Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

541쪽

Linnaeanam syngenesiste dispositionem facili atquo perspicua melliodo exposuit, ac latino belgicoque sermone tradidit Cl. Auctor, sed in adpositis quoquo

notis, ast belgico tantum sermone conscriptis, plurima, quae partim priora illustrant, partim contra L INNAEDM dicta sunt, addidit. Monet ita, LINNAEUM nouem, se ipsum autem via dicem species florum compositorum quidem constituisse, duas tamen alias addi posse, unam scilicet, cuius corolla communis ex uno flosculo constat, ut p. 3 o. St0ebe; alteram, quae nec lingulatos, nec tabulo S, nee nudos, neque ullos alios flosculos in disco gerit, hunc potius nudum et in radio lingulatos hermaphroditos ostendit; exempli loco adduxit Prenanthen qua mium, quam in exsiccato statu examinatam, ita Comparatam fuisse vidit, idemque forsan in nonnullis Gyntorii speciebus nec non Esephantopo locum habere monuit. LINNAvus in Edit. Genor- 17Sψ p. 3- P. z flosculos lingulatos masculos commemorauit, qui vero nunquam existunt, et flores ab eodem hermaphroditos, partibus femineis impei eius, dictos, Noster Auctor hermaphroditos masculos commode dici posse, asseruit. LINNAEUM etiam unam quando

quo speciem ad duo genera retulisse variis exemplisCl. Auctor docuit ; Artemisiae speciem ad Seriphium

amandauit L INNAEus in Spez. et Syst. Nat. duas vero hasce plantas unam eandemque esse mirum Auctori videtur, et in philos Bot. p. 77. ubi intemisis p. SI. citata et Seriphium distinguitur, Achinopsi Corymbium,

et Stoebe quoque adducitur, cur autem i ii Spec. et Syst Nat. Stoebe et Corymbium longe asse inuicem remota,et Corymbium ad monogamias, Stoebe ad polygami saequales relata fuerint, rationem invenire non potuit. Stainesina centauroides et Samiosim enenata L 1 N N. Spez. et Syst. Nat. eandem sistunt plantam, et Matricaria recutita cum Anthemide nobili LIMN.

542쪽

notata est nutricaria suaveolens ibidem nominata. Baccharis iuste folia, quae recte ad syngenesiam relata fuit, etiam in monoeeiis I e frutescentiis nomine adducitur. Monogamiae genera, ut Lastone, Viola, minus recte ad syn genesias referri , quatuor rationi P 61. bus commotus, existimat Cl. Auctor; flores enim non ex flosculis sutit compositi, et si quoque eiusmodi simplices corollas flores compositos di here Velles, tunc vel nudae vel monopeialae esse deberent, sed Violae cet. flos pentapetatus est; semina porro in syngenesiis sunt nuda, harum autem Capsulis inclusa; et antherae tandem non perfecte coalliatae, sed. vi in Violis quibusdam, sibi modo proxime

app0sitae. Egit etiam Cl. Auctor in sine huius trab. II 6. Elationis de floribus compositis plenis , variumqud descripsit modum, quo plenitudo eorundem perficiutur, simulque somnum quin et vigilias, radiatorum P. IIS. in primis, considerauit. In radiatis plurimis pluuiosa temperie et vesperi lingulati flosculi eam adsumunt diruistionem, ut discum inuoluant, tegant, az qu si comprehendans, alii, ut Matricariae species, Anthemis, Ot40nns, retrorsum pedunculum versuS recum Mantur, nonnulli spirae in modum conuoluuntur, alii matutino tantum tempore et sereno coelo aperiuntur, alii nec die nocteque, nec unquam in directione mutantur. Quae res tanta visa fuit Cl. Auctori,

ut forte ab eiusmodi statu florum mutabili distinctivi characteres desumi posse, existimauerit. Immo in dubio florum statu, et dum radiati , lingulatique naturales pleni fas i, propter eam, quam inter se osten- P. I 23. dunt similitudinem, dissicilius distinguuntur, ad hanc

mutabilem conditionem attendendum esse, bene monuit; naturales enim lingulati aperiuntur claudunturque saepius, lingulati autem, ex radiatis plenitudine facti, nunquam clauduntur, postquam prima vico

D, y. aperti suprunt; qui vpro Ensulati naturales pleni

fiunta

543쪽

sunt, praeter auctam corollam stigmata etiam longiora et crassiora semina ostendunt, exempla fluit Scomunera, La fans et Trogupugon. Sequitur hanc pertractationem alia, qua de noua plantas systematice disponendi ratione sua cogitata p. I 27. proposuit Cl. Auctor; plantas scilicet in primo suo et imperfecto statu aeque faciis distini fluos characto. res praebere, quam in perfectione, non modo hic in genere ossendit, sed etiam ex seminum, Cotyle- donum, partiumque, quae primo tempore propulimiant, differentia, dispositionem plantarum fieri posse, docet I ait cum ea typis euulgata sit, de eadem suo tempore plenius dicturi, nunc sileamus, descriptio autem Furi marini, appendivis loco, belgica linguR du , et p. 13 s. addita icone illustrata nimis prolixa est, ut in compendio tradi commode vix possit.

XVI. Ambrosima, nouum plantae gemis. Describente FERDINANDO BAssio, horti medici exoticarum plantarum Bononiae Praefecto. Bononiae apud Laelium a Vulpe 1763. 4. pl. I. si S. aen. I. Quum in Ari genere sint ab omnium reliquarum

plantarum, quoad fructi fieationem, multa duuersa momenta, et in diuersis etiam speciebus singularia quaedam, tiliati visa botanicis quibusdam, quae ad n0ua construenda genera adhibeantur, aliquando etiam non satis firma, in infaro Potavio geti folio, quod s0cCONus inter rariores plantas Siciliae retulerat, eiusmodi nstas detexit Cl. Auctor, quas nouo constituendo generi pares credidis, illud

brosinam. Et

544쪽

Est autem hic generis character: CALYx spatha monophylla, ventricosa, cucullata, basi conuoluta, api Ce recuruato conueniens, et dist epimenti cuiuSdam ope duos continens loculos superne insi-ι mul communicantes, persistens. SPADix simplicissimus, cylindraceus, spatha longior. COROLLA nulla. STAMINA filamenta nulla, Antherne sessiles , numerosissimae, posticae disi epimenti satae adnatae. Nectaria duo subrotunda, concaua ad basin antherarum. PISTILLUM germen subrotundum. Si r cylindraeeus. Stigma obtusum. PER ICAR PIUM capsula subrotunda. SEMINA plurima ouata, nidulantia. OBSERVATI OFoemineas storis partes anterior, masculinos posterior seruat loculus. Ex radize perenni, tuberosa et fibrosa, folia procedunt, longe peti ο lata uuafο- oblonga. Spatha extus albicia, intus purpureis maculis adspersa, superi US apice mucronato incuruatur. Singulare est, eam pariete interno seu disi epimento carnoso, maculato diuidi, quare duo quasi intra cauum spathae loculi adparent, in quorum anteriore foemineae floris partes, in pol e-ri're masculinae continentur. Sessiles antheras linea longitudinalis distinguit, ita ut Ocho utrinque antherae in aceruum hinc illincque colligantur, ad horum basin duo adnectuntur nectaria, superius sulco insidet apex saturate purpureus, ad anteriorem loculum inclinatus. Quum autem loculi superius inter se communicant, facile feri credit Noster, ut polline suo foecundante antherae impraegnent pi- uillum. Fructus autem c psula fit, plurimis instructa seminibus, quae tamen matura non accepit Cl. Auctor. , Patet itaque ex his sum ratione diisepimenti, tum ratione dispositionis antherarum et seminum a con-

generibus multum differre hanc plantam. XVII.

545쪽

XVII. Noua physico - medica. Membra Academ iste Scientiarum, Elegantiorum

Litterarum et Artium Lugdunensis ' .Pro. Cum notitia exterarum societatum atque aeademiarum plurimis eruditis, nisi plane nulla, saltim manea osse soleat, eaque apud nos perdissiculter sit accipienda : gratiam apud lectores nos inituros esse speramus, primaria huius Academiae si hic subiungamus mois, menta historica. Studio atque amore scientiarum elegantiorumque litterarum dum plures ciues Lugdunenses anno iam millesimo septingentesimo sponte in societatem coierant, eo quidem consilio, ut unitis laboribus utrasquctaugerent amplificarentque. Haec societas iam tum Academiae scientiarum atque litterarum elegantiorum nomen sibi sumserat, licet ea , anno demum Ira odicto regio probata et recenti iterum edicto, Ipsa aecepto, confirmata fuisset.

Hoe exemplum postea et alios excitabat, qui magis artibus fauebant et simili instituto eas quoque exis colere suseipiebant. Quem in finem, sub eiusdem, anno Irain promulgati, edicti regii data libertate, societatem quandam constituebant sub nomine Academiae artium liberalium, quam denique edicto quodam anno 17SO publicato Rex confirmauit, nomemque ipsi dedit Societatis regiae artium. Utrinaique vero institutum, quum postea socii intelligerent, insignem inter se habere amnitatem, et praeuiderent, scientias et artes, si coni ungerentur, maximo sibi inuicem usui fore, a Rege petierunt, Per

mitteret, Vtramque societatem in unicam combinari et exinde unicum modo constitui corpus. Nec destitit Rex illorum precibus, sed combinationi huic,

per edictum anno 17S8 promulgatum, assentitus et ortae inde societati nomen Academiae scientiarum, elegantiorum litterarum et artium Ludim is largitus est. Con

546쪽

vinco. Aca Constat itaque nune haec Academia ex quadraginta sociis ordinariis Academiciens ordinatres) et ex numero Deiorum exterorum Aeademiciens visocies) inconstanti et arbitrario. Inter ordinarios nullus esse potest, quin semper commoretur Lugduni; si quis autem eorum Lugdunum relinquens alibi sedem figi ex ordinariorum

numero EXpungitur relatus inter exteros socios. Vt Ordinarius socius veteranis cademiciens veterausin possit annumerari, requiritur, ut per quindecim annos laboribus

suis utilis fuerit Academiae. Qualibet hebdomade bis

conueniunt socii, die nimirum et martis et iovis quolia het vero anno tres habent conuentus publicos: primum die martis secundo post dominicam uuasimodo- geniti; secundum die martis primo post festum s. Ludovici; et tertium die martis primo mensis decembrisῶLabores sunt diuisi in duas classes, ad quarum primam mathesis, physica et eae aries pertinent, quae ar Etissimo vinculo cum his seientiis sunt conneXae. Huic

itaque classi destinati sunt viginti socii: bini nimirum

geometriae, astronomiae, mechanicae, reliquis main theseos partibus, anatomiae, botanicae, ehemiae, et reliquis partibus physices; quatuor. reliquis ex hac classe traditae sunt artes: agricultura nempe, ars nauigandi, architectura et artes opificum etc. Ex altera classe sedecim secti incumbunt in metaphysicam, ethicam, iurisprudentiam, politicam, historiam, rem antiquariam, linguas, poesin, eloquentiam, rem criticam et alias huius litterarum generis doctrinas , quatuor reliqui socii iis praefixi sunt artibus, quae propius hoc litterarum genus attingunt, arti scilicet pictoriae, sculptoriae, musices, mercaturae ete. Quotannis Academia thema aliquod, vel ex mathematicis, vel physicis, vel artibus depromptum, eXteris eruditis proponere solet disquirendum atque pertra ctandum, et ea tractatio,quae postea ab Academiacens tur optima, praemio condecoratur, quod est numisma trecentarum librarum gallicarum goo livres . Hoc praemium landatum et Academiae testamento legam

547쪽

Academiciens ordinat res.

Mathematiques Pus que et Arti quisoni relati fr

a cer Sciences. Annus receptionis1736. M. BOULLIO UD MERMET, de la Societo

Bailli d Epee du Beatijolois, de l'Academi e de Villefranche, Secretaire perpetuet de la Societe d 'Agriculture de Lyon. 17so. M. GRASSO , Docteur en Medecine, Chirurgien Iure, de I' Academie Royale de Chirurgie de Paris. 17SI. M. PESTALO TI Docteur Medecin ent 'Universite de Monipellier, agrege au COl- lege de Lyon, de la Societe Royale des Sciences de Monipellier.

17s I. M. d. B LUMENS TE IN.

tum fuit a b. IOANNE PETRO CHRISTIN, ω- cietatis huius, dum viveret, a secretis, anno huius seculi quinquagesimo quarto defuncto. Omnibus eruditis de hoc praemio certare licitum est, praeter socios ordinarios, quibus censura tantummodo et iudicium commissum est, quod de acceptis thematis propositi commentariis ferre solent in publico, qui post diem S. Ludovici celebratur, conuentu.

548쪽

17s . M. de la ToUR ET TE, Conseilier a la Courdes Monnotes, de la Societe Royale de Nanc Secretaire de la Societe de Agriculture de Lyon,

decin dei' Universitε de Monipellier, agreg*in College de Lyon, Honoratre de la Societed' Agriculture de Lyon, et Medecin de l' Ho-pital Generat de Ia Charite. 17s S. M. P QUI BAu, sis, Docteur en Medecine, de l' Academie Royale de Chirurgie et de celle

549쪽

Paul.