장음표시 사용
1쪽
2쪽
OSTRA etiam aetas,inclyte MARTIC O L V M N A, sapientiae amicos habet
sanguine di opibus claroso quibus glorietur . Sed ut nihil ex omnibus inuidiosius est virtutis partu;ecce his exemplo suo de omni senere hominum optime meritis. odium pro gratia, maledicta pio laudibus referuntur ab ijs, qui cruciantur ad sui similes surtuna pertinere totius humanitatis principatum. Consona igitur uiis iudici' ve ba faciuM. Principem patrem familias nihil sapere, qui suos liberos literis excultos velit. a natura inditam sanguini nobili scientiam esse imperandi. itaque se illiteratos non impudenter solum, sed & quod sibi per me felix faustumque sit) gloriose profitentur. Alij corporis viribus dissi, mortemque mortis stiga maturantes, quibus spurcis se inuoluunt voluptatibus, ijs quoniam sui dissimiles quasi maximis bonis carere existimant, eos tamquam H- tuos,& qui vivere nesciant insectantur. Sed his magis ignosco. tantum enim vitae auidi,si minus Aristoteles, aut platones tranquiro, Mutios, credo, aut Horatios turbido A a tea,
3쪽
icius ore patriae se prabebunt . Alij alter insaniunt , qui sciolos quosdam artifices inutilium sigmentoruna Philosb-phos esse arbitrantur. Sed si quis ita errantes co dcducat ut intelligant, Philosophiam non Emputarum, aut Chimerarum cffectricem, sed veritatis esse indagatricem; facile ad sanitatem reuocentur. Ex quibus enim duobus
salsum inserunt, alterum est, quod philosophi nomen ijs tribuunt, qui in illud inuaserint: alterum sapienter statuunt , qui rationis specie identi lcm se ipsos fallunt,
ab ijs non esse rerum gerendarum rationes expectandas. Quo circa memini me iam pridem ex te audire, cum diceres; scientiam syllogismi, atque ciuilem viris principibus sero es. necessariam: ne in negotijs grauissimis turpi ter decipiantur,cum a sua propria i scitia,tum a stultis, quibus eorum pars magna delectatur, aut pecunia corruptis consiliarijs. Hoc dictum quis refellat ξ tam enim in deliberationibus, quam in contemplatione, sinbtilissimae sunt erroris causae, ut iam in lucem editis prauae actionis portentis,quid corrigendum, quid praecauendum sit, ne quid simile aliasaccidat,dissicile sit iudicare,ac constituere. Liceat igitur istis suo iudicio felicibus illiteratis, cum garru los quosdam inanis gloriolae, non veritatis auidos audie rint eltercantes, vel uti de ternis nucibus, sint senae in ijs nec ne tum de nescio quo tertio praeter rem & nihil: tum de infinito spatio extra Coeli ambitu,lougitudinis,&latitudinis,&altitudinis,corporis naturi experti:liceat inqua,tuc istis cachinnari. at philosophis desinat insultaremec furant adeo ut praedicent, Philosophiam sui sudiosos reddere incogressibus rusticos,in negotijs gcrendis plane nullos. multorum enim illustrium, ac principium virorum, & veteriridi nostrae aetatis exemplis coarguentur: ut intelligant cuius Philosophiam accusant, id non illius, sed malorum ingenior ii, pciorisque institutionis esse crimen.Ea enim ςtas est
adeo stipeiba & inuida, ut ne parentes quidem filijs ullo in
4쪽
genere ut plurium patiantur se videri inseriores. Inli brum e stola euaderet, si quam multis,&varijs inliniciaths nunc literae cisiicientur recenserem, nec unas, aut alteras attingere voluisse,ut meo stomacho in iam non excusata,sed collaudata potentium amentia cognito, sapientia tuam esse illam facem itelligeres,quq me ad te amandum,& praedicandum semper incitauit. O te selicem. quantas, Deo Opt. Max. gratias agere oportet. quod eam sententiam paternis, & maternis institutis, & tua indola biberis, ut malueris tua propria quam haereditaria fama,tssque animi ornamentis collucere, quibus autores istos stultitiae nobilitandae ridiculos, eorumque autorinatem irritam facis.
quodque in tantis honoribus , & copijs , quae plurimam mentem excaecant, percipere potueris, quam absurdum sit dedecus Oobilitaris inscitia, virilisque aetatis insantia . Nae tu maiorum tuorum vestigijs sertiter institisti, qui Caij Caesaris, Magni Alaxandri labores, & vigilas maluerunt , quim istorum homuncionum aspersam Iabem auitis laudibus desidiam imitari : inuidiamque apud vulgus nobilium , non vitiorum similitudine iugien
dam, sed virtute vincendam censuerunt: tantoque attentius boni nominis quam generis perpetuitatem spectau runt;vt suis liberis statuerit,aut ingenuos labores impub ribus morte praecidendos, aut perpetuam sapientiae. & sortitudinis gloriam obtinendam. nam quae alijs multis angusti animi errore, arma & literae in eodem non satis. bene videntur conuenire, ijs in utrisque excellere, illustriaque
romanae nobilitatis exempla esse voluerunt . Omnino
vestri generis est, semperque lait, cum armis , triumphis , ac implicis musas coniungere, antiquos illos patrios imperatorios spiritus retinere: utque columnae proprium artificis specie, di firmitate domum, ita Columniae domus est hanc Vrbem orbis terrarum principem, scientia,& virtute omare, ac sustentare. Talibus igitur ac tantis v
5쪽
stiis in bonas artes mei his,memoria,carmine,omnium
minu sermone celebratis;& si ego no is essem a quo tu ma thematuras disciplinas olim percepisse ,& quiculamiliariter de omni philosophia dissererenditus esses, cu a te domi tuae humanislime, atque honestissime tractarer, tuisque,de tui patrui Marci Antonij Cardinalis amplissimi benefici js
cumularer: tua tamen dignitas,& meus animus exigeret,ut siquo munusculo aliquando meu in te amore,eximiamq;
obseruatiam illustrarem. Opusculu igitur istii quod maxime iam mihi erat in pr6ptu ibi dicatu quaeso ne asperneris. malui mihimet minus satisfacere, qua tuae humanitati dissidere,meaeq.apud te gratiar,& grati animi famam retare. dare Antequa autem ad lectionem illius animum appNes,
quae me inanis opinio ad id impulerit, uti per plana grauia parabola in quadratu redigerem aliter atque Archimede,& quibus rationibus meam sententiam , pace illustrium
quorumdam Mathematicorum , qui in eam umerant repudiauerim, quoniam scias ante oportet; cum tibi commodum fuerit, epistolς pars reliqua stylorchussubtilibus accomodo, idest prestia,&perspicuo palam fecerit. Na si qua Archimedes ratione primam attiust ad quadrandam parabolambene cdsideretur,cum ea ex abs*rdo recta syllogismorum serie concludatur,nulla esse videbitur . que enim possunt plures recti lineae a grauium sp te cadentium centris grauitatis descriptae eidem finientii fistere ad perpendiculum, cum omnia grauia ad haedium terrestris globi tedere sit ex oratum .pq uod siquis i Pre audear,filsum illud fundametum, Archimedis rationi esse substructum,is perperam accipi intelligain cesse esu triangulum B DC a punctis B C stautum, ac suspensiimin uno puncto E manere ut antea ; sed motum iri quoad pun oum H, centrum grauitatis trianguli v D C, sit in eo perpendiculo,quod ex puncto E pertinet ad centrum Temrae,rectaqiae linea E K cum ipset D concurrat, si aque
6쪽
sit infinita. Na si trianguli BDC in puncta E sispensi centrum grauitatis manserit in eadem recta linea,quae mananta puncto E insistit finienti ad perpendiculum ; cum igitur ipse B D,producia eidem finienti insistat ad perpendicula, utpote a linea E Κ, aeque distans, qui potest ab hoc falso demostratio Archimedis expediriὸ Simili igitur dubitatione veritus ne mea demostratio grauibus planis ioni Xa premeretur ; primum ed coniugi , ut ostenderem nultilum esse absurdumquamlibet figura plana esse graue,haud proprio pondere, sed solidi cuivida recti per se grauis,cuius ea silperficies esset sectio a duplisi te Ano plano aequa-hbus remota spatiis undequaque. Planς igitur rae gra, uis adminiculo, grauis hiquam non quia proprio ponde.1e,neque Hieno, sed ab utroque cogitatione seiuntia, in . qua nulliis esterror, cum ea nihil assirmetur,aut negetur, tanquam per fretum siculum ad quadrandam parabolam animum appuli. Videbam enim inter onmes philosophos conuenire, nihil ex se plane ad veritatem posse dearum stram praeterquam quae veri Iociam tenere idiaco patimur, ut mox notissimis, ae pepererint absurdis minanturmis
risionibus quieti viri ci iidam doctissimi mihi ignoscebant quod hoc opuscuIum, Veram per plana grauia parabola quadrationem inscripsissimi r iamque ita insciiptam exire peransissem, arm ut soleto veri demisati mera
7쪽
Cognito igitur. magna mea cum laethii ,1 nullanii ex illo abluido Archimedi iacturam accidisse Mirecepi me,atque ita coercui 't libellum inscriberem. agatir tionem parabolae per sitnplex falsum . Nam Archimedes praeter figurae planae grauitatem,aliud sumit absurdum dis-ficilius intellectu,quemadmodum scientiae conducat multiplex propendiculum ad eundem finientem pertinere;cum reuera unum uni finienti conueniat perpendiculum. Sed ut Archimedis rationem ab omni suspicione erroris vindicemus, nostramque una confirmemus non enim vereor,
ne quae distinctius dicuntur tibi spinosa sint,aut iniucunda sit primum huis negoth fundamentum.
Si quinet figura plana grauitatem acciperet, rauca esset, quanta uuam grauitaxem accepisset.
Sumamus lila exempli gratia quadratum bipedale quod voco A. Quoniam igitur si quadratum hoc A, n-du cciperet; idem esset quadratum, quod nunc inerat nunc quadratum A , nihil est aliud quam superficies plana,
quatuor restis lineis ad rectos inter se angulos comprehesacertae mensurae'; graue igitur quadratum A, tantundem esset, quantum nuncaest omnis ponderis expers, nimirum
bipedale. Quemadmodum si quis homo animo albescerer, is mςquesinet animal, atque antefitisset cum animo albus homo enim nomaliud est, quam animal rationis particeps: Althra etiam propositio est perse notars enim verumta A fieri, vel faetiam esse exi non albo at bum':vertim illudimnsic initur; A iam factum albuiri, vel albescens idem esse A,quod ante erati manifestum: hoc autem ex generali dcfinitiatas eius .quod est certam quam'
8쪽
jam rem fieri, vel factam esse aliquid; velut si Caesar fiat, vel lactus sit orator: illa enim ,finitio, quam Ari- . stoteles in physicis optime expressu, significat permanere id, quod fit aliquid, non autem interire. Quod autem, si
figura quadrata grauis seret, ea corpus esset non am-iplius se perficies, nec ergo tanta quantasuisset antequam si avis fieret a genere enim differentium magnitudinum, genere differentes sunt mensura thoc non tacessit negotium demonstrationi, sed materiam arguit salsitatis, qua non utimur. nulla siquidem his verbis. Si quadratum Asit ponderosum, veritas affirmatur,aut negatur: quemadmodum neque his. Sit quadratum A graue, dicimus, sed facimus quadratum A esse grave. His iactis fundamentis facilis est demonstratio istius alterius dita .
Si quaelibet duae magnitudines eiusdem teneris Ira ues fierent f eandem inter se haberent Poportiooem ,
quam antegrauitatem babuissent. Sint quaelibet duae magnitudines eiusdem generis graues factae A B. Dico nunc A, dc B,eandem inter s. habere proportionem, quam habebant priusquam
graues euaderent. Aliae enim duae Magnitudines CD, non graues, eiusdem tamen generis cum ipsis AB, suerint ijsdem aequales quo tempore neque illae graues erant: laeritque aequalis C ipsi A,& D,ipsi B. Quoniaigitur tunc A aequalis erat Cin B ipsi D;erat Qt A ad C ita B ad D, dc permutando igitur,' 'ri ' ', ut A ad B ita erat C ad D. Rursus, quoniam magnitiaeo A ficta grauis tantaest, quanta erat B antea
9쪽
Ioantea: sed ante eadem A ipsi C aequalis erat; ergo Et nune
A ipsi C aequalis erit. Similiter ostenderemus, B nunc grauem magnitudinem,ipsi D aequalem esse . quamobrem
di ut A ad Cita B ad Dr & permutando, ut C ad D ita A ad B: sed ut C ad D ita erat A ad B antequam graues
fierent: ut igitur tunc erat A adB ita est nunc A ad eandem B, si ijs contingat ut habeant grauitatem. Manifestum est igitur propositum. Iam vero hoc demonstrato nullum sere arbitror, i non quadratio nostra satisfaciat, quasi vero nihil aliud demonstremus, quam si superficies planae graues essent, tunc paraboIam fore sesquitertiam trianguli eandem ipsi basim, & eandem altitudinem habentis, si extremet demsistrationitalis syllogismus additus intelligatur. Omnis para Iae ad triangulum super eandem basim, eiusdemq; altitudinis cuipia, eadem est proportio, quae esset, si supersicies haberet grauitatem. Sed si superficies haberet grauitate,tunc parabola illius trianguli esset sesquitertia. Omnis igitur parabola erit illius trianguli sesquitertia. Prioris propositionis veritas manifesta est ex eo, quod generaliter proxime demonstrauimus: posterior autem' nono istius libelli capite concluditur . Non igitur ex illo ablardo tanquam principio ratio nostra deducitur, sed tantummodo ex veris, &- necessarijs: utraque enim propositio, &- vera, & necessaria est: grauis autem superficies ad syllogismum pertinet, non quasi propositio, sed eius materia, pars inquam illa prior,quae datur ut concessa,non asseritur. Tota autem ipsa propositio vera est, & necessaria: sicut vera illa oratio est; si lapis esset volucris, volare posset: cum lapidem volucrem esse in ea non aifirmetur.
ι Hoc modo explicito, ad illum alterum proprium Archimedis , quem initio proposui mulio dissiciliorem, simili via dissoluendum aggredior ostensurus quemadmodum ad quati dant parabolam vim inerat, duplex perpendiculum
10쪽
culum ad eundem finientem pertinere. sit igitur huius negotij primuna landamentinxi .
n duo u et grauia eiusdem generis extrasuum locum posita, deinde sibi relicta in eandem asiquam seu
perficiem planam, quammientemanetis, caderent ad perpendiculum . duo mero quisbetvama eiusdem generis suspensa non secundum sua centra grauitatis in terminis cuiusdam re Tae lineae, quae libra dicitur, in Unopuncto, quod in easit, detentae , ita mi propri' ponderis grauarent tibram, me ea aequaliter distaret a lente e ea grauia inter se eandem, quam brachia librae baberent proportionem ; si qui ad contrarias partes
attinent proportionis termini, antecedentes , sequentes interse comparentur. Σrachia autem librae ὰitimus duas lyaspartes,quae inter punctum,in quo G
brasuspensa est , es termissis inieri ci . . Sint duo plana gradu s,T, & rectat, a A B, quae libra
dicitur, in plano ad finientem erecto. Talis autem omnium grauium natura esse fingatur,visi eorusti quodvis i libet sublimi loco cecideri incidat finientiad perpendicurum: id est, ita ut grauis cadentis centium graminis redam lineam describat, quae occurrat finienti ad redis angulos . Hoc proposito absurdo tanquam vero,sit recta A Retublimis a finiuiente aeque distan cuius pars B C sit ad re-B a liquam