장음표시 사용
251쪽
tuta libertate vasorum secretoriora n in iis qua nominavi partibus, irrigentur eaedem. Hi ne seiis tur, quare sitis a laboribus , qui aquam perlaurando difflant: quare eadem in febribus p ubi ob. structa sunt vasa ad linguam faucesque halantia i Quare aqua simplex tapae minus sit in sedat , melius vero fluida subacida , quae non irrorent se lum, fluxili solatio, sed retem os humores provincent, dc prutedinem temperent. 38 . His causis ad eapiendum cibum potumque impulsi mortales ab omni tempore, ex vegetab, libus i c animalibus, haee vitae praesidia quaesive. runt, ut ex tertio ordine sere aqua & Ial uniee accederet. Et prQbabile fit. primum selectum ei. horum per experimenta fictum esse, prout i odos de sapor ad aliqua vegetab ha invitaret , & v, tum inde subsequens robur eorum utilitatem con firmaret. Sensim, cum & hominibus hestiae inis commodae essent, & sola vegetabilia ad labore,
non lassicerent, serius earnes animatium additae sunt. Nune infinita vis est eorum corporum ι quae
vel alimenti, vel condimenti gratia in cibum
8s. Et si exempla sint hominum depopulortiis,
qui ex unica classe, solis nempe vegetabilibus ι solisve animalibus, ct iionnunquam ex paucissi oris speciebus unius classis, de denique solo lacte
solove ejus sero vitam sustentarunt, videtur Ismen & natura fabricae humanae requirere, &ne cessitas per experimenta cognita jubere ι ut ex duo bus inprimisi alimentorum generibus: vitam alafimus, ita inter se eontemperatis, ut neutrum m dum excedat a quam medioeritatem ipsum fastiadium nos doeet, quod nimiam eontinuationem alterutrius generi, et bolium sequitur . 386. Carnes animalium requirunt dentes in
traque maxilla, ventrieuli humani fabrica smi iis carni voris, caecum inteIimum breve di pat
252쪽
vum, neci R. r um robur . Solae enim carnes lymapham gelari nolam iam paratam eontinent , quae
ex fractis vasculis effusa, in sanguinem multum.& facile tianteat. Absque carnibus summa debilitas, dc corporis oc ventrieuli, & diarrhina peris ζ tua solet molesta esse. Cum herbis oris amplis nesque crassis intestinas convenit. 87. Vegetabilia edulia pleraque arescentis i dolis sunt, pavea vel alca leseunt, vel plena sunt aromato. Neutra habent id gelatinosum, in sanguinem sponte sua redi rurum: & unice nutriunt farina , pauca post multas in circulum obitiones demum in humores indigenas morabili . Requiis Tuntur tamen. ne solis carnibus pastus homo sanis guine repleatur, & nimio, & nimis putrescibili, qualis iri anthropophagis certa fide regnat , reseor hutum facit, ferocitatem , saerorem, Ieyram,
corruptionis lixivae omne genus, quae omnia m
la mutata diaeta & vegetabili acidulo victu unum superantur. Hine pauet dentes canini homini dati, & appetitus in sano; & inprimis in aegro, ad vegetabilia acidula eo sortior est, quo ealidior temperies, anni aetas, ct regio fuerit. Hi ne in aestuosissimis regionibus sere vegetabilibus vivitur, carnibus vero aut raro, aut cum periculo, in se, gidis tutius & minori eum malo . Hinc panis , aut satinosus cibus pani analogus , in toto orbe nceptus est. 88. Potum optimum aqua praebet , ab omni
sale pura, neque aere foeta, qui sermentationes cieat. Eam montanam utique, per a renosa sue
tem , frigidissimam, limpidissimam, levissimam . insipidam . merito praetularis. Quoties aut aqua pura deest, quod vitium in planioribus locis se
quens est . aut vis aliqua ventriculum ad constriatiionem stimu Ians, vel aromatica requiritur, tunc inum eam suppiditat, ex uvis imprimis, sede
istin ea pomis pinive sectum, post fermen tali
253쪽
Fames . sitis. cibus. Patur cain. XXI. .nem limpidum , plenum alcohole , lin aqua de ocido sale diluto. Simile aliquid, non absque al-cohole, sed flatu lentius, vappidius, frigidius, e
cerealibus tosiis, aquae incoctis, per fermentatiomem paratur, ubicunque uvae non mature Punt: 189. Condimenta varia homines excogitaverunt: salem, acutum, acida varia , ad putrescentiani carnium corrigendam: piper. acria aromata ,'alisliata, ad roborandum ventriculum , quem perpetua vegetabilia debilitant: Saccharum. salem, a. romata gratiae causa, aut conditurae addiderunt: Haec omnia non nutriunt, eum & relatinosa Iympha destituanturi & farinoso alibili: 9o. Prae parationes, pro gentium. climatum , temporum diversitate cibis variae adhibentur , quibus cruditas emendetur, fibrae solidae tenerescant, aer nimius expellatur ; acor ingratior temper tur, gratia concilietur. Sed carnes tamen inprimis, & vegetabilium multa, aliqua egent tritu. ratione, in homine maxime, cui parum carnosus Ventriculus, neque tamen cibi mora diux urna id
ventriculo putrescere debent. . .. -
ssi. Cibi duri, tenaces, fibris longis, parallelis facti, oseis tecti aut cartilagineis tegumentis
Diabiles, plerique omnino manducatione egent , ut in minores, minus cohaerentes particulas divi.
si viribus solventibus ventriculi faciliores se prinbeante Quo diligentius in ore subacti fuerint , eo sapidiores ι fluidastinaturae propiores, coctionis facilioris fiunt e 392. Ergo homini dati sunt dentes, durissimi, radice quidem ossea, cava , recipiente per fora'men in coni sui apice vascula & nervulum, in
254쪽
Maadueati a. Sativa. cap. nuternum aditura periosteum , ea tota radice fixi in alveolum sibi congruentem, & in summa torona radicis sortiter adhaerente gingiva revincti. Parte vero super alveolum posita dentes non osset sunt i sed peculiari, multo duriori, densiori, pene vi trea fabrica fiunt, facta ex fibris, rectis, ad radiocem verticalibus, concurrentibus in medici. Haec pars absque periosi eo & vasis nervisve est i& per tuo detrita, perpetuo reparari videtur laceo aliquo, qui ex solliculo radicis asce hdat. Duritati ergo Corporum superandae, atterendis cibis, dentes aptissimi facti sunt.
93. Cum ciborum materies, & firmitas diverissa sit , dentium diversas figuras natura fabrefecit. In homine priores dentes utrinque quatuor sunt, debiliores reliquis, radice unica; His corona hinc cava, inde convexa, in speciem cunei extenuata, acie rectilinea terminatur: Destinantur cibis mollioribus; unice tenacibus, in particulas minores dissecandis, ct comminuendis εbris carnium, v
getabilium, membraniique, ossiculis denique se Quum se labilibus: M. Secunda species est rania rum, qui in quavis maxilla bini, radice altiori, firmiori, unica tamen, re corona in conum fastigiata sunt. Dister punt tenacia, & retinent infixi, quae diuturoniori subactio me indigent: . 93. Tertius ordo est molarium, quibus in urimvelsum radices multiplices, corona quadrangesa, in superficie plana , sed serupeis asperitatibus est divisa. Anteriores duci debiliores sunt, radice una, vel duabus , bipartita coronae super fiete ; posteri
res tres, majores , radicibus ternis , quaternis δquinis, sed una sere pauciori in maxilla inferiori, superficie plana, quadrata, in totidem divisa colliculos, quot sere radices tant. His dentibus
interjecti cibi osset franguntur, duri commotu iur, dum alterne super superiores immobiles inter o
255쪽
Mandueatio. Sanua. cap. TYII. 34rprIncipio , uno transverso ab ala interna , cic a proximo osse palati , & a maxillae ossis convexitate posti ea , altero descendente oritur ab alis magnae sphenoideae parte temporali cava . Indoeretrorsum redit extrorsumque in condylum maiaxillae , eamque antrorsum ducit, ante superi rem, dc ad latus. 98. Deprimitur maxilla, os aperitur, abivenis 'tre, ex ossis mamillaris fovea orto, tendine suo intermedio ad os hyoides multa cellulositate fi ma , tendi nescente, revincto, &cum mylohyoideo pariter connexo, per stylohyoidei discedentes fibras trajecto, carne nova aucto inserto ad symphysin ouarum medietatum maxillae . Porro ab
omnibus aliis musculis inserioribus maxillae, hyotis diois, laryngi insertis musculis os aperiri potest, geniohyoi deo, mylohyoideo, genioglosso , stern hyoideo, sternothyreoideo, coracohyo ideo, dc alati ssimo colli: sed ab eo potius faciei euiis collique deorsum ducitur. Geniohyoideus, diga strici maxillam retrorsum ducere possunt, suriumque. N. Magna vi maxilla elevatur, & dentes inis seriores ad superiores adducti cibos dividunt ope temporalis, masseteri , pterygoidei interni, quae actio potentissima est per certa experimenta , dc aliquot centenis libris elevandis sufficit. Laterales motitationes, & circularem super unum condylum immobilem, facit externus plerygoideus, ct internus, tum priores, solitarie dc alterne agentes. Sic cibi disseeantur, franguntur, conteruntur, de , si diligens fuerit manducatio , in pultiSspeeiem rediguntur.
O. Nempe dum molitur cibus, affunditur ipsi perpetuo plurimum liquidi aquosi , pellucidi, evaporabilis, insipidi, lenissime salitu , paueissimam terram continentis, nee acidi nee alcatini , etsi ade minimum aliquid lixivi salis obtineri pose x, cujus numerosi sontes in vicinia adsunt.
256쪽
g et Mandueatio. Salima. cap. XXI LPlur mum ejusmodi salius separ/nt innumerabiles
glandulae buccales, labiales, ovales, per brevem ductulum , & foramen, secretum liquorem effundentes. Is sponte abundans, esurienti eopiosior, acrior est, oc naturaliter deglutit Vr, utilissimum auxilium praestiturus proprio succo ventriculi, neque absque noxa exspuitur, nisi in phlegm*ticis corporibus . Similis qqt tenuior est, quem vasa exhalantia buccarum dorsique linguae ori qs
fundunt. Ductum vςro incisivum, nunc sati sertum est caecum esse . nςque aliud quid ducere, quam arteriam a palatina, quae nares adit. εο 1. Sed inprimis salivales glandulae cognomi. nem aquμ iam suppeditant. Princep otis, late replet intervallum meatus auditorii dc maxillae, tegitque nudam maxillam dc partem masse teris , conglomerata eκ rotundis cinis , cellulosa eon
iunctis, quae densius irretita universale quoddam, pene tendineum , involucrum toti glandulae supersternit. Ejus ductus albus, vasculosus, capax, ex ima glandula ad jugum ascevom. inde tran versim inclinatus, recipit immissu ductulum glas dulae assidentis summo masse teri, vel mutinuae p/ rotidi, vel separatae, raro duplicii, di porro re sexus circ* muscRli masse teris oram tumidam, per discedentes fibras buccinatoris, inter inulta
glandulas buccaies, resino fine qbsque papili.,
in bucca aperitur. Multitudo arteriarum, glandR'lae moles, faciunt ut hic salivarisos psioeeps sit. 6oa. ΑItera glandul , vicipa Parotidi, lop geminor, mollioribus dc majoribus acidis facta, si' mili membrana conjunctis, assidet angulo maxul inserioris, & partim culanea in se ipsam termiqnRtur, partim appendicem super mylobmideum
mulauium mittit, quaς longe sequens maxilla: lδ te ratem , cavam, longitudinem, acinosa, substrat Oris membranae, sublinguatis vocatur. A mrio illla maxiliari dinus cum appendice exit, qui pM
257쪽
re sublingvalis medi' longe tectus, unum, duo It res ab ita ipsertos sibi ramos accipit, iisque auctus, g peritur in emin*ntem membraneum cylindrulum , se nolingua assidentem. Sed alii breves parvique ductus a sublinguati glandula tres, quatuor . pluresvς, Rd viginti, brevibus ductulis dς puncti , linguae oram perserant, selivamque seis cernunt. Lit, ηbi anterior majorque ramus ejus glandulae, qgi solet addere se maxillaris glandulae ductui, solitarius, parallelus ipsi decurrit, dc ieorsim aperitur. Alios ductus salivales varii profiserunt, non Vςro perinde anatome confirmavit.
i so3. Providentig CREATOlUS secit, ut nullo modo m qnducatio fieri possit , quin persecta
nece uitate compressae glandulae salivales liquidum suum uberius fundant. Nam maxillaris glandula, d M os aperitur, sontic*lum salivae projicit, a biventre pressa & a mylohyoideo; parotidem
masseter tumidus urget, ocinstratus culaneus colii. Quae muscularis compressio, e solus appeti tus facit, oc salivam ori affundit. i o . Ergo cibi, inter dentes commoliti , cum saliva aquosa, & aere , interteruntur in pallam mollem, succulentam, fgqrabilem, plenam aere elastico , qui in loco c/lente , elatere suo, pero petuo in dissolvend/s partes cibi nititur , inter quas inclusus est . Ea opera , oleosa aqueis mi scentur , sapor dc odor peculigrium ciborum in unum confunditur, dc una, dum saliva sales diluit, ei hi lapidi redduntur. Quod vero volatile inest, id continuo resorbetur per vasa bibul* linguae, & buccarum , dc vires restaurat, redditum languini nervisque. 6al. Motus vero necessarii ad convolvendum per ori. caveam cibum, ut ministretur dentibus.
re a lingua fiunt, & a buccis labiisque. Lingua quidem inprimis modo explanata, in dilatati dorsi
levem sinum cibos recipit. & onus, persuas po Q a tentias
258쪽
etentias 4 I. mota, ad locum destinatum desert: Modo contracta, angustior, omnes recessus oris apice perquirit, & cibos in unum acervum conis vertit . Modo admota dentibus exsugit ex eavea buccati fluida, aut manducata , & reddit posteriori caveae oris, retro dentes positae.
6. Sed eandem linguam gubernat & muscuistis, & membranis , late ad natum os hyoides , hastintrorsum cava , cornu bus extrorsum euntibus,
crassiore sine terminatis , & corniculis ovalibus praeditum: Id . per suas vires deductum, linguam redueit, maxillam. si laxa fuerit, una detrahit. Eae vires sunt sternorioidetis, sed a clavicula etiam ortus, lineis tendineis inscriptus, sursum gracilescens': sternothyreoideus, a simili ortu, & a costa etiam prima, etiam latior,. qui , dum cartilagianem deprimit, cui inseritur , necessario conjunctum os hyoides descendere cogit , immistus et
sim cum sternohyoideo, consulus. Coracobystideus, sed a scapulae superiori breviori latere prope incisuram ortus, Obliquus, ad transeuntem jugularem venam in tendinem mutatus , sed superiore ventre rectus , dc recta os hyoides deprimens, passim eum sternohyoideo mistus: Hrotisreo deus, a prioribus musculis determinatus. 6 . Aliae vires elevant cum lingua os hyoides, flatullus , proprio a maxilla ligamento sustentatus , nonnunquam carneo : Hloboideus debilis, Lepe pro bi ventre fissus, iterumque in duas caudas collectus, adhaerens tendineae expansioni bi- ventris, & in basin ossis hyoidis una cauda insertus, & altera in cornu, & cum tendinea ex
pansione mylo hyoidei milius: Ibub Oide alter, quando adest, similis priori, sed posterior, ab apice processus styloidei ortus, triticeis ossiculis in sertus, & ligaπenti locum tenens, quo os hyoi des suspenditur . Hi mustuli omnes linguam retra
259쪽
Manducatio. Saliva. cap. XXII. 343hunt, latera elevant. πιιob ideus eκ tota lonagitudine maxillae natus , cum suo sodali in unum concurrens , elevat linguam , ipsique ad varios moistus firmitatem praestat, vel vicissim maκillam deis primit . Geniosesideus, socius genioglossi, linguam ex ore educit. 6os. Sed praeterea cibos in ore varie buccae mucsuli movent, & comprimunt, & alii a cavea bu cali in oris cavum retro dentes promovent, ut clauso ore buccinator': alii .ds ad cibos capiendos aperiunt, ut levator proprius labii superioris biceps, levator ex parte communis, natalis labii superioris , zygomaticus uterque risorius , triangularis menti , depressor anguli oris proprius, a foUeola utrinque adjacente aIveolo dentis canini ortus, inissertus orbiculari. Alii os, recepto cibo, claudunt, ne elabatur, ut orbicularis utriusque labii, depressor proprius labii sp perioris, levator labii inferioris proprius, levator ex parte communis. Descriptiones ex anatomicis recipere Oportet. 6o9. Ita fit, ut cibi cum saliva subacti, molliti : undique retro dentes collecti, linguae tradan tur , exsicatae per cera toglossos , genioglossos, Paulum excavatae per styloglossos . Atque inde porro ad fauces truduntur.
6 c. Nempe lingua, per styloglossos elevata, ad palatum late ad pressa, cibos versus fauces, qua sola via patet, exprimit: Deinde ipso suo posteriori crasso corpore per musculos eosdem, dc per stylo-hyo Ideo , & per biventres retrorsum ducta , imperiit epiglottidem, retrod orsum linguae erectam , cumque lingua multis membranis, sorte & nonnullis fibris musculosis connexam. Una omnes
260쪽
346 Deglutitio. cap. XXIII. musculi levatores Laryngis agunt, biventer , geniohroideus i genioglossus, stilohyoideus, stylo- glossus , stylo atyngaeus, aliique , & laryngem
sursum antrorsum ducunt, ut epiglottis se offerat obviam lioguae, & facilius inclinetur. Hi ne ad deglutitionem necesse est adductas esse maxillas, aut certe inferiorem elevatam, inque eo situ firmatam , ut biventer stabilitatem ibi nasus, &alii musculi nunc dicti, os hyoides levare queant. ita inversa epiglottis, ampliter, & abunde, adi. tum ad Iaryngem claudit, superque eam , tam. quam pontem, cibus in fauces profertur.
6 II. Fbatangem vocamus amplam, difformem, caveam, quae inter vertebras colli , os acci pthis ante magnum foramen, Os cunei forme medium, retro narium aditum, Velum mobile, linguam,
supra laryngem, dicesophagum intercipitur, uno sacco membraneo, pulposo, facta , quem extus musculosae fibrae undique circumeunt . Interior membrana , continua epidermidi, & mutabilis, sed succosior est. Extus multa cellulositas pharyngi, maxime posterius & lateraliteF apponitur.
Hinc laxus est & dilatabilis , aptus recipiendo omni corpori, quod a lingua pressum, trans la-ryngem, advenit.
6ra. Dilatatur in actione 61 o. a viribus suis elevatricibus , Mupbatangaeo , nonnunquam duplici, in membranam laryngis, sub osse hyoide, ct in marginem cartylaginis thyreoidear descendente , &late per interiorem iaciem pharyngis cum sequente disperso; tum Trireopalatino in speciem arcus palato molli instrato, inde utrinque in duas columnas formato, quae ad latus pharyngis deicendenti S, eius magnam partem essiciunt, latis etiam fibris thyreoi deae cartilagini innexae. Salpingopharyngaeum satis vere mulculum esse, potius magnis Viris crederem, quam meis experimentis. De ce