장음표시 사용
481쪽
tum autem Omne ex opere signino dense diligenti miri
constipatum atque complanatum cst; ut nunc etiam tem poris aquas facit e contineat pluviis insulas, Si in infimo dicto solio restagnantes. Tantae molis fabricam quis primus aedificaverit, conjicturae sunt variae. Plures arbitrantur L. Licinium Lucullum auctorem esse,propter vicinas vallae LMct Iinae ruinas, quam ipsi im magnificentissimam in Bajano adi / Miseni promontorium habuisse constat ex Plutarcho Sc. Marco Varrone de re mihi ca : quibus adstipulantur etiam auetonius & Corn.Tacitus, cum scribant in eadem villa d cessisse Tiberium Imperatorem, quando tempei latibus In peditus non poterat aeger Inde trajicere in insulam Capreas. Sunt qui Neronis opuS illud autumant esse, atque inde piccinam quoque nunc appellar eo qliod apud Suetonium in ejus vita legatur, Neronem inchoasse piscinam a Mileno ad Avernum contectam,porticibusque conclusam , quo qui quid totis Bajis calidarum aquarum cilci, committeretur. Ceterum hec quidem conjectura,non mihi, non aliis, qui
loca illa diligentius perstrutati sunt, & veterum similium structurarum rationes non ignorant,fatis probatur; quibus nil aliud unquam, quam aquarum casstellum fuisse videtur. Et quia hic tantae magnitudinis, atque capacitatis vata vel castella,que tria iam descripsimus,lam sibi propinqua, portu i que vetus inmarive mortuo Vicina rPperiuntur: non ab-1urde quis opinari pollet, ad ulum classis, atque cicuti iorum militum, quorum ibi hiberna, stationesque perpetue fuerunt, Augustum, succeilbresque principes ea condidit e Castrorum enim in iis locis magna iiiiii vestigia, chilliario - COD/- ζ' rumque militum epitaphia e sepulchris vicinis extracta mer m c y quondam vidisse,&exscripsisse memini;in quibus etiam erat . My expressi pWtoriarum navium nomina , Vcluti Fides , Isis, Gallus: in quarum classe singuli militaverant. Breviora ex his quedam studiosorum antiquitatis in gratiam adscribere non pigebit.
482쪽
Habebant etiam ibi continue manentem classis praes elum. Ut erat Anicetus libertus Neronis ante paedagogus qui fuerancujus ministerio & technis ille princeps ibidem apud Baulos matrem Agrippinam occidit. Ut item huic dic similis C. Plinius naturalis Historiae scriptor sub T. aspasia m no qui Miseni erat, classcmque imperio praesciis regebat, quando Vesuvius ardebat cum terraemotu, atque ipse cum quadriremibus tam ad succurrendum oppressis, quam ad explorandos ejus ignes propius accedens, ejus cineribiis a que vapore suffocabatur : quemadmodum nos ante diximus.& Plinii ex serore nepos C. Caecilius, qui tum cum avunculo Miseni erat, ad Tacitum historicum sci ibit latius. Non equidem refragor, quin & Lucullianae, villarumque plurium, quae in illo tractu pulcherrimo flabant circum qu qua frequentissimae ustii deliciisque dulces aquae adductae conservataeque sucrint. Negari etenim hoc non potcst, cum
inter aedisruiorum veteres reliquias tot ubique locorum reperiantur tubi,sormae,canales,& aquarum castella. Horrent
prosecto nunc ruinis pagorum,atque villarum litoram o maritum:e totius Campaniae: sed Omnis ma ime pldga ii ' κώ--δε
pellentibus sereno caelo representabat aedificiorum omnis ngeneris maximo splendore maximaque frequentia. Sed tiquis ea nunc distinguet , aut in tabulas referet Alterius opus commentarii, hoc esset , atque iusti voluminis. Villas tantum nobiliores percurrere non incon L . Lην ζ t .
ruum erit studioserum in gratiam. i L. Luculli illa celeris hiberna in continente ad Miseni promontorium tegebat
483쪽
. tegebat collis alti verticem cum clivis vicinis inter clam portu c Bajanum sinum: ubi C.Marii a L. Sulla proscripti vili re a Cornelia prius comparaverat, eandemque praetoriis,hortis,atque pilainis sumptuosissimis ampliarat. Hortorum spacia diiccrmmtur adhuc Cumas versus,non procula Ccntumcellis: dc piscinarum grandia vestigia in Bajano litore cum cryptis & itagnis in montem excisis, quae piscibus atltate contra selis ardores erant manufacta refugia. Quemadmodum & M. Varro de re rustica luculenter meminitis libens L.Lucullum potestatem architectis suis fecille dilapida ndi pecuniam quantamcunq; ad iacienda piscibus aesti vacontra calores sub montibus 1tabula: atque opere hoc absoluto dicere solitum, se non amplius Invidere Neptuno bonitarum piscium. Adco non uno loco praetoria, Spiscinas suas habuit te videtur. Et apud eundem Q Hortensius orator redarguit M.Lucullum, quod non eandem,Lucii fratris sui exemplo , piscibus commoditatem aestivandi extras
leni in frigore fecisset in siris vivariis. M. Luculli villam autu. mant fuisse ad radicem Mis ni in Littore versus Prochyten, ubi & sub undis visiuntur piscinarum ruinae. Hortensii o ratoris autem villa in sinu Bajano juxta Baulos fuit, cujus ruinae partim in undis marinis, partim in litore visuntur.Ipsum ibidem habuisse magnificentis limas piscinas constat, cum stagnis item sub monte tectis. Vir etenim erat in similes luxus ultra modum propensius, quem saepius M. Cicero causam ob eandem salse sugillat et ipsena Tritonem appellans, dc piscinarium beatum: quod ejus pisces cicures ad manum vocati Venirent, ac quod murenae mortem flere posset; quodque petenti amico duos e vivariis mullos, duos se lubentius lecticae suae mulos daturum dixerit. Uillam hae Hortensianam possedisse postea Claudii Imperatoris matre Antoniam Neronis Drusi, dc in iisdem piscinis amatae sibi murenae in aures addidisse Plinius scribit. ejusque propter famam nonnullos videre Baulos concupivisse.An in eadem deinde villa Neronis Caesaris materA rippina filii jussu trucidata fuerit, dubito: certe,si non in eadem,haud dubie proxima fuit illa Agrippinae, quantum ex Corn. Tacito colligi potest: qui Annalium x I v. scribit Neronem Bajis existentem matri adventanti Antio per mare obvium exiisse in litora, nu di complexu excepisse, & duxisse Baulos. Id, i qui
484쪽
quit, villae nomen est, quae promontorium Misenum inter,& Baianum lacum flexo, mari alluitur. Ad Baulos igitur Acad Lucrini fauces fuissse istam, sortitamque nomen a vetusto
loci nomine, Tacitus ostendit. Fabulantur autem Herculem cum Geryonis per Italiam boves ageret, eo loci stabulasse, nec non aggerem inter Lucrinum lacum, marisque fretum fecisIe boum traducendorum gratia, sicut Strabo tradit. Hinc prius Boalia locum d:ctum Serrius Virgilii commcntator ait: posteros corrupisse vocem , dc Baulos brevitatis caiis Iadixisse. Cum igitur ad Miseni radices inter Lucrinum &Bajanum sinum fuerint Bauli: Neronem natatoriam pisci- pionis monam suam inde per Lucrini margines ad Avernum duxisse νο-u. verisimilius videtur. Hoc enim ex Suetonio fere colligere postumus, citius patulis ante locum adduximus. Ha buit 3c in vicinia villam cum piscinis Domitia, Neronis a- ME Domiamita, in Bajano sinu; cujus Agrippina meminit obiter apud ine. Tacitum lib. xiij. dicens Domitiam Bajarum sitarum piscinas excoluisse, cum ipsa Neroni adoptionem, & cetera adipiscendo Imperio praepararet, Nec praeteriit Dio Cassius, scribens Neronem amitae Domitiae veneno sublatae
bona possessionesque, quae Bajis , & ad mare Ravennas habebat, invasisse. Ceterum erga matrem, atque suos magis
pius Alexander Seuerus Imp. suit. Nam ut apud alium Lampridium legimus, praeter ea quae Romae in honorem matris Juliae Mammὲae construxerat aedificia: palatium etiam magnificenti silinum cum stagno, quod Mammeae ενα-- vocavit, ex striixit. Sic & alia ibidem opera magnifica, in s AEGtia honorem affinium sitorum , & stagna stupenda, admisso σ-- mari,ssecit. Ut opinatur Ferrans Losredus, Marchio Tr vicinus, juxta Bajas illud Mammeae Palatium fuit. Atque δε ibidem sub monte apud sudatorium , & calidos fontes villa
C. Pisonis: ad quam Nero Imp. eius amoenitate captus creta πω.bro ventitabat, balneaque dc epulas inibat, omissis excubiis, & fortunae suae mole: quemadmodum ait Tacitus a
natium XU. In eadem autumant,& haud vero dissimile est, ipsiim epulis in multam noctem protrares illusisse matri Agrippinae invitatae ad Qujnquatrium sblemnia, cum inde navigio repetentem nocte Baulos villam suam, naufragio per insidias praeparato perdere vellet: sicut Suetonius & T
ritus pulchre doctis Jam vero prunos etia illos principes.
485쪽
3 o HERCULE sad quos fortuna populi Romani publicas opes transtulit αMarium, Caesarem, atque Pompeium Magnum Anneius Seneca docet epistola III. ad Lucilium villas suas in regione Baiana summis montium jugis imposui isse, potiusque castra eas fuisse, quam villas. Vidcbatur enim, inquit, hoc magis militare ex edito speculari longe lateq: subjecta. De Marii villa siumragatur idem fere Plinius libro XVIII. cap. VI. Posuit, inquit, in Misenesi villam C. Marius sopites, consul. sed peritia calfiametandi: sicut comparatos et ceteros, etiam Sulla Felix caecos suisse diceret. Hanc a Lucullo posseL, Ain, dc ampliatam suiste diximus , de Miseno proximam, qua classis portum spectat. C. Caelaris autem dictatoris . villa supra Bajas in monte fuit, quod ex Taciti verbis collugimus, qui XIV. annalium scribit Agrippinam occiso Nerone tandem demesticorum cura levem accepisse tumulum, viam Mi leni propter, & villam Caesaris dictatoris, quae seb-jectos sinus editissima prospectabat. Et visiuntur adhue ejus insignia fundamenta supra templum Veneris, cujus
ruinae situm Vetus nomen adhuc retinent. Mauni Pompeii - villam locant in monte tertio inter Avernum & vicinum sudatorium Tritulinum: aiuntque restare cognominis v
stigia in loco, & repertam ibidem olim esse Pona pejb-M ni statuam. At M. Ciceronis ubi fuerit villa scriptis eius, immortalis, quam velut Musarum suarum si dem saepsus laudat: nobis veluti digito demonstrat Plinius libro xxxi. cap. ij. occurrisse videlicet illam ab Averno lacu Puteolos tendentibus litori impositam , celebratam que porticu Mnemore: cujus ob caussam Athenarum ab exemplo voc verat Academiam : ibidem compositis ejusdem nominis voluinnibus hanc illustrans excitarat in illa tibi monumen tum quoque, tanquam in toto terrarum orbe non hoc se
eisset. Admodum sibi in delitiis locum illum fuisse, ad Attia cum suum scribens, frequenter indicat. Nam singulis fere epistolis libri primi commendat eidem, qui tum Athenis 5e
in Graecia versabatur, villarum siuarum ornamenta, a que
imprimis Academiae qua inCumano tu excolebat de instruebat cum gymnasio,nemore, xysto,porticu atq; bibliotheca. Nec defuit Atticus, ipsi naves Plenas omnium elegantiarum mittens utpote signa,statuas,ac hermas omnis generis, quae tam huic qui in Tusculanae videbantur convenire : in
486쪽
PRO DICI Us. 3 squibus villis cum sitio Tullio Pomponius Atticus lapissime
familiariter at q; frarone manebat. Probat itaque in distis epistolis Pomponii sui curam diligentem Tullius, laudatque missa signa Megarica, & Hermas: imprimisque Hem
meractas, arque Pentelicianos Hermas ex Attico marmore cum capitibus aeneis. Item Hermathenam, ornamcntum,
inquit. Academiae proprium meae: quod Jc Hermas commune omnium villarum , & Minerva singulare ejus esset gymnasii tui. Hate in d .ctis ad Atticum epistolis explicatius invenies lector. Cu:n vero in hac villa lacelleret literarium otium ab urbe republica ita: tionibus perturbata secedens Cicero; maximi ci, itatis principes ad ipsum excurrere, visitandi ejus, atquc consultandi carisia Cepius solent. Fuit ibi
C. Caesar ipse jam victor belli c:vilis : fuit C. Octavius successor ejus qui postea Augustus, priusquam invaderet
Imperium: fuerunt alii plures qui tum temporis erant pra cipui in republica, quemadmodum ex illi is epistolis colligimus. Polt ejus vero proscriptionem at ue caedem, posse dit villam C. Antistius Uetus, qui legatus Caesaris partes jus bello civili sequutus fuerat. Tum in prima villae parte, non diu post Ciceronis obitum, ut Plinius loco supra citatoteliatur, si ruperunt calidi sontes oculis ac visui perquam salubres, quos Tullius Laurea Ciceronis libertus a Phoebi coarona poetica cognomen habens insigni celebravit epigrammate, quod dignum Plinius judica it, de aquarum miraculis scribens, ut operi sitio inseret et. Cecinit etenim poeta perapposite, villam ipsam sontes istos honori Ciceronis sui dedisse, nimirum, Ut suomam totum legitiar se ne per orbem,
Cum non alia reperiantur inter Avernum ac Puteolos,rcum litus aedificia antiqua quam in loco, qui nunc Si dium appellatur , Ciceronianae a porticus forsan longituridine, cujus ruinae visuntur, ac dimetiri adhuc possunt : do. Etis verisimile videtur, eo loci sitam sua illi Ciceronis villam. Nam arru iuxta, neo non habitationum ruinae atque fundamenta discernuntur adhuc. Verum haec nunc procul
satis a litore distita sunt. Quod non mirum. Nam recessii A a a inde
487쪽
inde mare terraemotibus subinde, ac temporum intemtis mutans lecturn suum; atque multis indicias palam est, eo quodam pervenisse itaque tum quidem folla vel euripo tam contigua marinis triadis Ivit villa,uti Tullius P caenaculo suo manu pascere pisces, &harno capere poster. In eadem villa ma-- Hadrianum Imperatorem apud Bajas mortuum sepulchro Io. ρο- temporario condidit Antoninus Pius successor , ut Spata. δα νώ. tianus auctor est: quo colligere est, tum quoque Cic ronis villam appellaram fuisse. Fontium aquae calidae, quas Plinius Ciceronias vocat, in vicino prato visitntur in crypta subteiranea ad rupis radicem: quae mirificae stini naturae Scvirtutis. Nam interd.u fons serviet,sic item noctu cum L, ω-- nae exortu occasuque, non secus ac maris fluxus atque r
fluxus, calidam ac fumantem aquam in balnei lacum irri mittit: qui cima repletus exundat, pars aquae rivulo qumpam defluit in mare; pars ad 1 ontem suum revertitur. VO.cat vulgus Ciceronianum balneum , medici vero pratente vel Tritulinum a loco: quod praedicant rheumata capitis, atque oculorum vitia detergere , corpus ab humoribus pigris expur are, & podagram sanare pituitam ac hydropi- sin educere, musculos ac nervos emollire. Sed haec de Ciceronis illa celebri villa satis. Nam quae supra cryptam in eadem rupe, dc circum Avernum in eadem regi one sunt balnea & hypocausta varii generis atque multiplicis virtutis, a Leandro di aliis abunde describuntur. A Ciceronis hoe Cumano p dio vel Λcademia non adeo procul dissitam
M. VArro- fuisse Romanorum doctissimi M. Terentii Varronis villam, mis MAEAE. ex Academicarum quaestionum exordio colligimus: sed is Ser δειμα- cus ubi fuerit, ignoratur. Servilii Variae villam Seneca ad
vilis. Lucilium epistia LVI. ostendit suis Ie ad litus inter Cumas
et Avernum lacum: cujus magnificentiam antiquae nrincetiam indicant ruinae. Speluncas habebat laxo atrio magni opeiis, inquit, duas: quarum altera stilem nunquam recipi bat, altera toto die in occidentem usque tenebat. Rivus piscibus alendis sufficiens euripi in modum prata dividebat, sartim uianam, partim in Acherusium lacum defluens. Ini ac villa Servilius ille praetorius acclives, Romam fugiens
consenuiti captans ocium atque secessum: &ob hoc unum, felix habebatur, quo Tempore Tiberii Caesaris crudelitate plures adiligerentur in urbe procae.. tu etenim exclama bae
488쪽
homines , O Vatia solus scis vivere : eo quod in villa sita latitans,se de periculo subduceret. sed hactenus de Bajanis
veterum principum villis celebribus. Ceterum thermas, sudatoria, hypocausta , calidorumque fontium miracula ab aliis abunde descripta praetereo. Nimis enim longum csset, Omnia hic percurrere: imino describere exactius quid ubique fuerit nunc qaidem impossibile est. Nam maiorum
barbaries, bellicae frequentes cladcs , atque terraemotuum impetus crebri totam illam politis limam regionis faciem mutarunt in ruinas deformes,quq vix dii cerni nunc possunt. Bajarum antiquissimarum pulcherrima standamenta cum plateis silicatis nunc demersa pelago visuntur in undis. Op- pidi vix ullae in continenti reliquiae, balneorum atque thc marum cavemae, & aedificia vetusta, & admirandi operis existant circum quaque in vicinis montium clivis, & radicibus. Interim multae 1 fluctuiae in cineribus inccndiorum sepult- iacent, naultae Vastis terrae motuum voraginibus abibrptae sunt. Portus Bajani veteres pilas ex cocto latere maximas Port- Puteolanae molis instar 1umptibus immensis factas inter fluctus scopulorum extantes forma videmus: sicut dcclaustrorum moles ac fundamenta, quae quondam piscosos Lucrinum Avernumque lacus adversiis aperti maris tempestates muniebant: Λb Hercule primum aggerem jactam ferunt longitudine stadiorum octo, latitudine, qua duo vehicula commeare poterant, ut Strabo testatur: cum, ut dixi, Geryonis boves traducere vellet. Grata posteritas illum ad Baulos propterea templo rotundo coluit, cujus adhuc ostenduntur reliquiae. Portum Vero Bajanum atque Lucrini Avernique lacuum claustra tempestatibus. dissoluta restaurasse C. Julium Caesarem , colligimus cx Maronis Geora C. Caserigi cis & ejus commenratore Servio: quibus sustragari & Suetonius videtur scribens , portum Julum apud Bajas Augis uni perfecisse, cum immisso in Lucrinum dc Avernum riserini eslacum .mari, stationem classi pararet. scd quo, inquies, in magistratu haec Iulius Caesar Lucrino & Averno claustra posivit Z Atqui in primo, ni fallor, consulatu: cum opti. anatum consensu futuris Cisari & Bibulo consulibus provinciae minimi negotii, id est, silvae callesque decernerentur a senatu, ut idem Suetonius invita Iulii tradit. Asenatu naimque Publicanis orantibus, ne ibi dem vectigalia deteriora
489쪽
ferent, eo Caesarem missum fuisse uti provideret, servius commentator indicat ;& proinde opus id Iuli uin appella
uba qua flonro uete Ionint .nda res se , Drr henu Orem --tumr astus Αὐernis. Jam vero Lucrini & Averni spacia magna mons novus occupat, ex imis terrarum pene ratibus excitus anno salutis nostrae cIo D X XX UIII. in fine mensis Septem bris,cum fere biennio totus ille regionis tractus crebris terraemotibus fuisset concusius. Tum autem III. Kal. Octobris una nocte inter Gauri radices & mare juxta dictos lacus mons ille stamet erexit in altitudinem mille amplius passuum, & maris fluctus cum litore toto per passiis fere CC. submovit. Triis pergulanum vicum peramplum cum celeberrimis balneis penitus absorbuit, & lacus duos Lucrinum Avernumque vicinos magna ex parte saxis , cineribus & terra complovit. Quaterna pasIuum milia nunc radicum sitarum ambitu coni plectitur. QMantum igitur Veterum monumentorum sub se sepelierit, haud facile dixeris. Crater m ejus cacumine circularis, per quem flammas emctav t, late per diametrum pater pasIibus circiter qiunquaginta, clivosequed scendens in arctum adhuc lcmporis in fundo sumantes atq; calidas aquas continere dicitur. Clim in hisce rebus per
lustrandis Carulus princeps ad noctem usque se fati gasse, sequenti hinc die post matutina sacra sumpto raptim jentaculo pro isequitur inceptum iter, atque ossiciosium illum comitatum Neapolitanum gratiis actis dinusit. Tum illi per viam monstrantur a Corona Pighio lacus Avernus Homeri, Maronis, aliorumque celebrium poetarum carminibus illustius, & a Strabano , pluribusque diligenter descriptus propter Saturnia veterum somnia atque superstiuone
quibus persuasum fuit, quod illic Noctes atat, dias pater atri lanatae Ditis. Aceessum videlicet ad inferos ibidem fuisse,evocari manes
490쪽
humana eede, dirisque faci ificiis solere, nec non antiquissimos accolas Cimmerios sacerdotes oracula petentes adit nas inde per specus subterraneos ad Plutonem duxisse. vulgoque nunc etiam perii rasum est, per vicini montis viscera, quem idcirco Sibullae vocant, aditum patere ad Cumanae Sibulla: peuetralia iubterranea, in quibus operatam lacris, oraculaque dedisi. serunt. quae Leander Albertus in Italia S Mn. . sua non minus diligenter, quam eleganter descripsit. Haeret adhuc opinio nunc temporis apud Campanos atque vulgus imperitum, ab Avcino vel inferis istac Christum
Servatorem nostrum, morte per mortem domita, retulisse spolia optima; sanctorumq; patrum an as ex infici nis carisceribus extractas per montem Averno. & novo monti vicinum traduxisse, qui propterea Christi mons nunc etiam ain s bH pellatur. Suffragantur huic opinioni veteres item poetae qui- dam,de balneis Puteolanis icribentes, ut Alcadmus :IS 3 locuου, epetu quo port- Christ- Αλrm.
Est locus australis, quo floriam Christin Averni et i, is e vit mortA- ιnde Dos. Quinetiam creditum fuit, ob propinquas circumquaq; ser vensium aquarum sicaturigines, lacum istum ex aquis Stygiis,vel infernis Acherontis fluvii venis ortum habere situm, ideoqile vocari quoque paludem Acherusiana. Nec ab eadem opinione Maro poeta discrepare videtur canens :Aehem Aρη asisa.do his inferna sanna regis Dicitarunebro paων Acherone refuse. Sed hanc auxere vanam credulitatem tam locorum condi tio, quam naturae rara miracula vulgo stupenda: quod ab. ruptis fere montibus cinctus in profunda valle lacus olim silvarum densitate tenebrosus, horridus, di incultus Roccsitan vix adru.tteret, ventisque difficulter pervius tetros