Paraphrasis Des. Erasmi Roterod. in Acta apostolorum

2쪽

ACTA A P in

4쪽

STOLORVM PER

R O II IS II meipartem absolui Thraopbile: superiore quidem libro compla-xus sum lectu christi uitam, altim reor uis quan caeteri, nimirum ab Ioannisi Baptita,qui domini praecusor illi,conisceptione, quod in hac quos narratione proditisint uariticinia, Mefiam mox uenturum promittentia. Post haec quaeda ab alijs scriptoribus praeternussa copiosius enara rauimus, de christi conceptione, de natiuitate, de cim cuncisione ac purifcationeinonnihil etiam attigimus de diuina indola, cuiuslpecimen aliquod edidis annos naistis duodecim. Haec ideo duxi commemoranda, quo planribtis argumentis liqueret, hunc esse,quem oracula prophetarum designarant, ac ne primam quidem illam in tem Iesu caruisse piorum hominum ac spiritu coelisti Vis fato G testimoniis.Quan quam aurem dubium non est, quin tota Iesu vita uerit unicum ex plar absolutae pietatis, remen omisis his quae in medio gesti fiunt, traiij liui ususque ad tempus, quo Ioannes praedicatione baraptismos suo coepit agere praecursore lectu Chri)icquὸd ab eo tempore potis imum dominus Iesus coepit agere negocium salutis humanae iuxta nurus er aenin nata Iegis Mosaicae,ac iuxta prophetarum uaticinis. Huius negociis ima duabus in rebus cosistit:in fictis )oc est, is ediatissa A α miracu

5쪽

1M Ac TA APOsTOL. niliaculis,luto laudo fiupplicio crucis, in resurrectione, in quibus nihil non exhibitum est per istum, quod uel in lege fuerat adumbrati ,uel a prophetis promissim: it in dictis,quibus orbi tradidit noua Cr euangelicam phialosophiam,ut ab eodem peteremus Cr rationem er exemplum pie uiuendi. Harum rerum seriem persiquutus si ad eum usiue diem, quo poste quam rediuiuus a morte praeceperat duodecim apostola suis reliquiss discipulis septuaginti, quos ante mortem peculiariter in hoc misntis delegerat,ut accepto spiritu sancto, que cr tum illis in uillans in aciem eorum, imparthi, cr post copiosius e

coelo misit abirent in orbem uniuersum, ac praedicarent Euangelium,non Iudaeos tantam,uerum etiam cunctis totarius mundi nationibus:receptus es' in coelum, unde ueneaerat. Ac primu modis omnibus erat confirmanda fides eorum,per quos decreuerat admirabilium gestoru cunctis mortilibus 'de fieri. Hora caput era ut per uadeTetur omnibus,Iesum uere mortuum, uere reuixisse tertio die, non imaginario corpore, sed eodem illo iam immortali, quod mortile gesserat in terris, quod exanime conditam

fuerat insepulc o. Proinde non satis habuit, semel exta hibere se rediuiuum discipulis suis, sed frequenter siliis apparuit, non quemadmodum solant spectra, sed uari ser euidentibus argumentis declarans se uiuum recepisse corpus, quadraginti diebus hac de causa commoratus interris, in quibus tamen nulli conspicuus esse uoluit,tis suis. Atque his non solum praebuit sese conspiciendum oriculis, audiendum auribus, contrectandum manibus, uorum etiam Amiliariter cum illis uiuens cibum una cepit, quo non aliud uiui corporis certius indictu. Interim miriscuit frequenter cum illis colloquium de regno decreuo-

6쪽

eras iris in memoria,quae gesserat ac docuerat ante mortem, ut tandem agnoscerent,nihil non euenisse,quod ille praedixerat euenturi , mul monens, quid in posteri essentve ficturi,vel expcrilarari. Quanquam enim illis iam tradiderat autor e Eliange' praedicandi, tamen uetuit ne mox prosilirent ad tam ardui muneris filicti nem,nec discederent ab Hierosolamis,sed illis congrega

uacantes ieiuni Ahymnis ac precationibus, pocirentstiritum sancium,quem antequam moreretur, promi erat illis alterum consola*rem mittedum a patre. Ego,inqui pollicitin sum ore meo,nec addubite,quin

pater bona fide pristiturumst, quod illius nomine uobis

reced.Eade est enim patris ac mea uolunt s.coeleste neisgociud quod aggrediemini, non hi anum noch carnalia docebitis,queadmodum pharisti docuerui h enus, scdspiritualia: nes mediocris oborietur vobis ob Euanis gelis praedicatione perstqvlitio. Proinde opus es t uiris tute coelitus emissa commemni,quo pares tu rinio nerigorio,quod no humanis uiribus,sed diuini hiritus praesidio peragetur. Hactenim tantu praelusium est quibusda ad Euangelicam unctione rudimentis. Ioannes baptizauit aqua piritum non contulit, nurus enim hominum ill conferre potestinec aliud praedicauit quam poenitctiam, quod ii tiret regnam coelorum. Nunc opus est uaIidioruribus praefidijs ad depromendum euangelicae doctrinae vigorem, er adfuninedos aduersantis mundi tumulius.

Ad id non satis est uos csse mundos a peccatisfd ad novam doctrinam nouospiritu est opus spiritu copioso biritu coeleni, spiritu igneo. Eo uos baptizabimini pos

paucos dies. Hic est bapti mus,que I oannes dare no poα tui sed a me dandu praedixit. Siquidem de me strens teα

7쪽

'monium,aiebat: Ille uos baptiuabit inspiritu cr UnLImparthi Cr olim deus stiritum fui prophetis ac piis hominibus. Et uobis insufflaui spiritum sanctum . Ide est stiritus, sed nunc copiosi fime effundetur in orbem teria

m renouaturus omnia. Huic veturo praeparateanimos

ve ros sobrietate, piis uotis sed in primis simplici uisci quo tis organa commoda per uos vim suam explicaturi spiritu .Haec ubi dixisset Iesus discipulis in unu conae gregatis,ne quid inter illos relinqueret disidij,quoniam nondsi illi deposuerant somniu illud de proserendo regno Israelitico, percoriti fiunt dominu,uclut mox abiturum, an protinus a missio spiritu facto renituturus esset regnupopulo Isi Aifico,et an stitim csset exhibiturus orbi maiemtem siuam. Nondum enim intelligebat cuia modistis

rerum esset regnum illud stirituale. P etrus in monte cuinpiebat confiitui regnum. caeteri quos radita mentioni recturrectionis,sciscitabantur de regno .Rursus audito fermone de mittendo spiritu, redit illis in mentem regnum. sperabant enim fore, ut orbis totius imperiam transferriretur in populum Iudaeorum. Et omnino θturum erat,vivere in regnaret Israel,non ille carnalis, sed qui uere nome hoe V promeruisset, hoc est, qui uere fortis esset deo. Iacob eanim hoc nomen promeruit, luctans aduersus angelum. Quam diu mundus fi bat fissis operibus,impar erat ius liciae diuinae.Omnes coarguebantur iniusticiae, er Lecumbebant poenae . caeterv ubi eoepit sibi dijidere,ersdere promisis e gelicis,iam expugnavi ut ita loquaridei iusticiam,m extorsit mistricordium.Hoc regnu ubiq; colu lapsa sed praecipue apud Iudaeos,restituit chriitus per Euangelium. Hoc non intelligentes discipuli, felicitat qgandisomniabans,quae liberaret ipsos ab omnibus maritorum

8쪽

larum persequutionibus. Verum id non erat futura rate finem mundi. Temptri autem illud dominus ideo uolebae suis incognitum esse,quia non expediebat illis scire. Proinde inutilem illorum curiosicit tali rcstonso retudit: Nolite quaerere quod non expedit scire. Tantu fidite, O quod mandatum est, peragite. Vos huius rei nihil aIiud eritis quam mnistri Prognessum Cr exitii permittite pratri coelesti. Non igitur estutarum nosse,quo anno,qub mense,qua hora uenturum sit regnum Istacliticum,qua lias u tura Dologi, stulte curiosi. Quicquid pater voluit uos scire, hoc uobis impariij, temptu illud uobis non appera quia pater eius arbitrium uni sibi seruauit, quo scruperuigilatis in oscio . Veniet omnino regnum

dei, quo phs er impijssiua pro fictis praemia tribuetur,

in cuius aduetum oportet cmper esse paratos miqvant cr interim exeret sese regnus irituale ii quo assercndo deus uesti am requirit operi:de praemih ip e uiamt.Proinde omissostutio cognoscendi quae non oportet,parate nos ad id quod instit. Cui rei quoniam ex uestris uiribMimpares estu, stiritu sanctus B ut sum pollicitus,coeliis

O sundetur in vos, robur animis utans additurus O quicquid uos docuireuocaturus in memoria,siun llarus

et iisi quid praeterea uerit opus cognito, ius suggestione docti, praefidios roborat eritis mihi testes, primum Hierosobinis iuxn propheta, qui dicit , De Sion exibit

lax,et uectu domini de Hierusalemox per omne Iudaea, deinde per Iudaeae sinitima Samaria,postremo per uniuersas orbis nationes,qua iis getes humanae terram incoristit.Omnibus enim ex aequo lim omnibus mortuus fu,ommnibus offertur Eulaclij gragia. Dauit hactenus lexcpud Iudaeos.Evangelij regnu tam late patere uult pater

9쪽

qtite patet terraru orbis. Hic erat sermo post, emus, o dominulis Iesus discipulos suos omnes in unu collectos in Bethania afatim est . in omito, bene precatus istis,sub oculis omniu*ebatur in altu,donec nubes candidas e sucorpus subduceret illorum a1pectui. Tepus enim era ut desinerent a corporis aspectu pendere,quo magis inciperent esse spirituales,nec I e alijs iam oculis intuerentatur quam fisi. Qiiu igitur dominus nube tectus βrretur in ublime, perfncbant discipuli defixis in coelum o aeris. s adeo non poterant duelli ab eo,quem unice dissaegebant,licet adhuc imbecilles. Expectabant aut e,ecquid etiam nouae rei ostenderetur e sublimi. Adsunt igitur re. pente duo nuncii coelestes hecie human se eandida:

ssocios excludebat horrorem, candor uestis congruebat

nuntio properantis ad gloriam.Ηiuerbis dimicis discipuisiorum moerorem,ex digregu domini coceptum, lenibat, crab inutili fustectu reuocabant ad osticium. Viri, inaequiunt, Galilai, quur hic statis defixis in coelum oculus Hie Iesus sublatus a uobis, redijt in coetu unde uenerat, queadmodum stequenter ab illo audistis,qu)d prost tuis esset i patre,σ quod uobis in mundo relictis, rediturum esset ad patre. Non raptus est in aera,queadmodum Ηοlias , sed receptus est in regiam patris, illi consessurus ad

dexteram, utpote coelestis regni consors. constexistis

silum uisibili quidem,sed immortali corpore proficisce trit in coelu. Sic olim rediturus est,ut iudicis sterie agnoscant, qui blastruatoris speciem agnoscere noluerunt.

Non redibit humilis, sed e bublimi multa cum gloria festo tendet oculis omnium. Pauci vidistis cunte, redeunte rvidebunt uniuersi. Caeterion non est quod eum reditam

nunc expectetis.Didicistis ex eo quod prius Euangelium

10쪽

p A R A P Η R. C A P. I. dei praedica sit per uniuersiam terrarum orbem. Hoc potius nunc agite. Nec enim iusi estis hic consulare, sed sedere Hiero obmisset His accepto coelestis tritu eluiter aut icemini cocleste negociu. His dictis paruerunt dias pulcae relicto mole Olivaru, cuius hostilio dominus ante morte delectatus uerat, Cr cui rediturus in coelum ustima imprefit uestigi reuersi sui Hierosobina. Abesὶ auton mons ille ab Hiero obmis itinere sabbat hoc est, fere passus bis mille. Ab hoc mote itum est ad crucis ignominiani ab eodem itum est ad gloriam.Ex hoc in prosteructu est Hierosobm Cr in hoc sedens praedixerat ac dea

seuerat excidiu urbis. In hac interfictrice prophetarum dominus primo uoluit exoriri lucem euangelici,ues quia se praedictim erat a prophetis, uel ut eriperetur illis Ois innis praetextus excusationis,alioquin ob sua incredulia tutem Iunditus periturus. Amabilius erat apostolis fustiacere in coelum,quo praecesserat dominus: veru ob utiliuestem proximi saepe destendendum est ad necessaria magis quam iucunda nobis. Vbi uentum estHier Imam,inanesi fiunt coena lim quoddi ii quo mansit uni discispuli,qui christo fuerant prae cieteris familiaresini licet

Simon Petrus er Ioannes, Iacobus er Andreas, Phil αpus Cr Thomas, Bartholomaeus er Natthaeus, Iacobus Alphei Cr Simon Zelotes,qui Hebraice dictus est candis naeus, Iudas, cui cognomen Thaddaeus iue Lebbaeus I acobi minoris stater. Mansimbunt in eodem coenaculo

mulieres aliquo quae pio studio m te dominum prooficistentem Hier binai de uis Aculatibus ministraarant.Inter bus erat Cr Maria mater Iesiu, cu aliquot talius cognatis, quos Hebraei fratres appellant. Hic mihi pausistercoreplator ecclosiae nastetis primordia Placet I ciuitas