장음표시 사용
21쪽
na, salsisque miraculis secum trahet ι tamen alii de casu diaboli cum suis angelis exponunt, sed si ista expositio videatur incerta, melius probari potest ex illo Matth. is. Ite in ignem aeternum, qui paratus est diabolo, & angelis eius, idest paratus est diabolo supremo peccanti, & Angelis eius sequacibus. Hanc veritatem confirmat D. August. super Gen. & lib. I i. & I x. de Civit. Μag. sent. in a. d. r. Ait ergo Aug.diabolum cecidisse per peccatum superbiae, quae est appetitus propriae excellentiae, & peruersae celsitudinis; appetiuit namque aequalitatem Dei, ut ex illo Esai. Iq. habetur,Sta tuam solium meum super astra coeli, & ero similis Altissimo, ubi exponens praedictus Iacobus de Val. ait diabolum non appetiisse aequalitatem Dei secundum aequalitatem aequipa rentiae, & commensurationis, quia illa ei erat impossibilis. Impossibile autem
ut impossibile non poterat appetere, cum eius peccatum fuerit ex electione ἰsed secundum aequalitatem communicationis proprietatis, & persectionis. Scio hic esse multas Theologorum opiniones, quas breuitatis causa relinquo sequuta ergo praedicti Ual. expositione, ait diabolum in sto peccato hunc ordinem seruasse. Postquam enim creatus suit, simul cum caelis, & e contra , Quia super omnes illas creaturas erat nobilior, hoc enim sibi vult Luciis, quasi luci plenus P considerando nobilitate illa super omnes creaturas,seipsum cum sua delectatione amauit, imperiumque uniuersi appetiuit , ct quia secundum nonnullorum grauium Theologorum opinionem , reuelatum ei suit mi serium Incarnationis Verbi,ubi natura humana, per naturam ipsi inferiore per gratiam ,& unionem hypostaticam debebat esse ei superior, eamq; adorare, vidit sedem illam superiorem preparatam pro Christo venturo,qui totius uni uersi Dominus futurus erat , di tunc peruerso appetitu pro se illam sedem a in petiuit, 'nde ex tali superbia odium, &inuidiam contra Christum venturum concepit, & sic dicitur Ioa. 8. quod diabolus homicida suit, quia nimirum per inuidiam mortem Christo suturo desiderabat ,& tandem facta coniurationOcum alijs persuadebat illis, non bene iudicandum hominem natura ipsis ins Tiorem , ab ipsis esse adorandum , quare ex meritis naturae praesumpsit sedem illam, in qua regnaturus erat Christus in conleptum Dei conscendere, illamq.
contra eius voluntatem usurpare.
Ex alia vero parte Michael cum suis sequacibus obediens Deo, de coelo Luῆciserum superbum cum omnibus angelis sibi adherentibus deiecit, Iuxta illud di proiectus est draco ille magnus &c. ante cuius deiectionem post eius c reationem Thomistae ponunt duo instantia, Scotistae vero tres moras, ut ait Ananias lib. 7. N. D. Unde ex hoc duae Ciuitates ordinatae suerunt 3 Peruersa altera, &inobediens; Altera vero iusta, & obediens. Prima incepit ab amore sui usque ad conleptum Dei ι Secunda ab amore Dei,vsque ad conleptum sui,haec colla siluit Ciuitstem Dei , illa constituit Ciuitatem diaboli, illa ad gloriam coronata, ista ad psnas damnata, in qua tria praecipue scelera remanserunt; primo remansit ostinatio, quia post peccatum voluntas diaboli remansit inflexibilis, nec reatum, nec culpam suam cognoscendo. Secundo indelebilis inuidia , dc odium contra Christum, & contra omnes homines, qui successive illas eorum sedes per humilitatem possident , quas ipse per superbiam ,& ingratitudinem Perdidit, ct ideo creato homine in terrestri paradiso , statim ad tentandum illum descendit, semperque homines, ut sint Deo rebelles , di sibi poenarum so
22쪽
cios, tentat. Tertio appetitus dominandi, & sic ex inuidia Christi, semperq;
ut ab hominibus adoretur, quaerit, & hoc suit suum motivum introducendi in orbe terrarum Idolatria, superstitiones,& detestabiles ritus, semperq. homines ad artes magicas, sortilegia,& nefanda sacrilegia deducere nititur,& sic iniquitatem, quam in illo primo peccato contra Christum concepit iugiter parit. Ex qui gus verbis constat daemonem generis humani propter Christi inuidiam sortissimum inimicum esse, iuxta praeallegatum Iob iq. non est potestas, suae coparetur ei,Cum ergo sit tam sortissimus,lure quaeritur,an ista sortitudo
ita extollatur, ut per ipsam possit liberum hominis arbitrium cogere i Quaesit.
C A P. V. on demon pusit liberum hominis arbitrium regere λ
AD maiorem huius quaesiti elucidationem premittendum puto ex Magistesent. in I. d. et s. libertatem hominis in nihil aliud consistere, quam tria, Suadam differentia voluntatis respectu actus, seu operationis suturae, quam ex imperio vult elicere, quod idem est, ac si dicamus , quod libertas est illa, qudi positis omnibus requisitis in actu primo ad operandum, potest homo operari, di non operari ι Et quia homo dupliciter suos humanos actus potest elicere, quoad specificationem nempe obiecti , & quoad exercitium illius, idcirco duplex es libertas; quoad specificationem altera,& est illa, per quam voluntas ita in unum obiectum tendere potest, ut possit etiam in oppositum illius tendere, & hanc ordine ad obiectum malum, & bonum non habuit Christus, quia haec, ut inquit Aug. non es persectio, sed imperfectio libertatis; altera quoad exercitium, & est illa, quando voluntas ita exercet actum secundum vilicet non possit exercere contrarium, possit tamen cessare ab illo; Quae quidelibertas adhuc dupliciter subdistinguitur, in libertatem scilicet, quae est forma liter in actu, & est illa quando quis vult primario aliquem finem, & in liberta tem, quae est causaliter in actu, S est illa, quandoquis posito quod vult finem. vult necessi rio media, quae necessitas non excludit libertatem, quia ex quo litabere vult finem, per denominationem, & causalitatem illius, intelliguntur etiam libere volita media . Quibus praemissis quaeritur hic, an omnibus.ictis modis possit hominis liberum arbitrium cogi Circa hanc quaest quatuor reperio opiniones. Prima est Astrologorum dicentium hominis liberum arbitrium ad bonum, & malum corporum coelectium influxu cogi posse, quare concludunt quod, quando unus est liberalis, seruitialis potius pauper, quam diues hoc totum habet, quia natus est subpla- neta lunae ι Quod unus sit eloquens, sub Mercurio, quod vivis sit musicus, lasciuus, dic. suo Venere. Quod unus sit contemplativus, despiciens mundum, ad ossicia, & dignitates sol tu natus, sub Sole. Quod unus sit bellicosus; sub Martes quod unus sit affabilis,generosus,gratiosus,in rebus suis audax Sc. sub Ioue. Quod unus sit auarus, tristis, macer, pallidus mendax ,α salsus, sub
Probant eorum intentum primo, quia experientia docet multos inclinatos . ad vitia, a quibus se abstinere non possunt, di si ab eis quaeras, quare a talibus non se abstinent, respondcnt non posse, quia ad talia a cali costellationibus inclinantur, di coguntur.
23쪽
Secundo, quia possunt dari lapides cogentes hominum voluntates. Ergo multo magis corpora coelestia,quae per influxum eorum dant talibus lapidibus virtutem. Probatur aute exemplo de Moyse, qui ducens uxorem AEtiopissimia aEgyptum, Aaron & Maria stater, de soror, eo quod matrimonium cum so-Tensibus contraxerat, contra eum turbati sunt, cum Moyses esset peritissimus Astrologus in duobus annulis duos lapides sculpsit, habentes virtutim , unus memoriae, & alius obliuionis; Annulum memoriae retinuit pro se; obliuionis vero dedit uxori,& sic se ad inuicem diuiserunti ergo dari possunt Sc. Secunda est dicentiu cogi a Deo. Probant aut scriptura primo per authbr. Ioa.6. Nemo potest venire ad me, nisi pater qui misit me, traxerit eum. Quare se formatur ratio. Trahitur homo a Deo,ergo violentatur,ergo cogitur. Pro Datur consequentia. Tactus est motus violentus ex Arist. a. phic ergo si homo trahitur a Deo; ergo violentatur,& cogitur ab illo. Confirmatur ex illo prou. 21. Cor Reg's in manu Domini ad quodcumque voluerit vertet illud. & Lucae rin. dicitur compelle eos intrare. Tertia est dicentium cogi a Tyrannis. Prooant quia 4 subditis suis per vim tormentorum quidquid volunt, habent, non solum verbis, sed etiam facias ;ergo illud, quod dicunt & iaciunt non est liberum, sed coactum, & non nisi , Tyrannis; ergo hominum voluntas a Tyrannis cogitur. Quarta tandem, & vltima est dicenti um copi a daemone , & se videtur dicendum es monem posse hominis liberum arbitrium cogere, Probatur primo ex scrip. Apoc. I t. Ue terrae & mari quia descendit diabolus ad vos habens ira magnam. I.para. 2I. Consurrexit sathan contra Israel, di incitauit David numerare populum. I. Petri. Aduersarius vester diabolus &c. Secundo ex Patribus Augu. I 5.q. a. c. visis illis verbis. habet ille hostis anti quus mille nocendi modos. Damas. 2. sent. Omnis malitia, & omnis immunis ditia a diabolo sunt excogitata. Beda super actus Apost. Diabolus animam in affectum malitiae trahit. Dion. q. c. de diu. nom. Multitudo daemonum est Causa omnium malorum sibi, & alis s. Tertio, ratione, nam quotiescumq; homines faciunt aliquod graue peccatu, naturaliter inclinantur ad dicendum, Diabolus fuit; ergo ex hoc colligendum est, eorum liberum arbitrium cogeres Probatur consequentia a pari, nam inter alias rationes, quas afferunt philosophi ad probandam immortalitatem animae, est, quia naturaliter homo appetit immortalia, heroicas enim iaciunt actiones c ultra immortalium cogitationes γ ut eorum nomina apud homines immortalia vivant; ergo eodem modo, quia naturaliter homines diabolum fuisse eorum peccatorii causam dicunt,naturaliter cognoscunt eorum liberum arbitrium cogere.
Quarto, tandem patet a post. nam certo constat per vim maleficiorum lio. mines cogi ad id, ad quod maleficia illa inclinant, per vim enim illorum c guntur homines ad morbos grauesque passiones,delirat enim alij, alii ad amorem, alii ad odium,u'. ad mortem non solum sui, sed etiam aliorum coguntur, yt sertur exemplum in lib. quod dicitur, Fortalitium fidei de casu,quod accidit in Regno Galliae; Erat enim quidam Iudaeus maleficus, qui cum esset amicus cuiusdam ministri iustitiae, obtinuit ab eo cor hominis Christiani, quem exigente iustitias tu utarat, deditque illud suae uxori ad custodiendum, α mulier γ
24쪽
prudens, exigente illo Iudaeo cor hominis, dedit ei corporci, Iudaeus autem credens se habere cor hominis, in quodam latissimo campo sepeliuit cor illud porci,in quo campo paulo post venit multitudo magna porcorum, qui mutuo bellantes,omnes se occiderunt. Iudaeus caZtus a iustitia, dixit, quod idem euenisset inter homines, si illud cor hominis Christam, ibi sepultum fuisset; Vnde ait, ideolide feci, quia daemon me seduxit; ergo probatum remanet posse eae.
monem hominis liberum arbit Num cogere. . . His tamen non obstantibus,dicenduin tamen est liberum hominis arbitriu,
seu voluntatem, nec a Deo cde potentia ordinaria nec ab ulla creatura nullo modo cogi posse. . Conclusio est de fide, & contrarium haeresis. Probatur, tum ex Gentilibus, tum ex Scripturis, tum ex Consiliis, tum ex
Patribus, tum ratio P . - . . . '
Ex Gentilibus Arist. in 3. ethic. homo est principium suarum operationum, in eodem loco, nos sumus domini nostrarum operationum. Tu . I liet. Voluntatem in omnibus spectare conuenit. Senec. ad Luc. omne peccatum actio voluntaria. Salust. in Iugur. Dux, atq; Imperator vitae mortalium animus est. Ex scrip. Eccles is. Deus ab initio constituit hominem ,& reliquit eum in manu consili j sui,& c. 3 i .qui potuit transgredi,& non est transgressus, sacere mala, & non fecit, Psal. Ii 8. anima mea in manibus meis semper. Ex consit. ex coctil.Senonensi in decreto fidei i s . illis verbis. Non tale huius- , modi trahentis Dei auxilium, cui resisti non possit. Ex concit. Trid .scss. 6. c. s.
loquens de gratia essicaci illis verbis. Q ippe qui, di illam abij rere potest, &can. q. Si quis dixerit liberum hominis arbitrium a Deo motum, & excitatum nihil cooperari, assentiendo Deo excitanti, atque vocanti, neque postaei dissentire, si velit, anathema sit, ex concit. Arausic. can. et s. &c. Ex Patribus, August. de spiritu, S lit. c. 34. In omnibus misericordia,praeueniet nos, consentire autem vocationi Dei, vel ab ea dissentire propriae volunatatis est,& lib. I. de gratia Christi,c. I 4. quis autem non videat,& venire que quam, & non venire arbitrio voluntatis8 lib. de ecci .dogmat. c. a. Initium nostrae salutis Deo miserante habemus ut acquiescamus , aut saluti sere inspirati, nostra potestatis est. & in I. & 3. de lib.arb. Nulla alia re mens nostra fit sorma libidinis,nisi propria voluntate, & F. de civit. c. I*. sunt nostrae voluntates in nobis,quae ipsae saciunt,quidquid volendo secimus,sive bonum,sive malum. Ambros Is .q. s.c. Non est,quod nostram cuiquam ascribamus aerumnam, nisi nostrae voluntati. Irenaeus lib. q. c. 7 I. qui operantur bonum, gloriam percipient, quoniam Operati sunt, cum possent non operari. Clemens Pap. epist. 3.ante medium. Si quis audiens sermonem veri Prosetae velit recipere, aut nolit, & amplecti onus eius, habet in sua potestate, liberi enim sumus arbitrij. Cyril. contra Iul. lib. 8 circa fin. Anselmus, Damas &c. Ex Scholasticis D. Th. p. 2. q. Io. ar. q.illis verbis, Voluntas est activum principium non determinatum ad unum, sed indifferenter se habens ad mul. ta, sic Deus ipsam mouet quod non ex necessitate ad unum determinit, sed remanet motus eius contingens, & non necessarius, nisi in his, ad quae naturaliter mUuetur. & 2.sent. d. 23. q. I. ar. I. Ncnesset homo lib. ri arbitrij, nisi ad eum determinatio sui operis pertineret. Erucus in I. d. 2I. q. a. Gong. 9. metaq , T
25쪽
q. IT. Capreol. in a. d. x s. q. I 3. ad quartum Scholi contra Leoneluc re
s. contra gen. c. 219. g. ad euidentiam. Caiet. a. a. L. ad hoc dicitur. Solus de natura, & grat. c. it. & in fin. q. senti AEgidius arti t. q. sunt autem. Scholus in a. d. x s. . idem. Abulen. in c. I9. Mat. q. I s. Uegadib. 6.in Trid.c.7.Corduba lib. 2.q. 3. dub. IO. res n. F. Zumel I.par. q. q. ar. I 3. ad tertium ante secundum a. Bellar. lib. 1. de gra. c. I 2. Sta VProbatur tandem ratione. Primo directe. secundo ex absurdis. Directe licbertas ut sit p. dictum est est illa, quae positis omnibus requisitis ad operandum, potest homo operari, & non operari, velle, & nolle ι Sed positis in homine omnibus requisitis ad operandum, potest operari, & non operari, potest enim currere, & non currere, velle, & nolle, moueri,& non moueri,ut discumrenti patet ι ergo homo est intrinsece liber; ergo eius arbitrium cogi non potest. Probatur ex absurdis, quia si homo non esset liberi arbitrii, itaut eius libertas cogi posset; tolleretur ab eo omnis meriti ratio. Meritum enim , veest commune Theologorum sundatur in libertate ex Clemen. Alexan. lib. 8. aduersus Iul. circa fin. Hilari in x.psal. illis verbis, quod nullum fructum,nullum honorem,nullum praemium voluntas mereretur propter opus bonum, si vis quaedam voluntati conserta, .i. impressa, malum esse non sineret; Hoc autem est absurdum, Immo haeresis magna Luteranorum; ergo &c. Ad opiniones in contrarium respondetur, de primo ad Astrologos dicentes liberum arbitrium cogi ab innuxu corporum coelestium, di pro solutione sup- ponendum est ex Dionis. q. de diu. nom. quod diuina prouidentia hunc ordinem in rerum natura posuit, ut inferiora regantur per superiora,& minus nobiliora per nobiliora, & non e contra, sic habet Arist. i. mei. a virtute superiori reguntur ista inferiora; homo ergo cum componatur ex corpore, & an O, ut ait Arist. 2. de anima , & F. met. & Mag. in a. d. t l. quoad corpus, quia secundum presentem statum est mortale, corruptibile,& passibile est inferius, & ignobilius quolibet corpore coelesti, quod est incorruptibile, & ideo recipit ab illo influentiam, dispositionem, motum, ac variationem; Alioquin non posset saluari, cur ab illis influentjs tot infirmitates,& morbi in humanis Corporibus oriuntur, cur in innovatione lunae lunatici saluitant i certe ad illam rationem decurrendum est. Quoad animam ve ro quia est nobilior quolibee' corpore coelesti, cum anima sit intellectiva, coelum vero minime, ideo,quoad suas operationes, non potest illam necessitare, & quia actio libera est operatio animae, excludens intrinsece omnem rationem corporis ex Philos. 3 .de anima, Virtus intellectiva non alligatur organo corporali, ideo homo,quoad actiones liberas a corporum coelestium influent ijs cogi non potest , di ideo concludendum est non cogi eos ad liberas actiones, qui sub praedictis planetis nascuntur, sed tantum habere ad illas virtutes, seu vitia inclinationem quandam, ratione corporis, quod talem innuentiam recipit, quare.
Respondetur ad illud, quod multi sunt vitiosi,& non possunt se ab illis viiijs abstinere, quia sunt sub tali planeta orti; salsissimum enim est , quia & si habeant indirecte aliquam inclinationem ad illa, ratione influentiae corporum, 'uia tamen sunt ratione praediti, possunt illa cohibere, iuxta illud Ptholomelia Centiloquio,Sapiens dominabitur astris. & S. Tho. in opus 9. ex stellarum
26쪽
dispositione nulla necessitas inducitur homini ad agendum, sed quaedam inclinatio sola, quam sapientes moderando restenant. Et quamuis multis dissicile videtur illa vitia posse cohibere,hoc no oritur,ut inquit Albertus in a. compen. C. s6. ex sola constellatione, quia hanc superare possunt, & non adducit vim, sed ex una parte est mala constellatio, ex alia vero malus habitus,& hic, cum conuertatur in naturam, illam maximam disiicultatem inducit.
Ad illuci de Iapidibus resp.Quod illi lapides potuerunt habere aliquam in
elinationem indirecte super Moysem, & uxorem suam, non autem eos coget
Ad illud de Deo respondetur. Deum non cogere voluntatem, quia illam creauit,& reliquit liberam. Ad scripturas in contrarium respondetur ex Rice. q. d. I s. illa verba Non intelligi de tractu violento, sed de tractu per inclina tionem voluntatis, quod idem est, ac . si dicamus traxerit idest suaviter alliciendo, ut colligitur lx Aug. homil. 16. illis verbis,ramum viridem ostendis oui,& trahis illam, S poeta, trahit sua queque voluptas, certum enim est tactum istum non esse per coactionem, sed per allectionem; sicut enim per ramum viridem ita allicitur cuis, ut non cogatur per illum, ita homo sic allici. tur per ea, quae interius cstcnduntur a Dco, ut per illa non cogatur, di sic respondendum ad alia, ct similia scripturarum loca. Ad illud de Tyrannis respondetur, quod quamuis possint cogere corpora, non milunt tamen cogere voluntatem, ponunt enim subditi potius mori, dam voluntatem eorum sacere, ut patet de multis Sanctis,qui potius propter hristi fidem mortui sunt, quam contrarium facere. Ad illud de daemonibus respondetur negandum esse posse hominis voluntatem cogere. Ex illis autem scripturae locis, & patribus, colligitur tantunias
daemonem esse itissimum inimicum humanae naturae, non autem humana voluntatem cogere. Nam quamuis eius potentia si magna super terram, ut supra probatum est ex illo Iob 4r. Pussimus tamen Deus ipsam limitauit, ut ex illo Pauli i. Corint. Io. satis constat illis verbis Fidelis Deus,qui non patietur vos tentari supra id, quod potestis, sed faciet etiam cum tentatione proucntu, ut possitis resistere, Quam veritatem confirmat D.Tho. 2.d. II. a. r. illis verbis,
Licet daemonis potentia sit maior potesate hominis, tamen, quoad aliquid non est maicr, stilicet quoad liberum arbitrium, quod cogi non potest.
Ad rationem, quod naturaliter homines commisso peccato inclinantur di et re, quod diabolus fuit, respondetur ex D. Th. 3. q. 8O. ar. 3. I . par. q. I q.a.q. 3. par. q. 8.ar.3. BOnau. a. d. I s. dc Riccar. ibidem &c. quod dupliciter aliquis pol esse causa alicuius rei:Vno modo, tanquam causa direcita,& principalis, ut quando quis immediate & sine alicuius suasione v. g. surtum committit,tunc
ille talis dicitur ciuis directa illius sulti s Alio modo, tanquam causa in directa, di persuasiue, ut quando quis praecipit,consulit,vel suadet, ut aliquis v.g. committit furtum, tunc iste talis non dicitur causa directa illius furti,quia non ipse immediate facit furtum, sed dicetur causa indirecta illius furti, quia suauet, vel praecipit dic. tale surtum.
Huc supposito respondetur in forma, Diabolus fuit causa directa,& princia palis, & negatur, fuit causa indirecta, di persuasiua, & conceditur. Et sic in telligendi etiam sunt Patres cum dicunt Mod damon est causa omnium ma
27쪽
lorum, & similia , intelligendi enim sunt quod sit causa indirecta Indn autem
directa. Quod ex eo patere potest, nam in actibus liberis, nihil potest esse ea u. sa directa alicuius actionis liberaei nisi qui potest mouere voluntatem, voluntas autem hominis non nisi a duobus moueri potest; aut enim a semetipsa, aut a Deo; a Deo non potest moueri ad malum,cum sit summa bonitas, ut ex Aug. lib. 83. q.Deo auctore non fit homo deterior. Immo ex hoc appacet maxima
hominum libertas, cum malum contra Dei voluntatem faciat; ergo cum non possit moueri ad malum a Deo, tanquam causa directa mouetur a se, &nona diabolo, ut ait Orig. illis verbis, quod si daemonium non esset,adhuc homines hiberent appetitum sibi, & venenorum, & Berna r. serm. 2I. super cant. Tolle Propriam voluntatem, S non erit infernus. Ad illud de maleficijs respondetur , neque per vim illorum hominum voluntates cogi quod si aliquando contrarium videam us,ut per illa,alij ad amo rem, alij ad odium, morbosque inducantur; Hoc fit, si agitur de morbis ut ait
Martinus lib. a. pag. Io. quia est perstitissimus medicus, ct cum omnium heris harum, lapidum, animaliumque cognitionem habeat per applicationem naturalium naturalibus contrarijs potest illos inducere. Si de odio, quia ut supra dictum est habeat potestatem super omne corpus, potest mouere irascibilem,& sic confundendo sensus ad sui, aliorumq; odium mouere. & se responderi potest ad exemplum de mago Iudaeo. Si de amore, vel odio, prout in intentione) cum hic agatur de libero arbitrio nectendo maior est dissicultas. Respodendum tamen est, neque per illa maleficia i berum arbitrium cogi, quod si aliquando euenit, hoc non fit cogendo, sed pei suadendo: Nocte enim, dieque rem amatam, vel odiosam tentat, qIoadusque suum presset conscnsum, concupiscitem inflammationem, vel antidotis, simplicibusque naturalibus,vel per eius existentiam mouendo humores, irritando,& accendendo, ut ad suum trahat finem. Quod si deinde talibus venenis insecti abstinere non possunt, hoc ex malo habitu non ex coactione procedit. Quod totum exemplo respond. Iustinae, & Cypriani confirmatur. Cyprianus enim tempore,quo erat magus postea. n. fuit martyr cum Iustinianam Christianam Virginem ardenter amaret re despcrata cum cantionibus, ac veneficiis ad eius libidinis assensum allicere conaretur, & cum neque hac via posiet, Daemonem consuluit qua nam, id re consequi posset. Cui daemon respondit, nullam artem aduersus hos, Qui vere Christum colerent illi processit ram: illis vel bis. Ego non possum in hac re nisi tentationibus,& persuasionibus, cum Christi fideles illis sortiter resistant, prorsus inutilis remaneo. Bene ergo responsum est, nec posse hominum voluntates daemonem coge re , nec malorum omnium directam causam esse, & cum sit per Christi pote-Batem undique catenis victus,tanquam canis non mordere,sed latrare tantum valet. Haec cum meo germano Sic. Theolog. imbuto D. Abb.Sanctae Mariae
Actorum Ioannae Pip. nostro instituti, tuae utilitati scribebam.
C A P. VI. De Daemoniam diuisone .
T melius daemonum , ac maleficiorum differentias cognoscamus liceat exarare scripta Trithemij lib. Quaest. ad Mari Caes. q. s. docentis sicuti
28쪽
εEmones in potestate aeum ineq; suptilitatis ab inuicem differunt, ita malefici corum quoq; potestas non est in omnibus una, sed in singulis, peto ut ea monibus concurrunt natura suptilioribus vel grossioribus diuersa. Multa. n. sunt genera daemonum, & certis inter se gradibus dissant ratione locorum, in quae cadentes a principio sunt detrusi. Primusquiden i genus daemonum appellatur igneum, quod circa superi rem peruagatur aerem,nec unquam ante Iudicij diem ad inferiora demergitur,sed continuo sub regionibus permanentes su blunaribus,nullum habent cahominibus in terra ccmmercium: ac subdit,nulla sunt eis cum malcficis con- cortra , quoniam cum demorentur in igne propter subtilitatem suam non possunt corpus grossum siue aereum induere, hic mea ratione, sallitur, cu omnis Haemon iit spiritus subtilissimus,ergo non repugnat corpus assumere ac Here ut alij, hac sententia est Picus in scire. ni velis dicere non ita ut alij. Secundum genus aereum dicitur,quod in aere errans nobis propinquo conrnoratur: hi quidem possunt ad inferiora descendere S assumptas de crassiore
sere cor I ribus quandoq; hominibus apparere; aerea, permittente ino, sapius turbant, tonitrua & tepestates concitant,& omnes simul in perniciem humani generis, more hominum, affinionibus mouentur, passionum superbia maxime S inuidia,tangunturq; perturbationibus continuis,& nec solido vectiun -- tur corpore, nec unc cons duri loco, nec unam Coencs scimam h bent, sed plur mas easq; saepius mutant sccundum varietatim asccticndm , quibus vel occurrunt, mali Malum carminthus e c. is, vel impuos pertu ibatione ad nocendum, maleficae horum daemotium operatione si guttae,tanto sunt ad male is frandum potentioris, quanto superio tem ex corum ordine concurrcntc aciei itit assecutae,S. Ambrosius dixit,plenus est mundus sanctarum virtutu,quia est plenus nequitiarum. Tertium genus dam um terrestrium dicimus , ex his aulcm damonibus iij versa sui in sit Dis, atq; nemoribus, qui venatoribus ponunt i Psdras, alii vero pabulis digunt in campos, qui nocte aberrare iaciunt itinerant S:DCn . ullior morantu in locis abditis atq cauernis , reliqui cateii minus soli si dimorari cum hominibus in Obscuro delectantur Ex his quidam gaudent solis illusionibus territare homines, alij p dictionibus suturori nil in admirationem sui trahere cupiunt audientes: nonnulli vero ad hoc summo conatu lo rant vehomines irrationabili furore turbatos, aut melanconia su renus rem at, laecant, vel occidant, quod experientia saepius Lictum agnouimus: huic,& c hi Fios. 3. de Prouid omni actione diabolica potentior est ad riocendum magnittico I g roras,quia caemon quotcunque supcrat.per maerorim superat,eum si austras nihil a daemone laedi quisquam poterit. Hoc authm genus daemonum raro est at ficis familiare propter inconstantiam, an cit Oncm,S i Uitatim, qua ier- vitare multos gaudent potius, quam unius mulierculae subcsse imp rio.Commorantur tamen interdum S pollicentur vcsanis, in vitro, aut crisallo, suo speculis, Scarminibus concitati responsa dant mul:erculis, S siquis ventu rus in via eis maledixissent pronunciant. Et hoc maleficarum genus mullum differta reliquis, quia quod illae maleficio reddunt infiimum, inae curare pol Iicentur. Verum quia maleficium ut plurimum refellunt, maleficio earum ac scessus ab Ecclisia omnibus interdicitur Christianis.
29쪽
- ini artum genus daemonum denominatur aquaticum, quoniam se humorubus immergens circa fluuios& lacus cohabitat, ira plenum, turbatum, di inquietum, de fraudulentum , tempestate', mouens, vitam', auserens in aquis, di dum apparet, semineo Lxu vestit, nonnunquam vero cum hominibus loquitur Se varias ludificationes exercet, & hoc genu, non consueuit sum malefietis habere commercium is Quintum genus subterraneum dicitur quod in spelunciis, de cauernis, monatiuinque remotis concauitatibus demoratur, Se isti daemon s amictione sunt pes.simi, eosque inuadunt qui puteos, di metalla Quiunt, dc qui thesauros in terra latentes quaerunt, in perniciem humans generis paratissimi, hiatus etficiunt terrae, ventosq; llammiuomos suscitant, oc sundamenta edificiorum concu tiunt, noctibus aliquando de montibus turmatim egielli mirandas, stupendasq; in campis ducunt choreas , ct quasi unius Dacis mcluentes impertum sibito evanescunt ad signum,& ad sua diuerticula reuertuntur, interdum no Iarum inter eos auditur sonitus, de se nonnumquam spiritus hominum vitam defunctorum mentiuntur, nihil magis quaerunt quam motum nominum Madmirationem, unde habemus com mina qaod simpliciores homines quosdam nonnunquam in sua latibula moturum duxerunt, stupenda mirantib is ostendentes Oeericula,& quasi Bea torum ibi stiat mansiones amicos vivorumst mentiuntur. Ex his quoq; daemonibus quidam incubones sunt thesaurora quos auaritia mortalium in terra abscondit,& ne rursus in usus perueniant ho minum eos subducunt, Cirantur,& custi diunt, de quandoq; de loco ad locum transportant: de hoc genus daemonum cuin malet is mulieribus nulluua coa
Devit habere commercium sed fallitur hicὰ Sextum genus daemonum appellatur lucissi gum qui a nez diebus unquam
apparent,nec alio modo cori us assumere possunt quam de nocte. hoc eu genus daemonum inperscrutabile ac penitus tenebrosum,passionibus Digidis agi ratum, malitiosum, inquietum,& perturbatum, qa Occurrcntes hommes violenter comprimit, nocturnis horis, saepiusq; Deo permittente, aut flatu nuos dani inici fi it. aut contactu, Mιleficis non conuenit hoc genus daemonu,ne mcari, Mibas arctari Utest, quia lucem sagi , cic vocem hommum simulq; ocoamem tumultum. Aereum in axime ad maleficia *minarnm consiaeuit occurrere, non est caeteris omnibus magis subtile & audacissimae temeritatis. I et rc stilum quoque, nulli ut est dictum male fi is substrui und, qui tametris r ori gradu habili maiora illa maleficia insuccre non poisanta Sed huuis viri discurius quamuis magna ex parte non repugnaζ, in multis peccat, saltem propter verborum ambiguitatum, ut dum dicit, hoc genus dae. monum cinnmercium nullum cum mulieribus malcficis habere consueuit. fateri nos decet daemonum potentiam esse di*arem, at pcrmittente isco omnes posse concurrere ad maleficia pVerumtamen apparentius est hoc genu .ea monum, ut plurimum, de secundum diuersos cmetus, quam illud concurrere, sunt vero omnes ad damnum in serre parati.
Postremum N iti quod cum Angelorum diuisio sit assignata a S. Greg. in Morali .in tres Hierarchias vel sacros principatus,& merarchia Omn s m tres dines, vade relucet mysterni trinitatis, exuuitate enim id erarch inu
30쪽
minis unlias diuinae essentiae,& in tripartito ordine ostenditur trinitas personarrum; & ipse quidem Deus Trinitas, qui omnia operatur in singulis diuidem. In Seraphin charitas: in Cherubin veritas e in Thronism inas. in Domitationibus Maiectas: in Principatibus Principium et in Poteilatibus potestas. In virtutibus virtus: in Archangelis lux: m Angelis pietas, ac in quolibet Anaelo resulget vestigium Trinitatis, cum in sint essentia,virtus seu potentia, de ope ratio & sic 'innus Angeli benedicunt Dominum, Trinitatem& unitatem insi nuantes. S. Thom. p. p. per totum, de x.d R. I. ait quod in quolibet ordine sunt multi Angeli, & Angeli unius ordinis non sunt equales 3 Ac in cap. nouit in , domo de primae d. r. Cassimaeuς. 3. par. 6. consid. Catalogi. G. M. in quolibet ordine sunt sex mille Lx enta: α sexaginta sex mansiones: in qualibet mantione possunt esse tot regna, tot ducatus, tot comitatus, tot natIOnes, tot prouinciae, tot ciuitates, tot domus. Et in qualibet domo tot sedes , seu loca . N. 6666. Et in qualibet sede seu loco, de quo dicitur, nomina vectra scripta sunt in caelis, en anima , & quando Omniaca loca riplebuntur ut multi pii calculant adueniet extremum iudicium, de in quatum qualibet cons tuit unum Principem, & in primo isto ordine Seraphin consiluit Luciferum , di in quo-- libet alio posuit alium laquam capit an eum,qui quidem Lucisti suam pulchri. tudinem conspiciens superbi uitioc traxit secum de Cmnibus Hierarchm,di oris dinibus seu choris, tertiam partem, seu numerum nobis infinitum, ut alibi dixi, ipsique, ut superior malique inuentor ad inferni imum paenat, cum in Quo quis peccat in eo tot queri debctgl. fin.inc. si quis sq. diu. de Bald. in cons. It . vel quos simili culpa inquinat, par etiam paena constrina ali iuxta Tex. in i ii quemquam. C. de epi.&cl. Hos digressis concludamus maximi adiuvaminis esse,ut exorcista sacro imperio suo cogendo aperiat cuius ordinis sin i, vel sint daemones qui causare so lent quomodocunque affectiones, ut deinde victur vltimo nouro monitorio
Illatio pia, me remota pro immortalitate.
male iuuencs, qui non Gentiles, non Haebrei, non Barbari,Sc sco tan'uam bruta, uPicureorum si u Atheorum sectantis sensum, animam i ab MD ciamaginem dc sponsam, Angelis similem, mortalem essem haei est in.i. t