장음표시 사용
71쪽
nunc sint leges , & non amplius consuetu' dines cum fuerint in scriptis redacta a ctorit*te principis, ut supra ostendimus. Et licet in principio huius libri inscriptu fuerit, incipiunt consuetudines studoru tamen debet intelligi quod olim erant cosuetudines,nunc autem sunt leges , ita interpretatur Rainaldus, cuius opinionem approbare uidetur Aquens hic in suo speculo,pertex in S. constat autem, instit.de iure natur.gent.& ciuit. In contrariam sententiam inclinauit Cardin.Alexandr.hic.nu. 6. cum quo stat communis opinio, ut testatur Cur .in suo tract.deseud. par.prima.quest. 3.in fi.Qus
opinio probatusargumento a simili, Nam clarum est,quod scriptura non est de substantia iuris scripti, sed expressus tantum vel Principis,vel Populi consensus ab inutio interueniens, ut notant docti in l. omnes populi.Ede iustit. &iur. ita etiam noest de substantia i uris no scripti, quod nostribatur sed sussicit ut ab initio , tacito consensu populi sit introductum, licet igi
72쪽
tur scriptura interueniat,non tamen mutatur natura rei,sed interuenit latum;ad maiorem probationem.l.contrahi tur.ffide pighorib.ubi contractus non dicitur fieri inscriptis,quando scriptura accedit ad perpetuam rei memoria , facit in simili quod dicitur de testamento nuncupatiuo inscriptis redacto. l. et .Qde testament.l. 2.C.debon.pOss.secund.tabul. propterea concludunt has decisiones adhuc dici consuetutdines,cum maxime fuerint approbatε cuca qualitate,cum qua in esse deductae fuerunt, ut de bonorum possessionibus introductis de iure praetorio, & approbatis a iure ciuili dicunt doct.in rub.C.qui admitEgo sum in noua opinione, ita ut dicamus,lias decisiones esse consuetudines, &etiam esse leges scriptas,diuersis respectibus,consuetudines nempe , in locis ubi vi .gebant, leges vero in locis ubi non vige-hant, dicuntur consuetudines adhuc in locis ubi vigebant, quia tacito consensu populi confirmari solent,g.ex non scripto.in Alcide ivr.natur get.& ciuit.&Principe nesciente introduci possunt.c.primo. de conc . tui D A stitui.
73쪽
ciuilNec obstat, si quis opponeret de regula l.eum qui aedes. is de usucapion. ubi una eademque res non debet diuerso iure censeri. tria respondeo , quod illa regula limitatur non haberelocum, respectu diuersarum persenarum, do uobis doctrina Bal.in c.primo. g. hoc quoque, de successtud.in c.primo,in princip.si de studiiter. controuersinter.domin. & agnat. ubi diaxit,quod seudum,potest dici & paternum,&nouum Irespectu diuersarum petaonarum Haec quaestio. Vtrum consuetudo inscriptis redacta, nomen consuetudinis re ..tineat,an vero sibi nomen iuris acquirat, est utilis in eo quod colligitur ex dictis Bar.in l.viros.C.de diuerssoscuib. I 2. ubi voluit,quod si extet statutum , quod scholaris coram episcopo debeat conueniri, &de consuetudine sit, quod etiam rector cognoscat, quod per tale statutum non do rogabitur consuetudini, nisi lex expresse consuetudinem tolleret, auth.nauigia C. de sun. Hanc utilitatem perpendit Illa, D. Q strissimus
74쪽
GVER. PISON. SOAC. strissimus Cardin.Alban. in l. 2. ff. de uulgar.&pupilar.nu. . An o quando non secundum haec iura in ecundum alia debeant decidi causa sodales .
E s Y λ Y ut videamus de interitu. I. ando non secundum haec iura,sed secundum alia debeant decidi cauis seu .dales, in qua quaestione reperio treS notabiles doctrinas. Prima est Aluarot.in cap. Primo,de feud cognit.Secunda est Io. Baptistae de S. Seuerino.Tertia est Cardinat. Alexandr. ibidem, qui considerat plures casus , cuius opinio mihi probatur, ita ut dicamus, Primo loco inuestiturae tenore esse inspiciendum, ad quem tanquam ad
sacram ancoram recurrere debemus,utpote, qui seudi naturam proferat,& omni consuetudini derogare si leat,& hoc pro pter pacta, quae ab initio interuenerunt, per t.prima.*s couenerit.isdeposit.I. semper in stipulationibus .ff. de regul.tur. Huiusmodi casus ad literam est in c. primo. inf
75쪽
GVER. PISON. SOAC. m,leg si extraneus. ff. de condit.ob,causQuinto si casus emergens,etiam lege scriPta non comprehenditur, tunc ad umilia Procedendum est,primo consuetudinis,secundo legis, iuxta notata perdoct. in d.l. de quibus f de legib.& hoc propter ipsarum rerum & causarum similitudinem,na in habentibus simbolum, facilis est transitusa si acceptilatum. se de acceptilat.l. si iunus. S. si p/ctus.isde pact.habetis ergo, Pin causis seu talibus, primo loco tenor in uestiturae est attedendus, secudo consuetudo specialis, tertio consuetudo generalis huius libri, quarto ius commune Romanorum , quinto & ultimo recurrendum est ad simile consuetudinis, & postea ad simile iuris scripti.Restat ut ad secundam quaestionem principalem deueniamuS. Eu'snt ordines or Methodi docendi se in
AN τ ε Qv A Μ dissinitionem studi perstringamus scire debetis, quod triplex est ordo, docendi, compositivus Re
76쪽
solutivus, &idiffinitivus, compositiuus naturae consentaneus est maxim NMenim natura non repente , aut i simul opus sium totum efficit , sed a partibus Ursa paulatim progrediendo totum sit itidem absoluit, sic artes , quq naturam imitantur, & adiuuant, paulatim & pede tentim , tum absoluuntur optime , tinnotiam traduntur, Vt qui ordo earum fuit iuueniendatum, &eficiendarum,is etiam tradendarum optimus esse videatur , hic oi do valde probatus est Aristoteli,dum in dilalectica , a categorijs adfronuncia ta,ab his ad argumentationem procurrit. Resolutivus autem ordo , cottarius est co= positiuo , sicut enim in eo a partibus ad totum progredimurdia in hoc , a toto ad partes regressi , cuncta dissoluendo rei Ximus, quo ordine utuntur ij,qui de artibus &scietijs iudicare uolunt eo quod aliter iudicium de illis fieri nequeat, quam dissolutione partium facta, unde libri πωναναλυτικῶν, apud Aristotilem dicimur, decensura, & iudicatione.Diffinitivus vero quasi medius inter composititam&resilutiuum,
77쪽
do,nitarus Cicero dicere solebat, Pomnis bona disputatio debet incipere a dissianitione.Preter hos,quartu ne quidem imaginaripossumus. Etlicet nonullis alij dudesse videantur,'diuisivus. s. & demonstra riuus, i me cum ab illis ilibus, i ac fine non differan* sequitur,quod stib eis comprehendantur, quod patet,quia diuisitius
diuidit suum genus, recomponat, & ad huc faciens aliamMiuisionem,secit, Vimqgis componat , ergo diuisuus ordo comia
prehenditur sub comptisitiuo.Idem de demonstrativo dicere possumus,nam in eo uvel fit progressus a causi ad etactum, vel e conue ab effectu ad causam,si demostratici fit ab effectu ad causam, ordodlle erit resqlutivus, si a causa, ab effectum, erit compositivus, ex quo sequitur, quod diuisio di demonstratio no constitu ut nouum ordine ab illis tribus diuersum. Cocludo igitur, quod sunt tres ordines tantum,cONOsitiuus , resqlutivus, & disnitiuus Ratio autem,quare tres tantum sint
78쪽
μ . PR AELUD. FEvD. . ordines docendi, ex hoc desumi potest. v modus docendi sunt di scursus quidam
ipsarum rerum, discursus autem sunt animi motus,at motus, qui sunt simplices teste Aristotile , sunt tres, Rectus a medio , Rectus ad medium,Circularis circa medium, Ideo sequitur,quod etiam modi docendi sint tres tantum,nec plures,nec pauciores reperiantur. Compositivus, & Resolutivus,dignitate, atq; ordine superant dissinitiuum, Dignitate, quia natura sunt priores,nempe quod inueniant artes,Crdine,quia essentialis ordo est in his,qus fiui in linea recta,ab ultimo ad summu , & e cotra, a summo ad ultimum. finitiuus u ro in alijs duobus, utrumq; vincit, & stuperat.Primo ad compendium discendi.Secadd ad memoriam retinendam. Ad compendium discendi, quia illi duo primi ordines,linea extensa procedunt,quae non potest facere compendium tale, ut Vnico intuitu inspici possit, sicut facit linea
circularis dissinitiua,aqua emanant omnes partes scientie, medio diuisionis dissiolutae,atq; iterum ab illis ad ipsam dissinia
79쪽
' GVER PISON. SOAC. Otionem,tota scientia dirigitur', Ad memoriam retinendam, quia faciliter retinea tur , quae in pauco sunt constructa spatiouordinis deinde partes, organis & Instruia metis logicis declarari cosueuerut varijs,
Diffinitione,Resolutione &Sillogismo
- - Delaui redi, quo ad nomen.
AC cso Auus igitur ad dissinitione studi, ut ordine dissinitivo breui ter,& absolute uideamus Quid sit studu.& qa dissinitio duplex est altera quid nominis , altera quid rei. Difinitio autem nominis praecedit omnem tractatum,&disputationem, secundum Aristot. q. m taph. Propterea videdum est in primis unde dicatur seu lum,postea quid sit. FeuduIsidorus, a foedere deduΣit, quam elimologia e nostris, probat Zas.par. prima nu. 2 .de sevd.& in.l. a. ff. de. origin. iur. nam vasallus prostando iuramentum fidelitatis, videtur inire*dus cum domino, c. I. quM.tur. vasal. debeat. fidelit. Alij a voce germanica,feed, deductam esse existimarunt,
80쪽
PRAE LUD. FEVD. Drunt, qua bellum significatur vel publico, uel priuato consilio susceptum, unde Felda in legibus Logobardis, pro inimicitia exponitur, ut per glos. in c. I. de his.qui stud.dar.posin uerbo legibus,dumdiciatur ibi,quod filiae nidam leuare non poΩ sunt , quia iamineo sexu esse noscuntur. Atq; hinc dr seidosus, cui inimicitis sutit denuntiats. Et hinc diffidare pro inimicitias denunciare, siue hostem declarare,&dissidatio, quae a barbaris ad latinam consuetudinem allud entibus,dissiduciatio dicta est ecundum nonnullos. Sed haec etimologia licet sit vera est tamen nimis angusta&restricta,cu vasallus ad multa alia teneatur , de quibus in capit. primo. de . nov. form. fidelita. Ideo ut illaeomnia, adque vasallus domino tenetur,comprehcndatur, Obertus de Orto in c.unic.f.nulla.
per quos fiat inuestitur.seudum a fide,seu fidelitate dici uoluit, a quo non dissentit Henric.Arciepiscop. in sua summa, dum dicebat,seudum dici a faciendo,quia detur proptela fieri,nam & Cicero uoluit , fidem dictam esse ex eo quod fiat quod di-