Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

531쪽

bulorum sanguinis formam naturalem esse rotundam, ipsosque globulos elasticos.

rum Unum machina MUTELII Ber Ol. asterum succo

cucumerum saucium est. I Vir nobilis, triginta annos natus, in febrem aputam pulmonalem incidit, cum pleuritide, as limate, tussi icea, cet. Materia spissa, tenax , subviridis, laetida, quam copiose exspuebat, debilitas, pulsuS paruus et celer, appetitus et somni defectus, calor increscens, sudor colli quatiuus, sebrem hecticam cum vigere pulmonum adesse, declarabant. Cum omnia remedia nihil effecissent, Cl. Auinor secundum Mu ZELII methodum adhibuit machinam con0ideam, cuius basis in diametro sex pollices habebat, longitudo vinae dimidiae, apertura du0rum Polli Cum erat, cum peculiari orificio semilunari. Hanc repleuit ad tertiam partem decocto demulcente tepido, et aegeros ita orificio machinae applicuit, ut labia ab hoe tegerentur, deinde ad semihoram usque, obturatis

naribus, halitum balsamicis particulis refertum ex machina excepit, idque singulis tribus vel quatuor horis repetiit; sic breui tempore tussi, eiectione saniosa et febre hectica liberatus est.

χ) Miles, triginta annorum, eodem morbo la-p. I 6. borauit, cum maiore saniel excretione. Omnibus remediis frustra tentatis, huic tandem Cl. Auctor succum cucumerum ad Mu ZELII exemplum suadet. Postquam itaque aeger per aliquot dies cucumereS Cru. dos decorticatos comederat, calor depascens miti gatus est, ut et tusiis et saniel excreti o, ipseque tandem usu electuarii ex melle cum puluere herbae he

derae terrestris et urticae minoris breui post plane sanatus est.

532쪽

p. a , N. S. Peculiaris prolongatio tibiae amputatae, ab ASELMA VERO. Vir quadragenarius, pedem dextrum ita fregerat, ut malleorum articulus e loco motus, ligamenta, tendines, musculi dilacerati, tibia usque ad suras denudata, periossiumque contusum esset. Fibula in septem partes diffraffa, vasa sanguifera discissa, extensores et flexores digitorum contusi , et pes per tendinum incurvationem ad suram sursum tractus erati Remotis igitur musculis a tibia,

eius partem, ad quinque pollices longam, Cl. Auctor amputauit, pedemque reposuit et deligauit. Tibiae pars denudata ad 9 vel Io pollices quidem nigrescebat, qua tamen sensim exsoliatione separata tibia ipsa sese cum partibus musculosis coniunxit,

tandem pedem externum per tonum musculorum,

ipsi adhaerentium, ad se et prope amputatam tibiam traxit, seque syssarcosi, quamquam os oppositum non aderat. pedi extremo adiunxit, post aliquot septimanas substantiam cartilaginosam et sensim osseam accepit, ut aeger post sex menses hoc pede, quodammodo breuiori facto, uti posset. p 67. Pars. XXX. N. I. D LIi historia partus mou-μυῖ. Mater huius puellae monstrosae motus Metus in grauiditate semper languidos sensit, et perpetuis vexata est doloribus coxarum. Aliquot dies ante puerperium ex foetus immobilitate eius mortem praedixit. Partus facilis quidem, sed agripparum fuit, et laniculus umbilicatis cum secundinis quasi exustus et putrefactus apparuit. Caput monstri superius planum erat, et ita retrorsum pressum, ut posterior pars vertebrarum colli plane compressa

et vertebrarum thoracis maxima ex parte obtec fa

esset. Oculi ex orbitis valde prominebant. Vtraque pars posterior ossis frontis fere dimidia deficiebat; ossa breginatis in utroque latere vix unguis magnitudinem

533쪽

dinem aequabant. Pars lambdoidea seu media ossis occipitis plane non aderat, et partes laterales ita res exae conspiciebantur, ut sinistra pars ad os ileum sinistrum appropinquaret, dextra vero ad pollicem usque ab osse it ei dextro distaret; hic etiam quinque vertebrarum spinae prominebant, quae spinam bifidam sistebant Per aperturam superiorem ossium

cranii cerebrum Omne egressum erat et membrana

tenera tegebatur; per spinam vero bifidam inferior pars medullae spinalis, tenui membrana tecta, apparebat. Volumen sextum. Part. XXXI. N. 3. BOENNE KENII sen. OL T. VI.

decim annorum, saepe lassitudinem brachii et cruris dextri sensit, quae crebra venaesectione sublata est. Tandem vero haec in spasmum est mutata, qui, post sensum sormicationis in toto latere sinistro corporis, brachium sinistrum attollebat, manumque incuruatis digitis versus thoracem flectebat, crus sinistrum extendebat, et pedem introrsum ducebas, immo laciei musculos sinistrorsum contrahebat. Quamquam vix ultra minuti durauit, tamen dolores excitauit et tremorem ac debilitatem brachii et cruris reliquit. Aliis igitur remediis frustra tentatis, Cl.

Auctor in forma boli phosphori grana tria praescripsit, et, postquam aegra grana octodecim phosphori

sumserat, spasmus plane ces,uit. Causa, cur in sinistro latere tantum fuerit, haec esse videtur, quod aegra huic lateri semper incubuit jixta parietem humidum ac frigidum, cum latus eorum, qui eiusmodi situm habere solent, saepe rheumatismo vexetur.

534쪽

P. 99. Part. XXXII. N. I. ARNOLP de visu Me lint erasallina. Si oculus sine lente distincte videre discit, quaedam mutationes, nondum satis exploratae, ibi oriri videntur, quae lentis desectum restituunt. Existimat autem Cl. Auctor i) pupillam, quae in eiusmodi ocul o semper angustior fit, obscuritatem imaginis valde diminuere, cum radios nimis divaricantes excludat , imaginem vero vix adeo distinctam apparere, ut in oculo, lente instructo: et) putat, capsulam lentis vacuam ab ipsius vasis lymphaticis, quae aliaS liquorem. et nutrientem, et limmectantem secernunt, humore impleri, qui densitati lentis maxime similis sit; vel humorem vitreum, si forsan capsulam ingrediatur, admixto liquore ex capsulae vasis secreto, densiorem fieri, atque lentis defectum compensare. Vt igitur melius cognos Catur, an oculus sine lente videre possit, oculares

medicos adhortatur, ut disquirant i) an ii, qui beno curati sunt, se minus distincte videre, sentiant Z a an eiusmodi oculi pupilla angustior facta sit P. II 4. N. a. rasoria morbi de peculiari excrescentia ad

anum. Vir, septuaginta et sex annorum, cuius haemorrhoides iam diu rite fluxerant, ante quinque annos loco sanguinis aquam purpuream Cum muCO albo excreuerat, et dolore lumbari ac vertigine a fectus erat. Crebra venaesectio, clysmata, copiosus usus salium mediorum, cet. debilitatem et febrem intermittentem, roborantibus tamen facile Cedentem, excitarant. Cum deinde aquam Seidschutet ensem biberet, non solum inde fastis crebris deiectionibus debilitatus est, sed duae etiam vel tres verrucae par' uae, ad ani orificium iam ad triginta annos haerea. tes, hinc sensim in excrescentiam carnosam mittatae sunt, ad nucis iuglandis magnitudinem, qude, simul ac tacta est, sanguineri, emisit. A cortisse pe minino, quotidie ad drachmas tres sumto, oriebatur

535쪽

fur obstructio alui, colica et motus febriles eum insigni debilitate, tandem continuato eius usu emph sema uniuersale accedebat. Variis deinde accersitis medicis et excrescentia sensim peiore facta. cicutae

extructum, scilla, vitrum antimonii Ceratum, Cetisrustra adhibita sunt et aeger paulo post mortuus est.

N. 3. L. C. HENNI KE O magna excrescentis P. I 3 o.

ad oce ut. Femina quadragenaria hydrocephalo laborare videbatur. Tumor valde mollis fuit et superior cranii lamina quasi in duas partes diuisa apparuit. In eius cadauero haec inueniebantur: caput molle, cuticula ad finem suturae coronalis erosa, quae serum acre destillabat. Ad suturam sagittalem sinistrorsum excrescentia fungosa, manus latitudinipstr fuit, quam cutis valde crassa eique firmiter ad haeretis tegebat. Haec erat substantia sebacea ex viridi flava, tres digitos altitudine et tres libras Pon dere superabat, et cum Cranio processibus cartilagi. neis cohaerebat, qui ad coniunctionem suturae coronalis et sagittilis ex dura matre oriebantur. Post suturam lambdoidestm cranium deficiebat; cerebrum cum pia matre sanum erat; collum maximum tumidum; peri cardium suo liquore plane repletum;

ventriculus cordis anterior vacuus et flavus, posterior nigro sanguine plenus; reliqua viscera integra, vesiua vero fellea valde repleta inueniebatur. N 4. D. Oseruationes prcsticae. I in Ueronica P. IS C. teuorti folio, siue spicata, in febre tertiana idem es, fecit, quod cortex per ianus. 2 Viro sexagenario, peripneumonia laboranti, pulsus intermittens deiectionem maximo salutarem praenunciabat. Part. XXXIII. N. 3. DELII obseruationes micro' p. 22 T. scopicae de unguisiit massae furingoeae noscentis; atque de animalculis iureuli curnis. Cl. Auctor detexiticaudam harum anguillarum simplicem esse et tantum

536쪽

ab imagine in vitro microscopii duplicem apparere. Sub micros copio solari in iisdem anguillis vidit oculos et membrum virile, ab aliis nondum descriptum. In iusculo carnis vervecinae, quod vasi infuderat feruidum et bene clausum seruarat post quatuor septimanas multa deprehendit animalcula, iis non dissimilia, quae

L EDER MULI ERUS in semine carpionis reperit. Haec a putrefactione et succorum euolutione, non ex insectorum ouulis, orta fuisse, repetita experimenta docuisse dicuntur, cum, postquam tria vasa eodemiusculo replerat, in primo post quatuordecim dies iusculum foetidum, in altero post tres septimanasiusculum minus foetens, in tertio post quatuor sept

mangs iusculum non laetens et animalculis resertum inueniret.

26. In adiecta epytola L nn ERMuLLvnx describituro S eiuSdem anguillae, quod in aliis fistum, in aliis rotundum est. Oculum, palpebras superiores saepo1noueri vidit Cl. Auctor, et embryones et motum internum cognoscere credidit, qui in eo loco, quem lacus attingit, rotatorius videbatur, in aliis locis pexistallicus. Tandem modum delineandi ad mcroscopium solare et depingit et describit. N. S. I. P. Vol GTIUS de ossibur foeturper unum Femina grauida tertio mense subito signa grauiditatis sentire desiit, eique perpetuo putridus humor e pudendis es uxit. Cum simul febre an ο- mala cum doloribus abdominis, tenesmo et alui Obstructione vexaretur, infusa et decocta demulcentia tandem esseCerunt, ut per anum varia ossicula, hic smul delineata, eliceret, sensimque sanitatem recuperaret.

Part. XXXIV. N. a. no ENNE RENII Sen. OMseruatio de visu, qui, quamquam penem Ualde decurtatum habebat , tamen cum uxore infantem progenuit. Hui

537쪽

ob Heera venerea, maxima peniS pars amputata erat, imprudenti vero medela vi ethra sic coalescebat, ut aegre urinam mittere posset. Nova tamen incisione et urethra ampliata est, et ipse paulo post cum uxore infantem genuit. N. S. ASBLMEYERI curatio peculiaris νulneris p. 3 a. capitis eum cranio depresso. Aeger e tertio domus tabulato deciderat. os frontis plane denudatum, ossaque breginatis in sutura coronali depressa erant.

Patella sinistra, radius et vina dextri brachii diffracta

erat, et aeger sine sensu iacebat. Duae venaesectiones et fomentationes aegrum excitabant, isque post nouem septimanas, non eleuatis tamen ossibus bregmatis, conualescebat. Part. XXXV. N. ue. BOENNENS NII Sen. Ob- p. 39 .seruatio de utero clauso et magno ventricula feminae, tu u demortuae. In dextro lasere cranii ab osse bregmatis usque ad b sin fissura fuit, inter cranium

et duram matrem sanguis extrauasatus, et in ve iatriculis cerebri serum cruentum inueniebatur. Processus odontoideus secundae vertebrae colli ex cauitate primae expulsus et post eam positus erat. Praeter haec ventriculus maximus conspiciebatur, qui ad finem versus pylorum magnum saccum formabat,

qui in abdomine dependebat et ad quinque vel sex

mensuras aquae reeipere poterat. Os uteri incisuram quidem, non autem orificium habebat. Cum uterum a lando usque ad ceruicem dissecuistet. eius cauit tem bene formatam, adeoque ceruicis orificium internum apertum videbant, sed orificium externum tenera, densa et pellucida membrana plane occludebatur.

Part. XXXVI. N. 2. GEsNERI dissuistio aquae p. 8 I. medicatse. Aqua fontis Rei chartisrothebis, leuis, pura et diu incorrupta manens, lac admixtum non

538쪽

coagulat, nec effervescit cum spiritu vel oleo vitrioli. Affuso oleo fartari per deliquium albescit et parum pulueris albi deponit; astuso argento, spiritu nitri soluto, coorialescit et puluerem coeruleo gris eum praecipitat, qui aurantii coloris est, si mercurius sublimatus solutus infunditur; albus, ab aceto lithargyrii. Cum alumine soluto lactescit, syrupum vero violarum viridem reddit. Evaporata, terram albam in fundo reliquit, superius albogrys eam. Prior cum acido vitrioli et nitri esseruescens, syrupum violarum viridem reddit, et parum in aqua soluitur; altera, parum effervescens, odorem urinosum spargit, si oleum vitrioli admiscetur; si vero haec massa igni imponitur, statim nigrescit; si ferro candenti imponitur, mox liquescit, albescit et priori plano limilis redditur. Quadraginta unciae hUius aquae duas exhibent drachmas terrae et salis. Cum igitur Contineat i) terram alea linam, a) parum salis in dii et 3 parum sulphuris: putandum est, huic inesse vim sanguinem diluendi, viscidum resoluendi hoeuacuandi, Obstructionesque viscerum tollendi et purgandi. P 498 N. 4. no ENNE RENII Sen. Obseruntio desu lata melancholin, Uesnnguinis Uinini. Femina, va-xiolis laborans, simul in melancholiam incidit, cum motibus conuulsiuis, subsultu tendinum et vigiliis, quae, superatis etiam variolis, in dies augebatur. Tandem Cl. Auctor sanguinem asini cum aqua anR- gallidis paratum, ti in Aff. Acad. Nat. Curi VOl. VIII. Append. p. I. duscribitud aegras exhibuit, atque sic melancholia plane cessauit. 36. N. 7. Obseruatio de sanguine albo. Cum quis magnam copiam cremoris lactis comedisset, et paulo post se scaris aret, sanguinem instar cremoris lailis educebat, et supra sanguinem, quem statim venaesectione emiserat, verus cremor lactis n3tabat.

539쪽

Hoventer in de Eruit - tuin te Franeher. TQ Leeu arden by Η. A. de Chalinot8 mai. Plag. IO. tab. aen. 8. Classis XIX Generum plantarum LINNAEI Syn- genesia dicta, elucidata et aucta; a D A V ID

QVngenesiae, ad quam L INNAE Us praecipue sic o dii hos compositos retulit flores, multis quidem modis, et a se inuigem, et ab aliis plantarum classibus differunt, attamen dissiculter determinantur et in genera specieSque diuiduntur. Qua re commotus Noster Auctor, omnia, quae Syngenesias plantas concernunt, simul proponere, dissiciliora explicare,

dubia enodare, erronea corrigere, Omniaquo cla xiora readere allaborauit. Et quo scopum eo cer

tius attingat, omnia in tabulis pertractauit, ac binoinde notas adposuit. Sistit itaque i in characterom communem Syngenesiae plantae, a Usentialem, ab aminoris in cylindrum coalitis, perforatum stylo et semine unico infra receptastulum flosculi posito desuintumi ὀὶ calicem communem eiusque differenti R.

540쪽

simplicem et monophyllum, duplicatum, calyculatum

auctum et imbricatum, recePtaculum commune et quoad formam, qu tenus globosum, planum, Conc uum, Convexum et conigum est. et quoad superficiem,

quae punctata, nuda, pilosa, setosa, paleaeea et reserta dicitur; s) comaeum compostam, quatenus vel ex lingulatis, vel tubulosis, vul utrisque mixtis constat, 6 corollam propriam, cuius lingula est truncata, Obtusissima, et lanceolata; tubus vero vel trifidus, vel tenuis recumus limbo inaequaliter diuiso, vel infundibuliformis ore quinquedentato, vel infundibuli- formis tenuissimus limbo erecto quinquefido, vel Cylindricus vel clauatus, tandem flosculi sunt corollis

plane destituti, nudi ; 7 in simplicem, plum 'sum, aristatum, istaceum, pilosum, foliaceum, dentatum, haarginatum et lanatum; 8) speciei seculorum florumque compylastrum respectu sexus. Haeconinia bene et dilucide descripsit additisque iconibus illustrauit. Vbique autem L INNAEUM sequutus fuit, et modo in subdiuisione florum compositorum uaedam non tam mutauit, quam potius addidit.

λ INNAEus enim, ut notum est, nouem consti

tuit species, Noster vero Auctor undecim; et quas P. zῖ. addidit, gaudent vel ficulis tubulosis hermaphroditis masculinus in disco, singulatissemineis in radio, vel ficulis infundibuliformibus hermo Hroditis masculinitin indifico,tubuloso cylindricis femineis in radio. 9 et I o Omdiuex compuli0rum cum monogamia quinque, sine vadem quatuor retinuit; Ii) clauem specierum florum compostorum ab Auctore ipso ac NNAEO stabilitorum, dilucidatam dedit; I χὶ Genera ad quam' libet speciem reducenda seorsim annotauit; I3 μο- N amine genera tradidit; et I ) characterer generum

i feriorum, prout eosdem LINNAEus in noua systematis editione dedit, nonnullis, quae I ACQUI

us descripsit, additis repetiit. Non solum autem