adire. De priori nunc non dicemus; sed quod de vitae periculo diximus. id, etsi Vid. Vol. VIII. P II. P. 3 8

175쪽

potest quibusdam parum aptum videri, tamen, suem vere aestimes, ita se habet. Non sunt iuuenes aut viri adeo leues et timidi, ut nec videant hoc periculum , nec subire velint; sed senectus et usu, et forte taedio vitae habet necessario maiorem sortitudinem et grauitatem, qua facilius vincat mortis timorern, adeatque periculum eum maiori contemtu.

Q ibd profecto iis est perquam utile, quorum vita non

solum transigitur cum his, qui aut morbo facile nocere possint aliis, aut ea viantur conditione externa, ut carere debeant communibus sanitatis praesidiis, sintque adeo sibi et aliis molesti; sed et ita agitur, ut, curanda aliorum salute, ipsi suam cum omni oblecta tione negligere cogantur. Senectus ergo medicis hoc seret bonum, ut, ad quam necessitatem eos saepe adigat genus vitae, ab ea se et sine hac externa causa non procul abesse videant. Accidit et b. s ACHSIO, Vt aegrorum caussa negligeret suam salutem, et cum timoris contemtu ossicio satisfaceret, in quo tamen eum magiS putamus adiutum esse

cogitatione ossicii et thonestatis, quam senectutis. Editus est in lucem Argentorati a. I 686. d. 9 Decembris , habuitque patrem IOHANNEM FRIDERI C U M, Orphanotrophei et stipendii Ottoniani Quae

storem, matrem ELISABETHAM REISSEI SE-

NiAM, ex ea familia prognatam, quae, mortua matre sACAS 11 biennis, omni modo commodis eius

per omnem vitam prospexit. Initiis literarum in Argentoratens gymnasio cognitis, misit eum patruus Noribergam, comitem filii, ut praeceptoribus Aegidiani gymnasii operam daret, ideoque a FABRO,

HAGENDORNIO et TEXTORE accepit, quidquid illi aetati tradi solet. Reuocatus est Argentoratum ab auo REISSEI SENIO, qui loco mortui patris euram sACHS II regendi susceperat. Ab eo tem-Ρoro

176쪽

pore in Academia primum humani latis studia tracta.

primisque inferfuit physicis testionibus HENN 1N

thematicis. Anno demum Go ipsam medietnam adgressus est, facto initio ab an atomia, quam tunc

SERIT IUS, et Eo it hunc HENN IN G ERUs d0cuit, ac paulo post SAL et M AN Nos: Duobus annis posmquarn accesserat d academiam, prae de HENNIN-G ERo disputationem de sale, a de conscriptam Cum laude delandit. Ab eodem AKNN IN GERO bo a nicen et materiam medicam accepit, chemiam aBOECLER O, cuius de se merita in hoz genere inprimis grata mente agnouit. Praeterea Omne= medicinae partes cum NENT ERO, sed priuatis lectionibus, percuriit Profuit ei etiam SCHEID II disciplina, qui et practi eas dominas .enarrabat, Oetaphorismos HIPPOCRAT is explicare solebat, eodemque praeside suam is vomitu crmenis disputationem proposuit, quam secuta est a i7oy de mictu cruento, qua sibi aditum ad honores Doctoris muniis. Verum anno sequenti ineunte, ut et ab exteris disciplinam petet et, Lutetiam concessit, maxime ut celeberrimos eius doctores audiret; florebant enim ibi

auxitque eorum opera medicarum rerum , anatomia praesertim et chemiae, cognitionem. Neque minuSassidue in nos odoe hiis versatus est , ut in chirurgicis exerceretur. Per Normanniam et Burgundiam reuersus in patriam cepit a. IIII ArSenti rati honorem Doctoris Medicinae. Inde ita par tus est neg0tia, ut, si quid esset temporis ab aegrorum cura reliqui, id chemiae potissimum insumeret, cuius scientia accuratiori cum nobilitatus esset et probatus, creatus eii g. I7ri Physces P. P. O. in Academia Argentoratensi,

177쪽

ratensi, adiitque munus oratione de immediato prineis io mouenti in corporibus naturalibus. Docuit ergo eum multa laude physicen , sed hoc in ea re praese tim spectauit, ut placita illustraret firmaretque experimentis. Ceterutri qua ratione iam ulis coeperat succurrere aegris medicina facienda eam numquani deseruit, et quam bene fideliterque versatus sit in ea

re, cum uniuerso omnium amore comprobatum est,

tum honore non contemnendo, qui non nisi fructus

doctrinae videri poteth, quo tempore a Landgrauio Hasso Darmstadiensi Archiatri et Consiliarii dignitate

ornatus est. Ediderunt Argentoratenses aliud docti mentum fauoriS erga SACHSIU Μ, cum eum a. 173 3 mortuo soECLERO succedere iusserunt. Suscepit ergo professionem medicam, et praeter chemiam et botanicen materiam medicam explicauit. Mox eum

crearunt Pathologiae Prosessorem, denique Praxeos clinicae. Meruit autem fide et doctrina adscisci iii collegium D. THOMAE, cui inde ab a. I7S Deeanus

praefuit. Rectoratum Academiae quinquies gessit, ordinis Medici Decanus septies decies fuit. Idem summos in philosophia honores semel, in medicina septies distribuit. Quidquid autem in his omnibus muneribus gessit, id cum fide gessit, nec suae utilita. tis cupidus, sed aliorum studiosus suit. Quae deni

que opera eius tam diu fuerat aegrotis saluberrima, ea fuit caussa mortis, et, quamquam senex erat S A C H-S Iiu S, atque aliquot abhinc annis fuerat rheumaticis lumboxum doloribus vexatus , tamen mortem acee terauit. Nam cum aegrorum ςRussa sudans surrexisset, refriger tus est nimiS, moxque correptus raue i, tale et labri, quae venaesectione paulum imminuta exarsit mox vehementius, et satigauit corpus, donee

a. i 62 d. I 8 Iunii catarrho suffocativo periit. Si qua

est pietuis laus, aut fidei, doctrinae et integritatis

178쪽

commendatio, ea seni huic verisii me tribui potest, nosque adeo ipsi cum Argentoratensibus mortem eius ex animo lugemus.

Memoria IOHANNIS GODO PRED1 IANRii 'Phil. et Med. D. Anat. et Chirti . P. P. O. ep

inordinis medicorumAsiestar Academia Lips.

Νimis cito ereptus est nobis I ANK Ius, neque potuit diu frui praemiis doctrinae, quae, etsi cx longo tempore merita, tamen non diu ante obiitum acceperat. Qui cum primum ad academiam nostram accessisset, singulari quodam studio anatomiae impulsus magnos in hac disciplina progressus fecit, et, eapto Doctoratus honore, in ea vel explichiada vel tractanda ita assiduus suit, ut nullum sere diem ab huius generis occupationibus vacuum dimitteret, magnumque praeterea medicorum librorum atque prae- Paratorum anatomicorum numerum colligeret. Euectus est per gradus ad ordinariam anatomiae prosel sonem, et quas denuo ei se tantopere dicauit, ut praeuideremus et honorem, et utilitatem, quam ex eius doctrina capere posset academia. Verum vix ingressus cursum, morti occubuit, quae eo molestius debuit 'obis accidere, quo maius detrimentum attulit. Atque etiam ciuitas habet, quod magno-pore lugeat, cum facienda arte magnam inierit a permultis gratiam 'eiu Sque memoria etiamnum non hisi cum magno amicorum moerore repetatur. Quamquam ergo et ipsi nos inuiti eius vitam hodloco describimus, quam mallemus longissit nam suisse: tamen ideo libenter facimus, ut amorem et studium erga 11 NKtuM etiam apud alios declaremus, iisque memoriam Viri commendemus.. ' Patro

179쪽

ditem

Patre usus est IOHANNE FRIDERICO, scholae Budiis nensis primum collega, deinde sacerdote Horchensium, in pago superiori S Lus t saei a quo

ex CHRISTIANA P AT h ENNIAε M ARCHIA R.

i r Budissae, stipetioris Lusatiae primaria urbe, prognatus est. ipsis parens eum titerarum initiis erudiit , praeparatumque aliquo modo ad Gor licensis gymnasii praeceptores deduxit, BAUMEΤSTERUM, MYLIUM, MULLERUM, EI CHI ERUM, BRIGLEBIUM et ROTHIUM, horumque Opera

fidelissima satis proueitam in academiam Lipsiensem 1 sit, sua ipsius incredibili cupiditate medicinae arristimtissimum . . Audiit anto omnia WI NKLER U M, et

philosophicas et physicas scholaS habentem, tiam

ad cuius familiaritatem et amicitiam ita se adiunxe. xat , ut nec sine eo quidquam susciperet, et ab hoc potissimum anatomen disceret. lam Cum omnes Praeceptores de eo bene i perarent, dedit etiam ingenii et scientsae docum 'nthim, proponendo aliquot annis post accessum ad academiam libello de forcipe et forfice, ferrarientis a si NGIO Hafuistus c&rurg inuentis. Cum Baceat aureus medi Cinae creatu R esset, qui apud nos primus gradus est ad Dolioris honorem, ab ordine philosophorum summos honores impetrauit, eorundemque auctoritate a. IPSI disputa tionem de manibulis purryrum s tenvium defendit, ut ei docendi ius in hac ucademia concederetur Denique medicorum ordo eodem anno eum Doctoris honore auxit, scripta defensuque altera disputatione de eodem argumento, quod superiori disputκtione coeperat. Iam praemia doctrinae et munera dein-

180쪽

ceps recensebimus. Primum igitur GUNTIUS, eo tempore Prof. Anas. et Chirurg. eum delegit Prosectorem in Theatro Anatomico Lipsiensi a. i 73 r, tribus autem annis post Professor Extraordinarius Medicinae creatus est, ediditque adeundi mune xis caussa prolusionem de cis sy tendinum articularibus obseruationes anatomicas continentem. Rursus GUNTIO Dresdam euocato, ut Archiatri munere fungeretur, mortuo qUe BDEHMERO, qui SUN

χ1o substitutus fuerat, a AN RI Us a. I7S 3 sectus est substitutus Professor Anat. et Chirurgiae. Permulta secuit eo tempore in theatro anatomido cadauera, non iis solum lectionibus , quas studio sorum caussa vi muneris habuit ; sed interdum, proposito pro grammate, coram viris doctis, quod genus lectioitum anatomicarum solet apud nos nomine publiearum anatomiarum appel ari. Perti- nev huc protuyla, quae obseruationes continet de cavernis quibusdam, quae o us capitis humani continere. tur, praemissus seditioni codaueris v risis I7s3 . Sequenti anno, cum obiisset GUNI IUS, creatus est Anat. et Chir. P. P. Extraordinarius neque defuit muneri ulla ex parte, quid quod crebro leoliones de arte obstetricia habuit, multa enim ad eam utiblia instrumenta collegerat. Fecit etiam eo ipso anno librum v Ru Hi ERII de incertitudine Jumnum mortis e gallico germanicum, auctumque Obseruationibus Lipsiste edidis. Tandem, cum exspiruiset

HUNDERI MARRI US, data est 1 ANKIo professio Anat. et Chira ordinaria a. I 76 a mense Iulio. Eam auspicatus est oratione de an atomiae praesantia, ad quam audiendam inuitauit pro grammate die ratione Denarra bor oriis humani angustiores, inprimis cu- ωMeas, ylendens et quod ei iam concedebatur locus in Facultate Medicorum , disputationum