장음표시 사용
431쪽
, V ALETUDINE 18 Leuco piper stomacho prodest
tussisque, dolorique Vtile , pramentet motum , fie
brisque rigorem. Agitur hoc in loco de triplici genere piperis,logo salbo, & nigro. Et ζvctus
quide, ut lib. 2. c. a. de sampl.med. fata Galenus memoriae prodidit, nuper admodum germinantis arboris, longu piper est, quare et maturo humidius, humiditatis eius indicium est, quod facile repositum perforetur, ac non protinus mordicet, sed post paulo incipiat, vertim pluscula duret. Fructus veluti acerbus immaturusq; album est piper, nigro quidem acrius a illud ia quasi super affatu est, ct superexiccatum. Lo gum quide piper, μι-ορον Grsci., album
λευκο nigrum μέλαν τι πέρι vocat. S ne prioribus duobus versibus tres nigri comprehenduntur proprietates.
. PR IM A,I, in dissolucdono sit pigrsi hoc est, crassos, glutinosos ac frigidos humores,fatuososq; spiritus egregie di
scutiat.Valeter. n. tu ex calfaciat, tu desiccat, ordine nimiru tertio complet S E cvNDA, P plegmata eXpurgeta. Viscindam. n.pituitam,quae in interiore corpore,nem pe in thorace pulmone, Scintestinis residet, concoquendo atquet
extenuando dissipat expellitque.
432쪽
TERTIA, quod plurimum adsumeti cococtorie adferat facultati: Hoc ipsum dio stoi ides et lib. 2. c. I s.lIS confir Nat verbis: Somnu,inquieta S,& app tentiam cibi conciliat,concoctione adiuuat: utunturq; ob id eo ad inunctus. Porro ad eum usum melius est logum:
quippe quod Galeno lib. .e et q. de Sanitate tuenda teste,statuosi spiritiis cras studinem soluit,& quae in precordiis Piora cessant ad ventrem depellit, & con-cozuendis citiae sumpseri subuenit. Posterioribus duob. Veri bus quinq; albi piperib reserim tur tilitates. P R et M A, v stomaclio coserat: il umenim ut Galenus eode quo ante loco te set sirpo duo reliqua genera roborat. SIC UNDA, P linctu potnq; tul
gentib.opituletur: aesertim si ex frigido & crasso hu more tu ssis euenerit: eunanq; piper albu calfacit,incidit,& dissoluit.Pari modo & cuctis aliis frigidis,& a pituita ortis pectorisvitiis securrit. T A R TI A,st dolori subueniat: idq; intelligendum, vel de dolore pectoris, dicta est,uel de dolore flatuoso: Po-tsi meu melle & recentibus lauri sollicis : tuosos spiritus & tormina dimisit. O V ARTA,st presumptum febriu
accessones,siue exacerbationes, W o-
uidem in febribus frigidis:Earu nanq;
433쪽
materiam ex calfaciendo quodam modo dissipat& expellit. V I N T A,.sebrium horroribus Circuitu repetentibus, siue potu siue iutu subueniat: Neruos. n.& musculos caliditate sua vehementer roborat, & in eis residetem materiam conssimit. Hinc est quod lib. .cap.r. Macer in hunc modum cecinerit:
'odq; mouere olet frigus periodicasebris Compescit, febris si seu mitur ante tremorem. Quod. 2. Cano. c. s 16. iis verbis Avicena innuere et voluit, inquiens: Fricando fit iniunctio ex ipso cum unguento,& conseri rigori Eiusq; rei exempla
sint apud cunde. I . . tra c. a. cap. I 2. Et
certe facultates non albo ini piperi, sed di reliquis quoq; generibus conueniun. Liberalior piperis usus, quemadmoda est apud Arictotelem Scct. I .problemate, Irinas prolicit,parcior aut alumndeiecit: e contrario vero scammonia. Piper caliginem' quae oculis Dbversa l absterget. Serpentium morsibus auxialiatur . Anginae eo &melle conuenie ter perunguntur: Cu uua passa manducatum pituitam a capite Uicit. Stru i mas cum pice discutit. Vitilisines ex nitro emaeulat. Plura Plinius libro duodecimo cap. septimo, & Scrapion cal ,
434쪽
q Degrauitate auditus. cap. L X X V I. ,
T mox post escam dormire, nimisq; moueri, Ista grauare solciat auditus, cbrie
Hic tria recensentur, quibus auditus pregrauari solet. PRIMUM, cibus quem somnustini excipit, & maxime quidem si ventriculus eo distentus Dei it. Hic enim cococtione impedit, & cruditates gignit. Ex inconcoctis vero ac rudis in vontriculo cibis viscosi, crpsit,& flaturis suscita taluiu sumi qui in caput su blati, cum exitum non inueniant, auditorios ob struunt meatus,auditumq; grauant. De hoc nonnihil etiam supra cap. 2.
hementior i Ilico pin ingesu ciba iseeptus: Cuius causam Galenus in comentario περὶ ευ μίας , me.f.haeesse tradit. Nam sicuti, inquit, bone valetudini anti tibii exercitatio maximii adser comodum, sic qualiscuq: siripto cibo motus noxius admodu est.
Alimentum .n. ex ventre ante concoctio
flem 1ii diuersas corporiq puries distria buitur, proptereaq; crudi humorIs -- pia per venas aggeritur. Vnde crassi ceac saluosi spiritus sursum elati, meatus audito-
435쪽
auditorios obturat, Ide quoq; lib. 6.dd1anitate tu eda c. 8. iis testit vel bis. Non leue in modum nonullis accidit, cum repleti cibo se exercitant. Non ullis. M& caput implet vaporib.&in iocinore iniit poderis sensis, aut distentionis, aut utriusq; percipit. Et lib. I .c.9.de ali sac.Carnes inquit:inanitie rapiunt ex ve ire succii no n o semicoctu, sed nonun i- oino crudis atque incoctum, cum cibo senapito operib. sese reddiderint:ob eaq; caiisam ij orauissimis morbis postea prethenduntur, & ante senectam intercunt. Stare in post comestionem, vel sua tuter deabulare, quo cib. ad fundum d scendat ventriculi, multum expcdit &confert, bona ciboru concoctionem, Idq;vulgato et hoc coprobat versiculo: Post coenam stabis, aut passia nusie me
TERTIUM, ebrietas. Nam ex calidi vini teperatura multi oino vapores
ac fumi ad auditus οργανον propte deferuntur,qui cti cxitum no inueniant, spiritu eius in fusi perturbant, & audiendidissicultate Gi scis αρμάοίιυ η δυσι
ν appellatam,pariunt. Neq; vero auditui 'solusia sed visui quoq; ac reliquissensuum instrumentis omnibus ebrietas
436쪽
liosa satietas& repletio,& proprie som-mis super repletione in nonnullis exemplarib. hic et versus adscriptus habebat. Balnea ,δει , vomitus , adfert repletis ci
Nec male quide si quide & hee audi-tsi grauare: &auriu sonitus generare. . 3.c. II .autor Auiccn. Oportet inquies, ut ocs isti vitent sole, balneu motu labo Tiosiim,vomitu, clamore, coitsi,& replintionem , & ut leniant natu ras suas. tinnisu suesonitu aurium. cap. . LXXVII.
percussio,casus, Ebrietas, frigus, tinnitum causat in aurea
Septem hoc in loco cnumerantur innitus, siue tinnitus aurium cause. PRIM A,motus,immoderatio.. Humores. n.& spiritus vehementiore atque inordinato corporis motu cocitati,cras. sos ventososq; generat flatus, quibus sursum urgentibus cum facilis non pateat exitus,tinnitus excitatur. Re plurimum sane ob ventosi satus in auditorio me tu commotionem nasci solet. S E c v N D A, fames, siue longior vltra consuetam edendi hora abstinentia. Cuius Λuicema. . 3.capiti'. hanc tradit
437쪽
dit esse causa Ra: Nepes humores P corporis mola dispersi ac quiestentes longiore sanae exagitent. Natura. n.cibo inque agat,destituta, ad humores conuertitur,eosque resoluit & commouet. TERTIA, vomitus violentus & multus in hoc enim motus accidit vehementior, quo humores exagitari sursum ad caput serunt; r,quo fit, ut oculi nonnunquam ac facies erubestant, visusque dobilitetur, nonnune vero vaporeς ac ventosi flatus ad auditorium pertingant organum, tinnitumque excitent.
QI ARTA, prsgressa plaga, siue percussio sphaerule capitis, & maxime
qua parte aures sitae sunt. Innato. n.auditus acri vehementius inde exagitato iritus accedit. Siquide membro alia quo laeso,quemadmodu in lib.de renum
spiritus statin dilanguis,qui sunt natu-
vehicula,eo concurrunt: ex quorum
deinde commotione tinnitus accidit. Qv I N T A, casus:prssertim supra caput leuius eadem cu praecedenterratio est. Quinctiam humores in corpore ex quolibet casu vehementer exagitatur. SΕxTA, ebrietas, & maxime quI- de ex largo vini potu . Inde enim caput sumis repletur ac vaporib.qui ad auditorios meatus Vrgentib. innatus eorum aer commouet, & sonitus uda excitat.
438쪽
S B p T I M A, frigus immodicum. Eo enim auditus organu,& naturalis cere- bri color debilitantur, ut flatuosos ge neret spiritus,quibus ad aures penetrantibus tinnitus facile elicit . di eq; ob di-Has sellam eausas, sed ob alias etiam nopaucas sonitus in auribus fiunt,Nepe obfatuosum spiritum in eapite gelaera iuac comotum. Ex sonitu sanici, q in ipsa rtassis aure genita est: aut ex scruore puris in partibus eius, aut ex motu ver-miu inauditorijs meatibus siepenumero eueniente, aut ob humoris in toto corpore ebullientis comotionem: sicuti inseribus sere &paroxysmoris princi- .pijs cotingit : Aut ob stipei fluam in corpore repletion est sertim in capite. Aut ex lenta & crassa materia in vento alatus resoluta:aliquando ob pharmacorum articularium usum sonitus quida et fuint. Qui in subrib.sonitus sunt, minime intei turbadi sit ni, ut plurimit. n. satim sedant. Plura Galenus libr. 3. de eoposcione Pharmacorum secundu locos c. D. de seni tu i ii aurib. Serap. i tra c.
Alnea Pyina , Vcnus, Ventus, pipe Galla, sum US,Porrum cum ccpis, faba, lens,setusq; si napi,
439쪽
' VALETUDINE. Ira Sol,coitusq; ignis, labor ictus, a
Ista nocent oculis, sed vigilare
magis. Vnum & viginti numero hic reserun
tur,quae noXam oculis important.
: A c Primum quidem Balneum, idq;ta humidum, u siccum, hoc suptia Bam haris,Latinis aerem dicitur: Illud vero Uina vulgo, Latinis Solium appellatur. Duplici porro nomine virunq; oculis officit. Primumqui de immodice excalfaciendo teperaturas eoru dcstruit. Natura.n. Velut supra os endimus, tr gaei sunt & aquei, Deinde vero tenuiores
hirmiditates, qui b. uisiui, iiq; ignei tenet perantur, refocillanturq; spiritus,res Itiit &'exiccat; Atq; hic adeo prope Rhenum , ubi plurimus utriusq; balnei usi
est, non pauci possim ocurrunt caeci, qu eadmodum in Hollandia ob sicorai natam victus roncin multi i lepros.' SECvNDura, vinum, & maxime quide si irr modice bibatur. Cf. n.caput ut saepius iam dictiim est, vaporib.acminis repleat, no oculos latum ac visum, sed reliquos etiam sensus Oes immoderatorie usi hebetare putandum est. ΤERTI 'M, Venus, immodica scilicet hanc enim obtundere Occulorumaci cm, Midici oes uno ore predicant.
440쪽
Cuins causam Petrus Aponesis Sectione. .problematum Aristotelis, cona. 3. hanc cile tradit: Nempe coitu auferatur id,quod comodum est oculis, humidum,ssaqueum & subtile, quo spiritus fulciatur visiui. Oculus.n. hi lib. s.c. I. degeneratione animalium ,&alibi fa pius Aristotcles adseruit,humidus est &de natura aquae. Iam vexo euulsis atque euacuatis humidis,partes sit periores ne eessario ex iccantur. Quo M , ut oculi, qui humiditate vigent, asiua decedant natura, hebetioresq; fiant. Merito aut humiditate viget, nisi. n.ea sustentarentur, per igneos facile spirirus,qui in laequenti sunt motione exaresceret. Atq; hinc sane constat, superiores partes immoderato concubitu plus iusto exiccari, viliusq- aciem hebetari. HumoreS.m deorsum trahuntur.
ARTVM, Ventus,& praecipue Austrinus de quo ii .apho. s. Hipp cretes.NNio inquit, εαρυήκοοι. ἀλλ δεες καρημαρικοὶ, hoc est, Austri auditu hebetat caligine obducunt, capitis grauitatem ossiciunt. Auster enim naturaealidus & humidus est, ac magna eX parte pluuias& tepestates adfert, quare et τατω, α-σεον οργα α ἀποσβεννυτι eadmodum Philotheus ait, id est sensuum instrumenta implet & obtundit. Caeterum vox α-υώδ bifariam in-