De conseruanda bona valetudine, opusculum Scholae Salernitanae, ad regem Angliae, cum Arnoldi Nouicomensis, ... enarrationibus vtilissimis, nouissime recognitis & auctis per Ioannem Curionem. ..

401쪽

pellat , siue foris imposita siue intro in corpus assumpta. Ea partheni, spes quPda existit, purgandiq; phlegmatis iacultate pdita est neru os caliditate sua exi cat,lubricos,& materia, vitilli generantur,ex Ventre pellit.Plurimu igit, Galli primis sanctu post Pasi ha dieb.athanasia cu ouis frixa ad phlegmatis per ieiuniu quadragenaria ex esse pisciu collecti

eductione utunt ne.finde lubrici in corporib.aptis ac pparatis generent.Recentiores et utunt ad ventriculi & alui flatus discutiendos: ite ad frangendos r nu calculos, & ad cienda urina . Vltimo tande versu tradit, Saluia sic dici, q, ad multa sit salutaris,pcipue adst ditate De ruta. Cap. LXI.

Nobilitas rutae haec, quod i mina reddat acuta, is Auxilio rutae vir quippe videbis

acute.

Cxuda comesta recens oculos c

ligine purgat.

Ruta viris minuit Venerem mulieribus addit. Ruta facit castum, dat lumen, Et ingerit astum.

Cocta Et ruta facit de pulicibiis

loco tuta. Quatuor

402쪽

DE CONSERVANDA

Quatuor hic recensent lacultates rutae.Ac prima quide, q, acuta reddat vim dendi acie e comanducata. n. vi testis Ost Dioscor.lib. 3.c. s. & post eu Rulcer na 2. Cano C. s 7 8-mire opitulatus ocu

Iis,qui hebetudine sensere. Prestat idem&succus eius. cum succo Muticuli & melle inunctus. De hoc nonnihil quoque supra cap. I 3 & infra cap. 79. Secunda , quod coeundi desideriuin

viris minuat, augeat vero in mulierubus. Nam cum ex tertio sit ordine excalfacientiu & siccantiu , flatus strenue discutit aboletq;,& se me virile, quod tenue admodu& aereum est, resiccat , ac prorsum ne esse quide permittit. Ex quo sane Veneris appetitum in viris cohibet sed iii mulie b. semen aquosum, & sergidum calfacit ncidit,& extenuat quare eas ad coitum magis Incitat. .

Tertias pastutia siue ea siditate i. apprehensione& medij alicuius in iubtili cause facile inuentionem, usurpantibus conciliet. Calfactione. n.ac resiscatione extenuantur,& acuuntur spiritui

fouetur & is lustratur ingenium. Quarta, q, decoctum ipsi tis, si domus eo respergat, pulices depellat eOS.n .ut uno ore medici testantur acrimonia sua

necat,& graiij odorei gat. Pamphilus in ud Constaretitui eses e lib. I 3. c. I de agricultura, loge plura aduersus putou auo licui

403쪽

VALETUDINE. I

Ucu molestias remedia enumerat. Scr BC insit,facito rhododaphanas cotusas in ipsum mittito, isticq; oes concumret . Absinthiii,aut cucumeris sylvestris .m dis,aqua marina rigata ac respersa,putices necat . Disperdit aut ipses punitus Melanthis aqua maceratu ac res persum. Au t conyZar coctae decoctu irroratu. Disperdit eo sila similiter semcn sinapis &xhododaphnes, ambo feruefacta &in domo respersa. Calae uiua cribraro, &postu locliverreris inspergito,indeq; nCcabunt. Ide continget ex amurca paulia mentis assidue irroraris. Cyminuite syluestre tritu ac aqua mixtum, & seminis cucumeris sylvestri, dragmae dece trilla S in aqua demisi, indeq; domo res psa, pulices crepare facilit. Ite chamqleae r

dix,& populi nigret inlia tusa & aqua macerata,tribolus exo qua cocta pulices et ria acris respersa,& aqua marina enecat. Qi si in media domo sis pelaim de

xca circii scribat, & reliu domu,preters lacu circumscriptuni, cremore staphidis Pullein

agriae aut lauari soliotu lusoru cosper- remedi gat,au i ct muria,aut aqua marina cocta

404쪽

DE CONSERVANDA

delitescunt.Sub lecto paruulu scrobe Metto,& in ipsum sanguine caprinii m Iit1to, conSregabitq, pulices isthic, S ex aliis vestibus se illicet ac vocabit Carterum ex amphinalijs & densissimis tapexibus, in quibus plurum pulices delit scunt, eximi ac euocari pollini, si lacinuma aut dolio ipse sanguis caprinus d

ponat. Hactenus ille Au Icen. 6. .irata. a. II. de estugatione pulicu hoc amplius addit. Qia inquit,domu&colocynthidos infusione aspergit,saliunt pulicta& fugiunt:& seniliter ex decocto rubri. Referunt quidam, g, si lignu adipe erinacei oblinatur, istic pulices statunoes concurrent. Fungant quoq; sumtu lusefuris Effcinum herba quedam Vulgaris notitie Arabice dicta Chichuanua.nerba pulicii, q in ciuitate Chatra puluerruetata in lecto circa dormiente& ponit, &ex odore illius inebriant, stupidiq; hut pulices,& non Iltanti Porro. nihil sque eidia pulices, ac graveolentiai, Velut ruta,mcntha entinxit,& luyulus, praecipue in simus Murina equi Enecat puline serni inis rapi decoctum inspersum. Quin& taurini cornus. suffitii hu-lices fugari perhibentur. Fama est, inquit Dioscorid.lib. .c. 6s si psylliu vi-iens doma importet , non sinere in ea pulices gigni. Postremo vero nihil tam accommodum est comprehedendis pulicibus,

405쪽

vALEΤUDINE. II licibus. e secto imposita recens & candidissima lanugo xylina , si Germanice

DE cepis Medici non consen- Ssit Ma

tire videntur. cri

Fellitis non esse bonas , ait ipse 'E'I' Galenus, Phlegmaticis vero multum putat esse salubrcis. Non modicum sanas. Asclepius adserit illaS, Praesertim stomacho,pulchrumscreare colorem.

Contritis cepis loca denudata capillis Saepe fricans, capitis poteris re

parare de corem. Agit hoc in loco de Cepis.Ac primo qui dedi, medicis de natura earsi no du satis constare Na ipsoru quida phlegmaticis ex ussi esse tradunt, quida vero minime Gale. lib. a.de alim.facul.c. 7I. cholericis admodu nocere Φhlegmatiacis vero edesse ijs attestat verbis. Absim in a. nendum.

406쪽

DE CONSERUANDA

nendum ab assiduo usu olunt acriu,ceinceParu,porri,& aliij,& potissimu cum is qui ipsis vcscit,natura fuerit biliosus. Solus.n. si vel suecum pituitosum, vel crudu & crasitim & lentum aceruarint, cibi eiusmodi sunt accomodati .Siquido cepε:

tio calfaciut abscessu, sed Gale. lib. .desmp. med. fac. c. s 8. quartu ex calfaciente ordine ipsis adsignat. Quo fit ud caridis, quales cholerici cuprimi, existunt, vehemeter ossiciat. Rhaete vero libr.3. ad Alman. c. 1 8auperfluos humores phlegma in stomacho generant. Quod de illis maxime intelligendum, qcrudae mandunt . Earu naq; estentia crafarum est partiti,& mali succi.Porro fellitos, qvcmadmodu Comarius nosterin c. 7. lib. 1 . Macri diserte admodum onuit bia hosi,s hoc loco accipere oportet, id est, παραλωσε, sicut plegmaticos pituitosos. Deinde vero ccpas phlegmaticis muliu prodessu tradit.Corpus.n causeci ut, humoresq; crassos ac glutinosositi ipso coaceruatos cocoquunt attenuat detergut. Quin ea de et rotae stomacho frigidis, crassis, ac glutinosi, humoribus grauato utiles stim & ad validii colorenr, veluti testis est apud Plinium lib. ro.c. . Asclepiades, prosciuta. Neq;. n. fieri pol, ut vividus ac floridus

407쪽

pituitoso ac prauo sicco refertus suerit. Tertio demona loco adseritur contritarum ceparum sicco pilos, siue crine, im cotrara

dis glabris ac denudatis restitui, si eoo tutum. pius perfricentur: & maxime quidem si ex densatis infractisque meatibus, &materie sub cute detentae corruptula glabrities euenerit. Caepe enim caliditate sita meatus aperiunt, maioriamque prauam sub cute detentam non solum digerunt ae resoluunt , sed meliorem etiam in locum eius sibfistunt. Quapropter alopecit succo earum conuenientissime perfricantur. Celerius enim ut Dioscoriacii libro secundo, cap. I qs . Galenus Joco patito ante cityo,& Al xander Trallianus libro.I .capite. 2. testantur, quam Alcyonium pillos eu cat. Unde infertur tandem capitis deco-Tem,quem Q Serenus capitis honorem vocat, eo reparari. Capitis porro de

cor capilli seni: Carpq pretierea semen genitale gignunt ,& Venerem stini lant, urinam cient, appetentiam ante alios cibossumptae excitant, sed largiri ira cibo capitis dolorcs faciunt, sitim mouent, fastidium pariunt, ruborem faciei iii ducunt, saliuam multam gen ont,& ratione,ut aliqui seruntdedunt. Succus illam cum melle it litus, ocul ru hebetudinibus argemis nubeculis, &ineipientibus suffusionibus auxiliatis.

408쪽

DE CONSERVANDA

Quinet canis morsib. ide m aceto,ruta, & melle illitus colari quare hi quoque duo versus a quibusda hic additi sunt: 'positas perhibent morsus curare caminos, Si tritae cum metu prius fuerit o aceto. Plura de his supra c.I 3.diximus, cude alijs ageremus. De Sinapi. cap. L XI I I. b

calidumq; Sinapi, Dat lachrymas, purgatq; caput, tollitq; venenum.

Duo hoe in loco potissimu agunt,Primo naq; perpusillum illud granu quod νησι aut νάπυ Graeci Latini vero sin pi vocant , ad calfaciendu desiccanduq;essicax esse traditur.& hoe quidem Gai. lib. 8 .c.s . de simpImedic. lacud.teste, in quarto abscessu. Deinde vero tres eide ad gnantur facultates. PRIMA, quod lachrymas eliciat rexcelleti. n. caliditatis iub humiditates quae in cerebro sunt,attenuat,incidit,liquefacit,& dissoluit, illis itaq; fluentib. simul etiam lachrymae pro siliunt.

Capur S E C V. N D A, quod caput purget: c turSare. maducatum.n pituitas capitis per os dacit & purgat. Quinetia triistinaribusq; admotum, sternutamenta ciet, quibus

dicum granum, siccum,

409쪽

meatum obstru etiones tolluntur, & cerebri vitia expellunt: eaque rone comiatia lib.& apoplecticis mirifice succurrit. ΤERTI A, quod Venenu tollat se situ nanq; ac incensium, serpentes fugat, ad eorundem quoq; & scorpionu ictus cum aceto tritum magna utilitate illinitur,fungoruque venena discutit. Ad lite Iienis et astecti b. cx humiditate & flatu procreatis colari. Item quartanis morbis,qui ex adusta pituita cotracti sunt, pr terea & podagris a pituita factis. Officit vero visui & calido capiti, ac iecori. Concoctione & distributionem cibo rucrassarum partium adiuuat. Minuit quae in ventriculo sunt humiditates, Illi tum lepris,eas in meliu, mutat. Linguas et numiditate grauatas secat. Si eum melicium atur,tusses resoluit. Cuearicis vero illitum ischiadicis & lien sis utile est trahit enim quq intus sentad corporis superficiem. Plura Dioscoridi.lib. 2.cap. I 48. Plinius lib.3o.c.2t.

CRapula discutitur capitis do

lor, atque grauedo , Purpuream violam dicunt curare

caducos.

410쪽

DE CONSERVANDA

Hic tres reseratur effectus nigrae purraristo puresque viols: Primus,quod crapula siue ebrietatem dispellat ac sedet: Cuius sane rei duae adfera i solet rationes.Vna

quidem, teperatum, silauem, & cer brum confortantem spiret odorem: c rebru vero roboratum ac validu ebri

ta non ta facile, si imbecillum, tentet. Altera, quod cerebrum refrigeret,& sumis calidis recipiedis ineptum reddat, - adeoq; Vini vapore infringat,& sic ebrietatem dissoluat. Secundus. ηδ κεφαλαλγέαν id est,capitis dolorem discutiat: &hoc quid 2 s: a causa calida, nepea flauabile, in tu habuerit. haric. n. purgat & ab ea calorem exti upuit. Horum e fluctussi

meminit Plinius lib. et r. cap. I9. ubi de violae viribus di sirrit his verbis : Violepurpurei crapulam & grairedines capitis ipositis coronis olfactu ve discutiunt.

xHiresia Meminit et Simeon Sethi in Syntaga.

- - Violae, inquiens,dolores capitis: qui fi-imi a flava bile, sopiunt pote & odor is . Tertius, quod curet caducotii.c mitiali morbo correptus, a symptona te accidenti ac casu. Hoc habetur apud Dioscor. lib. s. c. I Caeterum is non simpliciter hoc de purpurea viola tra .dit sed dς parte ea, ' in flore purpurea existit, vel purpurascit. Sic. n.seribit: φασί δε το πορφυρἱ ντου ανθους μεθ' ωατες ποθῆ , συναγχικονις βρηθῶν γ