Fasti attici, in quibus archontum atheniensium series, philosophorum aliorumque illustrium virorum aetas atque praecipua atticae historiae capita per olympicos annos disposita describuntur novisque observationibus illustrantur, auctore Eduardo Corsin

51쪽

FAs T. ATTI C. PARs I. rumque posteri eodem ipso civitatis iure uti pόssent, dummodo se a Plataeensibus illis , qui iam civitate donati , lapideaeque columnae inscripti fuerant , procreatos ostenderent. Haec ce te singula in Decreto de Plataeensibus honorandis edito nitiis de memorantur , quod Demosthenes ipse nobis conservavit

taeenses ab hae die Athenienses cives esse, honoratos ut Actendem fer alii , θ' ius habere eos, quorum Arhenienses ius tabent, omni um , ct sacrorum , s religionum : praetcrquam fi quod sacriscium, aut fenum i est gentilitium , exceptis item N Pemviris . . . eoς , qui probati fuerint Plataeenses, lapideae pilae inscribi . . . ut heia nescium id etiam posteris permaneat . . . ut ne multi se Plataeenses esse dictitanter fraude in civitatem irreperent. XIV. Eiusmodi vero decretum integrum fere nunc mihi exisseripsisse libuit non solum ut illustrius adhuc ostenderem quanto olim in pretio suprema haec Athenis Novem virorum dignitas haberetur ; verum etiam ut subobscurum quendam Lysiae locum exponerem , quem Μeursius certe cum minime assequeretur , Lysiae textum pluribus in locis depravatum , adeoque corrigendum esse putavit. Elegantissimus Rhetor ille in oratione, quae inscribitur κατὰ Παν κλέωνος οτι άκ ην Πλαmιευς adversus Pancleo nem quod Plataeenses non si, asserit Pancleonem istum veluti με πικον , aut inquilinum ad sole marchi tribunal citatum esse pipsumque se non inquilinum, sed Atheniensem potius civem esse respondisse quod Plataeensis nimirum foret, atque Decetiae Atticae Populo inscriptus : εαε δε ἄπι Πλατραευς ε ιη . . . ἀπεκρίνα- π στι Δεκελειοθεν . Hic insigne , perspicuumque mendum irrepsiste putat Meursius: Attende, inquit, sodes . Negans Pan-eleon inquilinum se se esse , Plataeensem dictitabat. Muid absurdius , quaeso i, potes y ut se Atticum esse probet, non inquilinum, PM-raeensem Bρeatum dicit. Mess non videt mentam d. Certe Plotheensem sese dicere voluit ; sc ponea Decelensem dicit . Itaque

52쪽

Μeursius hie , alibique saepius ubi nomen illud in oratione oe. currit, sine dubio rescribendum asserit Plotheam , ac Plotheensem. Ego vero, doctissimi Viri pace, nihil in Lysiae textu peccatum ;nihilque mutandum esse contendo. optimo nimirum, maximo. que iure Pancleon ille se non inquilinum , sed Atheniensem civem asserere, ac demostrare etiam potuit , dum se Ρlataeensem esse respondit, quippecum Plataeenses omnes , ut antea dixi ;Atheniensium indigenarum instar , Atheniensis civitatis iure fruerentur , eodemque etiam iure Pancleon in Decesensem Attiis cae Populum cooptatus esset. Quod vero ad Μeursii coniecturam, & emendationem attinet, ii Ia ab universae orationis comteXtu, Lysiaeque sensu maxime abhorret. Quid enim Lysias integram orationem illam conscripsisset , ut argumentis, pluribus que testimoniis ostenderet ἄνι άκ ην--σ Πάγλκεων , ut hie rescribendum esse dicit Μeursius , quod Paneleon PAlbeensis non

se, si Pancleon ipse se non Plotheensem , sed Decelensem esse iam dixerat λ Quid orator ad Hippothoontidem Tribum provocasset , ut Pancleonem nunquam in illa adscriptum demonstraret , cum Plotheenses non ad Hippothoontidem certe , ut Decelenses , sed ad Aegeidem Tribum spectaverint λ Denique, ut in re perspicua argumenta cetera omittam, asserit Orator, trigesima mensis die, qua Plataeenses omnes ad lo-Cum nempe , ubi tener , recen ire caseus Venibat , convenerant , illorum singulos interrogatos esse εἰ τινα γιγνώσκοιεν Παγκλεωνα πολλην-; num Pancleonem quendam ipsorum ciavem agnoscerent λ is hic aperte non videat , non de Attici Pagi popularibus, sed de Urbis alicuius civibus illic agi λ ut proinde Μeursius , qui hic quoque Plotheenses rescribendum esse

putavit, ex tenui Atticae Pago Urbem fecerit , eiusque pagi populares nova , atque incognita phrasi Plotheenses cives vocaverit. Itaque nullus hic dubito quin Lysiae textus omnino sincerus haberi debeat; simulque eximio oratoris huius testimonio ostendi possit Atheniensis civitatis ii ira Plataeensibus omnibus concessa fuisse; quamvis illi inter Novemviros cooptari certe non possent, aliorumque exterorum instar ab eiusmodi dignitate arcerentur. Sed haec ipsa quoque severitas, atque religio, qua exteri, adscitique cives a supremo Archontis munere prolai bantur , posterioribus certe seculis sublata fuit; cum Archon.

53쪽

18F A s T. AT Tic. PARs I. Atticae Populos , vel Atheniensem Urbem adsciti fuerine , Athenienses tamen cives ta τριγονίας fuisse non videntur , ut in Dissertatione X. oportunius ostendetur . XU. Ceterum Cives illi, qui sive probari fusrant , obeundoque Archontis muneri pares inventi , fabarum , deinde suffragio , sive uno sortis arbitrio Novemviri, vel Archontes eligebantur. Hinc Lucianus asserit Α'θηναοισι , μος κυάμοισι νας αρχας αἱρεεσθαι , Atheniensibus lex erat fabis Magias tus eligi; atque in Heliastarum Iudicum iureiurando legituro σοι νων ἐροεα Α'ρχόντων κυαμεύοντα& ct quicumque cum

novem Archontibus faba eliguntur: quod pluribus etiam testimoniis, & exemplis aliis facile ostendi postet, quorum aliquot oportunius in Dissertatione V. proserentur. Aristidem tamen non sorte, sed, eximiae virtutis ergo, Populi voce, sive suffragiis electum esse ex Idomeneo resert Plutarchus:-μην αρε

σίν ssin Arsidem Idomeneur non sorte, sed suffragiis creatum ab Atheniensibus Archontem dicit. Sed, ut opinor, Idomeneus iste d ceptus est , plurimosque alios in errorem abripuit. Siquidem Ariastides semel solum Archontis Eponymi digniintem os inuit, ut, contra Meursium ,aliosque Fastorum Scriptores alibi ostendams ' ;tumque τη, ἐπώνυμον ἀρχην τροῦ κυάμιν 'Onymi dignum rem faba fortitus , aliorumque omnium insar , suscepit , ut Plutarchus ipse iam dixerat; ideoque , si vere Populi Histragiis electus aliquando imperavit, id ad Noτemviri, vel Archontis Eponymi dignitatem referri non potest. Sequioribiu tamen temporibus illis, quibus Atheniensis RespubIica Romanorum imperio subesse coepit, Archontes omnes non serte , neque liberis Populi sustragiis; sed Caesarum potius, aut Proconsulum a bitrio electi videntur. Certe Plutarchus ipse cum Periclem nunquam Archontem, vel Regem, vel Polemarchum, veI Thesmo. thetam sorte electum fuisse dixisset, repente subdit αμι γὰρ πιάρχαῖ κληρωταὶ ἔσαν ἐκ παλααου hi enim magiriratus sertim antiquitus creabantur; ideoque nitide ostendit Plutarchi ipsius aetate dignitates , ac magi stratus illos non amplius κληροσους fuisse. Quandoquidem vero sortis arbitrio Novemvirorum elemo commissa fuerat, mirari certe non possumus si non ex singulis A

54쪽

theniensium Tribubus, plurium aliorum Magistratuum instar , eleeti illi fuerint; sed aliquando plures ex una eademque Tri. bu imperaverint , cuius illustre exemplum ex veteri Instri. ptione Dissertatione X. ego proferam. XVI. Qua vero ratione , quibusque ritibus solemnis ilIa Novemvirorum electio fieret, definiri vix potest, cum Veteres hac in parte nihil propemodum diserte nobis expresserint; ut conrecturis proinde solum locus supersit, quas omnium primus de Prytanum , Tribuumque sortitione disserens Sigonius expo. fuit, Τ. Ac aereas quidem lamellas quasdam, quae πινακια, Vel vocabantur, in Thesmothetarum , adeoque Novemvirorum omnium sortitione adhiberi consuevisse ex Demosthenis Ioco facile deduci potest, quem hic exseripsisse iuverit , ut Interpretum quorumdam error ostendatur , simulque Harpocrationis locus defendatur. Μantitheus quidam Μantiae fiIius civem alium accusar, quod ipse quoque Mantitheus Mantiae fiIius vocari vel Iet; atque, ut ostenderet ex eiusmodi nominis similitudine plurimas subinde fraudes, ct incommoda oriri posse, sic ait εαν P

reddidit: Si publue de qmcumque Magiriratu fiat fortitis , ut de

Senatu , Sexviratu , reliquis , qui Hycernetur , uter nonrum se creatus , nis forte nota si altero cuipiam aereo vas adiiciarur Aenullus aereo vasi loeus hic esse potest, vertendumque omnino fuerat , nis forte nota quaedam tanquam alteri cuidam disia. Daeque aereae laminas adiiciatur; ne scilicet alioquin unus , idemque Civis duabus tesseris uti videretur , ut deinde subdit orator is δυοῖν πινακίοιν νον ἔνα κληροῦσΘα τὰ ἄλλο μίνι οφ' si θάνατον ζημίαν ο νομος λεγει unum duabus sortiri tabellis quid eri ali. tid e quis legibus extremo supplicio mulctatur. Eiusmodi vero Demosthenis sensum, vel Atheniensium morem nitide, ut opinor, exinpressit Harpocration, & qui Harpocrationis verba prorsus eX-

seripsit, Suidas χωακια τὰ καειέπινα ἀντι κληρων υ πο τῶν κληρονομων.

ἔοικε δε ταυτα εἶναι , ώς υποσημαινει-ε, τῆ περὶ δνσματα, tabellae, quae haereditatum loco ab haeredibus demittuntur ; hae vero videntur esse aereae , ut subinvisat Demostheneae in Oratione de Nomine. Μeursius tamen hic Harpocrationem de-C i ceptum

55쪽

FAs T. ATTI C. PARs I. ceptum esse putavit si , superioremque Demosthenis Iocum ex Hesychio potius explicandum esse contendit , qui tesseras illas ab haeredibus adhibitas buxeas esse testatur πινάκι ν .

guli habebant tabulam buxeam inscriptam nomine ipsius , oe Populi , quod a patre habebant ' Sed fieri sertasse potuit , ut buxeae , vel aereae promiscue illae forent , ut optime proinde

Hesychius χαλκοῦν , πινάκιον , πινάκιον πυξινον , veluti syno-'nyma , eXpresserit. Id vero Μeursium , Portumque Suidae interpretem sesellit , quod in superiori. Demosthenis , Harpocrationis etiam loco de haeredibus , illorumque tesseris agi putarunt ; perspicue siquidem ibi de sortibus , atque tesseris illis agi conspicitur , quae in publicis Μagistratuum, sortitionibus adhibebantur , ideoque Harpocrationis , Suidaeque locus ita latine reddendus fuerat: tabellae , quae pro sor-ribus ab iis, qui sortito eligendi fuerant , aemnebantur ; sicque Harpocration optime cum Demosthene, atque Hesychio conspirabit, secus ac Μeursius existimaverat; cum praesertim eaedena illae tesserae, quae ab haeredibus acceptae fuerant , in publicis etiam sortitionibus adhiberi potuerint. Praeter eiusmodi tesseras fabas etiam , aut calculos in publicis illis Magistratuum omnium sortitionibus adhiberi consuevisse iam diximus, eosque primum partim solidos, partim perforatos, deinde vero partim albos, partimque nigros fuisse constat. Hinc Ulpianus κύαμον

μελαναι λευκαι Fabam vocabant sortem ipsam , ct calculum , quo ipse ad Magistratus eligebantur ; erant autem aliquandoquidem perforati , ct integri ; aliquando vero nigri , ct albi. Itaque cum tesserae Civium nominibus insignitae , simulque discolores calculi, vel fabae adhiberi consueverint, ita sortitio peragi χrtasse debuit , ut in urna quadam Civium omnium nomina , qui obeundo Archontis muneri pares , atque etiam sertasse prius sive probati fuerant, immitterentur in alia vero totidem numero fabae , quarum 9. solum albae

forent, ceteraeque omnes nigrae ; cumque ex urna prima nomen

aliquod , simulque ex altera faba quaedam educeretur, civill

56쪽

ille, cuius nomen simul cum alba . faba prodiisset, Archon Eponymus esse deberet , alter deinde Rex , sicque deinceps, donec Novemviri omnes electi forent: idemque sortitionis ordo, ac ritus in ceteris etiam sortitionibus obtinuisse videtur , de quibus Dissertatione V. oportunius agendum erit. XVII. Quod autem ad Urbis locum attinet, in quo Novemviri eligebantur, dubitari certe non poterit, quin Comitia illa in Pnyee haberi consueverint , ut nitide testatur PolluX .

polim . . . . deinde autem alias quidem in Bacchi theatro ; sola vero Comitia in Puce: unae Populi tumultum Comici Pucitem vocant. Eiusmodi vero Urbis locus , qui Comitiis habendis a primis usque temporibus delectus fuerat, constanter adeo servatus fuit, ut cum sublatis annuis Archontibus Strategi supremum Athenis imperium occuparunt , ipsi quoque in Pnyce designari consueverint , ut ab Hesychio erudimur : Πάε τοπος

Α'θην σιν , ἐν ω H ἐκκλησίς ηγονυ παλαι ρ ἐν παπιαν, νυνὶ δε απαξ ἔρον Στρατηγον χειρουνωσιν Pux locus Athenis, in quo Cou-ciones febant antiquitus quidem omnes ; nunc vero semel, quando nimirum Strategum eligunt. Hinc locus ille Pnycis nomen o btinuit non παγ' τὰ πυκνουν πιν παλου συνσκισμένων ὀικιων a densis domibus, quae illic olim aediscatae fuerunt , ut Stephanus & Harpocration existimarunt is , sed a maxima potius confluentium hominum densitate ; quod universa nempe Civium turba Comitiis habendis in ipsam torrentis instar conflueret, ibique humeris densa consisteret, ut Aristophanis Scholiastes , & Suidas etiam exposuit: παραὶ τῆν των λίθων πυκνότοα, η ἀπο rum κνοῦσΘM ῶς ανδρας ε'ν τῆ ἐκκλησία s=λ a lapidum, Oel sedium densia re , vel a verbo πυκνῶσΘου, ides densari quod homines in illa Concionis habendae causa densarentur. Hinc Venus illa, cuius statua in foro veteri u αρχους ἀγορα Athenis erecta fuerat, Πῶδκμος vocabatur δυἀ-εναὐθα παναπν συναγεσΘαι re' ταλαιον ἐν τους ἐκκλησίας , ας ἐκάλουν ἀγοράς. propterea quoa ibi Populus

57쪽

FAs T. ATTI C. PAR s I. Omnis cogeretur antiquitus in concionibus, quas appelM-bant .

XVIII. Q ndoquidem vero Pnycis , simulque Aristophanis mentio nunc incidit, qui Pnycem ipsam , Populique in illa conventum accuratissime variis in locis expressit, quid prohibet quin coniecturam quandam , quae illustrando Aristophanis loco mihi iam pridem affulserat , hic proseram , simulque insignem

Μeursit errorem ostendam λ Vehemens , & acer Comicus ille Atheniensem Populum exagitare, simulque docere cupiens , qui Cleoni iniquissimo peculatori , omniumque civium oppressori summam potestatem concesserat, Niciam , atque Demouhenem praeclaros Atheniensium Duces veluti cuiusdam Πνυκία servos inducit, qui de Cleonis huius conservi vafritie, fraudibus , & avaritia conquerantur; tandemque Cleone, sive , ut appellat ipse, Paphlagone sublato in libertatem asserant . Itaque Drammatis initio Demosthenes ipse servi personam, assumens sic Niciam alloquitur.

Dicam igitur iam, nobis enim es herur resis ira, fabarum e sor, biliosus, . . .

Demus Pucites, di iis senium Doctissimus ergo Μeursius hic Frisclinum Aristophanis Interpretem vituperat, qui Δῆμος Πνυκίτης latine reddiderat Vir Tribu ; cumque Δημος Atheniensis cuiusdam civis nomen hic esse velit, vertendum esse contendit Demos Pucites , Pnycemque ipsam veluti peculiarem quendam Atticae Pagum ceteris Atticae Populis adiungit, ac mirifice deceptus ipse Sponium , Potterum, aliosque plures pone seqtientes in eundem errorem abripuit. At certe nihil illustrius esse unquam poterit, si modo Comici intentio, atque universa Drammatis series observe tur, quam superiora Comici verba non de civium aliquo, sed allegorice potius , ut ab ipso quoque Aristophanis Scholiaste Observatum esse conspicio , de univeri Populo intelligenda sore , quem graphice hic Aristophanes eadem sere ratione descripsit, qua Parrbasus Δῆμον Atheniensem pinxisse dicitur argumento ingenioso: volebat namque varium , iracundum, iniurium, incon-

58쪽

DIssERTATIO I. 23 flantem, eundem exorabilem, clementem, misericordem, glorifum , humilem ,feracem, fugacem, ct omnia pariter ostendere quemadmodum a Lysone quoque , &Leocrate Atheniensem Δημον expressum esse didicimus quae certe non de civium aliquo, sed de universis demum Populo intelligenda fore conspicimus. Itaque Pnyx illa ex Atticae Populis expungi debet; cum praesertim Stephanus, Harpocration, Suidas, aliique plures , qui Pnycem saepissime memorarunt, nullibi Pnycem ipsam Atticae Populum fuisse dixerint; nulli bi civis ullus Pnycites apud Script res occurrat ; Pnyx denique in Acropoli , vel intra Urbem x periretur , omnes vero Atticae Populi extra Urbis maenia per Atticae regionem dispersi forent. Ea vero de causa Atheniensis Populus hic Puciter vocatur quod ille in Pnyce frequentior adesse , ibi Comitia, & Conciones habere , faiarumque suffragio Μagistratus eligere , atque de publicis rebus decernere seleret ;unde etiam sortasse fabarum σον ab Aristophane lepide , salsequo appellari videtur. XIX. Ubi vero Novemviri , vel Archontes omnes in Pnyce electi iam fuerant , se lemne iusiurandum praestare consueverant, ut Pollux testatur ω -ον ἔπι προς Πῖ βασιλε* τοα , ηεπι του λίθου, ἐν ω τε συμφυλαξων ως νοους, δωρούοκη - , ἰσουν ανδρια- αποτῖσαι hi vero iurabant apud Porticum regiam, vel apud lapidem se leges observaturos, ct munera non sumpturos, aut auream persoluturos flatuam : qui certe mos totidem fere verbis exprimitur ab Heraclide & clarius etiam in Platonico Phaedro conspicitur, σοι ἐγώ , ωπι ρ οἱ A p

ac tibi ego , sicut nosem Archontes , polliceor auream imaginem aequalis mensurae ad Delphos positurum. Id vero a Solone institutum esse perspicue docet Plutarchus , cuius testimonio superiora Pollucis verba illustrantur i ωμνον ε κατος Θεσμ οθέ των ἐν ἀγορῆ προς ναοῦ λίθ' καταφατίζων ωτι παραβα- των θερομιοῦν, ανδριάντα χρυσων ἰσομέτρηπν άν ουσειν ἐν Δελφοις μανιώThesmothetae in fra iuxta lapidem iurabiant , fi quam violassent Iegem , auream natuam paris sibi ponderis Delphis ipsos dedicaturos. Neque in regia itum porticu, vel in foro iusiurandum illud a Novemviris praestabatur; sed mox Acropolim subeun

testi PIin. Nae. Hist. XXXV. e. ro. tr) Pausan. in Attila. c. I. & 3. taὶ Loe. citi

59쪽

scendentes eadem ipsa iurabant.

XX. Ea vero de causa, ut opinor , iusiurandum illud tum in regia porticu, tum in Acropoli praestari solebat quod leges ipsae prius in Acropoli deinde in regia Porticu , foro, vel Pry

in Acropoli reservabantur ; postea vero , ut omnibus horum copia feret , in Potaneum delatae sunt : idque ab Ephialte Ρeri elis socio factum esse testatur Harpocration u), qui non Archontes solum, sed cives etiam omnes prope lapidem, vel aram quandam iurare consuevisse ex Aristotele , Demosthene, Philo.

choro diserte docet εοίκασι A'θηναῖοι προς τινι πις opa ους ποιῶ-σΘαι consueverunt Athenienses ad lapidem quendam iurare. Quo certe loco non video qui doctissimo Iungermanno Schotti observatio , vel emendatio probari potuerit , qui luxatum illum Pollucis textum ita legendum esse putavit οπι τοῦ λίθου.υφ' ος τὰ ναμῶα , φυλάξειν νους νομους . . ad lapidem , sub quo pecuniae servabantur , custodire leges , Quis enim existimet subter hunc lapidem , vel, si mavis, aram servata fuisse ; cum praesertim lapis ille se τν ἀγορς in foro reperiretur , publicae vero pecuniae , sive ταμεῖα , ἐν τω ιερω τῆς A'θηνῆς ἐν Α'κρ πολει in Templo Palladis in arce servata fuerint, ut Suidas, aliique plurimi perspicue docent, atque in Dissertatione V. ostenia detur. Itaque perplexus ille , mutilusque Pollucis locus , quem Μeursius ipse hiulcum reliquit, ita fortasse restitui, sanarique poterit si non ἐπὰ - λίθω, ἐφ' ω re συμφυλάξειν τὰς νόμους legatur, sed ἐπὶ του λίθω . ἐφ' ω ἐισἰ , φυλάξειν τους νο,ους , super lapidem in quo sunt , custodire leges ; ut nimirum Pollucis sensus sit Novemviros legum custodiam ad lapidem illum iureiurando polliceri, in quo leges ipsae vel inscriptae, vel repositae , vel solemnis eiusmodi ritus tempore collocatae fuerant. XXI. Suscepto Archontis munere Novemviri myrto, VeIhedera coronari consueverant, ut observavit Μeursius He-sy

60쪽

na illa Deae familiaris , oe amica si r quae de Venere intelligenda putavit Ualesius , mihique de Pallade potius , aut

Cerere explicanda videntur. Alciphron tamen a Meursio laudatus Thesmothetas ipsos hedera eoronari consuevisse testatur. Nam in Epistola Μenandri ad Glyceram ait, A Jψομαι Θεσμοθύτας ἐν πιις ἱεραις-κεκισσομενους; ubi videbo Thesmothetas in Sacris hedera coronatos δ Sed facile Alciphronem Cum Scriptoribus aliis conciliari posse putaverim. Suspicor enim Thesmotbetas , ac Novemvirorum alios nunc myrto , nunc heu dera, pro Sacrorum varietate , coronatos fuisse. Sic in Dion3 siis, atque Eleusiniis sestis Baccho, Cererique sacris hedera fortasse utebantur, cum Harpocration diserte dixerit hederas Ba ebo, Cererique , ac Proserpinae facras fuisse τας λήγομενας κίσσας δερὰςῶναι ἰ λεγον - Διονυσου, ἐταιν Θεοαν quamvis myrteam quoque coronam a Baccho adhibitam fuisse in Aristophane observaverim ut proinde facile Thesmothetae: tum myristeam , tum hederaceam coronam subinde ferre potuerint. Neque Τhesmothetae solum , ut innuere Nidetur j Alciphron , &Seholiastes ille, sed Archontes etiam omnes coronam gestare consueverant', ut nitide Pollux , alibique Scholiastes ipse testatur '; atque Demosthenes etiam ostendit Θεσμοθετην

τιμος Si Thesmothetam quis vel muOaverit, vel conviciis incesserit , ignominia notabitur ; cur nam p quia quisquis id e- serit, contumelia asscit ismam communem coronam ... ct eaiadem prorsus ratio de Archonte : Siquis coronatum illum verberaverit, aut conviciis incesserit, infamir es . Quod si Archontem ipsum non coronatum quis percussisset, decem mille drachmis mulctabatur : ο Λ ρχοντα τυθιας , -ονιομα, μυρiας δραπιαcs o