장음표시 사용
31쪽
scholastica, mediocris; tum in externis, utpote mere. Servilibus, exilis, ac minima. Est namque illud auim adversione dignissimum, quod Apostolus nos
suadet modo, Augustini judicio , sed praecipit: non plus videlicet , quam sapere oporteat ; sed ad Sobrietatem solummodo sapiendum. b) Quid , quod
tempus breve est ξ ttique , qui Cum timore , et tre' more tuam ipsius operari salutem c) pro temporii brevitate festinas; ea, inquit Bernardus, Scire prius, ampliusque curato, quae senseris viciniora saluti. d)Porro eaehortari in doctrina sana; et eos , qui c9nt a dicuat , arguere, Theologi munus est: se) quem virum bdarem, rerum Divinarum peritum, Gersonus probo
describit: f) sicut et Theologiam Melchior Canus
si tem', quae docet turi propugnare dem ; tum haeresei Vtagna d. g) Haec profecto sola est, aut praecipua este, saeta illa doctrina; quam Doctoribus Ρaulus inculcat. Nam, ut praeclarum, quem proXime mQmOrravi, Cancellarium Parisiensem, iterum laudem: quae' et inquit, aliquis, quales materiae dicendae sint pso P id , ac pure Theologicae 3 Respondeat non ego , se Augustinus: quod illae, per quas Mes saluberrima gigyi tu , nutritur , defenditur , roboratur. fi) Quemadmodum fidi , spes , caritas solum nominantur, et sunt virtute Theologicae; ita materia illa dicenda est proprie Thdo lassica , . quae fidem aedificat, spem et init, caritat m
DOgmatum autem nomine, non admodum presiζ, sed large quodammodo, etsi solide, accepto, nζ dum veritates fidei universas intelligo; verum etiam communia decreta, vel placita Theologorum. Com munia
32쪽
munia dixi, atque iterum dico communia. , filia , enim sunt Scholae placita, disserit Canus aptissime; alia Sectae praecepta. Quae ab illis dissident, ea, , notam habent; quae ab his, non habent. Nec enim se si quid aut Scoticis, aut Thomisticis pronuntiatisse contrarium est, error illico est. Quo sane loco se arguendi sunt Scholastici nonnulli, qui ex opinionum se quas in Schola acceperunt, praejudiciis, Viros, alias Catholicos, notis gravioribus inurunt: idque tanta , facilitate , ut merito rideantur. a) Hactenus vir ille, quem doctrina paritet, I dnioque pra utentem, fama magnum , t e m. 0rem Eminentissimus, eruditissimi isque nominat Palla vicinius. 0 ) Sed astatim praemonuimus : quocirca mox sanciantur
ConclusioneS.I. J Rimum , praecipuumque Theologi , tum
docentis, tum discentis studium est; ut quaestiones, R d fidem, religionemque pertinentes, ab his, quae praeter fidem sunt, et in utramque partem ignorari, vel negari etiam, sine fidei jactura possunt, sc) acute,
ac scite discernat. II. In eo item multum est operae collocandum, ut, quid inter Catholica dogmata, adversosque haereticorum errores discriminis intersit, facta utrorumque discussione, compareat. Quam in rem Dominicidς Camus Bellicensis Episcopi, opusculum in primo Thesauri Theologici volumine reperitur eximium. III. Totum fere quadriennii curriculum, juveni-hRS pro Theologiae studio circumscriptum, debet in
Iu Apolog. Societ. c. st 3. et Caelesti c. 23
33쪽
dogmatum explanationem, confirmationem, exornationem , propugnationem impendi. . . P HO n una Vla , sed multiplex. qua contra inimicos fidei singulos, Haereticos, Judaeos, aracenos , Paganos , Atheos, sana Catholicorum clogmatum doctrina defenditur; eas perscrutari omnes, a que discernere , operae pretium, idque magnum, Academiae. nostrae Theologus habeat.' j Τria sunt omnino exercitationum genera , ad piaecipuum Τheologici candidati studium attinentium, Lectionum, Disputationum, Declamationum: quorum primum secundo, seCundum tertio praestat utilitate. I. Atque Lectiones, quotidie a praeceptoribus de Signata , si C tractare satagent auditores; ut modo stilum. Asiaticum adhibentes, amplificent; modo Vero LaConicum,. Contrahant: quo magnam itim in percipiendo facilitatem, itim in dicendo dexteritatem sensim , pedetentinaque Sine dubio nanciscentur.
VII. De Disputationibus autem, in quibus unus quidplam. ponit, alter deinde Opponit; cui prior Vel faciat satis, Vel nitatur, ut faciat: sic frequentandas quidem . existimo ; ut tempus tamen , concertatoribus pro diligenti praeparatione sufficiens, relinquatur. ' 111. Restant Declamationes, lingua potissim Umvernacula atque Oratorio dicendi genere perorandae quarum utilitas, et decentia vel ex eo solum liquet, qu .i e0s, qui docturi sunt populum in Ecclesia, vald οhene dicendi at id, atque usu, necessum sit . ut Andrea
IX. Cum pleraque Religionis dogmata Christia
nae Disputationum no ne prolusiones quoque illae veniunt is telligendae ; quibus in gymnasiis adolescentes , pro catho tae alicujus, alteriusve officii petitione deinceps instituen δ'
34쪽
nae, utpote Apostolorum, et Prophetarum fundamento substructae, a) Propheticis, et Apostolicis litteris concludantur; sic in ipsarum Studio assiduus esse debet Τheologus, ut semper in ejusdem manibus lint, et jugiter mente volvantur. b) Quin etiam te- , , nenti codicem Somnus obrepat, et cadentem faciem, , pagina Sancta suscipiat. c)X. Et Scripturae quidem ipsae primum, quoad fieri possit, memoriae mandandae: deinde brevis interpretis alicujus auxilio, Tirini exempli gratia, vel Menochii, credendi regulae, vivendique praeceptiones solertius vestigandae tum in obscuriora , Cornelii , Calmeti, sinu libitisque commentariis adhibitis fusioribus , penetrandum. d)XI. Aurea vere illa , et summa Theologiae Dogmaticae Summa , Catechismus Romanus communiter nuncupata , Τridentinique Concilii cura contexta, Theologis, non soliim docentibus, sed etiam discentibus evolvenda. ) XII. Ou amvis non una omnibus, de tempore, Theologico juvene in studiis locando, praefinienda it norma ; quatuor tamen horae, pro unaquaque Videlicet aula binae, satis esse Videntur ; ut eorum quilibet congrue illuc paratus accedati
43 Vidh Aisotist. lib. a. de D. c. c. Q. Suo jure principem locum inter omnia Doctorum scripta , tenet; cum non unius privati hominis sensum, sed Ecclesiae totius iudicium, et Apostolicam a Petro, et Paulo doctrinam Romanis traditam. contineat; iuxta quam populo in templo, et iuventuti in Scholis proponendae doctrinae', Omnes attemperari debent: ita ut hic unus liber instardi, Dmnium tam docentibus . quam discentibus lydius lapis, . ', et arctissima, et infallibilis norma, ad quam examinanda , Sit omnis doctrina . esse queat. Iacobtis Bajos in Epist. dedicat. Religiou. Christian. Institutionidus praefisa, haec G
35쪽
XIII. Nullis Theolog iae auditor minus neces Tiis, aut expedientibus occupationiblis impediatur; si quidem Verus sit Theologus evasurus. Scriptum est enim: Sapientia scribae in tempore vacuitatis; et quiminseratur actu , sapientiam percipiet. a XIV. Quoniam non omnes dogmatum tractatores in Singulis aeque versantur; hi sunt inter alios pro materia. una qualibet , deligendi , qui eadem pervestiganda caeteris praestitere: qualis est Athana sitis verbi causa in Trinitate, Augustinus in Gratia, in Incarnatione Cyri illis. Juniores autem Bellarminui, Perronius, Castrus in dogmaticis celeberrimi. De Dogmaticis disseruimus: ad Scholastica des- Cendamus. Consulto autem, Theologiam partiente , Scholasticam praetermissimus: rati, nullam esSe, ii quidem recte loquamur, Scholasticam Theologiam, ab illis omnibus, quas ibidem recensuimus, J heolo giis, re, sed modo distinctam. Neque vero modum
ejusmodi , Scholasticae proprium Τheologiae , ii
factionibus, cavillationibus, altercationibus, aliisquo Scholasticorum vitiis aliquorum , positum intelligimui: absit; ) sed in ordine , brevitate , perspicuitate, secti Tiriatd , Ut tandem, seu es cacitate doctrinae. b) Ηὸς quidem sunt Scholae virtutes: haec Scholasticae fos ma I heologiae : haec Scholasticorum tessera Theolo Sorum. Nam , , quem intelligimus Scholasticum Theo' logum Z aut hoc verbum in quo homine ponimuit, , Opinor in eo, qui de Deo, rebusque Divinis aptζ, , , prudenter, docte e litteris institutisque Sacris ra
, , tiocinetur. Nisi quis is sit, esse Theologum Scho
n) Tecli. c. 38. V. N , , Qui Theologi, spiritu vanitatis ut uter dIstenti, positoi
, , a Patribus terminos profana novitate transferre satagerς 'x' inanibus quaestionibus . Ostentandi tantum ingenii caψ δ' '' excogitatis: ut videantur non Theod id acti seu Theologi '
36쪽
lae neminem, confitendum est. Scholae igitur Dogmatica , Scholae Polemica , Scholae Moralia, Scholae Liturgica, Ascetica, Itystica , Caetera. de mum Τheologiae genera maxime peculiaria : quibus, tanquam materiis, suae illa quasi formam ordinatae tractationis accommodat. At, etsi haec ita sunt, tamen Scholasticae, a plerisque quaestiones illae dicuntur , quarum . inscientia
nihil periculi habet; error nihil habet criminis. b) De
quibus nonnullas hocce loco conclusiones exhibere constituo; animum illuc intendens, ut extremis penitus devitatis, altero haereticorum communi, Scholam susque deque habentium, et calumniantium; altero vulgarium proprio Scholasticorum , nugis a Cineptiis indulgentium: medium illud Nequid nimrs, a sapientissimo quoque probatum rheologo, patefaciam. Neque enim exterminandae sunt omne S CUmbit tractatio non inutilis aliquarum: nec contra plures movendae, quam illae Solummodo, . quae . Ubi is tianam deceant Theologiam. Paucis dicam iterum, quod ante dixerim fortasse non semel: . mediocria haec unt, ordinisque secundi, non primi: medioclitate igitur , secundisque dignanda; non primis, et Sum mo. Sint porro
37쪽
m latra Iri , Ulustrant et , propagandam Sedes ipsa Apostolica definivit. a)II. Haereticorum insidiae , et diabolicae machi- nationes quibus, Sacra Theologia , quae Scholastica, , appellatur, impetitur , de ejusmodi veritate nos ad- , , monent: nempe divino illius munere, qui solus, , dat spiritum scientiae, sapientiae, et intellectus, se a majoribus fuisse nostris, sapientissimis viris , in-M Ventam. b)III. , Scholastica facultas perquam utilis est ad
, , reCte disserendum de rebus, ad materiam religionis, , spectantibus: ad stabiliendas sententias, quibus ni- tendum est ad decidendas nova S Controversia S, quae passilia insurgunt: ad enodandas aequivoca- , , tiones, paralogismos, et haereticorum Sophismata , , ad conciliandos demum veteram exprimendi modos,
cum iis qui nunc in Ecclesia usurpantur. - c)Ι At eorum vitia Scholasticorum magnopere Vituperanda sunt, et vitanda, sequi, postpositis, Vel, , neglectis necessariis, utilibus, et aedificativis doctri- nis; curiosis, inutilibus, et supervacaneis Philo- έ, sophiae quaestionibus, et subtilitatibus se immis- , , Cent: e quibus ipsi is studii disciplina dissolvitur; , luminis ejus splendor offenditur, et studentium uti-
litas impeditur. d)V. , , TheologuS Omnis, de re supernaturali dis
, , putaturus nam haec illi propria disputatio esti
nomen Theologiae secum ipse reputet; titulum, , Theologi suum frequenter legat: sciatque , nullam, , illi asciscendam esse quaestionem , nisi quae ad Ver, , ram , quae supra naturani est, Christi, Apostolo ,, riim, et Prophetarum Philosophiam re feratur. - e
VI. Meminerit insuper , ut a quaestionibu , quae
38쪽
quae nullo pietatis fructu, nullo morum emolumento tractantur, abstineat; Isaiae illud: Ego Dominus Deus tuus, docens te utilia. a)VII. Stultissimum omnium fuerit, examini sub- ,, jicere, quae mentem n OStram transcendunt; et ten- tare intelligere , quae intelligi profecto non pos- , , sunt. Scilicet qui scrutator est majestatis, opprimetur a gloria. c)VIII. Ejus puto, generis sunt , ut de alii S ta Ceam bene multis, nonnullae quaestiones, ad in tuitionem Dei , visionemve , quae beatifica dicitur, Spectantes: tibi ea, quae nec oculus vidit, nec cluris alidi Dit, nec in cor hominis ascenderunt, subtilissime disputantur. Quin etiam si vidisset quispiam, usque ad Caelum tertium raptus; celare tamen arcana tanta, et talia deberet e) Etenim Sacramentum Regis abscondere , bonum est. si IX. Jam vero vanis, curiosisque disceptationibus prorsus explosis; sic de utilibus, nec inextricabilibus disputandum ; ut in illis solvendis nervi Corporis, et animi omnes neutiquam , quod est valde ridiculum,
intendantur. g)X. Quamquam cum his , qui a fide aberrant,
Velis, equisque est, ut dicitur , decertandum : tamen Vel haeretici ipsi non conviciis lacessendi Sunt, figendive maledictis; sed obruendi argumentorum multitudine , et pondere convincendi. h)XI. Etsi Apostoli praeceptio est , Noli verbis contendere; ad nihil enim utile est, nisi ad sub Persi9nem audientium i) tamen non ideo dictum est; ut, dVersariis oppugnantibus veritatem , nihil nos pro Veritate ipsa , etiam in nominis quaestione, dicamus. XII.
39쪽
XII. Nam est quaedam logomata a, Seu verborum pugna, laudanda: cum scilicet, num id, quod fides,
rectave ratio docet, vox indicet aliquaepiam, vestigatur. Testor Controversias, de Vocabulis moroousi0s, Theotocos, Hypostasis, Caeteri S tandem, exorta S. XIII. Nec vero etiam minutissima quaeque, mo'
do talia sint, Theologus praetermittat. , , Nam si ea lege nec unum jota , nec apex unicus praeteribit: quomodo nobis tutum fuerit vel minima transilire', , Quid , quod Est , et Noa syllabae duae sunt:
se sed tamen bonorum Optimum Veritas; et extremus, , pravitatis terminus mendacium , frequenter hisce minutis voculis concluduntur ξ a)XIV. Sed aliae sunt ferme, vel prorsus de nominibus controversiae, eae quibus oriuntur inter Catholicos ipsos invidiae , contentiones, suspiciones malae,
conflictationes, b) penitus detestandae. )Multus sim , si vitia , quae in Scholam , diabolo nequiter suggerente , homine Stulte consentiente, Deo tandem justissime patiente, hactenus irrepserint, Universa commemorem. Itaque praecipuis enarratis, atque meritissima exilii perpetui damnatione multatis ; modo praeterea illo, quem in Scholasticis mere quaestionibus mediocritas exigit, Constituto: restat,
ut de minimis, servilibus, accessoriis , si ita loqui liceat, doceamus. Jam, haec illa sunt externa Subsidia , quae ab hamanis disciplinis omnibus evocata, in
a) NasP. lib. de Spir. S. ad Amphitie. C. I. i. Tim. C. 6. V. q. ) ,, Intelligo etiam in schola fuisse nonnullos, quasi ad dis
, , cora iam natos; qui tum optime disseruisse se putant, cum, , , contra doctores dixerint; ut non tam verum inveni SSς,, Velle videantur, quam adversarios convincere, Concert3
4, tionibusque et rixis totas chartas implere. Atque horum, , .unt in Ecclesia multi, qui tanquam milites auctorati νςi , tuentur , vel impugnant ; et tota eorum de re Theologis , , di, put)tio partium studium est, contentio, atque dissidium '
40쪽
iii Sacra Theologiae castra tan diu, ac eatenus Iecipiuntur; quam diu, et quatenus sub religionis Catholicae signis, pro veritate , Contra mendaCium , Oporteat , et expediat militare. Qua in re Scholastici non pauci multa peccarunt: qui suis inutilitatibus potius, quam subtilitatibus prorsus addicti; ejusmodi eruditionem perinde, quasi puerorum naenia S, imo quasi sacrilegam Christianoque Theologo indignam, et inutilem, contempsere. Quibus ecce ego si Sto primum omnium Augustinum a) sisto deinde Clementem , Alexandrinae Ecclesiae Ρresbyterum: b) sisto quoque Cappadoces Basilium, sc) et Amphilochium, )studium illiusmodi suadentes. Alios hic praetereo teStes pro causa nostra locupletissimos: sed Hieronymum testans, Patrum fere neminem praetermitto.
Is enim in Epistola, Magno , Romano Oratori, de argumento hocce ipso conscripta, Utriusque . EC-clesiae' Doctores, Orientis, et Occidentis, producit
innumeros: quorum se confitetur exempla Secutum.
aod autem quaeris, inquit, cur in OpusCulis nos- , , tris saecularium litterarum interdum ponam US eXem, , pla ; et candorem Ecclesiae ethnicorum sordibus se polluamus: responsum breviter habeto. Nunquam se hoc quaereres; nisi te totum Τullius possideret: si se Scripturas Sanctas legeres : si interpreteS earum, se omisso Volcatio, evolveres. Quis enim nesciat, etsi in Moyse, et in Prophetarum voluminibus quae se dam assumpta de gentilium libris: et Salomonemri Philosophis Τyri et nonnulla proposuisse , et ali- , , qua respondisse λ Unde in exordio Proverbiorum se Commonet, ut intelligamus sermones prudentiae, Versutiasque Verborum , parabolas , et obscurum, , sermonem, dicta sapientum, et aenigmata, quaeri proprie dialecticorum , et philosophorum sunt. Dein