Domitii Ulpiani fragmenta libri singularis regularum, et incerti auctoris collatio legum Mosaicarum et Romanarum, quibus notas adjecit Joannes Cannegieter, ... accedunt ejusdem disquisitio de notis, et siglis veterum, et observationum miscellanearum

발행: 1774년

분량: 552페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

sor Jo ANNIS CANNEGI ET ERI

Brene manno, Sch Narizio, aliisque. Conser Schulting. ad Ple. D. Num. I 3. et Cel. Rucher. in Praef., adde Stechium in Praef. Vindicationum, in Thil Pur. Otton. Tom. I. p. Soι. Cl. Wieling in Praefat. Lect. Iur. Cis. et Ecohard. in Herm. 63. sqq. Demonstrasse mihi in praesinti susticit, volumen illud Amalphitanum notas haud paucas continere, intelligo quaecunque litte.

rarum compendia, quo de quam manifestissime constat Ex testimonio eorum.

quibus copia ejus facta fuit . qui ipsi multas in eo si glas dissimulare non sulti.

nuerunt. Consule Bren annum Lib. 2. Cap. 3.

Ostendimus . ni fallor, ac quam luculentissime probavimus, si glis olim vulgatissimas fuisse. Varium earum usum, si pertinaciter dubites, demonstrat Valerius Probus in Prooemio. Demonstravimus deinde, I uriscon sul iis praesertim proprias quasi ae solennes cas suisse. Vidimus denique, ac certo constat, nullos, aut saltem paucissimos, ad nos transiriissos esse juris commentarios, qui non antiquissimum illum scribendi morem repraesentant, ac certisti. mis argumentis indicant. plurima exinde vitia atque errores prosiluisse. Sum. mo itaque jure secit Brenemannus, qui libro suo Fontes mendorum inseripto hoc prae caeteris caput constituit: de scribendi compendiis et monogrammasibus. VicLG.C. Gebauer in Narratione de II. Bren manno Latius hane omnem materiam

persecuti sunt plurimL Adjunge sis iis, quos in praecedentibus nominavi, Virum Eximium, Curiae patriae quondam Cancellarium, Lib. Leoninum is

Emendat. m. 4. Cap. Ig., quo loco vada, quae veteribus in usu fuere, notarum genera multis percenset, nec non Forster. in Obf. in Thes Fur. Otton.

Tom. a. p. 924. et Fomer. Rer. 2M1id. Lib. 3. cap. a R. Conser. Obs. Misceli. Amstet. Vol. 3. p. I 29.. nec non Epist. Vir. Ill. Vol. I. p. 7. Adde C. A. Heumann. in cinis. Reip. liit. Cap. 3. Num. Io. R. et D. G. Mor-hos. in 'hbist. Tom. 1. Lib. 4. Cap. 2. Num. 3. R. atque in primis Eruditissimi Ecisardi Hermen. Fur. p. 34. IN. Ex professo hanc rem pertracta runt Ioannes Baptista Porta in Iibro de Oeculiis litterarum notis, et Io. Nico lai de Sulis Veterum, nec non H. Hugo de prima scribendi origine. cui adjunge commentarios amplissimos Viri Cel. C. H. TroiZ. Cap. 18. R., ae praesertim Sertorius Ursatus in libro de Notis Romanorum, quem Thesauro suo Antiq. Rom. inseruit Graevius Tom XL omnium ladustriam vicit, tam veterum, quam recentiorum scriptorum, Io. Lud. Waltherus, qui notas a que abbreviationes syllabarum et vocum, quaecunque in diplomatibus et codicibus vetustioribus apparent, a saeculo inde VIII. ad XUI. usque, im-pmbo labore, instituto utilissimo ac laudabili, curaque singulari collectas e pilauit in Ierico diplomatico, cui egregio operi praelationem praemisi Io. Henr. Jungius, qua notarum originem. antiquitatem, et frequentam, itemque Errorum inde enatorum copiam innumeram, denique studii hujus summam utilitatem, auctores tandem, qui artem hanc tradiderunt, ubere proposuit, atque egregie demonstravit. Postremo Dan. Eberh. Barinsius in claui Diplo. mattea specimina dedit scripturarum veterum, alphabeta nimirum varia, medii aevi compendia seribendi, notariorum antiquorum signa perplura, aliaque , addidit quoque bibliothecam scriptorum rei diplomaticae. His in duo-

312쪽

bus operibiis quidquid ad artem notariam pertinet eruditissime deprehendes elaboratum, ac fere omni parte absolutum. De Graecorum notis singulari libello pertractavit Εd. Corsinus. Haec cum ita sint, uti sunt certe verissima, dubitari neutiquam potest. utilissimam ac laudandam operam praestare jurisprudentiae illos, qui notarum ope juris locos corruptos rellituere allaborant: siquidem in omni arte critica nulla est probabilior, ac dixerim poene certior emendandi via, quam per si-

glarum explanationem.

Quod tamen in negotiis quibuscunque reliquis usu venit, in his inprimis

modus in rebus, sunt certi deniqua Mer, Hira curaque nequit confisere renum. Jure itaque et merito suo vapulant isti, qui temere in his progressi, ex suo ingenio fingunt notas ipsis fortasse Romanis incognitas: quorum perversos mores increpat Wieling l. c. et Ampl. Bynhersit. Lib. I. OU. Cap. 23. , et alibi. Quis autem modus in hac re sit adhibendus, investigavit Cl. Best de Rat. Emend. Leg. Cap. I. Num. g. Magis se probant mihi quidem . quae de e dem adnotavit Ictus Egregius H. Noordherk in Obf. me. Obf. i. Primum uirit Vir Consilitissimus, ut sigiae, quibus lectioni corruptae mederi cupimus, re vera in usu fuerint antiquis: dein probabilem errandi causam adeste postulat. Conser Eundem in Disquisi. de Lege Pere. p. 29. , et in Ob Cap. 3. Adde Ech hardum L e. p. o. R. et Summum Bynkersh. l. c., qui ipse ma Timo is arte critica praesidio esse agnoscit notas a Valerio Probo et Magno.

ne traditas.

Sod si quid valeant in his exempla Virorum praeclarorum, quae sane

me valent quamplurimum, haud exiguum ponderis accedere huic perinlas explicandi methiao existimandum est exinde, quod praecima Iurisprudentiae laude conspicui scientiae nostrae Antistites nane correctionis artem primo Ioeo habendam esse suerunt arbitrati, suoque exemplo demonstraverunt, quantum eo nomine ius Romanum debeat illis, qui via hae simoetore ac certiore progressi masculam juris doctrinae operam praestiterunt: Triumviros designo, ne plures commemorem, quibus si parcs, majores certe nulla viderunt saecular CUI cIos dico, SCuuLTINGIos, et NooDrios, quorum

summa in .juris disciplinam merita, quotquot sunt aequi Themissis alumni, grato ore praedicant. Plurima nie illic sparsimus exempla: neque tamen adeo exhausta nostra ponus, ut loco hoc commodissimo addere non liceat capita nonnulla iuris anti- ut, quae corruptissima visa unicuique, notarum remedio adhibito, sanariacile posse videantur. I. Modestinus in L. 26. I,D. de Pignor. et Hyp. Pater inquit Sejoman. cipato stis facile persuast, ut, quia musuam quantitatem accipere ι a Septicio cre-ἐuore, c irograptam perscriberet sua manu silur ejus , quod ipse impeditur Upς

313쪽

scribere, sub commemoratione domus ad Ilium pertinentis pignori dandae; Quane. hatur an Sebs inter caetera bana etiam hanc domum jure optima possis e possit, cum patris Ie hereditate abistinuerit: nec NET UiRI ex hoc sis, quod mandat te patre manu sua perscripsi in trumentum cbirographi, cum neque consensim suum a commodaverat patri, aut Iigno suo. aut alia scriptura. Modestinus respondit: eum sua manu pignori domum suam fututam Sejus scripserat, consensim ei obligationid disse manifestum est. Materiam tractari vides elegantistimam, eam, quae maximo quotidie in foro usui esse possit: dignissima itaque res, ut de verbis in integrum restituendis laboremus. Qiiae justa causa moverit alios, ut ejurabesse voluerint, aut loco illius Sejur substitui maluerint, non video, siquidem vel primo obtutu apparet illico, quoad hanc vocem, rectissimam esse lectio

nem Florentinam. Aterviri autem vocabulum stare non posse, nullus temere dubitet. Cl. Best p. 277. emendat me tueri. Seioppius de Art. Crit. p. 68. per geminationem rcponit me rutum iri, quo eodem modo rescribendum conjecit

Scaliger ad Catuli Epigr. 77. Augustinus metuiri explicat metui. Haloander corrigit nec metuere debeat. Aliis alia placuerunt. Vide Cl. Ducker. in opus. de Lat. Vet. Dor. p. 436. Scriptum suisse puto ML. LIERI, hoc est, mani. festum fieri: constat enim ex Magno ne, Diacono, aliisque, litteris illis manifestum vocem exaratam olim suisse. Ille, qui .quaesiverat, id est, qui Modestinum consuluerat, nee manifestum fieri dicebat ex eo solo ete. De infinitivo ejusmodi monui alibi. Modestinum respondisse ait Tribonianus, manifestum esse, eonsensum dedisse Seium. II. Deposui apud te rem meam : tu tergiversatus depositum restituere detrectas, antequam certam pecuniae summam tibi exsolvam : ego , ut rem recipiam, tibi solvo: actio mihi competit depositi adversus te ad restitutionem datae pecuniae. L. final. D. Deposui. Conceditur etiam mi. hi condictio ob turpem vel injustam causam. Item , inquit Ulpianus , si tibi dedero, ut rem mihi reddas depositam apud te, vel ut instrumentum mihi revideres, in L. 2. l. I. D. de Condia. ob turp. vel injus. caus, supple ex L. r. f. sn. eod. repeti tales. Cl. Bestius quasi spuria ejicienda censet verba mibi redderes, conjunctimque legi vult velut, quapropter vapulat a Cel. Rucheroin Obseruat. Cap. 4., qui substituit velut ur. Malim equidem vel ut instru. mentum m. inibi redderer, hcc est infrumentum meam. Ita M. N. significare meo nomine , auctor est Valerius Probus. Infrumentum est omne, quo res instruitur. a re itaque haud absurde distinguitur. III. Excidit, opinor. vocula in verbis Pomponii in L. 2. I. 44. D. de Orig.

Pur. Ostius .... libros de jure civili plurimos . et qui omnem partem OPERI srux DARENT, reliquit. Bynkershoech in indis. Var. Argum. p. 78. sic expli. cat : qui nullam partem operis, juris puta civilis , intactam reliquerunt. Praeferam legi: Operis utriusque enodarent, accipe publicum et privatum, quomodo idem Ictus in I. 46. eod. Tubero complures utriusque operis libros reliquit. Quibus figlis exarata suerit utriusque vocabulum exponit Walther. in Lericop. 29 et 3O.

Idem Ictus in L. 8. I. a. Pignor. Ach. Si inquit ita scriptum sit: squa

314쪽

pecunia sua die soluta non eris. Iratim competiι ei pacti contentio. Hoe vulti 'omponius: statim commisi i est causa, et competit ei, qui pignus accepit, jus vendendi pignoris, sive competit actio ex pacto, ad id, ut ex te. se et conditione contractus veneat pignus. Pluribus sensum legis exposuit. v an de Water in obf. Lib. 2. Cap. I9, qui sic emendandum censet: competit ex pactione venditio, vel vi pacti venditio. Malim: eo etit ei pacti conventi M. id est, actio, qtio modo pacti condenti exceptionem dixit c us in L. 3o. I. I. D. de Pactis, nisi praeseras: pacti conventi jur. IV. Quod si I itius Sejo pecuniam suam mutuam dederit meo nomine, mea voluntate, mihi adquiri obligationem respondit Ulpianus in L. u. 8. D. de reb. cred. , hoc es , Sejus exinde mihi obligatur: rationem addit Ictus:

cum qUtidie. credituri pecuniam mutvam, ab alio poscamus, ut nosro nomine creditor ME Us ET futuro debitori nostro. Ferri non posse verba meus es unusquis.

que perspicit. Quo pacto emendare alii allaborarint lectionem corruptam, ostendit Egregius Auctor Obs. r. ου p. 87. . qui ipse haud sanequam inepte reponit mutuιι. Quid si levissima mutatione rescribamus ineus is p aut, si hoc malis , meus eet, quod, Magnone teste, designat, meus esset. Dativus casias. quo utitur Ictus, est is, uti appellant Grammaticorum filii, dativus commodi, quo de loquendi usu, Graecis juxta ac Romanis vulgatissimo, vibde, quae notavit Cl. O. Arnigenius ad Caton. Lib. I. Di t. 37. Sie interpreistor: quoniam quotidie solet accidere, ut nummos mutuos dare cupientes amico, ipsi pecunia numerata destituti, rogemus alium, ut is nostro nomine amico credat, atque ita fiat, ut creditor me sibi obliget mandati nomine, sive, ut ait Ulpianus, ut creditor meus esset, hoc est, ut censeatur quali mihi ipsi credidisse, ita ut is me quoque propter debitum illud convenire postit. quandoquidem dedit is mea voluntate, non quidem mihi, sed in ustam ejus , qui a me pecuniam poposcit, sui propterea ex facto creditoris illius meus futurus est debitor, quia non suo, sed meo nomine dedit creditor. V. Corpus Florentinum sic exhibet Ccli verba in L. 3. D. Fum. Erci .: Licet libera potesas EssE maneat creditoribus cum Iingulis experiundi. Uncinu. lis in elusit vocem O Taurelius, ut, suspectam eam sibi esse, indicaret. Cl. Best p. 174. substituit est ei. Restituas facili negotio lectionem veram, credo, si ita lcgas: licet libera potesas ex edicto maneat. Scriptum suisse cori, cio EE. Notam illam esse exponunt, qui de sigiis scripserunt, sed et, eandem pro ex edicto positam fuisse, scribit Diaconus. V l. Male quoque interpretatos, puto, librarios ejusdem Caii script tiram in

L. I. D. de Orig. Iur. qui ita exilibent: Facturus legum vetustarum interpretationem, nece Oario Pstius ab Urbis initiis repetendum existimavi. Pro prius, primis, pro repetendum , repetendam reddit schroder in Obf. p. 67. Loco του prius notam dedisse credo C um . quae principium significat, quam non iu-telligentes scribae exposuerunt prius. Quibus litteris vox ea notata fuerit olim, demonstravit Walther. in Lexi p. 274. 28o et 281. VI l. Misere depravatus Marcelli locus in L. et 8. D. de mortis caus donat. IAvunculo suo debitori mortis causa donaturus quae debebat, ita serjst: tabulae vet

315쪽

so6 IOANNIS CANNEGI ET ERI

chirtarapbum Tor, tibistingue sunt, inanes esse, neque eum sestere debere: quaero, an, heredes si pecuniam ab avunculo defuncti petant, exceptione doli mali tueri se possis r. Conjecturas aliorum proposuerunt Auctor OU. Iur. Od. p. im , I losman in Meletem. ad D. b. I., et citharinus in Obf. et Conjest. Lib. . Cap 4 i. Sie relli tuo: tabulas uel chirograpta M. thii t , ubicunque sunt, inanes esse, hoc est, uui thii volo. Ductus omnes litterarum probe observatos esse, tute per sp eis. Thii vocem ignorantes librarii monstrum lectionis dederunt. M pro mei positum, Probus docet. U pro volo scriptum olim, tradit Diaconus. Petit pro possint restituendum csse, manifestant totius legis verba et contextus. Viis. Ulpiani haec in L. 7. D. fam. ercisc. sui pecta admodum videntur: Si hi res unus. cum sub conditione adjectum coheredem, aut apud hostes A DIEcTUR Lo haberet, dixerit se heredem esse. Rectius ita exhibet editio, quae apud Hugonem a Porta prodiit: apud hostes addictum coheredem haberet. Facillime sane confundi potuisse, probabile est, verba addictus et eo magis, quia ad. jectas vox proxime praecesserat, pro eo autem scriptum fortasse suit coh. , ut

designaret vocem mox antecedentem coheredem, nisi malueris eu pro eum, scilicet coheredem. Quod vero dixi de permutatione verborum addictus et adjectus, nolim equidem referri in hanc classem L. 39, et 46. D. de Zιdic., in quibus perperam nonnulli pro eo, quod Frirentiae est, addicitur, et addictus, invitis libris melioribus obtrudunt Djicitur et adiectus. Addicere judicem est, judicem dare, qui de re cognoscat, et sententiam serat: notissimum autem ex L. I 2. l. 2. D. eod. judicem dari posia, non eum, qui perpetuo furore tenetur, sed qui ad tempus furit. IX. Teganter Paulus , in L. et 2. Ir. D. Mandati, sicut autem , inquit, libe om est mandarum mn suscipere, ita susceptum consummari oportet, nis renunti

rum βι: renuntiari autem ita potes, ut integrum jus mandatori reseruetur vel per se. vel per alium eandem rem commode explicandi, aut si redundet in eum capris, qui suscepit mandatum. Conser de eodem L. 27. . a. d. t. Captionem accipe clamnum ex susceptione captiosa ae fraudulenta estum. Sunt qui substituunt: avis non. Exstitisse puto: aut vel potius at s y, quod . Magnone teste, significat comta. Si vero contra res amplius non est integra, damnum resarciet is, qui mandatum suscepit, nee in tempore renuntiavit. Librarius nintam sibi incognitam omisit. X. Scaevolae scripturam in L. 6 r. I. I. D. Locati ita repraesentat Codex Florentinus: uuaesitum est, an vecturas, quas convenit, ae conductore secundum Iocationem exigere Navis posit. Cujacius reponit nausa. Verba trata sponunt alii. Commode, puto, restitues sensum, forte et lectionem antiquam, si, geminata una litterula rescribas: navis p. possit. P praefectum notare, Magno probat, idem praefectum allegat. Absorpsit litteram vox msst.

XI. Varie tentata Pomponii verba in L. 2o. D. de Eviction.: Fundum meum cligavi: deinde ali cnavi tibi, vi eo nomine non obligaveris: si eum postea abs te emam . et fatis pro euictione mihi des, excipiendam cautione, quod pro me obliga. rus sit: quia etiam non excepto eo, agendo eo nomine contra re, doli mali eaeeptionenissim summoueri. Consule sis de aliorum librorum lectionibus, eo edturisque

316쪽

quo Eruditorum Ampl. Bynherahoech. OU. Lib. 3. Cap. Ir, et Iensium in p. ist. Casum legis hune statuo : Maevius fundum suum obligavit Titio, deinde alienavit eum Calo, hac conditione addita, ut hypothecae italius nomine non obligaretur emtor. Maevius postea eundem fundum redemit a Cajor emtori Maevio Caius satis dat pro evictione, cavetque de duispia. Titius evincit fundum sibi obligatum. Maevius duplam exigit a C o. Excipere potest Cajus, quod per ipsum Maevium fundus sit obligatus: nam. etiam si non excepisset Maevius, non obligatum iri Cajum ex causa hypoth cae, tamen doli exceptione summoveri posset Maevius contra C um agens ad praestandam evictionis duplam. Verba sic refingo: tibi ita aut si hoc mavis, Ih, quod ita exponit Magno: liceς negari non possit ita frequenter omitti in ut eo nomine non obligareris . . . excipiendum a cat tionario uti consiliarius, aliaque id genus plurima vocabula per compendium scripta , ita et eautionarias, puto, per notam suit exaratum) quod per me obligains β. . .

XII. Insanabilem sibi videri profiteri non erubescit Iensius p. 44s. legem

Io pr. D. quae in fraud. credit. Mederi tentavit Bestitis p. 262. , ausu, puto , non admodum felici. Ita Ulpianus: Ait Praeto 2 quae Lucius Titius fati. dandi eati Q. sciente te, in bonir, quibus de ea re agitur, fecit, ea illis, s es n mine, quo de agitur, actio ei ex edicto meo competere, siboe oportet, ei, s non plus quam annus est, eum de ea re, qua de agitur, experiundi potesas es, resti. tuas. Uccurrit hoc loco edicti pars, addenda ei, quod proposuit idem Iava in L. r. pr. eod. Possis itaque, si illud praeseras . reponere: ait p' Praetor. hoc est, ait ps Praetor, consule Magnonem. In .uentibus sic emendo :quae Lucius ... in honis, quibus de e. a. re expono ex aliqua re agitur, δε-cit, ea illis, qui aut Q. hoc est, quibus γ eo nomine, . . . actionern quod ipsum exhibent codices nonnulli, si erodimus Russardo ex edicto . . . oportet. etsi modo plus etc. Certum etenim eae ex I. penust. legis hujus Io. competere

actionem memoratam etiam post annum de eo, quod pervenit ad eum, ad versus quem actio movetur. Si quam cicatricem reliquam secerim, hundo. nabitur tamen, quod conclamato corpori qualicunque remedium adhi

buero

XlII. Interdictum Praetoris quod vi aut clam ita exhibet Ulpianus in L. r. pr. D. quod vi aut clam: Praetor ait: Quod vi, aut clam factum es, qua de re agitur . id, cum experiundi potestas es, resiluas. Desiderari hic anni mentioneis recte monuit Cl. Voorda in Elactis CV 4., ae propterea hiatum sic supplendum videri sibi significavit: id, β ndin plus quam annus es. cum experiundi etc.

Vide, num leviore correctione hoc modo mecum malis restituere ieetionem. depravatam: qua de re agitur. I. A, eum . . . Litterae exhibitae, Magnone auctore, intra annum designant, Ualario etiam teste A annum notat. XIV. Cum pecus in eo tine pascendum, aut sertim POLITORI damus. in commune quaerendis fructibus, societatem quoque subsistere docet Ulpianus in L. 32. g. a D. pro socio. Pro positori, quae vox huic loco ex convenit, Bynkerst.

in Obf. Lib. 3. Cap. 9. elegantissime substituit olitorie ne tamen pereat littera, Qq a prae-

317쪽

sos JOANNIS CANNEGI ET ZRI

praeseram ρ. , vel p. c. olitori. hoc est . pactst, vel pacto conuento olitori daMur. Ad stipii litur coriccturae nostrae Valerius Probus. XU. Obscuriora visa fuere Ialerisque Ulpiani verba in io. pr. D. de Condit. et Dem. Maculas, quae inquinaveram ca, eluere, legemque exp nere tentarunt Bynkers h. in OV. Lib. G. Cap. I 2., ct Ampli T. Rygerbos in V. Cap. io. Quid si ita corrigamus. atque interpretemury Haec conditis: FiLDE MEAE lego, curi Nurs EI GT, talis es, ut, qui tesatas est, impleri s himniori conditionem volueris , non satis egerit, quando: scriptum, credo, suit: S. egeriι: littera utrumque designat, satis, puta, et Icilicet: optari debuerat stanificatio posterior. Nubere tantummodo voluit tellator filiam suam, non sei licet id egit is, ut terminum temporis adjiceret, intra quem nubere eam

oporteret et ideo, et se viti testatore nupserit, pos resamentum fact- , impleta conditio videtur: praesertim cum conditio haec talis est, ut semel impleri debeat Sed enim non omnes conjunctiones implenι conditionem: puta enim, nondum nubilis aetatis in domum mariti deducta: non paruit talis conditioni: sset, s ei conjuncta si, cutis nuptiis ei interdictum fit, idem dicemus, non paruiue nempe filiam conditioni. An tamen nubenda posera, postquam iam solutum fuit matrimonium contra interdictum initum, aut si errore sorte comperto filia abstinuit, parere con

ditioni pUpt. quas non nupserit, hoc est, censeri pol si secundis nuptiis suis paruisse conditioni, eo colore, quasi, diremta priore conjunctione illicita. jam primum nupssse videatur, dubitari potes: et, s resator de primo nuptiali jugo sensi, puto defectam comitii me filiam, vel conditionem ratione habita juris

stricti: henigne tamen. puta, si aequitati attendatur, dicendum es, nondum lego non rum) impletam conditionem defectam, non desecisse, vel desectam esse conditionem eo casu, quae quippe reuera eae interpretatione haberi debet tum primum impleta: prior enim conjunctio, utpote injusta, nuptiae non sunt censendae, adeoque, cum legitime postea nupserit filia, tum demum

nupsisse intelligitur, ae per hoc impleta videri potest conditio.

XVI. Perperam exhi ur in L. a. a. D de his, Π ns. iones Vt, quoties is, qui

minit , acus eam δε mittere: semper enim debet addererer miles mittatur: sed et, I eum exauctoraverit, id est, iUgnia militaria detra. xerit, is TER infames e cit, licet non addidisset. ignominiae causa se eum exauct rasse. Rejiciendam esse voculam inter, censet Cl. Sebro der in Obs. p. i83. .erisi facillima, dubito num aeque probabili. vero, credo, similius videbitur inter pro interdum dedisse librarios, errore excusabili, siquidem voculas illas eadem olim nota perscriptas suisse, constat ex Valerio Probo Certum aurem apparet ex Sueton. in Octaviano Cap. 24. discinctos milites non semis per infames fuisse effectos, sed poenae genus hoc injunxisse aliquando Imperatores, ut, s quid peccassent milites, armis denudati per totum diem sta.

Tent ante Praetorium.

XUII. Sensu plane caret codicis Florentini lectio apud Papinianum in L. io. D. spars hered. pet: Nam, es negoriorum actio si ei, cujus nomine pirceptum

318쪽

6I, ei, cujus nomine restisai aequum est. Ineptissimas semidoctorum glossis,

temere ab aliis intextum receptas. rejiciendas esse. ac ridendas recte con sitit Best. p. 2o , qui reponit: et ei. coi ejus nomine. Malo: eum. qui ejus

homines. hoe est, fecit resilui aequum est. Castar legis elegantis imus . pro is lixior vero, quam ut hoc loco intcrseram brevitatis studiosissimus. Clara, nisi salior, ac perspicua evasura sunt cuncta, si, conjectura nostra admissa, ita exponas : nam . quamvis sciamus, actionem negotiorum gestorum comis petere ei. cujus nomine adita hereditas. ae perceptum quid fuit, neque denegandum insuper et hoc est, aequum esse, restitui atque indemnem praestari eum , qui egit quid nomine eius, cujus negotia gessit. XVIII. Idem Papinianus in L. 3t. 4. D. de Neg. ges: Libertor certam ρε- evniam accipere testator ad sumtum monumenti voluit: f quid amplius fuerit erua. ium, jussieto ηαοιiarum gestirum ab herede non recte petetur DE IURE FrDEicoH- Missi, cum voluntas Iinem erogationis fecerit. Quid significare voluerit fetus. in manifesto est : unice tenebras offundunt verba de jure sdsieooemiissi. Nihil extricant. qui substituunt de jure fideicommissorum. Ita emendant alii: nee ab herede recte petetur . nec de jure fideicommis. Summus etiam Criacius corrigit: nee u=asdeicommissi. Ampl. Van de Water in Olf Lib. I. cap. t S. τα de ju. νε eicommissi e textu eliminanda esse existimat, remedio uti subsidiario, ita non temere sane admittendo. Cel. D'Arn audi in C sed . Lib. 2. Cap. 7. l gendum arbitratur: adde jure meicommissi. Videamus, num notarum ope res

melius possit expediri. Constat ex Valerio Probo. F. C. significasse olim s-d commissum. idem quoque designasse faciendum curavit. Tade jure sdeicom. missi per istas seripta hoc modo: DE IR EC. Exaratum fuisse eonjicio P ΕΠ Q L C, hoc est, per eam, qui faciendum curavit, scilices monumentum. XIX. Medica manu indiget Paulus in L. io. D de hered. insit: Si alterius atque alterius fundi pro partibus suis heredes instituerit, purinde hahelitur, quasi non adjectis partibus heredes scripti essenι: nec enim facile sεD MeUitaterit Truri porsiones inveniuntur. Pro pretium alii exhibent praediorum, alii pre iurum. Catharino quid placuerit vide Thes Meerm. Tom. o. p. 398. Lo.

cum totum se sanandum existimo: nee enim facile fine edita dioersta ιe partium portiones inveniantur. S pro sne, ED pro edita positum: hinc edo pro aditio scriptum. Magno adfirmat. XX. Varia sunt remedia, quibus corruptam Tryphonini scripturam a u. vare studuerunt assurimi. Consule sis Cl. Urylios in Obf. yur. Ov. Cap. 8, et

Fratrem meum in Commentario ad Coll. Leg. Mos et Rom. pag. 22Ο. Ita exhibet liber Pisanus m L. s. D. de Fugitivis: Si in harenam fugitivur femur se dederit. ne iso quidem periculo diseriminis vitae tantum mi irruato, potestatem

domini euitare puerit: nam Diuus Pius refertast, omnimodo eos dominis suis reis dete . . . reddi ergo eos oportet. a ranspossitionis ope lectionem veram restituere tentavit Doctiss. Ρulman in civetaur. Dec., reponens: vitae Mi irrogato tantam. lnvisum mihi et suspectum visum semper fuisse, quidquid est transepositionum genus, profiteri equidem non erubesco. Periculum accipio tenta tionem: dehendit vox ab obsoleto perior, pro quo usi latius est experior. N

Qq 3 tissima

319쪽

sio IOANNIS CANNE GIEΤER I

tissima est voeabuli signifieatio ex eo, quod dicimus periculum facere. Fuit,

eum legerem: uitae tantu n. hoc est, tantum non Mi irrogato. Is enim qui in arenam se dat cum bestiis depugnaturus, sibi tentat sere irrogare discrimen vitae, quin certam qua si necem emit. Nec desuerunt tamen, quod mireris. qui, ne de servis dicam .. aut libertinis, ingenui, operas suas, ut cum be. stiis certarent, locaverunt, Vid. Hei nec . ad legem Iul. et Pop. Pup. Lib. a. Cap. io. Jam vero scriptum e stitissu opinor Iere, quod significat temere, idque perperam accepisse librarios pro TM. qua nota tonsum designare in o. ris erat. Irrogare mo rogare dictum puto: tralatitium est, composita saepis sine usurpari pro limplicibus: hoc modo exponenda esse arbitror Callistrati verba in L. a. D de termino moto: Quod β per ignorantiam, aut fortuito lapidos furati sunt, susscit eos verberibus Dec IDRRE, hoc est, tuerire: coercere dixit Ulpianus de eadem re disserens in Collat. Leg. AIU. et Rom. Tu. I a. in sne enisi malis interpretari bene caedere, quod rescribendum esse, censet Frater L c.

p. 78. Denique pro reddere, sue per geminationem legam: reddire se, sue, aut potius se per ellipsin sibintelligo.

XXI. Res eorum, qui sub tutela, vel cura sunt. sine decreto alienari non posse, manifestum est ex Titulo D. de reb. eor. , qui sub tui. Consultus Ulpianus , quid juris statuendum sit, s pupillus alienum fundum bina sis emtum p si .

deat. in L. s. f. I. D. ιit. cit. respondet: dicendiam putor ne hoc alienaro

tutores msse: ea enim, qua quas pupillaris vero disractus es, venditio valet. Prone reponendum nec, vel neque, aut potius non . nemo quisquam ambigat, aut

certe ita explicandum, siquidem eo sensu haud raro vox adhibetur. Certum autem, si quaeritur defundo alieno, a pupillo hona fide emto, alienari hunc a tui bribus non posse: quod enim attinet ad ejusmodi landum. eamve rem. quae ipsius tutoris suit, et quam tutor distraxit quasi pupillarem, valet eius

venditio. Ita interpretor ex sententia Graeeorum. Dubitant Dudici, quomodo explicari oporteat vocem vero. Sunt qui mutant vere . intelligunt alii vero pretio, per transpositionem nonnulli emendant enimvero: consille Cl. Wie ling in Leβ. Dr. Ciu. Lib. 2. Cap. p. Num. 7. Exponi Possit Hezio vero, non simulato, verus enim est sincerus. non adulterinus, opponiturque salso, sit. cato, spurio: quo modo teram puellam dixit Ovid. in Art. Ain. Lib. t. v. 6 a. intellige eam, quae sucis, aliisque artibus non mentitur aetatem minorem. Verus color voc. itur T rentio Euo. M. 2. Sc 3. ubi V. Donatum. Veri nati Properi. U . r. 7. SS. ubi V. Broucknusium. RXetv pla plura da. bit elegantioris, dum vivere , litteraturae S ator, orbis eruditi deeus atque ornamentum insgne , Petrus Burmannus ad Ovidi: d i. Neque tamen

obnitar quidquam, ii quia praeserat bona sis. lla id inultum inter se disse

re scripturam ii ter tum Uy', quo modo vero olim notatum fuisse. scribunt Magno et Valeri u , ab ilia BL. qualitor bona exaratum, iidem doceat, sciunt ae cons Ucnt, qui cogitant, nullas aeque litteras toties inter se per . mutata atque B et V. Berbicem pro crede in exstat in Collat L g. 3 U. et Rom. Tit. X l. f. vit., item lue in L. i. D. de in eis. Sunt autem v rveces arietes castra i , ca eo dicti, q. iod in iis vetia sit natara. Vide

320쪽

DISQUISITIO DE NOTIS. 3II

Bartolin. apud Grater. in Thes Crit. m. r. p. 7or. In Glossis Graeco I. tinis Servii Grammatici, quas exhibet Ant. Matthacus in Analict. ni. Arei Tom. 3. p. 663. est herbex, προ8ατον. Ibidem prollat: MMDor πeατης. herus. ἀληθης. hersum besis. bestor. bia. bidua. bictus. billa. bifus. hvlba. debotus. Eleganter autem quod in prima specie dictum fueras, de secunda repetitur, nam utrobique uilem requiri. XXII. Εdixit Praetor: Infamia notatur, . . . qui pro scis, tutela/, man , dati, depojisi, suo nomine, non contrario judicio, damasus erit. v. L. I. D. de his, qui not. i . . add. a. I. de poena tem . situ. Rationem hane reddit Uupianus in L o. vlt. D. d. tu: Conιrario judicio damnaιus non erit infamis . nec immerito, nam in contrariis non de persia agitur, sed de calculo, qui PEREIUDicio solet dirimi. Verarunt admodum interpretes verba legis fere judicio. Emendant alii indicio, alii fere interpretantur vix. Anonymus in GV Misceli. sel. ML I. p. 427. substituendum censet fere eo: sed et sic malim Iudisio eo, vel oc, id est, hoc. Nescio vero, an rei magis conveniat, aptiorque evadat verborum sensus, si pro fere rescribamus s. b. quae sisi ιonae exponit Magno. fidem bonam, ne de eo forte dubitet curiosior, inverso ordine

dixisse saepiuscule juris nostri auctores, notavit Britanius. In contrario judicio depositi. in litem non juratur, ait Ulpianus in L. s. D. Deposti: Non enim de De rupta agitur, sed de indemnitate ejus, qui depotum D cepit. Idem in

L. 29. D. de dolo malo, calculi ratione potius, quam inalescit, heredem conveni/i,

denique famosum non seri respondet. AXIlI. Iure proprio, inquit Ulpianus in L. ros. l. a. D. de Verb. Sign. familiam dicimus plures personas. quae sunt sub unius posestate, aut natura, aut jure subjectae, utputa patremfamilias, matremfamilias ete. Missas facio aliorum conjecturas, quas recensuit Vir Eruditissimus C. A. van Wachendor si in Dissertatione nridica pag. s. Legendum mihi videtur patrisfamilias. Errorem ortum credo ex nota, qua vox illa signari consuevit, qua de consule Magnonem, et Petrum Diaconum. Familia dicuntur personae plures, . veluti materfamilias, filiussamilias, nepotes, reliqui, quae subjectae sunt potestati unius, scilicet patrisfamilias, aut natura, id est, per generationem ex justis nuptiis, aut iure, ut puta adoptione. XXIV. Mendae vulgo subjacere vitientur Caji haec in Insit. Ub. I. Tit o.

. l. de iis, quae mutuo dantur)-damus, ut eorum flant, qui ea accipiunt, et ad nos statuto tempore reddantur. Crises aliorum

suppeditant commentarii ad i. c., quibus adde Eruditissimum Iuvenem I. I. Struchimeyeri in Animadu. Crit. p. 7s. Explicandum puto tempore apud nos, hoc est, inter nos statuto. R9 pro apud potum fuisse antiquitus, Ma gno testatur. Possis itaque pro ad substituere apud. Potius tamen nil quisquam mutem, cum notum sit, ad pro apud aliquando adhiberi, v. Britan. is l. 7S. contra apud pro ad usurpata seimus. Audi quaeso Isidorum Orig. Lib. t. Cap. 26. Apud , inquit, praepυdio per d scribitur, sic ut od, ut opta Praetorera: quoniam ueteres saepa vad pro ad in sumi, duabus ex iis me diis

SEARCH

MENU NAVIGATION