장음표시 사용
161쪽
d Testatorindeo Spiritus sanetusper os lomonis inquit Quodcumque faceω ρο- Eecli. s. res manus tua, instanter operare Ecclesi Leuit. stos cap. 9. Similiter in Leuitico cap. I9. est ι O. Praeceptum a Deo de statim restitutioino, δ iacienda, ubi habetur r Hon morabitur spur mercenarii tui apud te usque mane. . Quale ergo Testator relinquit mer dem lam Iorum , ac simularun post mortem illis assignandam, dum ad praesens soluere po
3 Quapropter Angelictis Doctor inquit: quod sicut accipere rem alienam , est pec- . catum contraj Ustitiam,ita etiam detinero illam; quia per hoc, quod aliquis detinet rem alienam inuito domino impedit earn ab usu rei suae,& sic ei facit iniuriam : Manifestu est autom, quod nec per modiciam tempus licet in peccato morari, sed quilibet tenetur peccatum statim deserere; st- Areli. o. cundum illud Ecclesiastici Quasi a facie colubri. μge pcccssivm , ergo quilibet tenetur statim restitue , si potest, vel potere dilationem ab eo, qui potcst usum rein No..cocedere. Hςc D.Th. 2.2. q.62. .8.in corp. 'Quam sententiam omnes,tam Theol gi,quam Canonistae, communiter sequia turr Vnde Card. Toletus expxesse inquit in hoc casu: Testatores esse in statu clamnationis,liis verbis: Multum saltu inqui i
162쪽
debita cum possint) nolunt soluere, dimerentei usque ad mortis Testamentum, & Gut.
Caeterum, sentetia D. Chrysostomi ne- 4 quaquam est praeterinittenda; dum dicit , II. cis. Quod Iudas damnatus est propter sero ti- inam triginta denariorum restitutionem: Zacchaeus Vero , propter subitam satisfactionem saluatus est, dum dixit: aliquem - - defrauduuti reddo quadruplum: Non dixit reddam,sed reddo,nunc statim,&c. Chrysost. Homil. 68. in Matth.
Dub. 3. Quomodo,& quo ordine facie-da sit restitutio' Respondeo, Quod quado haereditas est iopulenta,& sufficies pro satisfactione omni iam creditoriam, tunc no est necessarius Ordo; sed statim omnibus indifferenter integra facienda est restitutio. Si vero haercditas no erit stafficiens, tuc sei uandus cst ille ordo, luero leges, & Do- 1 ctores
163쪽
Inores asseriint , ut seruetur Iustitia distri
Et quavis in hoc variae sint Doctorum opiniones,nos tamen c5muniorem seque . . muri Praecipue Baldi Iuris Peritorii Prin- icipis in l. λ o debito C. de B On. ati storii. ii Iudic. posL. quem unanimiter instascripti Doctores sequntur. Videlicet Nauar. c.Ι 7.
din. de Restitui. q. a. Em. Sa Restitutio mi. 9.&alij communiter. Ex quibus Doctoribus non ullae Regulae pro recta Restitutione iacienda, modo sequenti,constituuntur. Primo loco restituantur reI,quae existsit in specie,siue sint furto sublatς,sule depositae, siue inuetae,siue mutuatae, siue commodatae non cosumptaeisiue ei piae, &non dum solutae; Vel quocunq; modo adsint apud deletorem Quae restitutio pro- : prio Domino facienda est, quo deficiente, pauperibus,vel Ecclesijs, consalio Consta- . . sarit,elargienda cit. Ita Pet. Nau.lib. q. cap. vltim. Lodo uic. Carbon.de Testam .d olet. lib 3.cap. 2 nu. I. Secundo loco; Do Vxoris extrahenda est: Quamuis in aliqtribus Ciuitatibus pri- imuti locum Dos obtineat, sed nos loqui-
164쪽
mur de I ire commiani. Tolet. loc.cit.D. r. Totiti Tertio loco, ijs, quibus bona expresie 6 sunt uapothccata, seu obligata; & prius prioribus habentibus specialem hypothc- , cam, quam ijs, qui generalem. Sylv. Verbo Bestit. 6. Eman. Sa Restitanum. 39. Bald Ot. om& alij. Bala. Quarto loco; Illis,qui ex licita negbtia- 7tione,vel contractu licito, aliquid accipe re debent; In quo seruanda sunt Iura: Et si in aliqua Ciuitate sunt aliquς consuetudines , vel aliquod particulare ius, illud ser- otiandu est, dummodo iustu sit; secus pra Halet Iias commune. Tolet. loc. cit. n Um. a. Tolat. viciem in locu ingrediuntur habetes Hypothecam tacitam. Em. Sa Restit.num. 39. 2 Quintum locu Obtinent Deposita per- adita in potestate debitorum. Tolet.cit. nu. z. t alii.
Sexto loco,Ve'iunt Privilegiati, scilicet s
creditores habentes priuilegia, Vt soluantur eorum credita, secus non ingrederentur in graduationem creditorum soluendoriam.Tolet.cit. D.Anton Oc. cit Angel, o L.
Vltimum locum obtinet caeteri Credi- torcs, Vnusquari pro Marata,iquantum heri poterit: Aut interposito Iudicis de- i crcto,sertiari etiam poterit anterioritas,&ponerioritas illorum.
165쪽
Post hos omnes sunt hi, a quibus usurae acceptae sunt:Et adhuc post istos Bona incerta sunt restituenda. Tolet. lib. . caP.27.
Qui vero bona fide soluit prius petenti, vel valde indigenti, licet non seruauerit ordinem praedictum, excusibitur a Peccato,& a restitutione. Em. Sacit. num.39. &alij ut supra.
steliquum vero ρ si aderit) spectabit ad
haeredes. Caueat aute Testator; ne aggra-uet animam suam, relinquendo filus, ac filiabus; seu etiam locis pijs illud, quod de iustitia tenebatur creditoribus relinquere. Debet enim potius filios Osanguineos que pauperes relinquere quam animam is suam aeternis cruciatibus tradere. Propterea pius Sacerdos,sacris monitis, testatorem a tali damnatione avertat, ut animam illius Dominus Iesus Iucrifaciat. Quapropter in rebus dubiis, circa Testa mentum,advocetur Doctor in Iure,& pe- . ritus Notari usi quoru c5silio omnia pru- denter agantur; Vt sic Infirmus tutus ab hac vita disic edat. Dub.6. An si Consessarius non iussit,uel non curauit restitutionem a poenitete f. eienda , teneatur ipse restituere φRespondeo, tres me in hac dubitatione inuetare sententias.' . Quam
166쪽
Quarum Prima est: Si hoc fecit e malitia aduertendo male agere; Vel ex ignoratia crassi ficii sapim, debebat enim stud Te , antequam absolutionem consert) in . hoc casu dico teneri ipsum Conseid arium de proprio restituere. Ita Posieu. cap*.nu. 63. Angei. Verbo Restit. vlt. 6. I. Rosella ibidem 2.9. .Nau. cap. II. num. 22. Qui dicit; quod quando Consessarius non praecipie-do restitutionem,est causa, quod poenites non restituat, tenetur de proprio iuxta il-Iud; Qui causim damni dat, damnum ipse dedisse videtur, cap.fina.de Iniur. & l. Qui occidit TAd I. A quit. Secunda est Lesiij, dicentis, Solum C ratum, & Episcopum esse restitutioni Obnoxios, ratio est, quia Isti ex iustitia tenen turi reliqui vero Consessarii ex charitate ;Ideo isti minime restituere tenentur; Ita
Lem de Iustitia lib. a. cap. I 3. nu.77. Em. Saverbo Restitui. nu. a. inquiens licet. n. C sessarius damnum dederit creditori, non monendo,Vel non praecipiendo testituti Nem; tamen quia non causim creditoris poeni tentis, ideo non tenetur restituere. Sylv. Restit. 3. nu. I & alii.
Tertia Opinis. est Rebelli dicentis: C sessarium solum ad restitutionem teneri, quando male iussit restitutioue fieri, pura Petroicum facienda esset Ioanni. Non r Possu. vet.
167쪽
neri vero licet mortaliter peccet) quado, etiam data opesa pon iussit eam fieri, Ra-ὶ - tio est: quia Consesnrius in ordine ad cre-- clitorem, iusta 'obligatione tenetur ratio: ne officij suscbpti nec cius Procurator exi-Rὸbjα ssit,ut de iustitia teneatur: Ergo Rebcll. letii obligationib lib. a. q. I .seae8.nu. 6s Lese. et sus vero tenet hanc probabile esse , etiaepi in Curato,& Epistopo. Verum praedidice. Opiniones omnes sunt probabiles.. quod dictum est,in praedires opinionibus intelligedum est , quoad restitutio-i noni , fiam quoad peccatum: Semper cori kssarius peccabit grauiterno iubendo I C- stitutione,siue hoc faciat data opera, siue
ex malitia,sive ex ignorantia cr di amam . ,-- tenetiar scire ea, quae ad suum pertinent' octietum; Ita habet communis scinential. - . 6 Secus' vero si erraret hona fide credendo bene agere; quippe q da suffcient uia, habet coe n non ferscctam ) cognitioncm
circa materiam Restitutionis; in tali casu, nec pecca t; nec restituere tenetur,secundugrihi. Ompium sententia: Vnde Toletus inquit;
Nam doctissimi viri aliquando erant . a Sic etiam dicedum, si faciat ex obliui ne, vel etiam si non iussit; quia credebat, p aeni: cni cm hoc ex se sponte citurunn
168쪽
De iis, quae Impediment uvis uti
Vrare debet Sacerdos, ut pluriss di-
ximus salutem animarum; &ob id occasiones ipsias tollat, ac impedimenta s. Iutis pen1tus anserat, quς Infirmum ad la-tnaIe peccatum inducere possunt: Debet
propterea accestam ad illa omnino prohiber eorum Praesertim amicorum, cum Quibus antea mala aliqua consuetudini, ne Praeteridorum Peccatorum recordationem aliquam incidat delecta
Nec accedant si, qui eum aliquomodo offenderint iniurias,vel vulnera intulerint, ac probra; ne occasionem capiat rancoris,vel vindime: Nisii ea intentione accedant,vi reconcilientur; tunc enim accellum negandum non censeo. Prohibeat etiam lasciuas cantiones, Vel sonus,choreas,farminarum iocos,ve simi tia, quoru incitamentis ipsius Infirmi animus a recta Via denectit. Laudabile autem suin catica spiritualia cantari, quae cletio-1 tic nem
169쪽
tionem excitent,& Vnionem c u Deo,contritioniq; ac aeternae Vitet fiet aditum pi heant, ut multoties seruari Vidi, magna circustantium aedificatione, Omnia enim in Domini laudem redundant; Propheta canente; Laudate P mnum in cymbanis benὸ
. Similiter aduertat Sacerdos, ne in domoInfirmi,adsit aliqua propinqua Pecca-di occaso; Qualis esse Scortum aliquod, cu quo Infirmus rem prius habuerit, qua mulierem illico e domo abire cogat: Nec in hoc excusationi indNlgeat, & praetextui putes si diceretur illam Infirmo in rebus necessarijs administra esse : Scandala enim tolle da omnino sunt; nam hoc solum sufficiet ad perpendam illiUs animam. Si autem Infirmus pauper suerit, & alia commoditate ad res necessarias careat; in aliquo pauperum xenodochio potius curationem Upiat corporis, quam domi s lutem animae amittat. Si vero diues fuerit, ad sui ministerium alteram honestam ducat ;/Sicq; omne da- nationis periculum Vitabit : Alias vero in statu erit peccati mortalis,ratione scanda-li,quod activum Vocant Doctores, cu in
Sed veniamus ad dubia circa materiam propinquae Occasioniέ,
170쪽
Dtibia aliqua de hac materia. D b. I. An quando non adest peridu
lum peccati, tam ex Parte Infirmi, quam ex parte mulieris , nec quidem cogitatione,tamen est scandalum; possit talis mulier domi retineri Respondetur,Negative dicent Domino : Si oculus tuus scandalirat w, erue eum, erpro ce abs te. Ideo solum ad eu andum sca-dalum,separandi sunt. Nau.cap. Iq.nu. 3I. Bodriq. in summatOm. a. capit.q9. & alij communiter. Dub. a. An Infirmus in domo suae concubinae existens, possit absolui λRespondeo, Quod siue cocubinatus sit publicus,sive hoc unicus testis sciat, regulariter absoluit no debet,nisi prius a domo cocubinς discedat. Sylu.Verbo Cocubin
nis; Et hoc non latum ratione scandali tin Dubio praecedeti diximus) versi etiam, quia Cofessarius credere debet, quod nu-
quam, aut raro, si simul vivant, omittent peccare mortaliter, item voluntate. Posseu.cap.7.nu. 9q. TOlet. lib. 3. cap. 18 DU. z. versic. Quartum petat,&c. Qui enim amat