장음표시 사용
311쪽
omnes qui viderint hoc fatentur & c gnoscunt,st liet est vis vini ,& q, ipsistucst causa , & in quas in homine.partes maxime possit iaminvis. Tale itaq; veritatem et de alijs ostedere nolo. Etenim Caseus , qfi quidem hunc in exemplum sumpsi, non ocs homines laedit , sed sunt qui ex ipso repleti;ne tantillum quidem ostendunt, imo gracilibus mirabiliter
etiam conferre pxoditur. Sunt aut quidissiculter sim mouentes ipsum ab eo liberantur. Horum vero nature disteri Gd,steruntq; etiam iuxta hoc, D est in cor
pore caseo contrarium. Nam a caseo ex
citatur & commouetur, in his quibus eiusmbdi humor mu ltu sin corpore exinit,& quo magis hic potens est eo magis verisimile est;psos male affligi. Si veromti humane naturae malus osset, Omnes Vtique laederet .H asa si quis nouisset, non incurroret ea, neque sane pate retur. Hactenus Hippocrates sucu NDo dcindo loco duae recensentith utilitates ab ingesto caseo. QS prima quid c cst, sitim debilitate a scindere stomachu ubi scienduin, quod non quilibet statim caseus cuius subu niat stomacho casci siquidem in certis
quibusdam casibus oes CX aequo nocent, stomacho nimirum rarae textur , ac illi
quoq; Q ex toga aegritudine aidhuc debilis se colligit sed reces , mollis ac pauci: lentoris
312쪽
lentoris particeps, quemadmodu lib. ad Alman.c. Is .Rhazes testatur, calido atq; sicco stomacho apprime confert: exustionc.n. caliditate, &siccitato eius frigiditatis ac humiditatis ratione reis primitn mendat. Contra vero Cidem,uctus ad modii, & acris,cuiq, multu coaguli iniectum est, manifeste ossicit. Stomaclio aut,cuius pelliculis multa in faeta sunt phlegmata , plurimum cosert caseus, qui inueterauit, & ob id u prius
acrior atq; ardentior evasit phlegmata enim acrimonia sua incidit, abstergit,&insea subludit. Rursus*ero reces ac mollis huie maxime nocet..S E C V N D A est, caseu priori loco, exbibendu ra iis, quibus venter maiore in modu soluitur : posteriori vero quibus ide ob imbecillitate non rndet. In uniuersum nanq; adstringentia si prili ante altu cibum aut edant, aut bibatur, alium c5primunt. Quib.aut ob imbecillitate venter n5 rndet, ij molliendi vi tutem pdita,nepe olera, aut pisces,haud
id genus aliud psiument: deinde adstringetia quors in numero caseus et reponituh que dum ipsum firmant ac rob ra nt,&deorsum in ventriculi landum, ubi concoctionis ossicina est, propellut adq; exere ionem tande incitant d qirex .vere medicin 7 peritis neminem latere arbitror. Vide Galenum lib. a.de alu
313쪽
men. facul. cap. .ubi rationem tradit,
cur rhetori cuidam adstringentib. post alios cibos laxantes sumptis venterfuerit solutus. Huiusce rei meminit et Paulus lib.I . cap. 8a . De acido caseo ita scrii hit Aetius lib. 2.cap.I cI . Reces caseus, qui ex acido lacte ne,& 6b id ιαυγαλανιπινος appellatur,oium optimus censendus est . Nam& ine ibo iucundissimus est,& stomacho innoxius prae Oib. alijs caseis existit, minus aegre concoquitur, de minua tare transit, neque vero valde crassi succi cst, quo crimine in comune oes eriei siuit infames. His addit Tha-Σes, acidum caseum exigua mole vitimo post alios cibos loco ingestum roborare os ventriculi, atque auferre etiam inoliriεἱαν ac nauseam, quae ex dulcita& pinguibus cibis proueniant. Demia edidi Obibendi. .XXXVIII.
INter prandendum sit saepe parumq; bibendum.
Vt minus aegrotes, non inter se cula potes. Pr ipitur imprimis hoc loco, ut i
ter pradendum coenandumve in vicem
mcdo edatur,modo bibatur: id est, inter edendu saepius quidem, sed parii bibatur: neq; potus, queadmodum supra quoq;
314쪽
quoque capite. 3 a. dictu est,eo usq; disseratur,dum Venter cibo expletus vide itur. Deinde Vero ut eo ipe, quod inter prandium accaeiram intercedit, potus
Duoad eius fieri pol, evitet: & maxime' si ingestus cibus in ventriculo nondum eonpoctus suerit, nisi magna cogCwn cessicate. Interrumpi xurienim & imp ditur primo sumpti cibi concoctio , ita ut eum incoctum es ventriculo descen dere continsat, appetentia cibi in coena iumendi deiicitur, corpus grauattrr, Rad dispositionem, in qua homo neq; tantis, neq; aeger dici queat, siue qualis ea est,q febrim precedere solet,adducituri
cipe coenam. Coenam a potu inchoandam esse hibadseritiir. Sunt qui huc modu exponat: Si vis vitare poenam.i. infirmitatem, in principio coenae bibas prius si comedas. Sed inepta prorsus ac inualida est hee expositio . Secudum Medicos. figoenam a cibo si a potu ausipicari conducibilius est.Neque Angli ipsi, quibus praesens liber dicatus e Meiushlodi morem conietudinemve seruant. Quacunquesn. diei hora bibere voluerint, bolum fere siue frustulit panis praestrinunt. Quare quod dicitur, sic inteli igendum potius vid wi, Incipς ccxiia a potu. i. a cibo liquisi . - Ρ ' do
315쪽
& concoctu facili: Et hoc est, ς ait Hippocrates in aphorismis lib. Σ. apho.'1.1 . Facilius est impleri potu quam cibo. Atq; eius id e rei hecas gnara pol ratio: Quia si cibus liquidus cx concoctu iaci-'lis postremo sumeret loco, concoctio ne eius multo citius,u crassi ad duri,qui prius ingestus fuerit, perfici cotingeret.
Somnus. n. qui coenam si bsequit mirum in modu cococtionem adiuuat. Hanc I; ob causam liquidus cibus, quuObcra1- sunt illu nondu ex toto concoctu,ad exutu perueni re nequeat, nimis adureretur aut certe sit erit erit, crassum illud ed in- eo tu ad nuc secti traheret, periculumq ita ei, qui comederit, non vulgare compare De recto ciborii ordine nonnihil etiam supra c. s. diximus. Porro dequestione hac, Utru a potu cena inchoanda sit,lege Conciliatore different. 1 1 8.
. Post pisces nux sit , post carne '
caseus adsit.. Vnica nux prodest, nocet alterat lcrtia mors est
bingula post oua, pocula sumen
Tria hoc loco peraguntur: primus nanq; versus duo praecepta coplectitur.
316쪽
substituantur. Quod tribus serme modis probari solet. Ac primo quide propterea,quod nuces collectioncm phleg matis, id ex secquenti piscium esu generat,caliditate ac siccitate sua disicii tiant& dispergat: Atq, hinc sane est,quod in
vere, qn nimirum quadragenario ictu-.nio corpora macerantur,siimnao statim post alios cibos loco nuces eXhibeant. .
Deinde ea et re,oepi siccs frigidioris fere humidiorisq; sin teperaturae, adeoq; dissicilius ob id ipsum cocoquan ur, tardius subducantur & propitisinae in ven
triculo corrupatur ac putrescat. Nuces Ver5,cu euideter excalfaciant atq; d siccent, eoru conccctionem adiuuent, prauitatem, corrigant, & ad mediocre teperamentum perducant. Tertio Vero.
Ob eam. quoque causam, quod pisces interdum veneni nonihil in se contineat: nuceLaut, & copiose admodum ostendinau, supra c. I 3. veniens aduersentur. SECUNDvM, ut post carnium essimno nuces,sed caseus exhibeatur.Caseus
enim praestat, ut cibus ad fundum ventriculi, ubi concoctionis opus potissima viget,promptius descedat. Quod de eo sane caseo maxime intelligendum est: qui medium locum inter recentem aeveterem sortitus si sΙ Μ secundo deinde versu de triplici agitur nuce: quarum una quidem prodesse,
317쪽
dcsse,altera nocere, tertia vero morti inferre dicitur. Primam autem ea nonnulli intelligui, que ob odoris presta
tiam Moschata vulgo appellatur. haec siccat & ex calfacit , ordine secundo co-pleto Adstringit, oris suauitatem commendat, ct foetentis animae viros comansa abolet. Letigines in facie emendat,visiim acuit, ventriculum &iecur rob rat,alienem absumit,vrinam ciet, fluentem aluum sistit,flatus discutit, & frioidis uteri astecti b. mirifide prodest. Ree
alteram accipiunt vel nucem auellana, quε λεπιοκαρυον , καρυον ον τικον Graecis appellatur, vel ea, quae in comani est usu,& καρυον βασιλικο, Graece Latine vero iuglans dicitur. Quarum illa quidem nocere ob id tradiderunt,quod
aegre concoquatur, cibis in ventriculo supernatet, vomitus excitet, flatus generet,& largius esitata caput tentet. Hanc
vero, quod pari modo cococtu dissicis, stomacho inutilis, biliosa, & tussientib. inimicast capitiq; dolore inferat. Ob
hancque ipsam sane causam, nuceb etiam dici a nocendo Gramatici autumant. Graecorsi quida καρυα,quod καρυβαρί id est, capitis grauedinem faciant,nominari tradunt .. Per tertiam vero iocose nonnulli nucem interpretantur baliste, quod nimiru repentinam inferat moristem, Ver umali j ucem intelligui. M thellam.
318쪽
thellam : quippe que venenum fit νας
refrigerat excelsu , ita. Vt drachmarum duaru podere e litata istatim. intcrimat, minore Mero mesura temulentia faciat. Quos qui de astemis praestat etia in canibus, quibus necandis aptissima liab tur. Lege Rhazen lib. 3. cap. 3 o. ad Al. Serapione de s m. med.c. 36 Aui Cen 2. Can. c. FP2. Porro Vt Vati otia disserupuli vicibus langar,Georgij Sturtiadae
modici eruditione N experientia claris.
simi, meiq ; olim in re medica preceptoris obseruadit,imi,de tribus hisce nucitibus opinione huic quoq loco instram. Is igitur per nuce hic aliud nihil quam Iuglande intelligendum adserebat: per
Unica qde, paucas .numero quS cItra e nariu consisteren per altera quu paulo largiore copia ingerentur: per tertiam vero, que immoderatissime sumeretur. . . SECvNDUM hanc igitur interpretatione unica nux prodesse dicenda est, vel q, nuces letalibus aduersentur u nenis : vel q, viri diu ac recentiu nuclei depellati,& ante alios cibos lumpti venrrem leniter liti, dricant:torrefacti vero aliquatillii atq; a reliquo cibo comat, ducati ciborum in corporim distributio ne adiuuent. Utera nocere: quod nimiaxum coco tu sint dissiciles,ac caput in moecratiorc Quot tςnt. Tertia vcro
319쪽
morte inferre, quod praeter ia dicta in Com da δυσεντεριαν etiam ad istum infeste modum generent ; quq nin prscipiti S compendiario auxilio cohibeatur, mortem breui inferat. TERTIO demum vel siculo praecipit, ut post oui cui lin recetis atq; molli, esum haustulus, & prscipue vini, sumatur . Eiusq rei duplex fere adsignatur ratio. Ac prior quidem,quod otium xccens ac molle sit cci sit optimi & cocoetu facilis, paruaq; mole ut stip. c.6. On-diinus, plurimo corpus reficiat alimento, idq; vitello suo potissimum: vinum
aut cum natura eo delecitetur maxime, praestat via inebris auidius attrahatur,
celeriusq; ita permeet. Posterior vero, quod oviim tardius descendat per gula quae Grecis proprio nomine' picti pγος, ab cιω fero: φρηιωι,cibus,quod cibum& potum in ventriculum transiuehat, Arabibus Meri nuncupatur) vinuaut d cscensiim eius adiuuet. κον nris. XXXIX.
Fert pyra nostra pyrus, sine vi
Si pyra sunt virus, sit mala dicta
320쪽
Dum coquis, antidotum pyra sunt: sed cruda venenum. Cruda grauant stomachum, rei uant sed cocta grauarum,
Hic docetur in primis,ut super pyroru et vinum bibatur, idq; tum vetus,tu odoratum. Atq; eius quide ratio reddita est supra c. 7. Pyra. n. sanguinem seroso replet succo, inflationesq; ac colicos cruciatus suscitant. Vinu ergo,cum caufaciat,tenuet,flatus discutiat,& serosam redundantiam consumat,super ipsis conuenientissimc bibitur. Deinde nuce veneno medicinam esse traditur: de quo copiose supra c. i 3. Secudo ac tertio versu dξ, pyra absq; vino comansa esse virus, hoc est,nocere humanae naturae: cuius ratio ia redd ita est, ne qu is interiri simpliciter,ut de illis,q cxcessu qualitatu elementorsi, quaru missione constat, aut propria qualitate, siue forma ut vocat occulta vencna esse noscutur,ita depyris quoq; siispicet: Sic. n.comansa pernicie subinde vel noxa aliqua in serrct, ac proinde arbor ea feres merito detestabilis esset, adeoq; ob idipsum excin- deda atque in igne coni j cicnda. Quarto ersu innuit, pyra recentia & cruda esse