장음표시 사용
21쪽
ium pro suo Uemate trahere conantur Theologi adverse partis defensores. Observant enim illi apud mdaeos triplex dierum genus
nune apud Chrisianos quemadmodum ex plerisique S Lpturarum dotis pleririque amgumentis probari posse hoc
triplex dierum genus, ut me observat Pererius in c. I. Geneseos diu: rumis voeatur dies Legatis , sive δε- eer, alterum dies Naturalis, tertium dies Artificialis. Dies Legalis ducebatur a vespera ad vesperam Dies naturalis incipiebat a media nocte , o ad aliam mediam
nociem desinebat , dissartificialis ab orti Solis in ortum ducebatur abibusp filii junt , S. Ioannem imnuere duntaxat, Chrsum egisse ultimam caenam ante
aurora initium habentem, o ante diem pariter naturalem Paschae a media nocte incipientem. Sed hoc merum effugium es, o inventum L
sine dicunt a Christo Domino, ipso solenni, atque festivo Paschali die, primo
scilicet umorum. Quare non est hoc merum a Latinis Theologis excogitatum effugium , ut Graecus distratator effutit, sed necessarium prorsus interpre- tamentum, ut sua omnibus Euangeliorum Scriptoribus veritas constet. Ecquis vero sibi fingat, in solennitatibus diebusque festis, censendis, atque notandis. locum habere non potuisse etiam naturales dies Ex quo enim illa dierum distinctio in sacros, naturales , apud Judaeos recepta erat, ut est modo in
ultro, citroque conceditur tam potuit Joannes diem naturalem, in Paschate, aliove quocunque festo notando usurpare, quam modo in Ecclesia usurpemus. Sciebat equidem Joannes diem Paschae solennem sacrum, atque festivum apud
Judaeos iam coepisse, ut o licitur: at illud quoque
22쪽
lis, ct artificialis nullum is sciebat, non coepisse apud cum habent in diebus fesis eosdem naturalem. Atque ita utrumque pro arbitrio diem sua in narratione po
Haec si minus responsio placet, haud ita muros sumus, quin aliam demus ex abundanti quae paulo antea num. 6. ex D Joannis
Chrysostomi,& Theophylacti sententia , data est
Joannem scilicet, ubi Christum coenam suam celebrasse ait ante diem festum Pascha, diem illum intellexisse , quo Judaei anno illo intempestive celebrarunt; non illum, qui erat clege Mosaica preginitus, quem Christus sancte, religioseque servavit. Caeterum ludit operam, pugnatq; cum logus Graecus, dum Oblcuros Latinae Ecclesiae The logos aliquos insectatur qui memorata Joannis verisba, ante diem fesum ais chas accipi volunt, quasi diceret, in interiori , seu ' priori parte diei festi 'sacro Ioannem ita locutumque fi de eadem omnino
Enimvero , amabo , quando illud mihi triplex dierum
genus attulerunt, nonne Lxerunt, diem sacrum habere locum in fesivitatibus, est incipere a vespera ad vesperam diuo posito, quis umqnam Hi persuadere potes,
S. Ioannem Euangelistam fmisse ita ignarum , ut nesciaret Pascha incaeptum amfuisse a vesperas aut si ciret, ut de facto optime sciebat, dixisse nondum incoeptum fuisse Pascha , quando Iesus
fecerat ultimam caenam Θ Sed ego nullo modo possum intelligere , quomodo S. Ioannes
celebratum, sesivitatemque Paschatis fuisse incoeptam dixerit, ante diem Astum Paschae . Certo certius est, illum qui attente consederaverit verba Ioannis, ct H- sincZiones hasce Theolog rum , talia nunquam Use concoquere Husdem divini oraculi alii aliam solutionem proferunt , qui de die Vo
23쪽
contendunt, ut tamen ea voce, qua in raeco textu ex
die Euangelistae omnes locuti intelligantur: cum prima azymorum vespe a, de qua locuti sunt Matthaeus, Marcus, Lucas , dum
diem , ipsa sit pars Prior, seu anterior die festi, de
quo locutus est Ioannes. Operam , inquam, ludit. cum nemo nostrum unus ruerit, qui coactam illam Joannis explicationem ne cessariam duxerit, ut cum caeteris Euangeliorum Scriptoribus conciliari commO-
hue es pridie Paschatis, pr mam diei sacri Paschatis partem intellexerit: est inrimis opsis posuerit dilectus Dyeipulus pro εν τλα γορ-
τιο , quod nimirum ita fe- sum praecedit, ut tamen sit risi pars , videlicet prior Sed hac sunt trica , se μphisemata inania, rudes, imalesaque obsermationes. Et auctor hujus responsionis domonstrat parum callere limguam Graeam , nee L de possit nimam quidem habere cogni-ltionem e quoniam praepositio GH - genitivo idem sonat ac ante apud latinos, ita ut προ - Asmi τοῦ πάσχγο proprie transferri deberet, ante diem festum Paschae, ut optime fecit D. Hieroumus lingua graeca apprime gnarus adio spectat ad vocem 'εορπι , false um es illud esse, quod ita sum praecedit, ut tamen fit si
pars videlicet prior . - το - εορτιο nullam eonneiaxionem habet cum τῶ ἐπτη . Si quis vero propriam μgniscationem scire velit vocis ποεόρτεω , consulat a robum usanum in suo exis Graeolatis , se Henriae- Stephanum in suo Thesauro lingua Graeca , ubi in veniet, quod ποεθmo proprie interpretaru dies at tecedens festum. ix.
24쪽
IX. Corollarium praecedentis doctrina .
fermentato. Cum in antecedentibus fatis superque demonseraverismus, Christum celebrasse Pascha suum die integra ante Iudaicum;ne cessario equitur, Eucharissia Sacramentum in pane fermentato celebrasse; quia Iudais initio die δε-
cimaquarta fas erat panes fermentatos manducare. Pr
terquamquod usus azymorum a Paschate tantum incipiebat,
ante Iudaicum, ut luculem ter demonstravimus Pergo non comedit Maiorem nemo mnus negaverit hoc enim habetur expresse in Exodo cap. a. s. Septem diebus azyma comedetis in die primo non erit fermentum in domibus vestris quicumque comederit fermentum, perita
I X. Nil mirum foret, si ex falsa, erroneaque doctritia falsum, erroneum sequeretur Corollarium Christum scilicet in ferme
rato, non in aZymo comsecrasse . Quanquam nec hoc quidem ex ea falsa doctrina sequitur, etsi eam poneremus esse verissimam. Quia si Christus mortis suae praescius, aut alia forte ratione ductus, Paschatis celebrationem, Agnique Paschalis manducationem amtevertisset, perinde panis azymi comestionem, sine
poterat, anteoccupasset ad eum sane modum, quo qui Paschatis celebrati nem differre in mensem alterum cogebantur, azymorum quoque comestionem pari ratione differebant ut plenus, integerra re sacri Paschatis ritus Ita iubente Domino Nu
qui fuerit immundus super anima, vel in via procul in
25쪽
Domino in mense secundo, quartadecima die menses ad vesperam: cum Umis, lactucis agresibus comedent illud.
peribit anima illa de Is rael , a primo die usque ad diem septimum . Ergo in die primo incipiebant esse avma, quando scilicet
fermentum non licebat habere in domo sua. Sciendum insuper quod placent infe mentata, seu azyma , comparanda, ct facienda erant ianitio diei decimaequarta seu sub sinem diei decima tertia: ergo eam Christus comederit Pascha die decimatertia, non comedit azyma, quia eo ipso die incipiebant comparare L
Verum si sacros Euangelisa consuluerimus, inveniemus Christum celebras Sacrosanctam Eucharisiam iapane fermentat . Munt quiρ-pe Christum consecrasse ἱμτω, quod idem es ac si dicerent pane fermentato.
A ρτο enim proprie signia scat panem fermentatum o Scriptura quando ait ἱρ
Quanctuam audacior via deri possim, si Latinus homo Graecum Theologum graeci vocabuli
testatemque docere velim fidenter tamen affirmo, ἱρ-- generatim M universe panem significare quemcunque, seu fermentatum, seu azymum, ac sine se mento nec est omnino σον smpliciter , vult signisi necesse, ut quoties ingra care panem fermentatum; o textu legimus αρτον, siquando vero vult omasane addito tulis , panemo care, appellat αρτο easemper fermentatum intel- ἰυμ ε μ α υμα . Ergoiligamus. Exemplo si cap. ex ipsa sacra Scriptura eυin Lucae q. ubi fertur duorum discipulorum historia euntium in Emmaus, tertia Paschatis die, narraturquQ
26쪽
V. 30 quo pacto Iesus accepit panem se benedixit, se fregit, es porrigebat illis: b. s. quo pacto etiam Distipuli illi cognomerunt eum in fractione panis evocabulum ἐλτο semel, iterum in graeco tera nude, ac mpliciter legitur, sine additione ζυμ , quanquam certo certius sit, panem hunc non iuisse fer. mentatum, sed azymum cum ea die, quae tertia in ter paschales erat , fermentatum panem edere , aut etiam servare in domibus non liceret, Lucae ea aq. vers. o. λαβῶ - δε- αλόγησε , κλοι M u/m . Et v. s. e ιλ εγνώπιθ όν τὶῖ κλμ φο0
temnendam, qua suaderipo es non fuisse conveniens ut Christus in pane etymo comsecraret corpus suum : quia scilicet non foret bona na- Iogia corporis Chris cumpane etymo . Corpus quidem
Chrisi fuit , es perfectis um4 at panis azymus es
imperfectuspanis rogitur non est bona analogia corporis Christi cum pane umo Deinde panis azymus es panis
afflictionis, ut legitur Deuter cap. 6. 3. Septem diebus comedetis absque femmento afflictionis panem: in corpus Christi es illud quod XI. Facti alicujus rationes congruentes, analogia petitae novi , di vel ris Testamenti, elumbes sunt, atque utiles, nisi factum aliunde probatum maneat certissimis documentis. Quanquam si peractaea Christo Domino consecrationis, seu in fermentato , seu in et O , rationes e congruenti petitas audire lubeat , longe radmodum plures a Latinis Theologis proferuntur pro celebratione in azymo quam pro celebratione in
fermentato proferantur a Graecis . Quarum vel haec una caeteris omnibus praestata
27쪽
quod tificat hominei or stat, quod fermentatumgo non bene conveniunt symbolum sit vetustatis malitiae, nequitiae; a m vero symbolum sinceritatis, veritatis . Iuxta illud post 1 ad Corinth. cap. s. v. . Itaque epu-ιemur non in fermento veteri, neque in fermento malι-tia es nequitia, sed in a mi Anceritatis , es veritaris. Neque obstat, quod zyma panis afflictionis vo- Cetur Deuter. 6. v. 3. Praeteritae quippe amictionis panis est dictus, non praesentis quia, ut ibidem e ponitur, in afflictione primum comestus est a Iudaeis, dum ex AEgypto cum ingenti pavore sunt egressi: quod ad panem Eucharisticum per analogiam non incongrue trahi potest quem Apostoli de Iudae traditione, deque proxima Christi Domini morte admoniti, ingentique pavore concussi, in affictione comederunt.
XII. Nomenta , quibus nititur systema adversariorum, refelluntur. Chrisus celebravit Pascha
prima die umorum, quam do Iuda mactabant agnum paschalem, est comedebant Ergo Chrsus non antevertit celebrationem Paschatis Adprobandum antecedens fe
XII. Et praesentis temporis verbum venit italice Oene , de dies, vel anno dictum appropinquare significet praeterit tamen temiapore dictum venit italice venulo, ut est apud Livicam, non appropinquare
diem significat, sed advenisse re ipse . Nec ossicit
exemplum ex Matthaeo c. a I. Cum appropinquaret I
sui Ierosel1mis , o venisset Bethphage, ubi et venisset Ldem sonat atque appropi quasi
28쪽
prima dies azymorum, iniqua et non ossicit, inquam, qua necesse erat occidi quia ibi non de dies, vel Pascha . Ei misit Petrum anno dicitur, quod simpli-
Joannem dicens Euntes parate nobis Pascha, ut manducemus . . Matth. c. 26. II. Prima autem die azymorum accesserunt Discipuli ad Jesum dicentes: ubi vis paremus tibi comedere Pascha es S. Mamcus cap. q. a. Et primo
dies azymorum quando citer venerit, sed de Christo, quod ad Bethphage, seu ad vicinia Bethphage
venerit. Appropinquare autem Bethphage S venire ad vicinia Bethphage, de sonant. Sed age, verbum venit etiam praeteriti temporis
Pascha immolabant, dicunt .ngniticet, ac non semper ei Discipuli, quo vis e ladventasse re ipsa: eaquemus, uaremus tibi, uti D. Luca loquendi formu- manduces Pascha ρ Ergo ida, venit autem prima dies inquiunt, prima is umorum fecit Iesus Pascha Fateor quidem hae divisa racula primo intuitu insolubilia ideri; sed qui atten- azymorum, vario sensu a, solute, ac per sese accipi ossit ratio tamen postuat, ut cum eandem ibi D. Lucas narret historiam re consideraverit, facile abs eandemque diem notet illis se expediet. Et quidemiciuam narrant, , quod attinet ad S. Lucam uant Matthaeus,& Marcus,
e ullo negotio responde eodem sensu locutus mus. Dico igitur, quod quam ipse si . Porro advenisse reipsa primam azymorum
diem, ac non tantum appropinquasse , duo illi a-do S. Lucas ais, venist e prumam diem azymorum quando Discituli acceserumh lad Iesum, ct interrogarun perte significant, dum de celebratione Paschatis aiunt, primo umorum die
29쪽
facto primam diem az'morum venisse , sed appropim quasi Hocque gratis non dis Verbum enim venire plerumque idem sonat ae appropinquare dius, ut melius intelligatur, ribo plum petitum ex Euangelis Matthaeo . Ait enim sacer angelisa V ar. r. Cum appropinquassent Ierosoly mis, venissent Bethphage , tunc Iesus misit duos. Discipulos , c. Plerique autem Do I mi Viri mpinantur Iesum reνera non venisse Bethphage, sed appropinquasse, nixi oraculo alterias Euangelisa Lucaticet, qui eap. I9 29 j ait Et actum est, cum a propinquasset ad Bethphage,& Bethaniam ad momtem, qui vocatur Oliveti, misit duos Discipulos suos. c. Si igitur per verbum venisse , appropinquasse potius significare voluisse S. Matthaeum . Ne quis vero gratis id a me dici putet, consula Exercitationem q9. erudit mi, docti ique P. Hiae M SUI Doctorι Sombonici, ex qua allatum exemplum sumpsi. His ita positis, duo pariter Lucam per verbum venisse signiscare voluisse primam diem azymorum appropinquasses diuod Gratismum es etiam per id te as. Multi enim Sabbaro sancto dicere solent venit tandem Pascha ct tamen
nondum de facto venit ,sed senificare volunt iam appro pinquasse. XIII. nata responsione oraculi D. Luca, veniendum nunc es ad solationemoraculoram duorum angelisaram, Martha sci-ticet, o Mani qua quiadem non ira de facili dif
xIII. Falsum omnino est, primam amorum diem sacram incepisse a secundis vesperis diei deciminertiae primi mensis idque meruto Gravesonius negat, ri
30쪽
mhnis illa meliori , ire aliquid sapiunt. Modo dissolvere in rite intelligantur sacri illi textus, inmemoriam revocandum es triplex illud dierum genus superius a nobis allatum quod apud Iudaeos in usu fuit. Nam quando Matthaeus, Lucas , ct Marcus asserunt Chrisum celebrasse eum Discipulis suis ascha primo azymorum die, non intellis sunt primo die umorum naturali, aut artistetali,sed
certo certius est, incepisse a secundis vesperis Lunae decimaequartae, quae cum primis vesperis diei decimaequintae coincideret. Disertissima Levitici verba sunt cap. a 3 ver s. 4. Mense primo quartadecima die mensis ad vesperam Phase Domini est, ct quintadecima die mensis hujus olemnitas azymorum Domini est. Quod autem in oppΟ- sacro, e legali , quemad- situm fit argumentum admodum omnes pene Theologi confitentur, praecipue vero doctigimus, ct celebris mac)nthus Serr Exercitatione so de Cnristo, ejusque Virgine Matre, o,
essemus mac)nthus Amat de Graves Dissert. 9. Primus autem dies azymorum facerincipiebat a secundis vesperis diei decimatertia Unde
Iesum initio diei decimae quartae , tunc Iesum celebrasse Pascha, die integra ante legalem; quia agnus paschalis ab Hebraeis comedi hominem , puro putoque laborat aequivoco, orto X
falsa intelligentia meridiei, qui vesperam praecessit prium diei azymorum. Certe cum prima sacra dies aet morum a vespera secunda diei decimaequarta inciperet meridies vesperam illam praecedens, dici non potest meridies diei decimaequartae meridies enim diei suae initium non pra cedit, sed subsequitur Umde dum dixit Gravesonius, dicuntque cum illo ferme