장음표시 사용
41쪽
Deinde testatur Apostolum, Epimenidis, Menandri,
Aratique Versiculos usurpantem: , , didicerat, subdesii, , , a vero David extorquere de manibus hostium gla-
dium; et Goliae superbissimi caput proprio mu-
Crone truncare. Legerat in Deuteronomio. Domi- m VOCe praeceptum, mulieris captivae radendum, , Caput, supercilia , Omnes pilos, et ungues corpo , , ris amputandos; et sic eam habendam in conjugio.
, , Quid ergo mirum, si et ego sapientiam saecularem se propter eloquii venustatem , et membrorum pul- , , chritudinem de ancilla, atque captiva Israelitidem, , iacere cupio 8 Et si quid in ea mortuum est, ido- , , lolatriae, Voluptatis, erroris, libidinum vel prae, , , Cido , Vel rado: et mixtus purissimo Corpori, Ver- nacul OS ex ea genero Domino Sabaoth Z Neque se statim prava opinione fallaris, Contra gentes hoc , , esse licitum ; in aliis disputationibus dissimulandum: ,, quia omnes pene omnium libri, exceptis his, qui se cum Epicuro litteras non didicerunt, eruditionis, , , doctrinaeque plenissimi sunt. Haec Hieronymus: qui vir , et quantus lQuare ineruditos illos homines, atque eruditis' nem, quam nesciunt, blasphemantes, a) a Hierony
mo ipso persuasus, exhortor: ne vescentium dentibiti edentuli in Pideant; et oculos caprearum talpae c9ntem
nant. b) At nec eorum studium probare pOSSumili Theologorum , qui externis scientiae Divinae subsi diis se aut totos dedunt; aut diutius, et vehementiu , quam iosorum deceat professionem. Quibus id certς
Contingit, ut , quo longius in prophanis litteris pro
grediuntur; eo magis regrediantur in Sacris. Caveat, quaeso utrumque Academicus noster Theologus Vi tium z et suum rei cuique concedat studium. Ad mi
ni Cula tantum illa sunt: tantum igitur id miniculexit Mathematicus sane Mathematicum agat; Philosoph Philosophum; Musicus Musicum ; caeteri tandςm
42쪽
caeteros reliquarum artium professores: at Τheologus , disciplinarum omnium notiones adhibens opporta tune ; neve hun C, neve illum, neve alium ; sed unum omnino Theologum. Quod ut amplius innotescat ; sequuntur
DE STUDIO IN EXTERNIS THEO-logiae subsidiis ConClusiones.
nullum in Sacra Theologia locum habet ratio naturae, nec primum: quorum illud Spi-n Osistae; hoc Sociniani, cum Lutheranis, Calvinis-mque, contuentur. II. Tria veritatum genera Theologia complectitur Christiana : aliae, quae naturae lumine CognOSCUntur: pδrtim quae, tametsi naturaliter latent , patet nihilominus esse posse: tum quaedam ita sublimes Rrcanae, difficiles; ut eas ratio non Solum assequit Qqueat, verum et sibi quodammodo videantur esse pugnante S. III. Primi generis sunt, DEUM esse : ipsius etiam Ritributa multa demum moralis doctrinae principia. 4ecundi, Inferos existere , Purgatorium , Paradisum. Tertii, Trinitatis, Incarnationis, EuCharistiae, Caeteraque mysteria consimilia. IV. Et primas quidem illas ratio demonstrat: recundas tamen, et tertias, totam se in captivitatem
digens, in obsequium christi, sa) fide fulta, et freta, Vt tuta , complectitur. V. Utatur ergo ratione Theologus, humanis dis-Liplinis exculta: primum ad veritates, in principiis fidei implicitas, eruendas. Deinde ad fidem ipsam
43쪽
Contra ejusdem adversarios defendendam. Postremo ad Ecclesiae doctrinam, quatenus' fieri poterit, illustrandam ; vel etiam amplius confirmandam. VI. Discat cum Moyse, ac Daniele, Chaldeorum, Aegyptiorumque sapientiam, de Magia videlicet , de observatione somniorum, de Astrologica divinatione: non ut sequatur, inquam: apage; sed ut judicare possit, refutare, Convincere. Hunc e locum Benedictus Ρererius, Valentinus, tribus persecutus est libris , tomo singulari , Octavo minore,
II. Sapientia praestabilior eloquentia est. VIII. Imo tanto magis insipiens eloquentia de-Clinanda ; quanto magis , suavitatibus .illi proprii
inescatus , in errorem auditor inducitur , maximo juventus incautior. IX. Sapientia in eloquens salutaris : suavitatem namque , quam dicendo afferre non potest; probando tamen, Supplere contendit. X. Sapientia eloquens plus certe , quam in eis quens , prodest. Quae sane, usque a septima, Augui tini sunt omnes. a)XI. Eruditionem, ac eloquentiam Scriptura Di vina commendat. Ibi enim legitur: Fons vitae eruit iis pussidentis: qui sapiens est corde , appellabitur
dens, et qui dulcis eloquio, majora percipiet. b) Uῖς tera persimilia. XII.
') Contra eos, qui a Theologia disciplinisque reliquis eloquet'
tiam arcent, haec Vivesius. - , In hanc stultissimam . et p*Τ , . tiferam opinionem plerique adducti sunt; ut Philo Q ,, phia in , ut Theologiam , ut reliquas artes incorrupto βς , , mone tradi non posse credant. Si quid piaillo cii xl l , , Scriptum est, quodcumque sit eius argumentum , , tam inscii, et stupidi sunt) non Philosophiam, ης' , , Theologiam, non Ius, non Medicinam, sed Grain'Τε,, ticam Vocant. In Pseudo- Dialectico .
44쪽
XII. Nulla prorsus scripta sunt neu sapient lora, meu eloquentiora, divinitus inspiratis. a)XIII. Quamquam Omnes eloquentiae humanae irtutes, atque ornamenta dicendi, in Sacris litteris re periuntur; tamen illud magis admirandum, ibidem e St. ac stupendum; quod sic eloquentia illa, per aliam sibi propriam, scriptores Divini sunt usi; ut mec ei S dee Sset, neC emineret in eis: propterea quod eam nec improbari ab illis , nec ostentari scilicet Oportebat. Res autem ita inibi proferuntur, qxia si sapientiam de domo sua, id est, pectore sapientis, procedere intelligatis ; et tamquam inseparabilem famulam, tametsi non vocatam, sequi nihilominus
eloquentiam. b XIV. Si a Philosophiae , Theologiaeque studio
inutilia omnia resecentur; nullusque in Academiam Iecipiatur, nisi mediocriter saltem rudimentis humanitatis imbutus: varia illa , et multiplex eruditio, Theologiae propria candidatis, in octo annos, trienonium nempe Philosophicum , I heologicumque quadriennium , Vel quinquennium distributa , locum habet alis idoneum: vix eum deinceps gravioribus nego tiis, Curisque recurrentibus, habitura. XV. Ejusmodi polymathias, sive litteraturae multiplicis, in Auditore conatus saltem esse debet, et
adumbratio : in Baccha laureo mediocritas: in Doctore praestantia : in Prosessore , vel Gymnasiarcho, periectionis sumina dexteritas. Francisci Roberti Po-6mathia , seu ad multiplicem scientiarum notitiam bre
45쪽
exercitatione habendo,cAPUT III.
DE Studio doeuimus. Reliquum est, ut de Fine,
qui Studium, et ordinem.longe praestat utilitate, dicamus. , , Nam si quis fuerit Consummatus inter , , filios . hominum ; ab illo autem sapientia tua, , , Domine, abfuerit; in nihilum computabitur. ast Ergo se Charismata aemulamini, juvenes, meliora: ad- huC enim excellentiorem vobis viam demonstro: b)non cupiditatis quidem illam , non inertiae; sed solertiae , sed caritatis. Fac, quaeso, mi Theologe, te hominum, te Angelorum etiam loqui linguis: te prophetico spiritu amatum: te cuncta nosse mysteria: te Scientiam omnem, excepta nulla penitus, possidere. Bene quidem habet: at, nisi caritatem habueris; fa Ctus es velut aes sonans, aut cymbalum tinniens.
Imo nihil es: nihil tibi prodest c) caeteris parum. Qui enim sibi nequam est; cui alii bonum eum futurum putatis λ d) Sed multum addite , si voletis, etiam plurimum) alios juverit scientia , caritate defecta: quid
demum, mei juvenes, prodest homini, si, dum uni Versum lucratur mundum, suae patiatur animae deq
Jam vero multam locus iste postremus, eam quo graVem, utilem, Opportunam, de Theologici auditoris osticiis; de virtutibus quoque .a se potissimum exerrcendis ; tum de vitiis declinandis, doctrinam exposciti En fateor: sed cum ea , quae huC pertinent, docu menta in medio sint posita; et oratio nostra paullo longius prOVecta sit, quam proposita ratio postularet; relicta omni partitione, atque ordine hactenus obser Vato , succedant protinus
46쪽
ConcluSioneS.I. SECUM ipse recolat Theologiae Candidatus, quid DEo debeat; quid sibi; quid Magistris; quid
condiscipulis; quid denique veritati. II. Nempe pietatem DEO ; sibi sedulitatem ; Μagistris docilitatem; condiscipulis exemplum; amorem, .ubjectionemque veritati, ipsum debere , quis ambigath III. Vitia illi potissimum declinanda , Somnus nimius , gula, luxuria, nebulonum familiaritas, inconstantia. IV. Virtutes vero maxime colendae, Oratio, femperantia , castitas, modestia , ObserVantia , Cum Sapientibus denique consuetudo.
V. En autem illius, qua ipse uti apud DEΠΜ debet continenter, precationis et formam , et ordinem plane divina 'Bonitatem, et disciplinam, et scientiam doce me. sa) Scilicet vitae sanctitatem , discendi industriam, perspicientiam cognoscendi. Vel ut Hebraeus habet: Tub , t)ham , vad thath lammi seni: bonitatem , sensum, et cognitionem: aperti US, Virtutem, captum , intelligentiam. VI. Sapientia munditiem exigit cordis: quae lectione , meditatione, oratione, mortificatione denique
VII. Τalem, talem perquirito, mi Theologe, Conscientiae rectorem ; qualem a Basilio prolixe descriptum , tibi in pauca redigens, offero: nempe Vitiis vacuum ; virtutibus plenum , et doctorum scientia εanctorum. b) Quem profecto clim videris, et in V neris ; sin venies autem, si Dominum timeas) c) evigila
47쪽
ad eum; et gradus ostiorum illius emterat pes tuus: υ quidquid stiperbus, et arrogans, et insipiens mundus
VIII. Caroli Musartii Adolescens Academicus sub institutione Salomonis, opusculum J heologicae juventuti, imo cuilibet studiosae, praecipuum. IX. Accedit extrema positio , ex Clementis Ale-Xandrini , Omnium eruditissimi, b) desumpta doctrinis. Τria igitur sibi ista nostras Theologus vendicat:
Contemplationem mandatorum executionem , VirOTum bonorum effectionem. Quae sane omnia Con-
Currentia , Τheologum complent: si quid autem desit
ex illis, ejus claudicat Theologia. c)Quid jam vero mihi, Theologici juvenes, restat: postquam ordinem, Studium, Finem in Theologicis
exercitationibus observanda , ea plane , qua potui, brevitate, perspicuitate, gravitate Concinnitate proposui , exposui, firmavi : post faciem Theologiae venustissimam, si minus expressam, at minimum adumbratam; Theologique, non tironis modo, sed etiam Veterani, primas, et secundas, et tertias explanatas: nisi, ut Vos enixe, ad ea omnia munia, et Officia, Pro uniuscujusque facultate , praestanda , et explenda, cohorter λ Apostoli porro doctrina est: Qui se putat, aliquid scire; nondum scit, quomodo eltin systidat sci
re. d) Non ergo tam scientia ipsa, quam sciendi modus probandus est: quippe in quo scientiae fructus, et utilitas a tanto, talique Theologo constituitur. Quid
ergo modum sciendi Paulus appellet, Bernardus ex ponit: inquiens, quo ordine, quo stuli9 quq , ad noscenda sint quaeque noscamus. Quo ordi , , ne: ut id prius; quod maturius ad salutem. Quo se studio : ut id ardentius ; quod vehementius ad se amorem. Quo fine: ut non ad inanem gloriam, Curiositatem, avaritiam, ambitionem; sed ad sui aedi
48쪽
aedificationem , quod prudentia quidem est ; et ad proximi deinde, quod caritas. a) Videte igitur
ne ordinem pervertentes; Studium con Vertentes; Finem , Seu propositum, avertentes; oleum perdatis, et Operam: sapientiam ex sapientiae domo, elapso studiorum curriculo, minime reportantes. Est enim
illa manifesta non multis; b) sed his se tantum, qui ipsam adamant; et recte, atque Constanter pers crutantur, ostendit. c) Date, Obsecro, Τheologiae Operam , filii: non ut vocemini ab hominibus Rabbi; nec ut substantiam hujusce mundi fallacem, honorum ve praecipitem celsitudinem nanciscamini : est namque melior cunctis pretiosissimis sapientia; nec ei potest desiderabile quidpiam comparari. id) Sed ut SOLUM DEUM Asturi TRINITATEM scilicet bea fis- .imam, in cujus cognitione aeterna Vita est posita Cognoscatis , timeatis , fide , spe , Caritate colatis,
aliosque colere doceatis. Ad eX tremum, estote ΤheOlogi: at non specie tenus, aut nomine; S'd reVera,
ed prorsus: Theologi , inquam , cogitatione , Sermone , ac vitae ratione.
Faxit Omnipotens , ut nedum festum diem illi agant cogitationum reliquiae nostrarum; se) verbumque bonum corda eructent nostra perpetuo: ) sed etiam
ipsi uni opera cuncta dicemus, doneC Vel OSSa con- Clament : DOMINE, ouis si ΜILIs TIBI 8 g) Utinam faxiti Sic enim , in caritate radicati, atque fundati, curremus; ut possimus, duobus cognitionis, dilectionisque brachiis, comprehendere cum omnibus Sanctis,
quae sit ejus latitudo, et longitudo, et sublimitas, Pt profundum; qui excelsior Caelo est 'profundi Orinferno longior terra, latior mari. h) Scire etiam, upereminentem scientiae, caritatem Christi; ut in
49쪽
omnem DEI plenitudinem impleamur: Q donec, revelata prorsus facie, gloriam Domini speculantes, in eamdem imaginem, a claritate in claritatem, tamquam a Domini Spiritu , transformemur; b) perque vicos Caelestis Jerusalem ALLELUIA perpetuum Concinamus. c) Hoc demum pacto , quod Cum omnibus, qui haec lecturi sunt, libenter in eam, perorabo: ut ubi , , pariter certi sint, pergant mecum ; ubi pariter hae- silent, quaerant mecum ; Ubi errorem suum CognoS- Cant, redeant ad me; ubi meum, revocent me: d)non solum ab Ecclesia , sed a sapiente , imo et insipiente quolibet, si modo recte admoneat, corrigi paratissimum. Quo caritatis viam simul ingressi; ita in domo Dei ambulabimus cum consensu, ut ad eum ipsum, de quo scriptum est, quaerite faciem ejus