장음표시 사용
21쪽
posse esseere substantias ordInis inferioris male aliqui docuerunt a II. S seq. Creaturae spirituales non possunt per Peripateticos producereentitates ullas materiales ars. Cudvvorthus male admittit naturam quamdam genitricem a Deo creatam ad Mundum dirigearium
DDEus est causa physica creatu
rarum 66. 7S. Et est illarum causa secundum e se , nec potest esse illarum cauissa seeundum fieri III. Quare non dicitur Creator Naturae I FI. Non agit ex voluntate generali in sensu Malebranchii I 3 o. Non est unica causa efficiens ap. petitionis finis a8 a. & seq.. Concurrens ad actionem creaturae est eausa sussciens ad effectum non aliter quam in genere causae universalis 88. Ia 8. & apo. Quare non denominatur ambulans& similia,etsi per suum concur sum etiam hae actiones sint ibillo 86. Verius dieitur Deum plus agere agendo cum creaturis , quam sine illis 289. Dies eritici in morbis , quid . &
Distantia eorporum inter se requiritur ut conditio ad mutuam attractionem, non ut causa a a.
Distantia finita est inter ens finitum
Ens finitum & nihil non distant in ter se infinite 333. Mentia non est idem ac natura Experimenti notio I
FFAstinatio quid At quomodo exis
plicanda 61 Flamma cur magis quae si pra se . quam quς circa se assiciat με. Fortuna. Vide easus. Fundum Lebetis,in quo liquor ebullit, cur sine damno tangitur
Generatio animalium. Vide Aniis malium origo. Gigantes non fuerunt primi homines aq7. Gravitas non est eausa resistentiae corporum ad motum HI , Ea non potest voeari actio immanens corporis Io.
Eadem est in omnibus corporibus 33
22쪽
I Gnis est eausa produeens novum
ignem non principaliter, sed instrumentaliter 84. εο 7. Quomodo concipiatur a corporibus ab ipso distantibus 438. Transit visibiliter per poros via tri 639. Maginativa iuxta Peripateticos quid με. Immediatio suppositi in agendo de in existendo, quid ει F. Impetus quid 138. Ille sumitur tum pro potentiacoporis agendi in aliud , tum pro ipsa corporis actione in aliud q8o. Idem habet sibi respondentem resistentiam, & haec viceversa impetum 338. Indisserentia corporis ad motum &quietem non excludit ipsius vim activam q7s. Intellectus non est eausa partialiteresseiens volitiones 377. In fluxus corporum caelestium genethliacus nullus est . Vide Antrologia iudiciaria. Nec aeroscopicus praeterquam a Sole 36o & seq. Nee ad valetudinem pertinens
Nec ad aericulturam . & navigationem 38o. & seq. Nec ad calorem aut frigus 38 a. εe seq. Nec ad alios quosllibet eventus
LEibnitius male arguit ex actio.
rum substantiali 3 I. II Libertas a eoactioae non pertinet ad divisionem eausae prinei pa- Iis in liberam de non liberam
Libertas a necessitate non pertinet ad notionem causae principaliss I. & seq. Libertas omnis destruitur ab Oeeaasionalismo 268. Loquutio requiritur ut eonditio ad intelligendum , non ut eausa
Luna non faeli sensibiles variatio. a irregulares in Atmosphaera nec per attractionem 368. Nec per lucem, aut aliquid aliud a se emissum 369. Nee influit in partus 37v. Nee in morbos 37 I. ct seq. Nee in erostaeea, ut creditum ab Aristotele . Cardano . GaD sendo 373.& seq. Nee in arborum eaesione 377. Lupi aspectus aliquibus , sed non omnibuε voceae potest adime re 6 3.
nem definitionem naturae trR dueit I 66. Ipsiua contradictiones in doctrina causarum occasionalium I 6 o. Negat omni creaturae essicientiam Is 7.& ass.& 39s. Idem concedit nos effeere cogni tiones nostras I99. &seq. Idem dat corpora ipsa esseere motum in aliis eorporibus 336. Et determinare animam ad siquas cognitiones 3o1. & 3 7.
Idem sumi vult ad literam ct non ad literam eadem S. Scripturae loca 3 17.
23쪽
11 Attendi vult & non attendi enun elationibus sensitum 32 O. Admittit & negat connexionem inter velle aliquid ut motum manus , & motum ipsum 3a I. Concedit & negat corporibus vim resistendi q7q. Manus est causa movens instrumen taliter , non principaliter 8 . Nateria subtilis per contradictionem dieitur expers resistentiae 49 I. Et ne appellanda quidem est mainteria , si non resistat ες . Nedium inter duo aliud positivum,
aliud negativum IT Ner. sura vis activae corporum ex massa S celeritate est repetenda Sq. est seq. Microico pium detegit in multi, liquoribus anima leuia, quae Ba, lanius male negat esse anima lia γε s. Need ham vero male negat posse
Illorum ii sus ignotus nobis aq8. Illa quae in semine hominum sunt, male eredit L ibnitius esse pret-dita animis rationalibus a st. Notus diei potest mutatio status sumpto statu pro loco, non Uero iumpto pro conditione rei , vel qualitate q69. Notus corporis male ab aliquibus vocatur actio So. Ille per aliud corpus, quod prius non sit motum , non habetur
Figurate solum diei potest transire in aliud corpus 33s. 467. re
Et figurate pariter dicitur comis munieari ab uno corpore alteri 3 o. & 3 F. Continuatur in proiectis , propterea quod inertia sunt q4s.
NAtura eastigate loquendo si a
gnificat principium agendi in trin eum ipsi causae 16 & seq. Aliquando sumitur pro vi ope rante sine ratione, pro Deo ipse,pro omnibus rebus quae in
mentem nostram eadunt, pro mundo materiali, pro omnibustum existentibus tum possibilibus nobis notis sine revela tione , pro paucis causis materialibus concurrentibus ad eumdem effectum , pro eo quod opponitur arti, pro regenerata , pro re generante , pro essentia cuiusvis vel substantiae vel modi, pro essentia rei exclusive ab eius subsistentia I 67. Natura naturans, & naturata quid sequ
Obiecta materialia multi male eredi. derunt esse causas partiales actuum animae a II. S a SI. Oeeasionalistae molles dant spiritus esse eausas essicientes suorum actuum , non vero corpora ut lius rei Io 8.
Qui inter istos sint et os. & seq.
Ceeasionalistae rigidi sunt qui solum
Deum dicunt esse causam efficientem I97.
24쪽
PErfectio maior in filiis , quam
in genitoribus unde oriatur a 38.
Phantasia Iuxta Peripateti eos quid .
Potentia activa , quid I 6. Elus divisio I T. F obbes male illam definit 38. Distinguitur solum ratione ab e Glantia rei I s. Potentia agendi proxima & remota quid a 3. & seq. Proxima consistit tum in rei ensentia, tum in praesentia ominnium conditionum a F.
Proxima in actu primo & seeuniado quid , cum exemplis as. Scseq. Et Elimologia 3 o. Potentia corpori intrinseca agendi
Eadem dieitur etiam potentia resistendi q78. Et vis Inertiae minus apte , quia ad nimis multas diversas ideas significandas hoc nomen usur patur 679. Et vis passiva materiae q7s. Et vir insita 679. Consistit partim in negativo, par tim in positivo 686. Ea communis est Omni corpori naturali q89. Et proportionalis est quantitati materiae 69o. Illa corporis naturalia in genere prout ess in actu primo constituitur ab ipsus inertia & e
tensione impenetrabili q8 a. &
9Corporis vero non fluidi constituitur etiam ab ipsius cohaesone 68q- Eadem in actu seeundo habet etiam pro attributo sibi essentiali occursum in aliud eorpus
Potentia eorporis continuandi in statu quietis dicitur vis inerotiae , sed melius diceretur vis inertiae imaginaria ad distinctionem potentiae corporis con tinuandi in statu motus ἔ quae paritet d icitur vis Inertiae Potentia eorporis motr x sui est ipsa corporia inertia 6 3. Sq s,& seq. Non est aliquod in ea mysterilaei 436. R seq. Nec est aliquod positivum attriubutum eorporisq T. Et multo minus attributum o
positum inertiae corporis 4 8. Eadem distinguitur a vi motrice aliorum corporum so3. S seq. Potentia corporis partim intrinseca εἰ partim extrinseca agendi in aliud corpus, quid q78. Eadem dieitur etiam vis motrix aliorum corporum 68o. Et vis viva 23 S Impetus, sed melius dieetvr v Isimpetus, quia impetus potius designat actionem quam po tentiam 48 . Falso hane multi dicunt non posse concipi 33o. & seq. Ea est ipsum corpus existens cum motu 33 . 3 O. Ea distinguitur a vi corporis m trice sui so3. S seq. Ea est effectus inadaequatus causae externae corpori Io I. Ea intelligi non poteli sne relatione ad tempus IO6.
25쪽
Nee ratio inter vires eorporum motrices cognosci potest neglecta ratione temporis 3 Eadem est in ratione composita
massae & celeritatis 3r . ct seq. Eadem constituitur ab ipsius eorporis substantia inerti extensa& impenetrabili, re eius motu sis. 6e seq. Et si e pus non sit fluidum eoninstituitur etiam ab ipsius eobaeissione 698. Et si sit elasti ei im eonstituitur etiam ab elasticitate εο.& seq. Et si sit eum organis per an mam mobilibus constituitur
etiam a vi organorum .rius actio male asseritur ab aliis quibus esse in ratione composita vis eeleritatis & temporis I II.& seq. Illa corporis parvi potest esse pardi maior etiam illa eorporis i gentis 33
Illa corporis perfecte suidi quois
modo aestimetur II . Vide vis motrix corporis perfecte fiuidi.
Pote nita resistendi eorporis idem estae potentia ipsi intrinseca 679. Potentia resistendi & vis motrix pertinent non solum ad diversa corpora, sed etiam ad idem corpus pro diversis tamen sui partibus q8 I.
Primum prineipium quid 3'. Principium in genere quid Φrius divisio s. & seq. principium eognitionis , quid IazPrincipium per se quid T.
Principium per accidens, quid 8. Principium quod definitur Io. Principium quo definitur II.
Principium secunduae quid definiatur 1.
Prineipium rei, quid ocNon est idem ae causa
Distinguitur a prinei piato , & est prius illo , quod ab ipse eonis.
Quid , principium rei in esse 9. Quid , principium rei in fieri s.
Prioritas naturae mutua inter causam effetentem S effectum ropugnat 39.
Prioritas principii in Divinis , qua llis II. Prius natura, quid 3 s. Praesentia causae ad agendum in eo pora non requiritur , ut sit intima ipsi eorpori Isa. Pulvis sympathicus frustra ereditur prodeste vulneratis in distan, q37sPutredo non est causa effetens utinium animal , nec ullam plantam a I Et qui illam assumpserunt tam quam causam materialem malecitantur pro sententia causae essicientis 26I.
O Uaestio de re an sit, diversa
ab illa de re quid sit 3c6. HeREmora sistens naves est fabula. quippe hoe impossibile est et 8.& seq. Et otiosae sunt omnes phaenome ni explieationes nitentes falso supposito talis potentiae in pi seleuto 3 o. dc seq. Resistentia corporis ad divisionem suarum partium tractata est a multis auctoribus η8 I. Resistentia corporis ad motum est' esse-Diuili tui by Corale
26쪽
effectui ipsius masae inertis Arimpenetrabilis, sive potentiae ipsi intrinsecae ε7t. Non gravitatis q73. Neque aeris q76. & seq. Neque attritus , eum sermo est de fluidis Male ab aliquibus voratur actio, vel actio immanens corpori,
Resistentia fluidi perfecti in eorpus
intra ipsum motum est in ratione composita ex directa
densitatis suae, superfiei et eo poris intra ipsum moti, seu quadrati illius diametri, de quadrati celeritatis ejusdem seorporis 3 63. Ea eaeteris paribus est ut quadra. tum celeritatis eorporis intra ipsum moti 367. Eadem eaeteris paribus in eOrpora diversae superfiet ei est ut ipsorum superficies 372. vel ut diametri illorum corpOinrum reciproce Tq. Resistentia habet sibi respondentem impetum, & viceversa
SAnguinatio eadaveris ad praesentiam Oeeisoris tamquam hiesit eius causa , est fabula 'a . Sacramenta novae legis sunt causae instrumentales morales gratiae
Sentuum enune lationes ut ita dicam, sunt attendendae 3 I9. & seq. Sol est eausa prior solum natura, splendoris producti 38. Speetes impressia re expressa , quid . Neutra datur 278. Speculum repraesentans obiectum est aliquod exemplum animae co
ostentis obiecta sibi proposta et Ps. sphaera activitatis ereaturarum tam spiritualium quam corporea
rum, quid qFo. Spiritus quomodo agat in materiam, ignotum nobis a I I. de 3os. αseq. & 3que. dc q68. Subiectum in quo agat, necessario requiritur pro causa ereata 338. Illud tamen non est necessaribdistinctum realiter ab ipsa 3 ys. Subordinatio essentialis in actu primo de secundo, in quo cons flant I σε. de seq.
Tempus pertinet ad notIonem' potentiae activae unius corporis in aliud so6. At seq. Terminus actionis idem est ae esse ctus yy Et potest esse ens privativum 'Terminus infinitus, Sc finitus, quid
Torpedo stupefieit qui illam tangit per iteratos celerrime ictus
Non per emissa esluvia q26. Non per tremorem ipsiusinet pia seis 637. Transitus motus ex uno eorpore In aliud est dumtaxat metaphori. cus 3 3. Tridentinum Concilium non negateorpora aliquo modo agere.
27쪽
Velocitas quid FOT- Ventus, quem experitur qui eurrit in aere quieto , unde oriatur 368. Verba non sunt eati si physica ullius effectus admirabilis seq. Possunt tamen esse illius causi instrumentaliter moralis 3 so. &392 a Vis eorporis . Vid. Potentia corpori
Vis corporis non est eonfundenda cum eius effectu a 33. Vis motrix corporis perfecte fluidi est in ratione composita ex directa suae densitatis fle superficiei oppositae ipsi fluido, seu
diametri quadratae corporis sibi oppositi, re quadrati suae celeritatis 3 q. SEa augetur per divisonem eorporis in quod impingit in ratione auctae superficiei 36r. 'is impressia non est per Neuvionum aliquid positivum respectu corinporis , cui imprimitur q62. Vis passiva materiae . V. Potentia corpori intrinseca
Vis inertiae absolute dicta; p
tentia corporis continuandi in statu motus 66y. Ea communiter etiam dieitur via corporis resistendi mutationi satus, sed novo vocabulo opus esset, ne idem fiat communeideis rerum diversarum 679.
Vis inertiae imaginaria dici potest
Potentia corporis continuandi in statu quietis εο . Vis insita idem est ae Potentia corpori intrinseca 679. Vis organorum quanta plerunque in homine & equo OI. Vis viva , & mortua quid a 3 o. Vid. Potentia eorpori partim in intrinseea & extrinseca. Vim vivam ubi Leibnitius doceat esse ut massam in quadratum velocitatis 13 I. . Authores qui pro Mibnitio Iahae re sunt a 32. Authores qui contra illum sunt
Unguentum armarium vane ereditur
utile in distans vulnerato q3s.& seq.Volatus avium explieatur 338. &S 3 o. ct seq.Voluntatem esse potentiam solum passivam, vel partim passivam partim activam male aliqui d
28쪽
A u s A est nomen variae significationis In variis disciplinis . Philosophicam hic dumtaxat persequor . Iureconsulti alias sibi peculiares sequuntur, quarum aliquae habentur in Decretalibus i , & multo plures collegit Pardulphus Prateius in suo Lexico Juris Civilix, ct Canonici . ct post ipsum Joannes Κahi in simi Ii Lexico, verbo Caussa. Causa igitur in 1 ense Philolbphorum generaliter sumpta definitur principium , quod dat esse limitatum alteri. Definitio haec est omnium optima, quandoquidem non parum de ea , quae opportunior sit, stabilienda, disceptant Authores , ut Suareet et . illam iterum atque iterum propugnavit Joannes Bandoleter 3 reiiciens singit Iatim praecipuas aliorum Authorum definitiones, quia ex illis vel inferretur etiam Patrem aeternum respectu Ve bi Divini ab ipso geniti dici posse causam , quod non Paritur usus huius nominis apud Patres , & Theologos Latinos , qui inculcant Patrem in Divinis esse Principium, non caussam
29쪽
Verbi : vel inserretur non esse causas multa, quae com uni ter statuuntur elle in aliqua specie ex illis, in quas causa dis viditur. a. Porro causa dividitur Communiter cum Aristotele ci in emcientem , sive a qua: in materialem , sive ex qua : in is malem , live per quam : S in Fiualem , sive propter quam . Ita statuamus est cauta eiciens, a qua est statua. Marmor est causa materialis , ex qua eii statua . Determinata quaedam conforma tio marmori attributa, est causta formalis, per quam statua hoc potius corpus , ut hominem , quam aliud , ut equum re praesentat. Lucrum tandem est caussa, propter quam statuarius farte operatus est . De sola cauta emciente, quae etiam Aut
nomastice causa dicitur hic distero. Ac primo quidem dicam de ratione principii, & l otentiae actirae, quoniam utrumque praesesert caussa essiciens . Deinde ponam divisionem caussae essicientis, quae fit in multa membra , quorum ideas distinctas totidem definitionibus conabor proponere, sub)iciens si gulis, quae , positis illis definitionibus , non solum facile collio untur propositiones; sed etiam possunt ibidem suaderi, quia opus sit adhibere principia nondum exposita. Tertio historiam quamdam persequar diversarum sententiarum, quae habentur tum de vi e scienti creaturarum , tum de modo aestimandi hanc ipsam vim cum sermo est de meris corporibus, quae sunt duo praecipua capita controVersa in hac re . Tandem tum de his duobus capitibus ponam distinctas propositiones et tum alia statuam , quae omittere necesse fuit, ubi magis proprius eisdem Iocus erat; quia indigebant, ut facilius probarentur, iis quae
Defuitiones, S Diviso ues quae ad
et . o Rincipium se habet ut genus respectu omnis caussae, E definitio praesefert, ct ut patet primo ex eo quod vera quidem sit haec propositio, omnis causa est principium, etiamsi sumatur nomen causae in sensu quam
30쪽
quam potest amplissimo, qui complectitur etiam illa quae proprie non sunt caussae , ut sis ni conditiones , sine quibus aliquid non est: at non est vera haec reciproce, omne I rincipium est causa ; Nam multa sunt, quae proprie sunt, aut dicuntur principia , qui tamen ullo modo sint , aut dicantur caussae. Ita
Aurora est, ct dicitur principium diei, iisn tamen eius causa:& Primogenitus dici potest principium filiorum , non tamen causa : & ursa entia rationis dicuntur principia non tamen causa in sensu saltem proprio significante influxum, ut notum est de privatione, quae ab Aristotele G statuitur principium rerum naturalium , & de inani, quod simile est principium apud multos . Secundo suadetur ex eo, quod apud Theologos Latinos cum S. Thoma a solemne est, negare inter Divinas Personas ullam esse causam alterius, ct contra affirmare uuam esse principium viterius .
4. Rincipium fgnificat id, quod ita est prius alio, ut L hoc aliud connectatur cum illo. Mevius in eamdem sententiam alii dicunt principium esse id, unde aliquid est. s. Dividitur primo principium in principium simpliciter, quod etiam dicitur primum principium, & principium secum dum quid, hoc est respectu alicujus . Primum principium dic tur quando illud in eo ordine , in quo est principium , non habet aliud sui principium : quod si habeat, dicitur principium
secundum quid . Ita Deus est primum principium creatura m , in quo sensu , Cap. Damnamur de summa Trinitate O Fide Catholiea , dicitur Natara Divina solo est iunieterseram principium , praeter quod aliud inveniri non potest . Ita Pater in Divinis vocatur a Samnis Patribus Principium totius Divinitatis ca non quia, ut explicat rurareE , principium ipsius saturae Divina, eam juxta Fidem Catholicam Divina Natura non habeat prin cipium , sed quia is illo gradu seu ordine, ut ita dieam, Divina rum Personarum solus ipse ita .est principium aliarum personorum in Dietiuitate subsistentium, ut nullum prineipium habeat .
. Deinde principium tam dimpliciter quam secundum quid. D divi