Chistophori Forstneri Austrii Ad libros sex priores Annalium C. Cornelii Taciti notæ poliicæ. Quibus pleraq. omnia, quæ reliquis quoq. Taciti libris continentur, suis quæque locis explicantur ... Adiuncta est in fine, eiusdem Oratio ..

41쪽

niq. hoc modo Molaci Scirifij, Maurorum Regis inprilio contra Sebastianum Lusitaniae Regem expirata tis,' Hie n. coneia T. Ii. de comunct. Fortuζ eum regno Amurathis Turcarum Imperatoris,m Caroli

Mansfeldii ad Strigoilium defuncti mors per aliquot

dies latuit. .

Primum fumus noui primipatusfuit, Posibumi Agrippa cades :) tyrannicae Politicae necessaria lex est, toller . omnes, qui meliori iure in occupato regno nituntur e qua de re paullo inferius dicam. Debuit igitur Tiberius,qui fraude,& nouercalibus artibus procurata adoptione in familiam Augusti irrepserat, uniuersum Augusti sanguinem c dibus & venenis persequi. Neque imperassese in qui aularum flagitijs,dc principii sceleribus instrumenta se praebent, nec ipsis, quibus infandum addixero ministerium , grati sunt. Grauiorumfacinorum ministri, guasi exprobrantes ad pici f- t. Tacit. x Iv. Munia. 9 Ita Anicetus, qui caede Agri pinae iusis Neronis patrauerat, leui post admissum scelus g ratia ,dein grauiore odio fuit. Tacit.x i v. ametat9 Inde turbς ex rapinis expilationibus ministrorum Ortae nulla ratione expeditius componi possunt, quam si istorum artifices scelerum, velut publicς victimqcae s meritistino assciantur supplicio,& in horum locum aIij,accepti populo, incorruptis I moribus substituantur. Fere enim fit, ut vix unquam Princeps, s pius ministrilia amici incusentur: se laesi ciues, more canum

lapidem,non iacientis manum mordeant. Et hoc commune bonorum,malorum l. Principum remedium est.

Nam Q illi quae se inscijs ab improbis gesta sunt, c de

42쪽

sontium expiant,& hi sua peccata, alienum crimen, a lienam inuidiam faciunt. Commodus Imperator seditionem plebis Cleaudri pessimi hominis stipplicio

compescuit. Dion. lib. I xxis. J Caesar Borgias crudeli stimus hominum, ut squiliae famam a se auerteret, RG mirum Orcum quo praecipuo tyrannidis insci timento usus fuerat , capite plati iussit. Tiberius scuitiae suae ministros,itperuertrabalys nolebat,itaporunq. satiatuso oblatis in eaniam operam recentibuAmeteres praegraues afflixit. Tacit. iv. Annal. Contra imprudenter Valentinianus Cςsar gregariorum etiam leuia Puniebat errata; praefectorum velo flagitia progredi linebat in maius;& ad querelas in eos motas, plerun obsurdestebat. Inde in Britannijs seditiones, in Africa clades, & in Illyrico vastitates emerserunt. miri Ammianum Marce

Ne arcana domus 2 omnia imperia, sua quibus innituntur fundamenta habent: certas, inquam, conditiones,& ad illas accommodatas leges regulasque , quarum obseruatione illorum stat salus: quas ideo arcanas , camus, nemini notas esse conuenit,nisi ipsis Principibus,& qui secreti Senatus pars sunt. Augustus, teste Tacito, & Suetonio, Tiberio imperij breuiariumVeliquit. Sanctissimus Hebr rum Rex David es filium Salomonem sibi successurum de ijs, quς ad regni sal tem maxime pertinercvisa sunt, monuit. Deniq. Caresus Quintus Imperator filio Philippo II. κ' hic Philippo III. secreta imperij administrandi mandata dederunt . Hςc arcana non esse vulganda, sapienter hic monet Crispus. Imperia regnaque fama stant : nec e re est, C , ho-

43쪽

hostes aut dubios amicos scire, quae nostrae vires , quς debilitas, quae consilia sint. Cleomenes Spartanus, ut asserit Plutarchus in illius vita, quod AEgyptij regni a cana perdidicisset, in illo regno iussu regiorum ministrorum occisus est. Apud Venetos nullum maius piaculum est, quam nimia cum Senatoribus, & his qui S natui a secretis sunt,familiaritas. Nolunt enim illi, & sapientissimo sane consilio P ab externis suae Reip. secreta explorari. Malunt haberi rustici, inhumani, contemptores, quam Reipublicae suet arcana vulgalia Neve minx Priscyatus reflueret, cuncta Setratum m

eando Ea imperandi conditio est, ut non aliter ratio constet,quam si praeter Principem nulli reddatur. T citus hic P Lex Princeps,qui animata lex est, iubeat, non disputent. Iussa,velut ex abdito coelorum nimia

na,Vereantur omnes: nec unde aut quare veniant, cu

riosi, nec profutura indagatione inquirant. Perit sufPrincipi Maiestas, re luitur Principatus vis, si factorurationem reddcre cogatur.

cuncta per consules inripiebat . tanquam iture Tepubl. De simulacris rerum publicarum dixi quςdam supra ad

verba. Eadem Magisiratuum morabula Exformidine,ne Germanicus o e. in merito Tiberio se midandus erat Germanicus.I. quod verus sanguis Augusti erat: ipse contra per uxoriu ambitum, & senili adoptione irrepserat. H. quod in eius manu tot legio nes, immensa sectorum auxilia. 111. quod minas eius

pud populum fauor . Omnia non sine ratione Tiberio

44쪽

tio suspeetanda. Nam nec securus esse potest Princeps, maxime quivi fraudeue occupauit alienum imperium, superstite priorum regum progenie: in illorum qui

armorum potentes sensimanu est, ut regnet Princeps, ut pereat. Illi vim imperij, illi neruos potestatis cum tenere secernunt, vix pares erunt stimulis sellicitantiabus integritatem suam, κ' quantum possint, si audere velint, superbe monentibus. Mens potentiae conscia ,& regij fastigij dulcedinem delibans, adulantium V

ta, cininum fortibus viris latus ad quid non impellent 3. Denique populi fauor indignatione replet Principem, aemulum ferre nescientem rindeq. multis exitio fuit incautus populi amor. Ofunestus muttii puta dirusquesuorexclamat Seneca: in Octauis & Tacitus , ca II. arat ) breues inquit,& infausti Populi Romani amores. Exemplum, praeter infinita, quae profana historia sudipeditat, quςque alibi recitamus, extat in S. Scripturis, de Dauide, quem, ex quo populo gratus esse coepit, μ'.les Rex perpetuo odioprosecutus es. Pos2it eum Saul, inquit Sanctus Spiritus,super miros bellu , se acceptus erat in oculumniuersipopuli, maximeq. in conspectufamulorum Saul . dep aullo post subiu ngit: non rectis ergo oculis Saul remetebat Dauida die uti,fY deinceps.

Tessamentum iliatum) alij consilio institit Agrippina

Neronis mater, quς Claudij testamentum recitari non permisit: ne antepositus iopriuignus, iniuria inuidia a. nimos vulgi turbaret. Tacit.x i LAnna Sed credo sanum. fuisse utrumq. consilium. Verebatur Agrippina inuidiana

45쪽

LI. ΜοτώE POLITI eas diam Populi,cui Nero prima iuuenta par non erat. Iberius iudiciuili Augusti meritus videbatur ; Sc tantis

rebus exercitus,matura I. prudentia inanes rumores timere non poterat.

Jactantia glorisq. adposteros in mihi lane hoc Auylli

consilium minime probatur 1 vanae cuiusdam glorim desiderio successorum salutempericulo exposuisse. Fallitur qui hoc beneficio conciliare sbi suisque aduer sarum partium primores voluisse scribit.neq. enim inanis ista substitutio tertio gradu facta Vnquam exitum habitura videbatur, cum Augusti domus tot munimetis insisteret. Et e contrario scriptos tertio gradu ad improbas spes concipiendas, & Augusti hqredes primo secundoq. loco scriptos tollendos mouere poterat. Ambitioni omnis fenestra claudenda. Pri . dominanis disperis ardumnis ibifueris ingressui, ad Uudia st mia H. Iactantia vero & gloria ad posteros,quae causa a Tacito affertur, non moueresbia debebat Augustum', ut anceps, de vel ad salutem vel exitium ambiguum v-surparet consilium- .

Eafusteriri a utitionis ererat quae scilicet libertatem praele ferebat, cum re ipsa adulatio esset.Cuius exemplum extat infra lib. II i. annal. ubi cum Tiberius L. Ennium ob friuolam causam maiestatis postulatu minter reos recipi nollet,Ateius Capito,quas per libertatem, non debere patribus eripi vim statuendi aiebat, neq; tantum maleficium impune habendum. Sane lentus esset Imperator in suo dolore, Reip. iniurias ne la

giretur.

46쪽

ΓORNE L. TAcIT . 23 cuncta discordiis civibbus fessa cum occisus courali pesmum, pulcherrimum facinus

videretur etiam nostri arui .homines de caede Caesaris varie iudicant; & de iustitia, vel iniquitate tyranniciis diorum varic disputant. Sed in isto controuersiarum genere temerarium est, sed Q intutum pronunciar . Interim securissima est nostri Taciti sententia ; bonos Principes optandos : qualescunque, non aliter ac sterilitatem, hyemem,coeteraque naturae mala tolerandos. Etiam magnum contra percutares tyrannorum, aut

quorumcunq. Principum, praeiudicium est occultum DEI iudicium. Miramur saepe,& cum horrore occulto intuemur DEI Opt. Max. iustitiam, Principum, hoc est, vicariorum suorum iniurias cςdes ;seuerillime vindicantem. Plen ς sunt omnes historiae talium exemploru.Sed ego maxime eminentia adducam. percu rum Caesaris neq. triennio qxiisquam amplius superui xit,neq. sua morte defunctus est. Damnati omnes, a lius aliosasuperierunt ι pars naufragio, pars praelio nonnulli semet eodem illo pugione,quo Cael a rem violauerant interemerunt. Sueton. in Jul. cap. h. Ro-dulphus Sueuiς Dux, cum contra Henricum IV. Imperatorem, dominum suum coni pirasset, in prςlio dextra, qua illi fidci iusiurandum prςstiterat, amisit: ex eoqu vii Inere mortuus est. Helmoldus in chrenico S uor. lib. I.c. xxv II In actis posteriorum Imperatorum Constantinopolitanorum cuidentissima diu in Nemesis m-dicia cernuntur: quae huc adscribere nim is longun es .set. Adolpho Nasiouio, in prςlio ad Spiram caeso, quotquot vel locis fuerant foederis contra eum initi, vest scu-

47쪽

deratis auxilia tulerant, poenas dederunt. Comes de

Hagerloch occisus : Otto de Ochsenstein submersus aquis: Episcopus Moguntinus in sella sedens apoplexia extinctus: Episcopi Argentinensis latus gladio famulus hausit; Comes de Leiningen Phrenitide correptus:& Albertus Austriacus, qui ipsi successit a fratris filio

Ioanne trucidatus est: qui tame&ipse cum contu ratis vltionem diuitiam sensit. Nam VUalterus de Escem-bach tota vita pastorem agens, post triginta annos mi- sei emoriturus nomen suum manifestauit. Rodolphus de V Vari equi caudae alligatur, frae is rota membris necatus est. Ioannes profugus per syluas m ferarum latibula Pisis tandem petpetuo carceri mancipatus est. Viricus de Palm Basileae latitans, in domo, quς vocatu IConuersaru, misere obijt Gustinianui in Adu=bο ωberto) De exercitu illo ingenti, ut deserto Mauritio ad Phocam tyrannum desciuit ἱ adeoque miserrimc necis

Maut itio causa fuit, alis in conflictu, alij vltricibus fulminum ignibus, alij fame dc egestate, alij deni l gladio periere. Auget miraculum, quod cum Heraclius, qui Phocam proxime secutus est, copiarum numerum in ijsset, duos omnino ex tanta multitudine,quae domi num prodiderat, superstites inuenit. Theophiticius m cata v I II. hictoriarumὶ Gabriel Comes Mongomerius cumHenricum II. Gallic Regem in equestri certaminGimprudens lethali vulnere laesisset, post quindecim an nos, reuera nullo alio crimine nocens, securi percussus est. Thuanus Quo insigni exeplo omnes discant, so- localu non consilio tantum nocentes effci, quicunquet, vel imprudentes perniciem principibus attulerint . .

48쪽

i iZem dies accepti quoudum imperi rinceps, st viti Iupremus. quod Noti in domo in cubisulo ,in quo pater eius L auius,ittam iuisset.ὶ sunt qui certos natosq. dies sibi suisq. felices aut i faustos este, siue vera siue supersitatiosa obseruatione notarunt . Turcς totum mensem

Augustium conatibus suis felicem esse, autumant. Illo Magnus Ismael in Calderanis campis,& Campse Ga rus Memphiticus Rex ad Singam deui sti ' Metone in Peloponnesis a Baiaetere in potestatem redam, Zigetum captum est;&, quod maiorem facit mirationem iv. Cal. Septemb. qui vulgo est vicesimus nonus Aligusti,& Rhodus & Buda, & Belgradum expugnata OC Ludovicus Rex ad Mohaetium caesus est. lnvanus xxxvi Anno Christi M. D. LXVII. Gotha, min ea Ioannes Fridoricus Saxo, die quam Misericordias Domini vocat Ecclesia,captus est: qua die ac pene hora ante viginti annos Ioannes Fridericus Septem vir, eius parens apud Mulbergam a Carolo V. acie victus atque captus est. Caeterum, ut temporibus, ita persenis quoque, certa omina inesse creditur. Inde'. notatum est, regna,& imperia plerunq. vel concidisse, vel saltem insignem subij se mutationem, sub principibus cognominibus primis imperij auctoribus. Persarum regnum sub Dario & Cyro coeptu,altero Dario imperante,C Or- ruit.Ide accidit in Macedonico regno;cuius prima incremeta fueriti stib Philippo Alex.finis Philippo Persei

patre.Libera Roma facta est,auctore L.Bruto;in dominatione recidit,teporib. M.Bruti.Costant. Magnus imperia Bietantini fundator sitit: quod eversim atque ad TurcaS translatum est, imperante Constantino ex f

D milia

49쪽

milia Palaeolo ium; de horum uterq. matrem sabnit, Helenam nomine. Baldhinus primus ex latinis eripuit Constantinopolis imperium Grςcis,. Gretci ab altero. Balduino id receperunt. Primus Veteris Roma poli: euersam libertatem Dominus Oe auius Augustus ruit: vltimus Augustulus, cui imperium extorsit Odoacer Herulus, Egelini Patavinorum tyranni condita ab Alberico gens in eodem nomine desijt. Vrbano II. Pon ti fice Maximo Hierosolyma recepta a paganis, Urbano Tertio rcciderunt in seruitutem. Heraclius C sar de Osdroe Persisq. Sanctam Crucem recuperauit ;Hera clio Patriarcha rursus amissaeli. Primo Lusitaniae Comiti nomen fuit Henricus: vltimo Rege Henrico de funisto, ad Hispanos illud regnum transijt . Haec quid sunt,quam Sydus,&occulti miranda potentia fati

Adarma civilia neque pararipossent, neq. haberiper bonas artes in in emadmodum caloris vi non Ripdo sicca,Verum etiam,quq in propinquo sunt, humida, b- sumuntur: ita bella, etiam quς iusta causa suscipiuntur, nefanda quaeq. opera, caedes, stupra, sacrilegia secum

trahunt. Nemo Martem ita in potestate habet, vin uia quam exorbitet. Nulla ducis prudentia, nulla industria nulla seueritas tanta unquam fuit, quae hoc potu rit cilicere, ut quod natura noxium est, fieret innoxiu. Vbi tantum armorum Verba Theodorici Gothorum Re is

Quia si hi vis c mpsi lςgem dabit, ynde, &quantussu Ge. Ad istas cinoraquis ante provolat, n lam ibiorum potest a iusto mo sperars Veniam: nec qui ne

pi in

50쪽

cessitate exculam si non animum habet, bel lum pace commutandi ubi primafuerit occasio inciuilibus maxime armis; quae,ut noster Taciti, vir, araripossunt,neque batiriper bovar atries. D pace causa inmeritaspectamtun mbibesium ivruit Ommnus a LOa is iuxta'

alia discordantis Fatris me dixi supra ad verga, , cunctadiscor dijs ciuilibus festa Grincipis nomine I vide supra ad verba, eadem Magistratuum vocabula &c. I Pauca admodum ii tractae a, quoratoris quiei esset.) haec

nos paullbpost explicabimus

Vita eius variPextinebatur trin. de vivo Principe vix unquam vera dici scriblue possulit. Viuorum enim, sicut Velleius ait, ut maSna admiratio, ita dissicilis censura est mobrem suspecta non sine ratione habentur reruria gestarum monuit enta, quς de spirantibus adhuc Principibus litteris consignantur. Histcrii dGuiuo scripta premenda'est: esusq. euulgatio in eam teporum felicitatem differenda, qua sentire quς velis, &quae sentias,dicere liceat. Habino certa regii la traditur,non ad institutionem modo, sed & reformationem Rerump. viiiiis imperium necessario requiri: d nul l .am Rempublicam, nullum regnum, siue a primis inirijs recte insit, tui,siue iam ante male formatum & institutu nouis plane legibus tecte emendari posset, nisi huius rei potestas ab uno Modependeat. Multitudo igitur consilientium ius dita est conservandis legibus, quam ijs excogi-randis ferendisquE. Cleomenes exactis Ephoris ad sci, D x Spa