De Calamitis et Lithanthracibus. : libros duos

31쪽

subtili tela cellulosa , sed etiam cavernarum vel cana lium illarum quae per l0ngitudinem decurrunt parietes circa interiorem et exieriorem caulis superficiem, ubi n0n satis s0lidi suerant , fracti sunt, unde orta est massae arenaceae vel argill0sae his in canalibus contentae communicatio cum illa, et quae expleverat cavernam mediam , et quae circumdederat et involverat

caulem.

omnia , quae de c0mpressionis verticalis effectu enarravi, comprobata sunt tabulis. Caulis sectiones

rotundas plane integras vidimus Fab. I, Τab. II fig. 1 et 2 , Τab. III fig. 8: Epiderinidis avulsae partes

Cuticulam iniernam separatam Tab. ΙΙ fg. 1 g: Cavernas sive canales ruptas Τab. Ι c, Τab. III fg. 8 e neque oculis praetermittendae Suni canales eae, quas notavimus c Τab. I, quia inde Vel maXime pr0balur, canales illas, compressione verticali ita adhibita, ut rumperentur, circa latus exterius imprimis proclives fuisse. Et limus in canalibus illis contentus, quum flueret, eXpressus esse Sive compressione lacia emu-xisse videtur. Simile quid etiam observari p0iest I ab. II fig. 1 x xJ circa externam caulis faciem, quippe quae lacerata apparet subjacentes Versus, qua rum exteriores parietes rupti sunt, canales; striae

32쪽

longitudinales abn0rmiter curvatae se verticaliter com-

pressas esse aperte dem0nstrant f 'ab. II fg. 1 x ). Priusquam libro de Calamitis finem imp0nam, pauca addam verba de lithani bracaria lamina seu p0tius cortice nigro, quo ex ipso Calamitae parenchymale

ori0, Jam crasso jam tenui, omnes vidimus instructos esse Calamitarum caules. De origine ejus dubitari non p0iesi, praesertim quum apto exemplo dato observare liceat, qu0modo, p0siquam inierna caulis et exierna superficies sibi admotae erant, sensim sensimque evanuerint canales illae per I0ngitudinem parendi maiis decurrentes. Τale autem exemplum delineandum curavi Τab. II sig. 2, unde, quae jam dixi, satis clare ea elucent. Id exemplum transverse dissectum est ab eodem caule, ad quem alierum, quod vidimus Tab. I exemplum, pertinet; uirumque a caule

illo dirimi jussi intercapedine trium digitorum. Exempli mei circulus sere ubique adest c0ntinuus, nigro colore insignis, cujus quas sub Iit. li videre licet hie illie

interjectas albas paries, eae S0la, quae reStant, canalium vestigia sunt; atque intervalla sub lit. i c0nspicua non nisi vasorum sasces sunt, parenet male dilacerai0, divulsi. Integros vasorum fasces conferre attinet Τab.

0uo crassiores, antequam mutati erant in lithan-ihracem, calamitici caulis parietes fuerant, et quo

33쪽

minus compressi, e0 crassior facta est lamina illa lithanihracaria , quae e contrario tenuior facia apparet, quo tenui0res fuerant caulis parietes et quo magis

Attamen exempla caulium illa, quae in museis reservata videmus, non ita sunt comparata, ut laminae, de qua dixi, habitus et vera indoles intelligi possii ; nam exempla ea c0rtice lithanthracario omnino desiliuia esse videntur, propterea quod cohaesio inter laminam lilhanthracariam et quae adjacet lapideam massam talis est, ut, quae explet cavernam caulis mediam massa, facilius possit uti nucleus disjungi alamina, quam quae externam ejus laciem circumdat. Reservari solet plerumque nucleus, sed fracius una cum lapide adhaerente cortex abjici. 0uare irritum quid ille suscipit, qui bis in nucleis aliud quid invenire et detegere cupiat, nisi ecbpam calamitici caulis internam faciem, quamquam maxime fidelem; caveat ille, ne inde, quod attinet ad habitum Calamitarum externum, nimium probet. Verae Calamitarum naturae cognitionem qui sibi parare cupit, opus est ut adeat ipsas sodinas, ubi larga c0pia exempl0rum, quae inmuseis rarissime aut nunquam extant, apiorum inveniuntur.

Ceterum, cum caulium exempla, quibus Calamitarum structura interna aperte dem0nstratur, rarissime

34쪽

occurrant sin c0llectionibus rerum huc pertinentium privatis , quas vidi, ei publicis tale quid non observavi), n0nnulla eorum Variis in museis deposui. D0- navi enim caulis transverse dissecii fragmentum quoddam muse0, qu0d Dresdae est, alterum museo Fri-bergensi, tertium museo Berotinensi; et alia aliis museis Londini, Lutetiae Parisiorum, etc.) miliam,p0stquam invenero apta ea.

35쪽

Vario modo de lithanihracum origine dijudicatum esse diversis temp0ribus, quis est, qui nesciat Alii enim lithanthraces ex ipsis, ut ita dicam, elementis eadem ratione, qua reliqua mineralia, ortos esse opinantur; alii eos inde formatos dicunt, qu0dbitumen aut tale quid varia quantitate sese conjungeret cum variis saxorum siralis 3 alii lithantliraces vulcanorum actione productos esse sentiunt 3 alii autem,e0rumque numerus nostris temporibus haud exiguus est, o plantarum dec0mpositione e0s originem duxisse putant': neque his dissentire licet, pr0pterea qu0d

' Quo melius intelligi posset, quomodo diversis temporibus de Iithanthracum origine sit judicatum, Optimum putavi auctorum aliquot do hac re sententias temporum ordine resurre:

36쪽

certissima ad c0mpr0bandam eam senientiam d0cumenta

Agrico n, de natura lassilium. Basileae. 1558. lib. IV. pag. 222

fossiles carbones succum dicit pinguem naturali cognatione junctum cum sulphure.

retT. Anar. Iunithio MM, epistolae modicinales. Basileae 167 . lib. III. pag. 1 2 ,,fossiles carbonesV scripsit selonge antea vidi, subdubitavique an ex sepulto in terra ligno an subterraneis lapidibus fierent. Quo fit ut mihi persuadeam, eodem naturae artificio e lapidibus vel e pingui glutinosaque terra fieri carbones, quo fiunt e lignis lapides, non tamen iis dicam facultatibus , cum aliam facultatem petrificam esse intelligam ; aliam vero ut ita dicam) carbonis cam. 'tanth. Tinentarin η vii ingen, Bitumen et lignum fossile bituminosum, Alienburg I674, pag. 30, bitumen mollioris consistentiae terram bituminosam vulgo Helcho Stetnkοhle, quod durius vel solidius est, carbones fossiles, λιθανθράκους appellat. Ioti. Ptii . Montingen, Sylva subterranea, Halle 1693, pag. Α6, 47 : ,, Die Stetnkoliten sind nebst denen aridern mineralibus in prima creatione Von Goti mit thren besonderit Saamen be-gabet, dass sie sicli bis an das Ende der Welt ernaliren, Ver-mehren und propagiren sollen V

giston, und einem acido.

37쪽

nomen deest..erner; quamquam in scriptis, quae ab eo ipso Concepta sunt, nihil inveniri potest, unde appareat, quam de lithanthracum origine sententiam ipse habuerit, tamen hoc loco non praetermittenda sunt ea quae in lectionibus docuit, quippe quod ea a multis magni momenti et habita sunt et adhuc aestumantur. Putavitonim lithanthraces inde Ortos esse, quod plantae decomponerentur acido sulphurico.

second, pag. 294: ,,tous ces fatis ne peuvent que porter a attribuer uno origine vegetale aux hovilles , pag. 298 sele grandRgent qui a exerce son action sur ces Vegetaux et qui tes a ainsi redulis en houille pourrait bien eire selon Werner lyacide sullarique - et donne uti grand degre de probabilite acette opinion. '

38쪽

ltiliant iracis et arenarii et argillae schisiosae complexus

39쪽

Attamen n0n s0lum e minera logicis, ge0gn0sticis et omnin0 physicis probatur, planiis soluiis lilhaniliraces pr0sect0s esse, sed etiam ex Chemicis; neque est

li0die, qui , d0ctrinis illis imbutus , lithanihracum originem e planiis ductum neget. Νon sine consilio quodam ad Chemica provocavi, quia dubitari non p0test, ex Chemicis certissime statuendum esse, ubi de solutione illa aeque ac quavis alia inter viros doctos lis sit. Chemiae enim ope edocemur, singularem plantarum, quae mortuae ita restent, ut praesente aqua aereas adire nequeat, esse mutati0nem '), eamque coa-bila ratione et temporis, ex quo planiae illae solutae sint, et compositionis elemeniaris, qua usae, et compressionis, quam limosa massa et mari superjeciis

passae, ei temperaturae et quae sunt reliqua) per') CL quae hac de re dicta sunt in geognosticis et geologicis operibus virorum doctorum, maxime Μterm DTgI Flora der Vor-wel0, Leon anxia Lehrbuch der Geognoste und Geologie in popularen Vortesungen) et a memet ipso Geologie) variis locis.' Chemicam plantarum decompositionem solutionem) in universum exposui in Geologia mea pag. 173; qua de re et praeclare disseruit in libro suo praestantissimo: die Organische Chemie, in threr Αnwendung aus Agricultur und Physiologie. Braun-schweig 18 1. pag. 289 sqq.

40쪽

gradus diversam Ac Chemia n0s d0cet, dec0mpositionis ejus sive soluti0nis per gradus diversitatem inde prosectam esse, qu0d lignum splania), quum inciperet s0lutio, imprimis Oxygenium cum Carboneo conjuncium sub forma iacidi carbonici ederit, p0stea

conjuncium cum Carboneo, denique Carboneum suerit reliquum J. Chemia experimeniis haud male excogitatis probat, eadem dec0mpositi ine e ligno splania)necessarie oriri limum palustrem, Tursam, lignum lassile, lithanthraces, aniliracilitem ), eorumque constare tale discrimen, quali modo sive minus sive magis persecie soluta sint. Et viri nostrae aetatis Chemiei praenobilissimi lithanthraces orios esse e plantis omnes l) consentiunt: disseniit solus Fuchsius li).

CL Geologie pag. 183 sqq. CL LIehig I. c. pag. 298. CL Geologie pag. 177 de limo palustri; pag. 179 de Tursa; pag. 181 de ligno fossili; pag. 183 de lithanthracibus; pag. 192 de

anthracilite. ) Conferre licet chemicos libros, quos scripserunt o TREIIufi, Muinuri, Tamnon, Gine is, Gratinan, I nTQtinna, tui Mener icti, fl) Dr. Ion. IEPP. FuesIM, a consiliis metallicis supremus et Prosessor, quum in lectionibus Academiae Monacensis publicis anno MDCCCXXXVII dissereret se qua ratione terra formata sit'', de lithanthrace mire dixit: ,,woraus gu schliessen sein durite, d a s sdio Vegetabilien gur Bildunc der Ste in kohlen garni cliis belgetragen haben . Haec aeque ac multa, quae ViX