De conseruanda bona valetudine, opusculum Scholae Salernitanae, ad regem Angliae, cum Arnoldi Nouicomensis, ... enarrationibus vtilissimis, nouissime recognitis & auctis per Ioannem Curionem. ..

451쪽

corpora,perande ac fame exiccat,adeo ue rheumatis materiam maturando

dissipat atq; conssim ita SE PTI M v M , cohibitiossiueretcnitio spus. Ea frigido potissimu auxiliae catari ho frigefactas naque pectoris pareticulas , Actio lib. 8. cap. .lcst. calfascit, naturiamq; catarrhi pituitosam ac rigidam concoquit , dispergit atque

eonsiimit.Gal. li. 3.c. 3. de anitate tuen. του πνε, ατ' - χἡ am κατάγηψις es. His amplius oportet ut is si catarrhupatit,caput se una moderato calore contaminter foveat,& a frigore,Boreali presertim, tueat,& maxime qdom post diutinos Austri flatus. Siquidem caput, ut mei .a 2. lib. 3.apho. Galenus scripture liquit, eletum est in calida atq; humida Austrina constitutione. Frigidis aute Septentrionis superueniens, ceu manusqu eda extrinseca capiens ac pr mens cerebrii, veluti spongia quandam exprimit illam que in ipso continet,humiditate. Haec vero delata alias ad aliuiocula ex ijs qui fatiles sunt ad patiendiam, multos generat morbos. Minime tamen ivb dio solaribus radi3s nudum exponentum est,neq; ad luculentu igne

diutius commorando excalfaciendum. Eo nanque modo rheumata auῖentur. Multam quoq; ciborum ingestionem,raescrtim vaporosorii, ac vini potum

S fugiat:

452쪽

DE CONSERVANDA

fiagiat: imo vero quoad fieri pol, famen ac sitim toleret. Caveat et a potu aquae glacialis ac niualis. Praeterea supinum cubitu vitet,ne pcccans humor in posteriorc parte & dot sale medullam deseratur. Ea . n. par, quum manifcsto careat meatu, quo materia excernatur,pericutu est,ne ad neruos penetras conuulsione aut paralysin generet. Somnu irem fugiat diurnum,quantumq; pol vigilet: quoniam est radix curet. Haec fere Rhaetes lib.9.e.I . ad Almanso. & Auice

Ultimi duo versus disseretiam inter

catarrhum,hranchon,& coryzam continet .Rheuma aut nomen cst generale ad quelibet materiae defluxu α του ρεω,

quod est fluo. Eius species, siue membra sunt catarrhus, branchus, & coryza, de quibus silpra cap. 3. Porro rheumatis generatio imbrisignationi simili, est, quoad modu libr. a. de partibus aialium c.7. Aristo. docet. Cum.n.eX terra vapor exhalat, astertq; in si lime a calore, ubi siupernum aere sibi erit frigidu,consistit: lenuo in aqua Pp refrigerationem eouertitur, atq; in terra deflv it. Fluxiones et sc ex capite oriuntur in ijs corporibus, quibus cere-hrsi frigidius est,il teperamentum modicum postulet. Cum. n. alimentu per venas sursum respirat, ubi excrementu ob eius

453쪽

vALETUDINE. I94

eius loca vim refrigeratu est,fluxiones pituiti,sanietque movet. Hactenus Arist. De curationesist e. cap. LXXXIII.

ripigmentimi, sulphur misce

His decet apponi calcem, coniunge saponi, Quatuor haec misce, commixtis quatuor istis Fistula curatur, quater ex his si

repleatur. Medicamentum hoc in loco pro fistulae curatinoe describitiir longe optimii quod,Vt preter quotidiana experientia recentioru sere olum scripta testantur, nemine unqua sellit. Nepe ut fistulis i fundenda collyria, siue penicilla ,ex auripigmento,hoc est,arsenico, stilphure, calce,& sapone commisceantur. His.n.

oibus insignis quaedam inest erodendi, exietandi, discutiendi, abstergendi, &cmundandi facultas: quae ad fistulet curationem cumprimis necessaria est. Auripigmentum,saue arsenicum, facultatis est eaustice, sue vi entis, idq; tacombustum, quam ustionis expers. Discutit,attralist, erodit, cosumit & emundat. Crustas cum vehementi uredine&violento morsit excitat. Reprimit quae S x excr

454쪽

, DE CONSERVANDA

excresciint, & capillos euellit. Quod

. vero siublimatum est, cancrum, lupum,

esthiomenon, noli me tangere , fistulam,& oes tales pessimos morbos, prima die occidit, & extirpat. Sulphur substantia tenve est, calfa- η hvo eiecti & ipsum vim obtinet,celeriter concoquit,attrahit, detergit, & discutit. Calx omnis communiter habet se uidam vim , erodit, urit, & ignium mo do crustas inducit. Calx vero in aqua elota absque morsu desiccat ae si bicterque, aut amplius abluta fuerit, plane

mordicitatis expers constituitur ac strenue absque mordacitate exiccat.

Sapo, qui Grecis etiam σια γιγαε d n . eitur,est pingue illud albu,siue nigrum, quo vestes mulierculae lauant, abste unt,ac emundant. Calfacit quidem &esiceat, sed reliquis paulo remissius, aptissimus est ad emolliendos tumoresin σκιρρον induratos. in Serenus Sammmonicus prima longa extulit cap. I I. Aitrito sapone genaσ purgare memento.

Porro fistula quae Graeci , συριγ n minatur) arctus oblongusq; , & callosus es sinus, aliquatenus indolens, assidue& periodice , id est, secundum diuersa

tepora,sine Iunationes, ut vocant,fluens. Qui m: gna parte ex abscessibus parum dextre curati, orit, sed & CX alijs nonnunquam viccru generibus ac sinu bus

455쪽

perpera curatis,nascit. Hqc aut nomen accepit ab arundinearii fistularii tralatione. Quandoquide in eis cauitas quedam deprchenditur, arundinu cauitat I-busfinultis. Plura Corne. Celsus lib. s .c. 8.Paulus Aegineta lib. 6.c. 77. Avicen. . 6.tract. .cap. I I .& Ioannes Tagaultius libro.3.chirurg.instit. pitC. I b. De dolorisve eapitis. Cap. LXXXIIII

pna uiuatur,

Ex potu nimio nam febris acuta

creatur

Si vertex capiti'vel frons aestu tribulentura Tempora,fronsque simul mode rate tape fricentur,. Morella cocta necnon calidaque

lauentur,

Illud enim credunt capitis Pr desse dolori.

Duo hic traduntur remedia dolaria capitis. JPQ M v M, si cuipia ex vini,velati rius cuiuilibet liquoris inebriatis potu, dolor accidat capit. vi Is potu aqua viri

Digida. Ea nam frigiditate acerasiitudine lua impeditine fumi ex eiusinodi po-

456쪽

DE CONSERVANDA

tu sursum euicti cerebrum petant ac

ledant. SEcv Movu, si cuipia vertex cap tis, sue frons nimio calore aestuet, ut citempora & frons moderate primum fricetur,ae calida deinde acqua decoctionis moretis laventur. PORRO mori ella,sue Maurelia,' idiserte admodum Ianiis Cornarius in c. 34 lib. 2 acri exponit,dr solatruo scinis appellatum, ab atrunx ac norum colorem Mauros r serente: Grqci πισυνον κηπαῖον, Latini vero solanum vincat hortensis, Germanice, ris chisese. Gal. Moreste de tardis. Notum est oibus, Ytuntunque ad ola ea, qui refrigerari a G. stringiq; postulat. Pot. n. haec duo ordiane secundo, Gale.lib. 8 .c. i de simpLmed lac.teste. Folia pse trita & iposita capitio dolores sanat. Diosc.lib.ε. αεε. De quatvir anni temporibui.C.LXXXV.

LEmporis aestiui ieiunia col

ra siccant.

Quolibet in mense & conseri vomi tus , quoq; purgat

Humores nocuos, stomachus - quos continet intus.

Ver, Autumnus, Psyems. Aestat

457쪽

VALETUDINE. I96Τempore vernali calidusque aurmalidus ille. Et nullum tepus melius est phle-- botomiae. Vsus tunc homini Veneris consere moderatuS,

Corporis & motus, ventrisq; solutio, sudor, Balnea , purgentur timc corpora. per med cinas Aestas more calet sicca , & nosca--tur in illa Tunc quoq; praecipue choleram rubiam dominari, Humida, frigida fercula dentur,

- sit Venus extra,

Balnea non prosiint,'suit rarae

phlebotoma , Vtilis est requies, sit cum mode-ietamine potus. Plurima hice versibus comprehen

duntur.

Ae primum quide, quod ieiunia corpus per estate validissime exiccent. A mi n.esim calida sit & sicca, necessariis Ialem et vim, nepe calida ac secam, in eo ore exercet.Cutem igitur incit ra

458쪽

DE C ON SERUANDA

riore, poros aperit. , sudoremque elicis:

Quo fit ut humoribus. tarta discussis'

consumptis corpus vehementer exiccex. Superueniete aut inmper & ieiunio, magis omnino exarcfieri necesse est. Naturalis si quide caloν, ut 81. ostendimus, humido destitutus cibali, in propriama it canitu humiditate, ipsamque exhau rit & exiccati. Fames.n. corpora ficcata S E C V N D v M,quod vomitus fingulis mensibus semel aut bis pr 'caxusiptu rimu tuende sanitati adstrat emesumenti.Ventriculum.ma bile & ei uita,cit risq; prauis ac vitiosi, linmorib. quibus grauatus fuit, exonerat. Atque hoc qui de Hjppocratis consilio costat. Nant in lib. de salubri diaeta ita scriptu retia fluit . Melius cst,ut is qui singuli, me libus vomere cosueuit, continuo biduo

hoc agat, si interpositis quindecim disbus: ita.n. secutas dies prioris reliquias ex trudit. Quq quid sente 'ti in libro etia de insomnajs reperit Galen quoq;. lib. s . de usu partichm cap. . hac Hippo .cratis sniam ijs confirmat verbiis Recte igit veteream edici Umitus a cibi in fingulos menses repeti prScipiebant, alij, quidem semel ,. iij vero bis. Oesaῆt hi

qualitates ipsas eo casu comede eorum, cres, atq; abstersorias delig*re consulunt,ut pituita Ois e ventriculo purget,aeqs prλuo succo corpua a ciatur Dei

459쪽

VALETUDINE. Is

hoc nonnihil et supra c. I s Cur vellis arte vomitu interdu moliri oporteat. Aut Cen. . I . c. I 3 hac potissimu adsignat causam Nepeqd. ventriculo a natura nihil.

ordinatu si quo irritate sua spote expurgari queat: sicuti intestinis flaua bilis, quescedcs ipsa facile & abstergit & emun.

dit. Ide eodo in loco si plurima et wmitus recenset comoda, siquid e recte fiat, & vomens suapte natura facile ferat. A c primum quidem,s, capitis grauitate tollat: idq; maxime si ex humorum ac Vaporu multitudine e ventriculo ac mebris inferiori b. sersium vergente con. tracta sit:si vero a proprio ipsius cerebri fuerit nocumento, ab eo cauendum, Vequi grauitatem augeri magis soleat. SECv No v M, qt visus acie subtiali ore reddat: f sertim si visus ob vaporu εopia e vetriculo sursum ascedent Obscuratus fuerit: alias.n. offendit potius. . TERTIVM,st nauseosam aularata satietate: humore. n. in vetriculi spacio, innatant C;ac nausic a excitante,euacuat.

ARTVM, quod illi etiam, adiculus Ventriculum flaua bilis confluenucibum corrumpit, egrcgie opituletur: eam enim per superiora exturbat. Q I N T V M, quod stomachi subucosionem atque abominationenrex pinguium ac dulcium alimentorum esticontractum sit limoueat.

460쪽

DE CONSERVANDA

SEXTUM, ψ ανVsus, i .appetem iis amissionem, S corruptum ipsius veritriculi desiderium,quo nilniru acria λ-lu,aut acida; aut pontica appetuntur,caret. Uomitus nanque eiusmodi affecti

nem causas oes remouet: remotis vero

causis, effectus quoque tolli necelle cst. SEPTIMUM, quod corporis ex humoru redundantia lassitudini conueniat reuacuata enim materia vires corparis omnes alleuantur & recreantur.

OCTA v v M, qa renu ac vesici vic ribus succurrat, materia nanqICO co ruente ad appositam siducit partem. N O N v M , quod leprq auxilietur: &maxime quide si cum vehementi vo-tiuo, quale veratrum cumprimis exussit, eliciatur. Hoc. mleprae materiam eradicatu difficile e remotis locis subducit. Quinetia prina e cococtionis errata corrigit, qim fit,ut S relique cococtiones absolutiores fiat, Leprae. n. origo est ex cocoetoriae facultatis corxuptione. DECIMUM, in corpolis colorem ex vitioso aliquo humore deprauatum eme ei: ipsum .n. a cute alio derivat. VND E C I M YH, quod epilepsam ex ventriculi cum cerebro sympathia

obbortam curet: humorem enim, cuius evaporatione epilepsa accidebat, e ventriculo expellit.

Duo DECIM V M, quod ictero, illi praesedi