De Calamitis et Lithanthracibus. : libros duos

21쪽

terrae Siratis, arborearum, primus, ni fallor, dispu-iavit de Calamitarum interna structura. E magno

planiarum peiresaciarum numeroiquas elegerat plures, eas Calamiteas vocavit, easque non nisi Calamitas eSSe probare c0natus est 3 et sere ubicunque de Calamitis ab alio disseritur , citantur illa, quae Colia dixit et delineavit, quippe quum prim 's et S0lus esset, qui de re quaesita uberius scripsit et accuratius. 9uae cum ita sint, non mirum videri p0iest, quod novissimis temp0ribiis, nulla habita rati ine similitudinis illius exiernae inter Calamitam et Equiseium, solum modo respectu structurae internae, Calamitae plane ejecti sunt ex Equisei0rum familia, quos alius ali sa- miliae adscripsit, aliusque n0vum Calamitarum genus s0rmavit, ita ut ex opini0ne plurimorum Virorum doci0rum sub Calamitis intelligendae essent planiae, ne

cuidam quidem planiarum h0 die viventium assines. Imprimis Cotta huic opini0ni esse videtur pr0penSus eique omnino adsensit Ungerus 4-J, cui fragmentum Calamiteae striatae a Culia ipsi, investigandum tradi-ium erat.' ) CL Cotta l. c. pag. 67 sqq. tab. XIV; XV; pag. 86 εqq. Cf. exempli gratia uroon, Lethaea geogitostica, Tom I, pag. 20. CL Cotta l. c. pag. 87.4 3 Cf. EngETuS l. c.

22쪽

Atiamen omnia, quae Cotta et Ungerus et Lind-leius cum Hutione aliique eo consilio edocuerunt, ut denique illis de vera Calamitarum natura dubitationibus inter viros doctos sinis imp0neretur, talia sunt, ut nequaquam omnis res salis liqueat. Νam quae fragmenta arb0rum in lapidem mutato rum oculo armato expl0rata sunt, ut inde iandem vera Calamitarum natura appareret, solummodo sunt, uti ipse Coiia variis libelli sui l0cis pr0sietur, fragmenta ea, qu0rum eXternus habitus non salis clare Cala

mitarum structuram in conspectum pr0seri 3 neque aliquis vituperandus est, qui genus Calamitearum C0itae adhuc incerium atque Calamitis alienum putei. Imprimis autem mihi liceat dubitare, num rectum sit et na iurae conveniens, Calamiteam adscribere Calamitarum generi, quippe quum invenirem Calamitarum caules,

quorum externataeque ac interna structura summopere

discrepat ab illa, qua gaudet Calamitea. Atque eo magis laetatus sum, id mihi contigisse, ut caules invenirem illos, cum quia Sternbergi0 iesie

23쪽

a nemine hucusque inventus est Calamites, cujus interna structura cogn0sci p0iuit, tum quia haecce structura interna talis est, ut affinitas Calamitarum cum Equisetaceis nunc viventibus inde satis appareat. De structura autem interna Calamitarum quae observavi, ea ex sequentibus satis intelligentur, neque inutilis erit tabularum, quas addidi, c0nspectus. Tabula Ι offert verissima forma lilhanthracari0- arenarii fragmentum, quo Calamitae caulis continetur, cujus de interna structura ut melius dijudicari posset, eum transverse dissecandum curavi. 9u0 facio circulum observari irregularem esse quippe paululum oblongum, diametro majore quatu0r et min0re irium digitorum 3 circulum ipsum qualu0r vel sex lineas latum.

Vidi eum massa arenacea circumdatum esse et intra et eXtra.

Ae circulo illo accuratius pervestigato inveni, eum constare ex XLII partibus, quae neque formam neque c0lorem prae se serant similem. Adesse XXI paries,

quae massa eXpletae sint arenacea, sere rotundas et

canas, reliquasque XXI nigras in lilhanthracem versas : p0sitas esse ita inter se eas, ut canae nigris quasi sepiis plane circumclusae videantur, quo factum esse appareat, ut nigrarum partium forma, rotundis

illis et canis ad utrumque latus collocatis, ita com-

24쪽

parata sit. Esse sepia, quae, inter se tam arcte c0haereant, ut cana pars undique ab iis circumdetur, es. Τab. I a, I ab. ΙΙ sig. 1, a. uuamquam Septa Saepius secum Vel solummodo intra circulum, cs. Τab. I b, vel omnino non cohaerere, cs. Τab. I c, Fab. III sig. 8 c, ita ut canae partes cum massa arenacea, quam et intra et extra circulum p0sitam esse dixi, aperio nexu tene

antur.

0uae cum ita sint, non dubitare licet, quin circuli, quem descripsi, larma et composilio et cohaesio

cum adjacente arenacea massa nos edocere p0ssint de vera caulis calamitici indole. Caviis suit caulis habuitque parietem, cavernis I0ngitudinalibus instructum, unde facium est, ut massa arenacea illa, ubi caulem ea explevit, et media major et min0res in circulositae explerentur cavernae. Massam in lithanthracleam mutatae sunt caulis paries, quae parenchymaiosae suerant, quippe Vasa et tela cellulosa. Praeterea caule ill0, de quo dixi, calamitico

ratissime exploratis, vidi et alia adhuc restare, quae ad habitum Calamitae iniernum penitus c0gn0scendum magni m0menii sint. Primum animadvertere juvat dentes ill0s, qui in sepiis ad caulis cavernam mediam versus sive ad externam superficiem conspici possunt cf. Fab. I d. d.)

25쪽

margo septorum et internus et externus omnino den-iaius apparet. 9uod ita est, causam si quaeris, intelliges, aliis Calamitarum caulibus apte pervestigatis, dentes illos nihil aliud nisi vestigia esse telae cellu losae et vasorum fascium. Cellulas ipsas videbis rab ΙΙ fg. 1. d, intra valde conspicuas, ex quibus

culiculam, quae supra internam caulis laciem extensa fuerit, aperium est constitisse. Νeque oculos effugientilentes extra positi, unde conjicies, et extra suisse telam cellulosam, qua epidermis finisa de ea dicam cum reliquo caulis parenchymate c0njuncta suerit. Deinde non praetermittenda sunt ea, quae hic illic

in c0nspectum veniunt in ipsa septorum massa. uuae quum Sepia nigra suspicarer vasa esse et telam cellu-Iosam in lilhanihracem versa, inquirere non dubitavi, an eorum restarent vestigia. Et certior de his revera factus sum ; quodque inquisitione mea in apertum pr0diit, id Tab. III sig. 8 delineandum curavi.

Denique notare attinet, n0n sine causa adesse videri soramina illa sere triangularia, quae hic sive illic animadverti p0ssint in basi qu0rumdam sepi0rum sita, quippe in ea sepi0rum parte, quae, Si tranSVersediscissum adspicis caulem, centrum speciat Τab. ΙΙsig. l. e. e.). uuae quid sibi velint, infra videamus. Atque ex his omnibus, quae enarravi, Vestigiis e0njicere par est, Calamitae, quum vi exei, habitum

26쪽

internum omnino fuisse talem, qualis in conspectum veniat Fab. ΙΙΙ fg. 5. Νam quod Cuvierus ille n0n sine virorum doctorum applausu primus ed0cuit, ex analogia c0nstruendam esse integram, partibus datis, corp0ris figuram, id jure me0 Secutus sum; neque vero tanta licentia, quaniam saepissime a Cuviero ejusque discipulis exercitam notamus, usus esse videor. Itaque ex iis, quae jam cum lect0ribus communicavi, nemo ullam capiet dubitationem, qua interna structura Calamitae gavisi sint ; omnes mecum consentient, . Calamitas fuisse Equiseia gigantea antediluvianae aetatis. Calamitarum cum Equiseiis affinitas, quam

ex habitu exierno antea c0mpr0baverant, nunc eX interna quoque structura aperie demonstrata est. CL

Segmenta, . vii oculo armato conspici possunt, delineata Sunt Calamitarum et quae adhuc s0rent Equisetorum partes sunt eaedem elementares et utriusque caulis instrucius est majore caverna media 3 utriusque caulis

parenchyma constat ex epiderinide, e tela cellulosa,

') Delinoationes illae, quas verissima forma lactas esse ipse examinavi, editae sunt e niMetios ii libro: die kryptogamisclicii Gewachse, mit besonderer Berucksichtigung der Flora Deutschlandsund der Schweig. Erste Lieserung. Die Chareen und Equiseleen.

27쪽

e vasorum fascibus, e cavernis media mulium min0ribus, quae aeque inter se distantes per totam caulis longitudinem decurrunt. Praeterea hae partes eodem ordine dispositae sunt: utriusque epidermis c0haeret ope telae cellulosae, quae satis subtilis esse videtur, cum reliquis caulis partibus 3 utriusque cavernae illae, quae per ioiam caulis l0ngitudinem decurrunt, iam amplae sunt, ut haud exiguum caulis spatium sibi capiani ; utriusque cavernae eae eodem modo disp0stiae sunt, ita ut, ubi maj0res adsunt et min0res, duplicem forment circulum, qu0rum exterior amplectitur maj0- res et inierior minores cavernas 3 maj0res cum mi noribus alternant. Aique vii, quae nunc si irent, Equisetorum alia utuntur alio habitu interno, alia enim facies est, facta transverse secti0ne, Equiseii hyemalis

seu limosi fg. 4J, ita etiam varietas adest Calamitarum. Varia, quos delineavi lab. I et II et ΙΙΙ, Calamitarum est pr0p0rito inter parenchymalis massam

et cavernarum ambitum, earumque sormam et symmetriam 3 ipse caVernarum, quae sunt Calamitis, ordo sive duplex esse videtur cf. Fab. II fg. 1. e. e.) sive simplex tantummodo, qualis, quae Equisetis sunt, ca

vernarum.

Calamitarum et Equisetorum discrimen in nulla realia cernitur nisi in majore et min0re forma, id quod

28쪽

de habitu externo Bisch0ssius imprimisiclare enarravii ; nam quae enumerarunt alii viri docii discrimina essentialia inter utramque plantam, uti vaginas circa Equisetorum articul0s et quae sunt reliqua, nullius sunt momenti, cum Equisetis nunc Viventibus accuratius c0gnitis aperium sit, talia inter varia Equiseta etiamnunc extare discrimina. Et hac de causa novum Equiset0rum creare genus dubitatur. His dictis restat, ut aliquot verba faciam, quo l0co et equo modo Calamitarum caules in lapidem versi inveniri s0leant, imprimis cum disquisitio de loco ea aptis sima sit, ut inde comprobetur, quam pr0p0sui, de habitu Calamitarum senientia, quae et ipsa ita se habet, ut disquisiit0 illa, ubi dubia est, inde illustretur.

Inter omnes constat, Calamitarum reliquias De quentissimas esse in saris, quae cumilithanilirace nexum habeant eandemque aetatem: sunt ea in Sax0nia mea SaXa arenacea et argill0sa, quae ita inveniuntur, ut inter se et eum silianthracum siratis vices

milieni. Ubi saxa illa, quorum compleXum V0cant larinationem sistanthracariam, ibi Calamitae, et vice versa. Ac Calamitarum magna copia obvia est, in valle Plaviensi, quippe in eo saxi arenacei sirat0,

quod sub tertio lilhanili racario tabulato Jaeei ; ianta

29쪽

est sane copia, ut in cuniculis , qui viam ducunt per saxum illud arenaceum, nemo pr0cedat, quin multos Calamitarum caules parietibus videat insitos. His in cuniculis, ubi saX0rum strata omnin0 in planum p0rrecta sunt, optime videre licet, quae sint inter Calamitarum caules et saXa conditiones. Caules enim sere non nisi ita invenies esse p0Silos, ut axis e0rum longitudinalis eundem, qu0 saxorum Sirata gaudent, habeat silum l. e. horiZ0ntalem; quo sit, ut plerumque in conspectum veniat dissecius transverse caulis, cujus peripheria parenchymate in lithanthracem mutato nigra apparet, atque lacile discerni potest ab albida saxorum maSSa, quae caulem explet et cingit. Rarissime autem haec sectio rotundam sormam prae se seri Udqu0d pr0pter Calamitarum caulis naturam erat exspeciandum), sed saepius c0mpressa est et tali utitur

Drma , qualem Tab. ΙΙΙ sig. 6 ei T delineandam curavi. Atque ubi exempla ita se habent, ibi nullum est

structurae internae caulis vestigium.

Causa hujus phaenomeni in eo posita est, qu0d Calamitarum caules tempore, quo limus ille arenaceus et argill0sus exsiccaius postea et in lapidem versus est) eos obiexit, suerant cavi et m0lles ; itaque a lim0, ubi maj0r ejus copia locum habuit, compressi sunt.

Ac compressis caulibus et larina e0rum mutata est et structura interna deleta.

30쪽

Ubi autem Calamitarum caules vel fragmenia ita in arenaceis illis, quae commemoravi, siraiis inveniuntur, ut axis caulium longitudinalis cum stratis rectum sormet angulum l. e. situm habeat erectum, ibi adsunt hic illic internae vestigia structurae 3 quibusque adstructuram Calamitarum hanc dem0nstrandam usus Sum exemplis, ea inveni caulibus erectis, quamquam me rarissime fuisse iam felicem, ut caperem exempla illa, quae in tabulis meis quam accuratissime delineanda curavi, n0tare licet.

Ex iis, quae jamjam exposui, causa, cur interna caulium Calamitarum illorum structura ita sit integra, facillime intelligi potest. Caules enim superne repleti

sunt massa arenacea vel argillo- limosa, eorumque omnes cavernae et media major et minores periphericae omnino dissertae, quo lacio, quum postea nimis superacervato limo inferiora sirata, ut supra jam dixi, comprimerentur, neque mutari potuit larina, ita ut rotunda caulis sectio non fieret oblonga sive elliptica, qualem in caulibus vidimus horigoniali modo positis

mam retineret, neque penitus deleri interna structura. Compressio ea verticalis omnino effecit, ut, ubi non satis densum suit et firmum, ibi abiret caulis parenchyma ; quo facto non solum imprimis separata est epidermis et culicula a reliquo caule, cui affixa suerat