장음표시 사용
491쪽
iger diminutionem valoris, deberet reddite stippleri in valore, qui erat tempore imittit, per locum de toto ad partem,l. quς
de tota, de rei ven citc. S ita argilunt&tenent Alri aut li. Patror. d. c. quanto. Colum.
I quod sequitur ibidem Ioan de Vi comer
Nona, i per locum ab absurdo, quia a-ilias debitor haberet primo lucrum maio- is valoris, in quo pecuniam impendit: se undo lucrum negociationis inter usu- ij terra poris medii, adiationem eiusdem latoris emel in rem suam versi: de sic diu - liciter locupletaretur, idque cum iactu avi iniuria credito is, qui minus recipe et quam dederit, nempe in minori valo pe, sic minorem quantitatem.
Decima, quia si suppleri debet ade litores alor imminutus post consumptio
rem, ergo deduci debet creditori valoriecutus post consumptionem , per locum Neadem contrariorum disciplina: S quia luod operatur propositum in proposito, peratur oppositum in opposito, Lex duo. ius,i.&si contra tabul. de vulg.&pupil. l. ex toto, in prin .de leg. i. l. fin. in lin. de leat. 3. per locum a vicissitudine commolli&incommodi l. secundum naturam, te reg. iur. Etsic clarissimis demonstratiotibus euincitur pars affirmativa in viro ille membro . Ulteri u Sprobatur.
Ο Undecimo, quia supponitur consue-udo; quod licet obligatio c5cepta sit subierta specie monetae, puta ad tot ducato S, es aureos, tamen licet soluere in quali letalia proba etiam minuta moneta ad Fimationem ducatorum Vel aureorum. Etlcten pore mutui,& paulo post debitor .abebit ius Se facultatem se liberandi, sol endo bis mille libras in qualibet pio ba. oneta igitur eandem facultatem habet 0die nec auferri potuit per superuenim augmentum Valoris ducatorum, ut inniti arguit Socin. cons. . colum . . libr. I. iem sequitur Curi iunior in consi. q. . t. de praedicta consuetudine attestanturi t in l. Pa flus, colum. a. S ibi I nol. 8 a-i te solui. nart. in Li. in fin. de auro car-
.naessa. Bald. ii Id. si quis argenti. in prin. .
C.de donat in l. libera. C. de senten. inter loc omni tam iudi c. Bari Alex. Socin Α- reti. Purpura. in J. r. f. si cert. pCt. Ant. Butr. Panorm. Ioan . de Vi comer a. in . quanto.
in n. de iureiurand. Clavas in versic. p cunia, in fin. Nicol. Boer ij. Deci Burdega. . 327. Olum. 3. R ' hanc partem affirmativam
nonnulli sequuntur, videtur indubitata per praedicta.
Sequitur negativa sententia, per deincem ratione probata. Sed nunc fortius ini contrarium argu mentor pro parte negatiua Prim b, quia Vtcunq; pecunia signata tantum V tamur, . tamen non solus character, ted etiam bonitas materiae & pondus attenditur, sal tem in monetis pretiosis, videlicet aureis
argenteis. Im, videmus in illis magis δ'
bonitatem quantitatem materiae attendi, quam formam seu characteremi ita de facto in tota Europa, quae ditionis Christianorum est , obseruatur: a tempore immemoriali constat semper obseruatum fui si e etiam forente Romano Imperio, is ub quo sancitum erat uniformem esse aestimationem monetae, ut supra num. 8 se-GUCn. quaest. text. in . I. C. de veter numis. potest. lib. II. ubi non tenetur quis recipere solidos aureos etiam Imperatorum figura signatos, nisi sint debiti ponderis de
speciei, hoc est materiae:& in l. i. de pond. II b. Io. Vbi non tenetur etiam quaesto Imperat oris, qui cudi fecit, recipere pecuniam auream, nisi legitim pondere expensam: imbion solum quantitatem, sed etiam qualitatem, id est, bonitatem iuritatem materiae probare licet,l. a. Od. itu.
ubi Iustinianus ad hunc finem iussit per singulas ciuitates stare publicum Zygo statem. Scio quod haec vox Graece significat libri pendem publice ponderibus stateri negociatorum praefectum sed puto quod per dictam l. 1. in verbo, qualitate, . deputatus fuit etiam ad puritatem materiar aureo rhm probandam. Igitur non so
492쪽
potissimum ipsa materia legitima S pondus sunt de ratione, substantia, essentia vel aede legit inace monetae. Ex quo consequitur secundum, ' quod incomtarer c ijs S omni contractu licet pecunia aurea argentea non deducatur in dispositionem tanquam masia , nec tan- quana rudis quantitas metalli , sed tanquam pecunia signata tamen non deducitur sub ratione simplicis valoris imposititi siue extrinsec id casualis tant sim, nec tanquam simplex quantitas genera ca&abit iacta, puti tot libiarum tantistra, sed etiam, imo principaliter tanquam species sub ratione valoris intrinseci, videlicet bonitatis materiae, de ponderis illi tiri speciei monetae, quae in dispositione deducit. Et hinc est,' qu bd si actum sit certa speciei monetae, non tenetur creditor recipere in alia specie vel forma , nisi constet qubd sua non intersit, text. iii Paulus, desolutio. quod non esset, si in pecuniis non hiaberetur respectias ad speciem, sed adio.
Iam quantitatem abstra istam valoris cur- 6 rentis. Tertio quia in themate non videtur vere in effectu auctus valor extrinsecu Saureorum qiloniam quanto fuerunt
aucti aurei in valore seu numero solidorum, tanto idem solidi diminuti sunt intrinsecus, S deteriores effecti in materia Z pondere, licet in veteri manserint aesti matione . Et sic necesse fuit proportionaliter augeri indicaturam aurei de huiusmodi solidis, alioquin censerentur diminutici sed deteri oratis solidis non valerent maiorem huiusmodi solidorum numerum. Et hoc est quod dicit Imol in dicta l. Paulus, Philip . Corn. consi. 79 in n. 67 consi 8 . in fine libr. r. t quod artrina alio aurei crescit propter deteri orationem minutae monetae. Et sic hoc modo proportiones iter augendo non dicitur augeri curisus aurei seu valor impos citius, sed stare S co seruari: quia o. solidi ex his, qui cu des an ir&curret, fit tempore dicti co tractus valent s. ex his, qui postea coeperutfabricari, D. no su p. 99 .nu. . militas autem interim artes callent monetales despoticarum rerum admini-
stri, ad veterem Tortiorem Omnem monetam expiscandam, ad cauendumne
priuatis veterem fortiorem monetam habentibus liceat exportare com nautare, vel aliter expendere maiori valore, vel
meliori conditione, quam sit noua lae
Quarib, t quia etiamsi in veritate ceno iseretur auctus valor extrinsecus aurei, tamen iustum aequum videtur in dicto themate creditorem habere commodum vel excessu na, si quod sit, huius augmenti. Patet, quia istud augmen um hodie superueniens non sit peruenit facto, nec impensa, nec dino debitoris, sed generali pro ubdentia seu lege superioris ergo non debet illud commodum inuidere creditori, prPsertim benefico, qui gratis sine usuris nautia auit. Et siccum illud commodum G proueniat de re debitoris, sed facto sup rioris,& lege com nauni, non debet debitore deduci quia non deduceret quod est suum, sed quod est alienum , .c sim sit obligatus ad speciem monetae. Quinto, i quia cum istud augmentum . procedat a lege communi, ad utilitatem Omnium communiter aequaliter facta, debet aequaliter prodesse. Et sic sicut prodest debitori, ut possit de suis aureis solue re aureum ad rationem quadraginta quin que solidorum, illis, quibus obligatus est lad solidos, vel sub nomine quantitatis in genere: ita debet prodeste creditori , cui debentur aurei in specie , scilicet in illana Oneta auri alioquin lex communiter&aequaliter in omnes lata, non respiceret Onanes aequaliter, sed debitoribus tantii in prodest et, solis autem creditoribu S noceret, quod est absurdum. Sext b, quia noua lex huius augmenti cadit directo SD immediate stipe certa specie monetae, idque absolute ergo sicut prodest babentibus de huiusmodi s pecie in dominio, ita debet pio desse hi S, quibus huiusmodi species debetur. Facit st qui
habet actione ad tot aureos, ut hic mille debetur,censetur tot aureos habere, I. qui actione, de re g. iv. ergo no debet minus aureorum recipere perdicti deductionem. Septi
493쪽
septimo, 'quia alias damnificaretur
creditor ex improili ,& hoc propter deteri orationem minutioris moneta sine fa
cto culpa sua superuentam, quod est absurdum: in debitore vero dii specialia
concurrercnt: primum, quod posset deducere de augmentato timero solidorum, restringere creditorem ad numerum solidorum , qui erat tempore contractu S.
Seci in dii ira quod haec de diictio rellitutio fieret, non habita ratione, quod Veteres solidi super ualebant nouis in nateria Z pondere: S sic est et restrictio ad numerum antiqlriina solidorum , non tamen ad rationem antiquorum meliorum, sed nouorum deteriorum . &sic haberetur ratio solidorum veterum , quantum ad commodum debitoris duntaxat, non autem quantum ad commodiam creditorum: qui
inaequalitas absurda&iniqua est. Octauo. quia sequeretur quod durius ageretur cum creditore obsequio so&benigniori quam creditore tenaciori,
quod est absurdum, s.fin versicia sed chira
bessimum. Inlli tutio de' donatione. Patet, tuta si creditor maturas et exigere mutu- amante legem augmenti latam, recepisset 3mnino mille aureos,&commodum augnenti habuisset non autem aequum vide-ur, ut sit deterioris conditionis ex eo
luod diutius mutuauit Z in gratiam de- , itoris exigere distulit: nec debet inopinaum incommodum referre ex liberalitate ua: ii ecferendus esset debitor imputans reditori dilationem, ex qua lucru sentit, .chm infundo. g. quod si mulier. de tu do. Non , t quia alias non esi et differen-3 ia inter obligatum ad certam speciem moetae , 5 obligatum ad meram quantitate a genere de qua uis moneta quod est abir dum, quia est contra ius in dicta l. Pau-: is,in contra rationem is sum consue-im. Non obstat. si dicatur quod imm bre-
Ianebit quia licet obligatus ad speciem
tonetae deducat superuentum argumen- Iin valoris extrinieci, tamen tenetur solere in esidem specie monetae quoniam
Jc modo est et destruere obligationem ratam in speciem certo num ei Omoue-
tae, de qua agitur, reducere ad obligationem certae quantitatis generic et abstradiae , soluendam in certa specie monetae, non autem ad certum numerum eiusdem speciei, veluti cum quis promitteret centum libras in florenis, qua obligatio differt ab ea , in qua debetur certus numerus florenorum , ut tradit Bartol. 8 omnes ind. l. Paulus. ubique. Sed in themate Obligatio non est contracta ad summam Vel quantitatem in genere soluendam in aureis , sed ad certum numerum aure O-rum: .sic multum refert, quia certus numerus aeque principaliter in obligatione censetur, atq; cert ὶ specie S monet S. Decimo, quia obligatus ad decem 6- --
lia vini ex mutuo, nihil potest deducere,
quantumcunque praetextu maioris indicaturae, seu valoris extrinseci superuenti puta si tempore mutui dolium talis vini vaeniebat decem libris, nunc autem doli una aeque boni vini varia it quindecim vel viginti libris nec attenditur illa casualis&fortuita indicatura extrinsecus accidens, prout nec superuenta preci j vilitas citra moram. Igitur nec debet attendi in nu- mi Scitra mora, quia utrobiq; ea de est species cotractus eius de naturae videlicet mutui, ea de ratio S habitudo indicaturae seu Valoris extrinseci: qui ac si de facto sola libidine principis augeri vel minui possit, debet ea variatio casui fortuito ascribi, Pnot. ini. si imprudent in , de euici. sic ideiudicandus de indicatura vini mutuati, cit utrobiq; indicatura sit valor ex tries sec S&sortuitus, si potest qub ad cotrahentes in alterutrunq; que se habere vel cotingere:&sic neuter te dividebit, si neutra ex parte ei ratio habeat, arg. l. de fideicom. C. de transac. l. si pater puelle, C. de inoff. dona.
Ex his elisa vi bent primu tria prima snpotissima fundanaeta partis a rmatius, a quibus reliqua dependent, ad li. citatas in z. ratione. auctoritate Arist.de ubiq; uniformi perpetua semper aestimati Je, signo designata. responderi posset, hoc est veru de iure, sed 5 defaeto: ita enim dicebat .expediebat in toto orbe omni si, quib. vel iura gen . comunia sunt, ut esset ex
494쪽
saliena uniformis stimatio S proportio, qtiae etiarn est de iure gentium, Minuentione&aut horitate: ut supra num .''. quod licet nunquam uniuersalit ei factum legat ut,tamen iure Romano conflat districtes sancitum. tuende verisimile est sub Romano Imperio, R forente, hoc executum fuisse, S diligenter obstitiatum, quanquam ius cudendae monetae non esset loli Imperato Ii, nec Senatui, nec populo quidem Romano reseruatum, ludet iam particulares Rci publier locanaonetam cudebant.&verisimiliter suam cellam quaeque speciem da oc est proprio chara fiere, materia, pondere, ut patet in . creditor, in prin. de solutio ita tamen vitam in bonitate&quantitate seu pondere materiae, quam in indicatura deberent ad eandem proportionem Maestimasione reduci in toto Imperio definitam. Non obstat haec distinetio Bald. SI -quitas, de qua supra in quinta ratione, numer. 33. quia dictum Bald .ina membro in quo iacet tota difficultas, potest procedere prout etiam tanquam alijs circumstant ijs iustificatiuis circumscriptis intellige dum est quando esset mera, propria,& Dfectuali si diminutio facta sine causa iust
proportionis ad alias monetas. Dupliciter autem contingit certam speciem monetae solam alijs in suo statu manentibus diminui Primo minus proprie, puth si aureus a tempore contractus fuerit intrinsecus,&extrinsectis aequaliter aperte diminutus Secundb proprie, si non fuit diminutus intrinsecus, sed extrinsecuS tantum
sue ex iusta causa, puta quia quod nunquam audiui, nec legi prius currebat
tolerabatur in maiori valore extrinseco, quὶm deceret, respectu minorum monetarum,quae non mutantur in materi ad indicatura, siue ex alia causa iusta vel iniusta, ut se petit: vel etiamsi non sollim extrinsecus aperte diminutus fuit, sed etia intrinsecus, non aperte, nec iusta proportione,
sed occulte, ut fit ita, quod populus putat
vi cenim est vera&effectualis diminutio materiae de iudicatur vel solius in- NE MONETAE.dicaturae, quae non debet nocere credin ri, nec ansam dare debitori, qui bona monetae in maiori valore usus fuit, ut cum iactura creditoris locupletetur, de sic deabet supplere ad valorem antiquum, iocest, ad pristinum timerum solidorum: se cus si non est verare est ectualis diminuatio, ut si contingeret aureum valere mino rem solito numerum solidorum, quia minutior moneta coepit melior&fortior cudi, quia tunc non potest habere locum diadium Bald sed sufficiet debitori totidem
aureos restituere, nec tenebitur supplere numerum solidor una nunc deficientem: qu ia solidi praesentes sunt meliores, Mauretis etiam hodie valeret eundem antiquil numerum solidor una, si cum antiquis illic solidis permittandis esset: S sic non offenaditur hoc catu, sed stat communis legativa sententia. Minus etiam ' offenditur in prina o mi. nu proprio casu, in quo procedit dictum 'Bald. quia ibi aureus praes en S, ex quo aperte tam intrinsece quam extrinsece minutus est, non est integer aureus, sed pars aliqua Veteris aure ira quemadmodum sipos contractum desij si et cudi haberi integri aurei, sed se mi aurei, vel besses aut
dextantes veteris aurei cuderentur. Non
enim liceret supplere in numis, sed opo iter et in se mi aureis, vel alijs speciebus auri supplere numerum receptorum aureο-rum: quia tunc no dicitur facta vera diminutio monetae auree nec in materia, nec in
indicatura, sed sollina sectio corporum ipsius monetae manente eadem proporti ne iuris in utroque valore, tam intrinseco, quθna extrinseco.
In secundo autem casu, in quo solo iii proprie dicitur facta vera&effectualis diminutio indicatura seu valoris extrin-lse A in quo solo pro pii eloquitur&l procedit dictum Bald. specialis ratio concurrit,e qua communis sententia limita ada est: quia ex qualitate actus S contrahenti una constat, quod mutuabatur non
sollim contemplatione speciei, sed principaliter, saltem atquc principaliterco templatione valoris tunc currentis. Et sc
495쪽
cum valor ille in rem debitoris versus sit,&postea de facto vel e&el diu aliter coli ait diminutio, debet debitor lil P ple-
re, etiam stante dicta communi t entelia: non tamen tenet urina tiro, ted ut Dicit in mi iruta moneta supplere , quia satis it creditorem indemnem reddere. Eo dein modo respondet tir ad tertit l, quartum, qui trium sextuna S septim uni addit cia pro parte actitanatiua qilia ine D sectu fundantur super illa seqti ita tu ne creditor inopinate damnificetur, debi- tor autem indebite cum illius iactura lucretur Jux ratio non labet locum misi indicio feci indocassi, in quo ex intcrual- Iosuperii enit vera S effectualis indicaturae diminutio, qui est casu 1 speciali, li- mitationis sententiae communis S negatiuae. qtiae etiam si alias siet regulariter vera: fir naa, tamen non obesset conclu- soni nostrae S sententiae Bal. ind. l. acce- istam.
Non obstat nonum , lita friuolii est qtiod comminiscuntur praefati Doctor. de consuetii di neu quia non dicunt solitufieri solii tionem in tralibet moneta in- , ut loci editori, sed qii hic ominii niterio. let recipi in qualibet,pba moneta, quis d
constretudinem non algilit, sed meram contingentiana facti, qtrae vel ex naeraci luilitate creditorum accidere potest, vel effectu compendio piae sentis qualis cun qtie solutionis metuque ne debitor alioqii in post ea fustretur, vel etiam mero iure ex quot hinc forte non intererat creditoris in priori moneta solui, di et s. Paul. exquibit quantocunqtie tempore nulla potet inferri cosuetudo vel nece l- sitas generalis, per ea, quae scripsi in con-st. Paris. g. I. gl. . nume. I i. dicendum enimi suisset solitii in nititos creditores cogi ad recipi e dum solutionem inratia uisnro
meta, etiam si eo tum intererat, quod nunquam legitur factum , ned vim proba-
Et in veritate nihil est de dicta con-
suetudine sed oppositum notori obicr- uatur, qtr bd quando obligatio contracta est ad certam specie ni monetae, non tene-
tur creditor recipere in alia diuersa deterioris materiar, nisi forsan coste quod sua non intersit. Verum est quhddicta promis arae solita contingentia indu cit ut creditor severius irae facie in
eadem l pecie exigens, dicatur acerbus&onerosiis, tanqunium moture uten S, nullo benignitatis temperamento admisto, contra . si seruos. in in . de pigno acti. l. si ben . de sui . quod non semper ubiq;
. t Modo applicando haec ad hypothe iaci stari nolirae conifat qub dios funius in hoc secundo carit saltem in suo casu conuerso, qtri cst eiusdem contrariae rationis S disciplinae per iura vulgata Notum est enim aureos non es auctos intrinsecus, sed extrinsecus tant sim de qti inque solidis, sic de octava parte idque per sed ab solii te: no autem propter monetam minorem intrinsecus vel extrinsecus di 6 minutam tempore dicti augmenti quia licet ab eo tempore coeperint, seu potius sensima plus centum ab hinc annis continuatum sitimore solito minutam mo-nctam impuriorem cuili, ut Isudaeus in Asse S Leona id. Por tractat. de Sester. conquerunt Iir, S olim Plini libr. 3ῖ. cap. 3. tamen hoc non obstat dii plici ratione. Prima, quia etiam aurei semper sensim fuerunt auisti in valore extrinseco,
usque ad quadraginta solidos tempore dicti augmenti. Seclida quia etiam aurei semper impuriores mandrubuli more excusi sunt, itaquhitenrpore dicti augmenti 5 erat necesse nouum augmentum indicaturae aureorum addere, propter deteri orationem monetae excusae vel excudendae. Unde quamuis ex tunc deterior parua moneta excusa sit, tamen non fuit auctus alor extrinsecus prioris dortioris parua monetae, sed in eodem veteri cursu remansitu sic nouum illud augmentum aureor una devit inque solidis, fuit verum: effectuale augmentum indicaturae.
Et sicin q. praesenti concludendum pro parte affirmat tua , etiam absque eo qud labrogetur communis sententia, sed ut limu
496쪽
limitatur hoc casu propter praedictamq- monet. r, videlicet ais Iares aureo ,8 ου quitatem, quae est de facto euides, in doc, iam ad certii in una elum, Videlicet ad quis Laureus non extrinsecus auctiis sed mille: sed dico, lithd in quant una et tota potius diminiriuos, valet hodie s. solidos, ligatus ad utrunque simill . videlicet adde illis etiam solidis, qui tempore litui certa in speciem Sc certum ut delum, eacturrebant SI citi runt, licet tunc a lictis oblieatio intelligit iii rebus sic ita litibus. non valeret nisi o. Ex ilibus quanta illa irro dico, qtiod iron lolii in quando tacitE ad hanc q. patet solutio ad primum, lecti ut in themate sed etiam sit prel se corydum tertium&septimum adducta pio parte negatiua breuitatis enim catlla nolo stipe singulis, qu scit udiolus indidem supplere potest immorari.
Ad quartum autem, quin tunt, sex nim,
uentum sit de ae ldendo sina pliciter ire isdem specie bi: s S codem lina ero, a L
Hic in dubio alio, non concurrCnte non censetur contrent una de non lupplendonec de diacendo Vero extrinseco austri en&octauu in respondetur, qu bd ex quo de to vel decremeto, nisi specialiter ex pres-bitor tenetur solii e re in aureis, S sic de sum sit, vel nisi iam tempore contractus pecuniasti a minuta vel de labore silo ac poriculum inuationis inamineret, ut inquirere aureos, Raurei plirris sibi laudi exenapio. in D. qa ea uent constant, quia oportet eum pro sin talis Tunc enim censetur ea pactio speciei acquirendis esseruandi S dare vel e cpe Mn timeri causa tacitae transactioni spe. dere f. solidos, vel hic rum solari uni riculi imminentis facta, alias non cente. s. solidoriun ubi sufficiebant ino solum, tu faeta, nisi ad maiorem exprestionem, idque etiana de blidis quicurr bant te quod non licebit eandem summam indu fpore nititui, quia non sunt Vll n odo au uersa specie monetae etiam a qrii pollen-cti, apparet quod il id ,ouum erit m ti reddere, non autem rcferenda est alaugmentum aureorum extrinsecum di intitationem vel deteriorationem Iaroneis tectb cadit in incommodum Sc damnia in tar, quae non inna in Ebat, DC praelum et eorum qui erant obligati in aureis, S in da est. Et sic ea pactio uebet in dubio in commoclum D incrum eorum , qui erant teli digi, rebus sic stantibus, prout etiam obligati in genere quantitatis Et licinest de natura omniurn contr2dluum E sic censetur actum de aureis eiusdemi initatis valoris extrinseci vel indicata
rar, cuiu Serant tempore mutui, non au. tem maioris, nec maiorem stim mala con-
proposito cum debitor non custodierit, sed expenderit singulos aureos mutuatos pro o. solidis, valde damnificaretuI', si oporteret eum pro singulo aureo On1- parando dare sublidos, vel aequi polles ficietatibi , quam Gebitor reccperit decim Et sic debitor non certat de lucro tig sua uos conuerte lit. l. cui quid, sicca lmenti retinendo cum coiciem aureo peta. l. Rutilia Polla. de contrahen .empta antea Irgmentum pro veteri preeio ex Pe sed nunc vere est eis tu aliter plus valori, id erit sed de damno vitando creditor etiani habito respectu ad monetam par lautem nihil volens deducere, non certat uana et irre intem tempore mutui, quia tuclde damno vitudo, quia verisimiliter eos mille huiusmodi aurei valebant quadradem aureos alias expensuriis erat preci ginta millia solidorum , tunc currenti- tunc currente nec etiam certat de for um sed nunc Valent qu3draginta quin-ituito vel legali csm modo , siue dam que millia solidoris in etiam de solidis no debitoris , sed de lucro de ma eurrentimus tempore mutur, quia solidi tori summa quam dederit recipienda illius tempora manserunt S manent de
damno debitoris, contra naturam in facto in eadem indicat tura &eodem cum tui sucum notiis , licet noli iter excusidete
εν Ad nonum, fateorquδd si ic debitor riores sint intrinsecus. Et sic nisi debitoretio ob Iigatus est piaecise ad certam speciem deduceret supei uentum bonitatis nisel
497쪽
mentum , damnificaretur cum effectu quieti litte5na ille ibit dis, inqui biis credi tor locupleta ietur , ergo deductio facienda , Patet, ilia si vete est ectuali l terdi In inuti elli iv aurei, stippiendum esset, ut nuper conclusum eli, ergo VCrumi effectuale augilaenium deducen
Non obstat decimum, quia respondeo, qtib d bonitas inti inseca pecuniae .n5 sunt finitiis nec eiusdem habilirdinis& rationis. quia in vino similibus est me. re exta in leca nihil commune haben sc si substantia rei mutuatae: imo etiam est imi pertinen , nec est in consideratione in
nrii tuo alias non diceret ii vinum mutua
ri, sed vendi: sed inni imis bonitas extris I - , seca est consubitam talis , , de eli entia
peculisae, Ut lup r. in princ. 9 r. huius. quaest.
Et dato qubd hodie etiam bonitas inter- usuri considerabilis et de substantia,
saltem in monet api eciosa, tamen etiam bonitas extrinseca aeque consubstantia-
Iis est,&aeque principatis,in etiam tem - pore dispositionis praesertim in nume ro, qtlbd temporari usus pecuniae gratia fit principaliter intenta considerata, i sic in eadem bonitate extrinseca reddi
debet ergo casu colui ermo versam effe- ctuale augmentum bonitatis extrinsecae deducendit in .i herius non valere augmentum . l. clim quid,' de bonitate extrinseca Vini ad pecuniam , probatur Prilaro quia
bonitas extrinseca vini vel si uallis speci. ei non est certa, sed de se variabilis, prout est bene accidentalis, sic variatio
non est inopinata, nec cotra nata iam rei: sed inpechmia, prout de ratione& si ib- stantia pecuniae est certa perpetua aestimatio, ita eius variatio est contra natura pectiniae, contra ius perit ira sit pr. U. IS. cum seqtient quaest . t Secundh qilia in vino bonitas extrinseca non venit iure actionis, sed mero ii dicis o liccio. not. onines Doctor. in . l. sed in pe unia, chria bonitas extrinscca vcniat aeque principaliter, Visu p. qisaest . i. v sinit ab initio iu
cunia inspicitur tantum aestimatio, quae
erat tempore contra ilis, pertextum in I. RHidum Cornelianum de nouatio. Vbi Bartol.&omnes. cd indidi. l. vinum.&6
bi tu C. Terti b, quia in vino vinum tant sim a peti potest, non autem aestimatio, Vt not. I: art. omnes in ii. l. chm quid 1 ed in pecunia, si decem aurei mutuati uriat, ponsunt peti denari vel liberae eiusdem qualitatis ina postitiae quia de iure tantani functio laena lar qui pollentiam recipi ut, ut nec stipulationis quidem forma offendatur, si uuis interroget de denarijs,&alter respondeat de aureis, vel contra ad eandem aestimatiosae m. text. in . quae e X-trinsecus de verbor. bli. Si igitur ab inutio inest aestimatio iure actionis, de ab initio peti potest, igitur eadem stimatio,
quae erat tenrpore contractus, poste pe-t potest, siue interim creuerit, siue decreuerit, saluo aequitatis temperamento, de quo sit pr. nunaer. 33. Item cum mutuum recontrahatur 4 alor imposititius tunc currens sit res principalis, saltem aeque principalis, quae deducitur in contracta mutui pecuniae, sequitur quod mutuum ad eundem valorem limitatum c contractum intelligitur, praedicta aequitate salua. Et sic iam nec communis opinio subsistere potest, nec eo quidem praetextu quasi neuter laedatur: quia imbulante conjuni, alteruteri di potest, S utrique periculum inaminet, sed secundunt nos, te- pus contractus inspiciendo neuter laedi potest, sed utrique seruatur quantum deo dit vel habere sperauit debuit. Habes quaesti ab imis ipsis reruna fundamentis radicitus erutis nouiter excusiana Heci
sam , nec tamen tot argumenta tanto mo
limine digessi ad hanc solam questionem decidendam, in qua su Diciebat aequitatis distinctio, de qua su p. num. 33 sed ad uni
uersam matella in aperiendam , Utq; bre
498쪽
4 tDE MUTATIONE MONETAE sedidit haec Matth. Bois. Doctor. MOLIN ASVS hanc quaestionemr9t plus qliam stibi ilibus rationibus, contra commune in sententiam Doeloium, pro potuit. Itaque ab ea de callendri in . Nata communis interpretum et lententia, in toti lucatis,au Ieis in auro, vel sub ea ciem aritimatione, tempus soli itionis non attendimus eiusde nute te potis valvationem, sed contractus. Ne laeniliari ri ibi pro tridere volsit in tot scutis, siue ali re is in ari ro reddendis, non pedete ab arigna erat vel dena inutione fiaturi tena polus led certus est voluit de restituendis otia vineio scutis, siue aureis in auro, vel a milibres speciebiis. Ita tradit Gabii et . in commvn. in . lib. R. de s Jut. cap. r. limit. I.&s qu. Vide Crati et t.
Ad clausillam ver,insertam. num. 6 . item quaeli. I. num. 14. Rebus sic stantibus.
Adde , hanc clausillam in omnibus actibus, dispositioniblis, promissionibus priuileg ijs &Statutis in teli igi. Textus et gans in i cum quis,ff. de soluti iii l. quod
seruus de conditi obcati sana l. quaero. f. inter locatorem .s locat. Tiraque ii lati
fime in i si unquam de donation in prae-
Consuet. Burg. in imo haec clausula etiam Operatur, Vt a iurata pronailsione, vel renunciatione recedere liceat , si res in eodem non sit vel permaneat statu, Deci-US in reg. in ana biguis. Tiraque ii ubi su p. de hoc vide Cacher decisis I nume. 1 13.&i6. Vbi explicat , si verisimiliter noli sit cogitatum tempore actus de noua cauci conlita gente in faturum, vide omnino de eo quando claus praedict. locum habes at vel non habeat Andr. Alciat. responcI37. nume. q. Vbi quod non trahatur claus. ad casum,de quo potu it tempore contractus cogitari 1 ed ad eum tantum qui inopinate sis peruenit. l. qui iure de test. mil.
SUMMARIAE Hypothesis huita Variae quaessionis.
Perpetua ct viri crinis nummum aestima
Obligatio ad certamdeciem certilix
Contractiι distractus eodem iure ta
Aurei bomia extrinsecasere magis, qua intrinseca in1prctit r. Aure valor emptione rei, non nateriam tenditur. Emptor debitorgeneris est.
1 Valor prest in exa inline deceptionis Atra dimidium atteirditur a tempore coth l
ia Si Ilamentum lasimus es ad aestimonem
In Vera reso uti qragio his proposita agri
Contrahent se iubiecisse alea no spi sumendum. II Ratio eadem cum qiustisne vel d. cI o nos
1 Explicatio l. a. C. de retersent i a.pο- testate. 17 alo rumposititius est etiam bonitas intrinseca 6 Ratio qtiare plurimi liandoquegrauiter infacto erycnt. a P
499쪽
0 Paradigma thom pro solutione quaest. praesentis.
at sureorum simplex expres sis it ad
obligandum in 'ecie. iis .ira ligni rati it . a Variatio modico tempore duraturano estas tendenda. . Modum utrique parti tolerabilior eligen
I sim itione publii casublata, debitum tarmensoluendum. ab anglica lues, prodigios circa mone
a Consiliui; miluni consistori pessimi M. 3 Ioa me Vicomercatus Ticini iura Pontis-cia docuit. M alor movetae ubi crebro mutatur, bonitas extrinseca non alte nil tur. D Q stionis praesentis com lusio. 13 Medici in octi di collyrio omnes morbos curant.
QVAESTIO XCIII. Nonagesimo tertio, que necesse est
excute se quid in ali; co tractibus 5 obligationibus puta, in venditione, retraccu, redelarpi Ione dote, de 'Osto, legato, S alias inlinitis. Vt aiatem in finitas disputariotai vitetur, hec, quantum fieri potest certa, noua, de me hodii a ratione decida iuur, exacte dii cutiemus calum viatina, deductis utrinq; quam brevilis licebit inuicem collatis radi calibus algunae tuis,ut sic reliqui quoque casus plani fialat. t Capio ergis casum venditionis, utpote Aeque luto retia S latius patentem. Fac domum ven ei tam pro mille aureis solatis, traditat Scitatrii OiTIinu S locatalla emptori pro triginta vel tradraginta aureis solati donec pleritani soluetit, iuxta o. lin. l. sic iacen, itio loca. tempore vero con-
tractus aureus solatis valet attantum O. solidis: cum aut post aliquot annoSco pisset vale 1 . s. solidis emptor o utilit
sibus, sic deducendo augnientiam,an potuerit 3 Et communis est sententia, qtabit non, sed quod praecise teneatur ni ille durcos soluere absque deductione augmenti,&suppletione decrementi, inuod citra moram non attenditur variatio valoris, succreuerit, siue decreuerit. Sed hec comunis sentetia refellitur, prim b, quia estabisque lege. quippe iura nunquant prae-lliderunt, nec deciderunt hanc qua 'llionem, cum de iure no pol si teste locus huic variationi, sed sancit uii sat, it perpe tua is nitor mis sit num orum aestimatio. l. id ebde eo, quod cert. lo c. l. i. de contrahen .empl. l. fina. C. de Vete . num it potest lib. ii Secun d b, dicta communis opinio fundatur in l. cum qfrid, si cert. peta. N in eo quhd valor imposititius nulli sit bonitas extrins eca, sicut aestimatio casu alis vini mutuati, venditi, vel aliter debiti. Sed istud Rindamentum est falsum pernot. in fi . quaest. praeced. quia in vino ui-muibus aestimatio est ierum accidens, nihil la abens commune cum substantia rei: in numis vero huiusmodi valor imposititius est proprium substantiale ipsius nu-nai, S sic non proprie bonitas extrins eca, sed intrinseca. Duo enim sunt substantialia num , videlicet legitima Niteria in qualitate&pondere, publica&compacta aestimatio. q. 92.nu. ψs. Altili ergo inquirenda veritas. Ih ri4 primis pro venditore communi se ias , tiarat Euitur, prim,quia edita facita est
sub certa specie monetae, videlicet aureorum solatorum, Se sub certo nilua Cro, Videlicet mille, itaquhd obligatio prccij restricita sit determinata prout fieri
potuit ad certam oeciem tu umorum, ita qubd emptor praeci Se obligatus et ad speciem Sc ad numerum timorum conirentum. Igitur no potest dei tacere argil-ment una superuentu, quia esset detrahere
500쪽
numero conuento qui non minus est in obligatione, quam specieScollonia, ut patet e te note verborum contractus, cilistandum est. Neque enim dubium est, quin vendi potirerit, Vt pro summa librariun iri usuis moneta ita pro qualibet certa na onera, SI certo numero,&quin praecise si constet standi m sit, nec melius constare, quam ex verbis expressi S. l. non aliter. g. l. de legat.1 nec est aptilis mentis nostrae tellina onium Bal. l. ad recognoscedo S. .de ingen: manu in. Et alioqti in non referret dicere, vendo promulea ulcis, Vel pro litas iun-naa, quantuin valent mille aurei, soluc da in aureis, S sic detracita obligatione certi nuna eri aureorum, quod est absurdum, Visti praq. 92.nu. r.&etiam asstringerent hirco trahentes ad expici mendum tot aurcos piae cise debit uiri, siue plus, sitie minus tempore soliuionis valeant, quod est absurdiim,' quia tantum Valet num verbum efficax, qtiantum ille, nec eliciti per- fila verbo tum ex prcssio exigenda. l. fina. C. de donat. licet notam Iliciat. l. testa in entiam. C. de test. igitur ea breui pactio ire videntur partes de futuro incerto augmento vel decremento transegisth, ex quo&ad certam speciena, ad certum numerus elimitauerunt. Et praesertina ubi non est insueta huiusmodi monetarum nititatio&variatio, ut sub hac des potia: S sic vi dentur cortrahentes satis praevidisse, nihilominlis, imo eo magis ita conuenisse: B: haec est potissi ina ratio. Secunda huic de pedens, qti bd neuter videtur laedi, ex quo illa species monetae aeque se habet ad diminutionem, sic iit ad augmentu ua, not. in l. si pater. C. de nosti.
1 Tertia, quia aucta vel minuta stimatione aure , rerum quoq; pretia proportionabiliter augentur Clis inuuntur l. 2. C. de et . num . potest. lib. li. ad hoc Angel. in d. l. Paul. Purptirat . in l. cum quid, nu. n.
Quarib, qtata si emptor soluisset, S postea ex pacto redimere vellet, deberet
reddere similes Ic totidem species, nec D MONETAE.
post et deducere incremetum valoris ex tritii eci ex quo non est concede da facultas redi modi, nisi totide species restituendo. Et ita de consuetudine obsertiatur, vitellatur Nico. Boer. decis. Burdeg. 327. nu..i. Et in fortioribus terminis decidit Aym Occias. 7. Igitur ab initio et iacit ramoram soluere tenetur, non de diu cio dicto augmento quia contractus S distraci eodem iure regulantur, not. in l. de tutet.
C. de in integ. re lae In contrarium arguitur, prim b, qtria shi mille aurei sunt promissi pro precio
domus, V pro eius appreciatione ad quisi:)aliter post naulta nonnunquam contentiones deuentum est, ut inquit text. in .s Voluntate. C. de rescind. vendit. Et sic
constat, Vt ad valorem Scar fit imationem l domu S, qui erat tempore contractus, ita ad valorem aestimationem aureorum, qui erat tempore contractus respectum i
trabitum: igitur debet in dubio ille tam i
tum valor attendi, nisi aliud ex prelle cauratum sit. Igitur si citra mor Laus eatur, detrahenduin erit: s verbio irritatur, supplendum.
t Secun d b, quia mille aurci non sunt deducti in dispolitione in specia sola bo- initate intrinseca, imo multh magis salte aeque pri iaci palites inspecta de expressa bonitate extrinicca igitur si bonitas intrinscca debet attendi iecundum te ni pus
contractu S duntaxat, ut Onanc tenent in ld. l. Paulus. Minci. c. quanto. S ubiq; igi itur multo magis saltem aequὰ attendi de lbet te napus co tractus, quantuin ad boni ltatem extrinsccam. Terti b, quia mille aurei non sunt
quales domui per solam materiam , sed
praecipue per eo tam valorem currctem:
ergo praecipuc debet alte dival Orcurres, sic temporis contractus. I. Rutilia, de contrah. empi AIioquin non seruare ii lar qiralitas conuenta subsecuta vallatione, sed vel venditor exigeret plus auctoaureo, videlicet maiorem sumiar fici braruna, quam quae ex Precio conuento tem lpore contractus resultaret, vel nitriis di l