장음표시 사용
71쪽
ciuilia a taret, in inuisi Principibus fuere semper, qui ex regio sanguine ductis uxoribus regio fastigio immine-nere visi sunt; & quod plus est etiam generos suos odio habuisse quidam leguntur. Saules Hebrgorum Rex promissas David filiς nuptias cum protelare amplius
non posset, ex eo timere generum coepit. cr. Rerum xviii.) Cum Bersab a Salomonis Regis Mater alteri filiorum Adoniς Abisacen, quae patris olim senectu tem seuerat, in matrimonium petiisset,Salomon, quare postulas, respondit Abisacen Z pete & regnum. s Irr. Raegum 1 i. J Tiberius Agrippinam maritum petentem repulit; novenarus, quavium ex 'publuapeteretur. Tacei v. Annal.) Et idem Tiberius Seiano Liuiam Drusioli in uxorem negauit. Falleris, inquit ille, Seianc, si te maniasserum in eodem ordine putas, m Liuiam, quae io Caesa1 i, mox Druse nupta fuerat ea mente adturam, ut cum Equite Romano senescar. c Tacit. Iv. Annal.) Vitellius metu det odio Dolobellam, quod Petroniam v-xorem eius in matrimonium accepisset Interam n ς inter fici iussit. c Tacit. xi. histor. Philippus Vicecomes filiam Francisco s retiae toties promissam, non nisi vi
histor. Atega Carolus Audax Burgundiς Dux cum modo Calabris Duci, modo Allobrogum Prineipi, modo Maximiliano Austriae Duci, modo alijs, spem nuptiatum filiae sus faceret nulli tamen usq. dum vixit, eam despondere voluit. Philippus c omineus m. de mira L
douisi xi. Infinitis alijs exemplis in historia passim ob-uijs supersedeo.
72쪽
Pos nissue . λθ Patris ferociam retiareret. in Antonius Contius, di Albericus Gentilis mc v. 6oae deler IMMais.) ex Ioanne Andrea referunt,iuste vereri Principem proditionem & scelus eorum, quorum parentes tibi vel praedecetaribus hostes fuerunt. Exempla notantur naec. Bruti Regum exae oris progenies post quingentos annos in necem Caesaris noui Regis coniurauit. De tribus Cornelijs, Sulla, Cinna, Lentulo notum est ex Sallustio. Iam Sp. Cassius, & L. Cassius,& C Cassius Cli rea, & Avidius Cassius hic sunt: quorum primus damnatus hoc crimine paenas luit: i Liuiis secundus in principibus coniurationis Catilinari fuit
Sas . in catilina. tertius auctor coniurationis in sarem . Sueton. in tabo G Lxxx. in quartus princeps consilio & manu in necem Caligular: Suetou. Dio tib. Lix. quintus deniq. damnatus coniurationis in Mariacum. cxlbilinus bb. Lxxi.
Diuitemeromptum, artibus egregi ,ον parisamapulsice, seste Iasu.9 Apud Tyrannos nobilitas, opti, omissigestique honores pro crimine sunt. Tacit. Lbictor. Sed & boni Principes nimium eminentes Viros suspectos habent: qua de re, Q in eam remedijs aptiori loco fusissime ais
Dixerat capacemsedaspemanum: de hoc elogium ipsi salutem attulit. Sub Principibus, Tiberij similibus inertia pro sapien tia est. Ex nulti re mavorsecuritasinam i retia. Tacit. in . He.ὶ Dicam alibi. Scaurum,cui immcabinius irascebatur sentio transmisit. fulmina nubium densitatem difficilius eluctantia vi
73쪽
ε iurique cu ratisimis precibus protegeretur . Celse in au lis potestates , videntes incitationem Principum ad multorum augeri discrimina, maturitate mconsilio iras mollire debent, noli aduersando iurgandoq. cum parum congruit, ad rabiem evibrare eas. Quemadmodum Galli Caesaris uxor, Megaera quςdam mortalis, inflammatrix squientis assidue,humani cruoris auida,nihil mitius quam maritus, stridebat in exitium multorum prςceps : cum eum potius lenitate foeminea ad veritatis humanitatis'. viam reducere utilia suadendo deberet; ut in Gordianorum actibus factitasse Maximini truculenti illius Imperatoris lcgimus coniugem 't Marcellinus lib. xii. histor.
Neque populus ademptum ius questas ess,nis inani rumoren sinite est, quod supra dixit Tacitus: mortuo Augusto paucos bona libertatis disseruisse; & alibi; M nium seditioses milites in hyberna reduxisse, in nihil ausos. Ita fere semper,ubi capita duces'. desunt. Nullum ex inani questu de murmure vulgi periculum est. Nihil unquam agere , nihil edicere, aut statuere Reges poterunt, quod quidam ex populo non improbent carpant ι sed inani ru
Intermiserat fasita munia. militares seditiones ple-mnq. ex otio, abundantia, & solitorum munerum intermissione oriuntur. Pobbius lib. I. cuius exem nisi
hic est in Pannonicis Legionibus : quas seditio incessit, nullis nouis causis, nisi quia vacabant aures pessimorum hominum sermonious, mutatus Prιnceps licentiam turbarum, in ex ciuili bellas empraemiorum ostendente Inde
74쪽
Inde miles luxum&otium cupere, disciplinam&laborem aspernari. Continuo igitur labore subigendi sunt milites; etiam in ipso otio. Otij vitia negocio discutiuntur. Quo intuitu Vallum, fossas, pabuli, male riae, lignorum adgestus aduersus otium Castrorum excogitata Tacitus ait. infra hoc libro. Procax lingua. cuius farinae homines alibi Tacitus praue facundos : seditionum fomenta, imo causae. Vt non sine ratione rerum potentes odio habeant illos, qui verborum potentes & in vulgus gratiosi habentur.
Nisi nouum'nutantem actue Principemprecibus, mel armis adirent plerunq; novi Domini importunis postulationibus obruuntur, & parum in tempore incipientes eorum cur onerantur. Sed prudentes Principes in illo regnandi exordio, te fortunae dementamento nihil concedent , cuius eos post poenitere possit. Congratulationis illa tempora sunt, non negocio
Enim mero militiam ipsum grauem, infructusem: denis in diem assibus animam ιν corpus aestimari. hinc vestem, arma,
tentoria,bineseuitiam senturionum,st vacationes munerum redimi. at hercule merIera,m vulnera, duram hiemem, exercitas aestates,bellum atrox auisterilem pacem empiterna. hae .
querelae haut vanς iustius a nostris militibus usurpari possent. Veteres certa stipendia, praedς partem, munera ducum, Imperatorum donativa habebant ι nostri post sanguinem fusum, post truncos artus , cum non egenς tantum vitae sebsidium, sed Q pr mia fortitudinis sut inuidenda meriti essent, stipem ostiatim pe
75쪽
ientes conspiciuntur. Lachrimabile de miserandum
hodierni militiae dehonestamentum l infelix documentum ingratitudinis Principum i Et nihil ominus ubi primum strepit tympanum, concurrunt miselli, ignoti inter se ignorantesque i purgamenta Vrbium suarum,gulos, maximi mulierum nacchi, laborum fugientes; εα nomina sua in militiam profitentur ; non sane quod alios prida onustos domum reduces Viderint, quippe maxima pars aut in illo carnis humanς macello cςditur, aut nudo corpore, detritis tegminibus, & gladio in Scipionem mutato redit sed siue fatali vecordia, siue ignauia eunt; non in hostem, sed hospitibus t tummetuendi Tacit. iii. bisur. Qin rusticorum gallinaria egregiam pugnam editu ri . Peteretque miluibus issonem is sexdecimamis. caricra notituros ibi prima prouinissent. Prudenter in hoc . quidem militum vulgus. Inconsulti hominis est, plura simul petere. Praeterquam enim,quia,qui rogatur, offendi potest,in eius quos arbitrio erit,ex multiplici
Mdterrorem eaterorum a ci merberibur quae remedia sint in rebelliones,alibi tradidi. Triplis aquaeque maxime Occultantem Necesiaria cladium & rerum aduersarum disiimulatio est . Solet enim vulgus improsperis aeque ac prosperis immodiacum, spe, metu turbari ;principi, magistratibus casus, etiam qui nulla humana opeprouideri potuerunt, ad scribere: tributa bellorum neruos, recusare. Q ux
76쪽
vitentur, S: rccentio us constus lapsa restaurentur, necessarium est, suppiimere atrocia. Dς Galliae ciuibusdam ciuitatibus Cςsar testatur sv i .cobele habere
legibus sancitu, si quisquid de Rep. a finitimis rumore
aut fama acceperit, ut ad magistratum deferat, neu cum alio communiceri quod 1 pe homines temerarios
atq. imperitos falsis rumoribus terreri, ad facinus impelli', & de summis rebus consilium capere cognitusit.Magistratus,quae visa sint,occultat,quaeq.ex usu iudicauerint, multitudini produnt. Alexander quoque Magnus dicitur accepta clade mortem denunciasse his' ut aia a vulgassent. ecuri. v ii.) Et Scipio ab Syphace legatos, frustra auxilium a suo Rege expectari nunciantes, eadem l itia excepit & dimisit, ac si opta ta nunciassent ; ita ut milites in propinquo auxilia esse,
Q legatos reuerti, ut maturarent, arbitrarentur.
Liu.) Aliud exemplum suppressi de infelici Africana pugna,& nece Sebastiani Regis nunci extat apud neitaggium in historia belli Lusitanici clib. 11. 9 Ita
tamen mala dissimulanda sunt , ut interim remedia malorum quaerantur. Secus si fiat, taciturnitas malo-
Tum nutrimentum erit : Vt eam vocat castissimus a
morum scriptor. Heliodor. I v. Merbispici QTNmadmodum Vitellius, fractis ad Cremonam suis partibus, nuncios cladis occultans, stulta dissimulatione rem dia potius malorum, quaes mala distulit. Consultanti vires supererant, spes': sed econtrario laeta omnia fi gens,falsis ingrauescebat. Tac. II i. histor. Addendum hic est illorum Principum consilium , qui literas hostium,quibus militui a ciuiumue fides ad scelus
77쪽
lus solicitabatur, supprimere tutius iudicarunt. Sapienter omnino i Eisi enim satis beneuolentit & fidei sitorum confidat Princeps : tamen non sunt imbuendς aures promissionibus,& corruptionibus. Patet vel unius
insidi js vita; nihil nefas auaritiae est . Quod si verol,luribus innotuerit proditionis merces, in Parte consiij erit Eumenis Regis factum. Epistolae sparsς erant
totis castris,quibus,qui Eumenis caput ad Antigonum detulissent, maxima proemia definiebantur. Eumen es vocatis ad concionem militibus primo gratias egit, qudd nemo inuentus esset, qui spem cruenti proemijndei sacramento anteponeret. deinde callide subne it, confictas has asst 1iteras ad experiendos suorum animos. Hoc facto & in praesens dubios fidei deterruiti& in futurum prouidit, vi,siquid tale accidisset, non se
ab hoste corrumpi, sed a duce tentari arbitrarentur. Justin. x IV. Nusis certis mandatis P Uarij adeo, & incerti rerum
euentus sunt, ut plerunq. paruis successibus maximarum rerum momenta Vertantur, quae nullis humanae prudentiae ratiocinationibus anteuideri queunt.
Ut inde satius sit,ministros Principum nullis certis ma- datis ex re capturos consilium ad negocia dimitti . Quod in bello, ducibusq. maxime opus es f. C. Caesaris haec apud Dionem clib. xxxvi ilia verba simi: quibus domi sedentibus mouetur bellum, ita ut querelς initio per legationes fiant; utiq. tunc necesse est, de eo deli berari, & scisci, deinde exercitus & imperatores mitti: sed quae iam egressis eductis'. copijs bella exoriuntur, ea non in disceptationem adaucenda, sed tanquam ip-
78쪽
sanecessitas approbauerit, iusseritq. antequam ingra uescant, pr Occupanda sunt. Hoc modo Romae postquam interueniente Scio populus bellum semel de crevisset,eius administrandi potestas Consuli tradebatur : Senatus sibi pacis tantum firmandς ius reseruabanc. etera in imperatoris potestate eranti dirnicare, aut abstinere pugna,obsidere urbes,soluere obsidia, &quae sunt his similia. Itaq. Caesarem Tranquillus scribit,re gibus atq; prouincijs per terrarum orbem alijs capti uorum millia dono obtulisse, alijs citra Senatus populiq. auctoritatem, quo vellent, auxilia submisisse. Suet. in Jul. c. xxvii j. Q d si Senatus consuli se ab Imperatoribus de sireulis belli actibus voluisset, minore viis cura Sc industria ea curassent, quae ad victoriam faci bant . quod & rei bene gestae gloriam & cladis infamia
cum Senatu communem habituri fuissent. Et com nul iala m Inus . quam, qua putatur, via procedat bellum; Tia d. & multa,quae nunc non apparent, ex in . teruallo bellum aperiat: Liu. xxviij I cuidens est, ne minem de emergentibus casibus commodius rectiusq. statuere poste, quam qui priaesens negocijs interest: amittiq. rerum gerendarum occasiones, si hinc indomittendo Senatus aut Principis exquiratur voluntas. Olim in Repfflorentina & Venetijs hodie sP.Justimam I. bissor. Venet Thuan. XL VII, in qui ad bellum mittuntur non suis relinquuntur conflijs r sed arbitrium do summa re certis finibus circumscriptum domo secum asserunt in castra; vis*pe ne quidem tormenta bellica illi ad feriendos muros,vel alio loco,modove alio collocare audeant,quam quo maii tum ipsis est: nec nis gra
79쪽
ii grauissima defuncturis poena iussa Senatus transteia de re licet. QDd ut salutare est in isto optimatum statu, ita egregias bene gerendae rei occasiones s pe corrumpit. In populari statu tardior adhuc consultantium consensus, in ex eo disscilior placitorum exsecutio est. Res gerendae hsc duo, celeritatem & silentium poscunt; quorum Viriq. inimica est multitudo. Florentini pro huius mali remedio habuerunt, ex omni ciuium numero praestantes aliquot viros deligere, futuros rerum-consiliorum bellicorum arbitros, ne singula ad multitudinem referendi necessitas esset. Leon. Aretin.in histor. Florent. Et Senis aliquando xviii. Viri cum liberrima potestate constituti,qui belli negocia procurarent. Ortinae Hauol Iv. bist. Sen. 9Magna apud Tiseriam auctoritate rector iuueni, re eateris periculorum sentator I Varia sunt artium vitaeq; genera,quorum quodq. suos habet cultores ac veluti mystas. Peritus quis esse potest artis medendi, aliarum rudis. Q qui scitissima carmina scribit, eum artium Reip. gerendae imperitum esse, haut rarum est. Prςcipua igitur Regum cura esse debet ι quemq. ministro rum ijs adhibere negocijs, ad quae natura & institutio ne facti sun te exemplo Constantij Imperatoris, qui neminem in regia rebus gerendis repentinum adhibuit, sed qui post decennium officiorum magisterium, v cI largitiones vel simile quippiam esset recturus, aperti iasime noscebatur. Et valde raro contigerat, ut militarium aliquis ad ciuilia regenda transiret; contraq. non
nisi puluere bellico indurati praeficiebantur armatis. t. remiam XXL ) Et hic laudem, ita notam meruit
80쪽
Ludovicus XI.Franciet Rex,quod sartorem pro recta li,pro legato tonserem, Medicvmyro Cancellario haberet 1 .de Rep. Constantinopoli Pontifex aliquando fuit Patriarcham dicunt literarum & omnis scientiae adeo rudis, ut ne elementa quidem literarum pingere sciret: sed quia Oeconomicae selertiae
magiiter erat, in agros colere, plantare arbores,cura re vineas, aedificia scite struere norat, & quicquid granaria, quicquid cellas vinarias implet, tertissime pro curabat, summo sacerdotio dignus fuit iudicatus. pes simo errore t Nic b. Gregor. mi I. Ludovicus S r-1ia callidissimus alioqui Princeps, in eo tamen turpiter lapsus est, quod Galeatio Sanscuerino perito utiq; equorum domitori, sed inexperto duci exercitus ic. belli contra Galliς Regem curam commisit. Quasi idem sit, generosum tractare equum, aut in ludicris certaminibiis lia stam frangere ; & exercitibus praeesse . Gm taeiarae I m. bictor.9 chil error etiam in Eugenio Papa notatur, quod Balthasaris Ossidani opera in maximis pace belloq. negocijs uteretur; hominis nullaneq. prudentiς neq; virtutis laude insignis, quam quod , quo tempore Eugenius urbe profugerat, ipse Hadriani molem custodiuisset. Fignavi. bissor. Carolus V.Imperator sitarum in Italia partium fortunam pene evertit, quod Didacum MendoZam, summa apud se gratia, sed imparem omnino tanto oneri rerum Italicarum pro curationi admouit:documento Principibus,quam perniciosus stillorum error , qui in eligendis ministris magis gratiam quam Virtutem & meritum spectant.