장음표시 사용
711쪽
stimationem pensionis antiquae, sed pol
rit deducere quantii maestimation Ouae, e X- cedit aestimationem antiqta armoneta , Vel pensionis in antiqua solliendae Elgori. onera noua erat arrecta tiam extrinsecus. Probatur secundo , quia a conanauniter contingentibiis, non sol ct cir di noua aliquatenus fortior moneta, quin etiam incursu eatentis, Vel pluris augeatur quantum sit de meliori materia Piobatur tertio, quia si de fasto fuisset expensis Regis,
vel R e publicae, noua nactio excussa, non aucto valore X trinseco,ti in necessa rabVel fuisset leprobata vetiis taliquam illegitima, vel ips facto corpis et esse maioris aestimationis S indicatiliae: quorum et
trum est in d. c. cum canonicis immo oppositi ina, quia Vetus moneta nec reprobata erat, nec in cursu diluinuta erat. Ergo omnino dice udum est , quod noua fuerat in tantum exti insecus, quantum intrinsecus aucta, Et sic ibi non agitu de deducendo per debitorem simplici augmento intrinseco, si vellet soluere de meliori moneta, sed de deducendo augment extrinseco,&maior aestimatione Consequenter ait Modern us ille, de recte ille textus nil prorius facit pro communi sententia.
Nec obstat, quod ibi creditor non contenderet de maiori , sed de eadem summa , Ibi , 8 i)dem summam illam ex integro, Κ c. quia res 'ondetur, quod
illa verba referuntur ad numerum num-imorum, qui erat idem non autem referuntur ad quantitatem inde resultantem , quae erat maior, ut probant verba
in fine, ibi aestimatione pensioni Santiquae . Caetera quae a Moderno illo Parisen. recitantur, non refero, cum existimem satis superque ex iam relati Sconstare, d. c. cum canonici S ad rem hanc non spectare. Non quoque obstat textus c. quanto, de iureiurand. quia respondeo ex sententia eiusdem oderia. Parisiens dicto tract. de Usuris, numer 7 7 quod ibi non erat
publico decreto constitutum aliud legia
timum pondus monetae immo manebat antiquum decretum,&definitio legitimi, ponderis a Resressi populo legitime facta. Sed clanculum sine legitima iragmatica forma S irrequisito populi consensti defraudata fuerat moneta legitimo pondere:&sic in effectu illegitima S fraudulenta moneta excula fuerat per auaritiam Principis. Vnde inquit ibi Innocentius Tertius, i quod magnum scandalum edetrimentum populi oriebatur: quoniali manebat vetus norma definitio naonetae,aqua populus discedere nolebat, I sic quae de nouocudebatur, erat illegitima, tamen per Officiales tegis de facto spargebatur in vulgus Incautum , sparsa non poterat habere cursum , utpote il- legitima. Et habentes veterem lonam
monetam, nolebant eam expenderem tu, ne sibi periret, maiorique metu detrectabant nouam recipere simplicio res autena incauti circunueniebantur.
Quare Rex Arragoniae, ad quem illud rescriptum Innocentii Tert ijdiragebatur, illum abusum non solum correxit, sed tandem ut scribit Petrus Bel iuga in pecu
Principum rub. 36.de mutatione monet ς' lege lata allentia i S. Calend. Maij, anno 126 s. diffiniuit certam perpetuana desila mutabilem formam, pondus iuritate in materiae monetae regalium Ualentiae quibus constat d. c. quanto male a rostris iahanc opin. citari.
Non etiam urget illa ratio, qii disci Iliacet creditor facile posset damnum graue sentire ex reprobatione, quae ex Principis edicto fieri posset quia respondeo, ' nos non versiari eo in casu , in quo moneta ita viliscuditur, ut facile reprobari possit: sed praesit posuimus iusti&boni Principis quales te in per extiterunt Serenit simi Duces Sabaudire, ac Pede montium Principes voluntate cudi monetas parum vilioris precij, quam olim :& quae quidem
monetae communem habeant cursum, ita fit ut nec creditor damnum graue senti
712쪽
Modernus ille Paris ind. tracta. de usuris, nulN.7Sq. in lin. S mutn. 7ss qui aliquot rationibus ollendit ex hac mutatione lucrum non ad Di ridebitori, nec damnum creditori. His constat communem' illam opinione lΠ, nec iure, nec raraone probari. Et ideo rectius coirriarium firmarunt Ioan . Fabii in authen. hoc nisi, C. de solutio. Modern. Paris in tradi. de vi ur. numer. 749. Et idein fere senserunt in specie Gemini an . consi. . 7. Roman. cons. leti. quos supra in sexto notriae opinionis argumento retulimus. Et idem sensit Buttigella, de quo in-D4. 5 Didac. Couar. in cominentarijS,V terum collatio numismatum, cap. 7. g. Vnico, conclusione tertia scripserunt ij Doctores, nullam esse habendam rationem
3 intrinsecae t mutationis monetae, quod scilicet sit ex pretiosiori, vel viliori metallo. Si quidem forma, substantia monetae, inquantum moneta est ipse valor imposititius, non autem ipsa materia. Et ideb o quaelibet moneta 1 inquantum moneta, deducitur in contractum aliamve dispositionem, nisi sub ratione valoris tunc currenti S. Hinc moneta, etiam si pretiosa sit, magisco sideratur respectu cursus, quam materiar. sicut scribunt Old r. consi. I 68.colum. r. Ioan Fabri in authent hoc nisi C. de solutionib.&ing. r. in fine in Institui. Quibus mod. tolli. obligat. Butrius Abbas in c. quanto ,' de iureiurand idem sensit Baldus in I. singularia,colum . . Versicu. nono est speciale, ff. si cert petat cum ait, in pecunia magis attendi usum , quam materiam. Et clarius Hieronymus i ut ti- gella in I. quod te, numer .i9. s. si cert. peta. scribit, bonitatem essentialem monetae esse in aestimatione extrinseca, non autem in materia, Min eadem i. quod te, de sensit Ripa numer. 24 versicu secundo casu.
Hinc videmus, qu bd licet appellatione
, auri, Vel targenti veniat omne aurum argentum etiam factum , ut vasa argentea, l. quaesitum, g. illud, de legat. 3.& l. cuaurum, in princi p. ff. de auro argen leg. non tamen veniunt nummi aurei, vel argentei d. l. cum aurum S I. quin tu S, a. a.
g. I. V. de auro S argento lega. Ex quo constat est e specialem in pecunia signata , ut non materia, sed forma attendatur. Etiadeo hinc sequitur, si sola forma attenditur in pecunia, qu bd si offertur solutio in
pecunia proba, dc current , quae tant limvalet in valore extrinseco currenti, quant sim pecunia, quae currebat tempore contra stus, vel dispositionis, quod sufficit δε tenetur creditor eam recipere, cum si eiusdem valoris, aestimationis, potestatis. Nec probabilis est ratio illa, qua uti post et creditor dicendo , non possum ex hac pecunia acquirere tot aureos, toti m. Si quidem, praeterea, que
supra diximus S hoc modo dicere poL
set, non possum ex hac moneta emere tan-thm frumenti, vel vini, quantii in olim, quod dictu absurdum est . Quocirci
quemadmodum debitor non tenetur numerare monetam tanti aloris , Ut tot merces, alimenta , de his milia creditor emere possit , ita pariter non tenetur tantum monetae numerare, Ut aeque
possit tantum auri nunc, quant lim olim acquirere . Nam sicuti in obligatione non est frumentum, vel Vinum, ita nec est auri, vel argenti massa . Haec itaque Ioannis Fabri, sequacium opinio verior est, de probabilior, si eam sequimur ut eam iudex prudens bene oculatus sequi deberet cessat omnis disputatio a hac de re controuersia. Cum vere Reuerend. Episcopus nullum ex hac solutione damnum sentiat. Verum quia
difficile, iniquum existimant iudices,
maxime imperiti ab inueterata&recepta Doctorum opinione, vel verius errore recedere: ob id
Respondeo secundo loco principali illi primo partis aduersae fundamento, quod dato, qu bd illa communis opinio Vera esset , non tamen in casu nostro illa locum habere potest. Clim hic promissa non fuerit pecunia , quae nunc O et rio rata vilior facta. Nam dictum fuit supra in p. funda nostrae sententiar, quod et ii si numeret ex antiqua pecunia, non tritanscensus pol hodie plures aut eos coparare
713쪽
ex ea monera, qu Eme hac noua. Ergo nulluna sentit damnum, si ei noua soluatur moneta. Qtia latione confiitatur l-Ia minor propositio argumentationis piimae; oua dicebatur, ob id aurei valorem esse auctum, quia parua monet filo die vilio iis ligae, SI metalli, quam olim cuduntur Haec inquam ratio hoc in casti cessat, quia etiam si accipiatur moneta illa antiqua, non tamen tot aurei haberi,S comparari posi unt. Praeterea noua moneta parua, de si in materia sit deteriorata: at tamen eiusdem est valoris Maestimationis qua antiqua. Et ideo dicendum est aurei taugmentum non prouenire ratione monetae paruae deterioratae, sed simpliciter ex seipso quhd uno vel bo ad rem nostram scribit Mode r. aris de Usur. nil me. 36. Vbi ait, aurei augine tum esse ei un),&efficax.
Respondeo D tertio hos contrahentes non habuisse rationem huius dani, quod
prouenire potuit ex augmento valoris aurei, cum aureorum una inania in deterna inatam reliquerit quemadmodun dixi in octatio fundamento nostrae opini0nis,&solutionis. ipsa consuetudo it dixi in quarto argumento omne ni sustulit dubitationem Rursus in casu d. c. olim.&c. cum in canonicis ac relatae communis opinionis , praesupponitur factam esse promitiionem certae speciei monet S. qu bd hic non contingit, ut dixi supra iii secundo argumento. Non obitat secundum principale partis aduersae argum et una, quia respondeo, qudd iram contrahentes hi considera
runt tempus futurum, monetae mutationem, cum aureorum sun)mam non determinauerint: sicuti demonstratum fuit supra in octauo fundamento. Praetere respondetur, monetam florent non esse mu
tatam cum que nunc valeat duodecim
grosso S, Vt olim nec deterior est liga illa antiqua, cum nulla certa fuerit illius monetae species, ut nec hodie. Non obstat tertium, quia facile ex distis in praecedenti responsione confuta
Non obstat quartii argumentum Tilla traditione Brunt. Q lia respondetur, vel Brunum ex iam dieiis minii L recte sentire, si loquitur de deteri oratione intri seca, velli de extrinseca loquitur nil nobis obest cum in casu nostro valor florentio sit imminutus. Praeterea, alij Srati nibus demonstratum fuit, hos contrahentes respexisse ad monetam currentemet pore solutionis, non autem tempore contractus. Ex quibus cessat illa doctrina
Alber. d. l. t. nu. o. SI Ias ibidem nume. 9s.
C. de iure emphyt. Rursus loquuntur illi cum certa pecuniae species fuit diminutu S, Vt puta quando quis promisit centum aureo S,S aureus tu valebat nouem
flore nos, S deinde est ille valor diminu-tUS, Vt quia valet nunc solum octo fore-no S. Nam cuna hoc in casu creditor sentia detrimentum , numerari ei debet valor antiqui aurei, si aliud ex mente partia conuentum non fuit. Sed nos non versamur in hac facti specie, ut re ipsa pater. Non obstat ultimum argumetum, quia respondetur ex supra deductis, has Doctorum traditiones non procedere in casu noltro. Praeterea loquuntur relati Doctore de augmento monetae extrinsecos lubd sane augmentum in florenis cen .suario nostro debitis factum non est. Et quod ita loquantur de augmento extrinseco relati Doctores clare explicat Moderes aris in tract. de usuris. q. 92. quo loci scribunt octores nostros saepe confundere augmentum extrinsecum cuintrin
Respondeo se cudo relatas Doctor uiri traditiones partim habere diuersam ratiisonem a casu nostro, 'partim veras non e L . quemadmodun singulatim responc'edo declarabimus. Quo enim ad illud primum simile de mutuo, dico extare diuersam rationem casu nostro. Nam si certa intonetae species ita enim decerta spe cie loquuntur Doctores mutu, lata redderetur effecta vilior in valore intrinseco . non diceretur restitutum rutu una in eadem bonitate, qualitate,&substantia, sicuti considerant octo resin d. l. cuni
714쪽
Fquid is si cere pet . scribit ille Moder. Paris. in . tradi. de furis. q. r. io non contingit in casu nostio, in quo no potest considerari certa pecuniae specie piae ce dens, ad quam haberi possit relatiochindebitu in per solii itur; sicliti dixi supti inqui tuo fundamento Vnacu Curi .lu D. Con. sit et . nu. o. Praeterea, inc lusa mutui communis sententia se habet, quo disi ante moram monetae valor extrinsecus augetur, vel minuitur, totum sit ad cominodsi,&detrimentum creditoris. Vt puta, sidecem abhinc annis mutuavi tibi centu in coronatos, eo tempore coronatu valobat octo flore nos, S nunc tempore res tutionis valet nouem, tu poteris dedi cC- recentum flore nos; est ita teneris inluni restitu ex coronatos octuaginta noti emvno flore nominus. Et econtra, si eo tep re coronatus valuisset nouenae flore nos, hodie valet octo, teneras restitiae re Coronatos centum,¢um flore nos. Hoc
non euenit in casti nostro, quia si euenisset casus,qubdiator coronati fuisset imminutus, ut quia effectus est et valoris
quinque florenorum dant tim, cum eo an noris 28 valeret quinque cum dimidio, no admitteret D. Epit copiis. quod minu Squam nouem centum N quindecim florent, solitendo tot aureos ad valorem fi
renorum quinque cum dinaidio sibi num merarentur. Nam dixisset sibi promissos esse noli en centum de quindecim fore- nos. quos di eis sed se non recipere fi aurei eo precio dati fuissent. Ergo pari rationee conuerso non conuenit, qu bd habeat
consequatur hoc ni et ar augmentum.
a, Cum secun m natura nisi ut commodsitis non ferat, qui incommodum non tulisset Praeterea dixi supra in 3. argumen. nostrae sententiae hanc traditionem D ctorum de mutuo cessare in casu nostro . non repeto eo soci dicta. Non etiam repugnat illud sinat te de monet an una erandae in contractu enaptionis , venditio is ex nesponso Craue. consi L 7. num .6. quia re-Oondeo primα aduersus Crauet tam in specie seusisse Modet Q Paris in d tractia Aulatas. q. 26 naim 722. Cuiu rationes. non refero, cum parum casui nostrotta ueniant Mespondeo I fecitndo, admisso qudd rectὰ responderit Craue ita, illius doctrina in contra aduersarios retorquet-ri. Nam suo illo in casu respondit Crauetia, este spectandum tempus celebratico- tractu S, quia cx nrii liis constat ita sensisse
contra laentes.Dixerant enim contrahentes, quod preci numeraretur in lex mille scuta sinii lib. Et similes dici noni tuissent, si valore diminuto minor summam ille trestituta. Deinde fuit dictum: in quibus ipsa summa loluta fulta quod relatiuum quibus se refert ad tempus
contractu ratione nil, stantiς actus. Ergo sentu Craue ita, quod ubi ita expressea dium noti sitisset, quod non tempuScontractus, sed solutionis esse attendendum Et illi rationi, qua usus est Crauatta ibid.. num. 6. ex relatis supra suo loco. Non pariter repugnat illud tertium sinite, qu61 in contractu retro uenditidis spectari debeat tempus contractus quia respondeo, ex sententia BOer. q. 327arum. .post alios a ab eo relatos, quod immb spectatur te-pus solutionis. Et idem sensit Crauet t. ffconsi. 7 eum intelligendo ut mox declaravi: Et in eadem opinione est Moder P ris.de suri S. num. 72I. 7ra. quo loci declarando Tiraq. citatum in illo tertio simili, distinguit,qubda ut is qui vult recuper re venit intra annuna;& tunc spectatur te pus contractus, cum It interualltim modici temporis , ob quod emptor dantum detrimenti sentire non debet. Aut venit post multos an nos, tunc attenditur valor tempore solutionis. Udd sane postrem una in embrum casui nostro couenit. atque ita retorquetur haec doctrina in ad
Non etiam repugnat quartum simit e, quod scilicet in re sititutione dotis inspi- ον
ci debeat rempus contractus. Nam 4espondeo cotrariam opinionem a multis relati S a B r. q. 32 .nu . . sirinari.& ibid.nu. 9. asserit hanc esse magis communein &veri orem S communem quoque a testatur Μoder Patis an tractat He usuri R.
nu GII. 7it. licet ipse in aliquibus dissentiae
715쪽
tur eo casu, cum certa species monetae est promissa , quo in casta nos non Versamur. v triana admonui.
No etiam obstat ultimum simile, de pecunia in testamento relicta ut solui debeat secundi ina temptis conditi testamenti. Nam respondeo ad rem nostram n 6 co- ferre; idq; ex multis. Et primo, quia relati Doctores loquuntur, qui domaoneta intestamento relicta est effecta vilior boni.
tale intrinseca, ut tunc ait edatur tempus conditi testamenti. Sed quando est mutata bonitate extrita seca ;qti Od tunc attendatur tempus solutionis . ita declarant Cast. in l. 3. in fila prin. ac omnJu de lega. Alciat. in I. cum quid num. s. f. si certum et . Sc Modern Paris. in tracta. de usuris. num. 7 3. Cum ergo in casu nostro agatur praecipue demutatione extrinseca, nem Pede augmento aurei, oui nunc valet no
uem flore nos, cum tamen C ann. IS 28. Va
leret solum quinque S cum dimidio, di
cendum est esse ita attendum tempus Iulionis, ut in casu relictae monetae in testamento. Praeterea Tecundo,cum testator legat pecuniam semel tantum solue dam, non considerat tempus futurum, de quo non potuit diuinare; sed praesens, secuntum quod sua voluntas interpretatur ut in specie considerat Socin . Sen. 6- s.f.num. 2. I. lib. I. Qubd non contingit in casu nostro, in quo perpetuo census iste est praestandus:& facile, ob temporum Variationem considerare potuerunt contrahentes monetae variationem: ob id monetam numerari voluerunt secundum se
Iutionum tempora . Quae sane voluntas multis alijs coniecturis, rationibus ii pate facita est. Praeterea non defuerunt, qui dixerunt in legato spectandum esse
tempus solutionis. ita Guido Papae q. 93. colum. 2. ver ficu. vel potest dici. Roma. d. consi. ii 3. sensit Gigas tradi. de pensionis.
quaest.98. num . . Capra consit. 29. nume. 9.
Concludo itaque satis , superque esse si
Magnificus D. Ceruudus censuariu numeret nouem centum, in uindecim fis-
reno monetae nunc currentis d. Reuere.
D. Episcopo: etsi ipse Dona Episcopus n5 possit tot aureos hodie, ut olim acquirere. Et ita iuris esse sentio, rectiore ludiacio saluo.
ui,&perplexa responsum coni ripsi in gratiam Magnifici, atque
excellentis Iuriscon D. Antonij Ce rudi Montis regalensis summa amicitia mihi deuincti quem unice semper dilexi tum ob singularem viri humanitatem, tum ob egregias animi sui dotes, quas tanti feeit Beatissimus Pius V. Pontis nunc Max ut illum Bononiae causarum ciuilium iudicem,& deinde Cesennae Vrbis praefectum constitu rit una cum honorificentissimo honorari Dc viro tam egregio maiora spe ramus. Si summo Pontis vili Deus Opt.bla X. longaevos annos dabit. Quod futurum spero. Vale.
716쪽
a VM MARIA. Creditore inuito aliud pro alio tui non potest.
Creditor aureorum qualido sentire potes dum imi recipIendo argentum, cogi non potest argentum recipere. Idems nonsentiret dammmI.nu. 3. Statutumo consuetudo interpretari. bent secundum ita commune. Testamenti una pars alteram declarat. Obligatio recipit uam certitudinembecilc dum quid, quale sequantum,tempored 'ositionis. Hominis de dispositisne ubi agittir, attenditur temptu distositionis. Obseruatio anteacta distositionis interpre
Monetam viliorempro praetiosiori recipiens bi praIudicat. Monetae duplisem considerari bonitatem, intrinsecain, extrinsecam. Solutionis te inspectandum. M L. cum ceytum.de r. ct argen.IU.inte, ligcntia. Aestimationem o valorem extrinsecumntaneta esse inspiciendum temporesoluti
Pecunia ubi relinquitur a patremoprosia legitima illa debetar iuxta palorem, qvi est tempore solutionis. i erba attit cum unt aura non est dubi
tandum. Statuitim non lig.3 Dominum ciuitatis,ni
ssit ab ipso consi ἔνι ζrlim. Inferior non potes tigem imponere Dperiori.
Hι L. τxorem. . testamento de Ieg.3. Ls ita de aur. argent lega intellis
r Argentum ab auctoritate doctorum. a Princeps iuris mentionemfaciens, intemgitur de iure ase edito. 21 ex in c.Him.deceni loquitur inpraeser,
FACTI SPECIES.II lustris . Guidius Vranius suo te
stamento ita legauit. Item erigni meglior modo hepta ole, instituisset predetto Signor Anselmo in annua pro uigioe de schidi se iacento, quali est Signor testatore dispune, ordinae commendae uole, cli' et suo hqredeuniuersalesia tenuio& habbiaci dare con effetio illaenaro adesso Signor Anselmo senZarat cuna eccettio ne videlicet Ogni inualunque mese studi cin quantad' oro, questosin a tanto ch esso Signor Anselmo vivet aed ueracla sua vita solamenti. Prs supponitur in facto, quod hactenus numerata fuit haec summa in tot grosiis seu solidis atq; ita in parua moneta, nempe grossi septuaginta quinq; pro singulo aureo:& tamen esset utilius ipsi D. Anselmo si aurei ipsi in auro
Praesupponitur etiam extare statutuin ciuitate subrubr. De modo faciendi solutioes quo cautu est, quod debes facere aliqua solutione etiam annuam in Pecunia numerata si creditum est inducatis,
717쪽
ducatis, vel utis, soluatur valor scuti tempore solutionis. Ita enim dicit sta tutum: Si autem creditum fuisset sim pliciter de ducatis, aut scutis, tunc liberetur creditor soluendo etiam monetam, quae tepore solutionis currat, habito respectu ad valoiem ducati, seu se uti tempore solutioni S,&c. Dubitari nunc contingit, in D. An selmoiit soluenda haec summa aureo rum sexcentorum in tot aureis in auro, aut eius iustus valor, non solidi septuaginta quinque, Ut numerari consueuerunt.
in C dubitatio habet duo capita
Primum est, an D. Anselm nume- rari debeat haec summa aureorum sexcentorum in a tiro, vel etiam pol sit numerari in pecunia argentea. Alierum est, admissio, quod loco a tiri pollit timerari moneta argCtea, an numelari debeat iuxta valore aurei, inspecto tempore coditi
testamenti, vel potitis tempore ipsaru solutionum, quae fiunt quotanni S. Primae dubitationi respondeo, aureOS
numerandos esse, non autem monetam argenteam.
Primum ea ratione, lubd in obligatione sunt aurei. Non enim argentilm, sed aurum relictum est: ob id aurium debe- tur. Atqui aliud pro alio, creditore initito, solui non debet. l. 1. g. mutui datio .st. si certum petatur. Erg aurei soluendi
Seeundb accedit, quod D. Anselmus n5
leue damnum sentiret, si loco aureorum moneta argentea numeraretur si quidem aurei ipsi nocita facile haberi possint, nisi aliquid detur argentarijs, Vel aer atoribus numerantibus aureos pro moneta argentea, ut experientia ipsa docet,&praesertim hac nostra aeta e . Est etiam damiuina, inconam odii D. Anselmono mediocre, ex quo pene sempereia vel Romae, Rel Fn Gallia,scuar,in Patria conam oratur, S propterea est ma-
ximum incommodum deferri sacere tantam argenti summam, ut damnum hoc e L seco siderabile, in terminis scripsit Curtius Seni. in tracta de monetis, quaest. 9.
Atqui' quando creditor aureoru sentire potest commoduna recipiendo argentum, cogi non potest ipsin argent unda cipere, etiam si alias consuetudine constitutum sit, quod debitor aureorum soluere possit argentum. Ita clare scripsit Curtius Seni loco iam c ta. S cum eo sensit Brunus in tradi de monetis, in . prae sui'. num. F. idem quoque visus est sentire So
gi non potest D. Ans linus, qu bd loco aureorum recipiat monetam argenteam.
Ierti accedit anctoritas multorum, qui scripserunt, iure ipso communi inspecto, creditorem aureorum , etiam si
aliquod damnum non sentiret, non posse cogi recipere monetam argenteam loco aureorum sibi debitor una. Ita equidems'cripserunt Brunus in d. tracta. de mone. in . Praesupp. nil.6.ωSoc in . Seni. inci . con-sl.6. colum. i. lib. i. Socin. trilitis opinionis fuisse, vel ex eo patet, qu bd ibid. colum .3. Versic ex quibus omnibus, S c. diligenter perpendit illius regionis conluetudinem,qua constitutum erat, loco aureorum potuisse numerari argentum: sensit ergo, quod iure comuni inspecto, pro
aureis numerari non post et argentea pecunia. Idem, praeter laos, responder sit Capra in consit. 9. num. 9. 2 Crauet. In coli.
Et horum opinio verior est illa Martini Laudensis, Murti Seni quo rCcenset Brunus Io c. supra cita. quid i Xerunt,etiam iure communi inspecto, pecunia in argenteam pro aurea solui polle. Non enim horum traditio vel iure, vel ratione
Non his obstat, quddin Ciuitaten 6sollim adsit cosuetudo, sed etiam lat Ut Ptim, qud debitor aureorum possit loco au-rrorum soluere moneta iD. Quia respondetur ut dixi supra confiterii dinem stat ut uni debere in dies ligi, quando credi-
718쪽
' torn5 sentit aliquod damnum: Nam istat ut 9m cosi retudo interpretati debent 1bcund him ius commune, quodio admittit solutionem his c cum damno alternis, ut aperte declarat Brunu Sind. 2 praelus.
Quarto Multim baccedit, quod si versi est id quod supponit in facto, D. testatore in ali)s testamenti partibus fuisse luculude ait rei sinata ro, ita debet intelligi hic,
quod relinquere voluerit aureos in au rc quia tuna pars testamenti alteram declarat, i. qui filiabus, de legat. t. Et in lyecie ita egregie arguit Corn. in consi. 244. num .io. lib. 2. Si ergo fiant relicti aurei ina tiro, dicendum est moneta in non pose solui, ut ex conanuini sentetia tractit Bru-nus in . tradi de mo Ret in secundo praesupposito, nume. 7. Atque ita concludo, D. Anselmo esse numerandos aureos in
Secundu est caput huius dubitationis,
dato, non cocesi tamen, quod loco attre- orsi numerari possit moneta argentea, annumerari debeat iuxta valore aurei, inspecto tepore coditi testam et i, vel potius inspecto tempore solutionum, quae quOtannis fieri debent. Qua sane in re multis respondeiadum videbatur, esse praestanda monetam iuxta valorem temporis coditi testamenti, vel mortis D. testatoris. Quod ut dicerem, multa me impellebant.
Primum, qui at obligatio recipit suam certitudinem secundum quid, quale, SI quantum tempore dispositionis, coditiq;
testamenti, nec ex post facto mutatur. l. U. Torem. g. testamento, dele g. l. si ita. E. deaur.&arg. lega.& l. Aurelius. g. testamen.
V. de lib. leg. Hinc in speciere podit Bal. in conspen .coram vobis, lib. i. quod ibi agitur de dispositione hominis, atteditur tempus dispositionis, ut sciatur, quid,
quale,& quantum debeatur. Ita etiam in specie magis Maria. Soci. Sen. in cos. 6nu. 2.& . lib. i. egregie declarat, Millum secutus sum in consit. 97 .nu .iso.&in responso pro Triuult ijs,num. 8 . Secudb accedit auctoritas multorum,
qui ita in specie respoderunt, nempe Soc.
Sen. in conss. lib. i. qui in claris terminis lagati factis de tot florenis aureis, ait polie solui in tot bologninis iuxta valore forent tempore dispositionis. Et eo loci SOcin. num. 6. recenset eiusdem opinionis Oidradum ii cons3i. Ita etiam Albericus in I. clim quid, col. vlt S in l. vinum, col. vlti . ff. sicer t. peta post Guillelmum Cuneum Castrens in l. r. in fine princi p. C. cominu . de lega. Martinus Laudens in tradit a. de moneta, colit m. penult. nume. 27.&Cuttius Seni. in eodem tradi. quaest. . nu-
Terti suffragari non parum videtur, qudd hactensis in solutionibus faciendis
ita fuit obseruatum, ut soluerentur sec si-dsi in tempus dispositionis testatoris. Ergo ab hac obseruat . quae dispositionis in tterpretativa est,no videtur recedendum. Nam D. Anselmus tamdiu recipiendo septuaginta quinq; grossos pro singulo aureo sibi praeiudicasse dicitur, ut scribunt Dd. in c. olim, decensib. S ex illo textu,&ibi d. gl. pen. S in specie traditiari in l. si prius, in princ. num. r. ff. de aqua plu ameen qui declarando traditio. siit rigari j, docuit, quod is, 1 quis cienter recepit monetam vilio rena pro pretiosiori sibi ipsi praeiudicium attulit. Haec rem dubiam facere Videntur.
Caeteriam, re ipsa diligentissima perpensa atque examinata, contraria sententiam probabiliore esse existimo, nempe haeredem hunc teneri soluereD. Anselmo tot grossos iuxta valorem aurei tempore solutionis, non autem in spe lo tempore dispositionis ipsius D. testatoris. Quam sane sententiam ut veram faci-cili iisdem ostrem, illud prius dica, quod
etiam declaraui in consit. 9. nume. 9. in t is moneta 5 siderari duplicem bonitatem, Unam extrinsecam, alteram intrinsecam. Intrinsecam illam esse dixi, sim valor nonrirtatur sed materia, vel preciosior, vel vilior efficitur. Ita loc. praecita. declaraui ex sententia tueart. Brunt, Didac in aliorsi. In hac intrinseca bonitate 5 valore 6-munis est, vera ei itentia, este spectandum te napus dispositionis de contractus,
719쪽
non autem solutionis. Ita multo tum auctoritate asseruit Didac. in tract. veterum colla. numismatum,cap.7. f. super est,n
De hac bonitate intrinseca nostra non est dii putat Lo: Extrinsecam vero bonitatem est edixi,qualidoipsius monetae valor augetur, Vel minuitur. De quaqtia de hic dii putamus. Hic equi dein coluendi: irils
deuolutant Onetae, quae aucta et in vali leexti inseco, ne napeae aurCO, qu nunc valet 78. Bologni nos: cum tamen tempore
conditi testa in emi solitia valet Ct septuaginta quinque. Qithdlerghteiriptis solu-llitionis noli ro in casu spectandusit,nauia
gen lega. cuius verba haec sunt : Cum certum auri vel algenti pondus legatum est: si non species designata sit, sed materia, sed precium prael estis tempuS pra stati debet. Haec Modestinus, qui significat manifeste, quod quando certa species
moneta non relinquitur, ut puta lego centum aureos Venetos, sed aut monetam in genere, Viputa, centum libras,ceiit una bologia in os, aut massam auri, vel argerri debetur valor tempore blutioni S. Tempus
ergbiolationis spectandum est nostro incalu, in quo afferuur, debitam no elle certam monetae speciem .si nos credamus esse aureos in auro sed genus nenape quoddam, nempe bolognin OS. Et hunc textum ad rem nostram ut singularem annotauit Roman in singui sis. quod tempus S i dein in consi. ias .cOIUIN. 2. Veri. si ergo ex praemisi, alios infra referam Nec hic obstat consideratio Brunt
intra et . de alignὶen. conclus. VI . . parti c. num . . cum diXlt, d. l.cum certum. loqui,
quando agitiir de pondere argenti relicti, cuius precium est infacultate soluendi. Nam haec consideratio magis confimma argumentum lioc nostro in casu , in quo haeres asserit esse in sua facultate soluere precium, atque ita stimationem ipsorum aureorum, quam anu si in lationem soluere debet secundum tempus
lutum is, id Quod aperte scribitin ipso- N O C IIII. 72r
sii unus in . parti c. in fi Non etiam Vrget consideratio moderni linarisiena intracta. de Vlur. nume. 7. F.curia dixit d. l. cum certum, loqui de precro alterius rei legata: S lac bitae, non autem de certo prec Iodebito, vel de certa quantitate pecuniae debitae Lia genere. Non, inquam, urgedii cconsiderata oec sim vere repugnet illi x spolin, in quo non constet suille relictam aliam rem, quam certum ipsum podu a
ge ati,ci; cui aperta lurii consulti verba significantabe cundo accedit ratio arti rati s quae vel maxime mouere debet haeredem ad tuendum aritimationem aurei, secum duin tempus hoc solii tionis. Nam si aureus fui et in suo hoc valore extriniec odiminutus, ut quia nuc valeret solum septuagintae bologni nos nonne elueti t IdSlo luere aureos, quam leptuaginta bis Iogni nos: sicuti ergo hanc diminutione naad ui ut litatem recepi siet, ita etia eqtvItat natu vali conuenit, Vt admittat augmentum aurei ad sui damnum. Quam lasene rationem in 1 pecie augmetui monetae usus est Crauet an cons. 7.col. vlt. Versici fieri enim poterat.
Terti b, ut huius sim opinionis, mouetnae auctoritatibus multo ru, qui in lyecies cripserunt, aestimationem l valorem ex is trini cum monetae esse inspiciendu tempore solutionis, ut secundum illud te pus
pra in consa'. nu. . qui propIie loquitur in legato moneta facto pro legitima filij vel nepotis. Ita etiam scripsit Gig. in tra c. de pensioni b. q. 98.nu. . a quibus non dissensi in cons. q. iniun.&eo loci recensui Guid. Pap. v 93.col. a. qui idem visus est sentire. Idem sensit Castrens .int .s in fine princ. C. commv. delega. Vt eum in se ad clarabo. Ita etiam respondet Aretinus in
Qilari hac cedit, qu bd hi aurei mille&quatuor centu annui 4 D. testatore relicti D. Anselmo, vere relicti fuerunt ex cau
sa legitimi portionis ipsius D. Anselmi. Atqui
720쪽
CONSILIUM IN Mi Atqui ubi pecunia relinquitur patae
filio pro tua legit 1ina, illa cubet iri It X tavatorem, qui est tempore solutionis. Ita in specie scribit Modernus ille Parisiensis in tracta. de viris, num. I. r. vers.lImito, si legat un , S C.
Et quanquina afferat exemplum in Iegato facio filiae exclusae4 statuto attameratio illa ab eo considerato, ob fauorem scilicet legitimae, quae alias in corporibus haereditariis erat assignanda, conuenit multo melius e silio, qtii a stat illo noest exciti stis, quam foeminae excitisse, clii iure debita non dicitur aliqua legitima, ut ex sententia multorum scripsi lib. 1. de
num. 2S. Ita etiam in pecunia relicta filio excatala legitimae, rei pondit Capra ind. cons. 9. num. 9.i si in fauorem ipsius legitimae fundamentum non constituat. Et confirmatis ex traditione Corn. in consit. 2qq. nu. I 6. lib. 2. qui respondit, fauore fili j censeri a testatore factum legatum de moneta maiori, non autem de minori.
initiat accedit , quod ita expressim calatu est statuto Ciuitatis, quod ci licet
valor praestet tir secundhm tempus solu-Is tionis. Et cum verba statuti sint clara, non est amplisis dubitandum. Nec hic di I catur, statutum s non ligare ipsum haeredem utpote dominum Ciuitatis, ut inter. minis statuti respondit Cardinatis Zaba- rella in consil. 2. quem sunt secuti Feli. in
. . col. . Versic. quarta declaratio, de constit.&BIun. incon feto. num. 9. Nam respo-
deo, tradit Cardinalis, Felini Brunt procedere in statutum a Principem 5 confirmatin quia si confirmatum est non ipsa
Ciuitas, sed ipsemet dominus sibi legem
impos It. Et ita cessat illa ratio, qua mouenti Irrelati Doctores, qu bd inferior no possit superiori legem imponere. Et licet ipse Princeps possit etiam dici solutus legib.
attamen debet vivere secundum leges. l. digna vox. C. de legib. Non obstant nunc deducta in contrarium, quia respondeo Et ad primit, nem.
1 pen ad d. l. uxorem. g. testamento, de lega.
3.3 I. si ita, deaur. S. arg. leg. dicebat Rom. inci . cons. 3. col. 2. vers. non obstant iura nil ad rem facere. Non explicat tame Roman. quomodo nil faciant ad rem. Ego opinor dicere voluisse, testatorem demo strast certam specie, di ad eam se restri ia-xisse. Nam ibi testator ita legauerat Publio Mettio domino meo ab heredib. meis dari volo pueros quinque ex mei S, SI cae. Ch indixit ex meis, ob vim pro nominis possessiue significauit testator, se relinquere ex illis, qui eo tempore reperiebant tir, non autem ex futuris, atq; ita declaraui d. g. testamento, in responso pro Triuulti reddito, num. 6l.S num .l7S. nil.
169. ita etiam declaraui d. l. si ita, de auro Marg. lega. SI vere in his locis certa erat species: secus in casu nostro, ut aurei in genere relicti sunt. Non obstat secundum largumenti ductum ab auctoritate Doctorum quia re is pondeo, nihil obesse a uictoritateni. oci. Sen. in d. l. 9.li. r. quia no satis recte resp5dit cum relatis iurib. quae nil probant, in eam opinione tuerit. Eslitiam ni otus au-
istoritate Old radi in cons. t. qui loquitur bonitatem intrinsecam, sicque de valore in trini eco, qui sane valor spectatur secu-d sim tempus dispositionis. Ita declarat
Moder. Paris .in d. tradi. de fur nun4.7 2. Persi a tego dico. S num. 7 φ. Vers. Oldradus tamen Praetere loquitur Socin. eo in
casu, quando legatum est factum de quantitate in genere, vel de forenis, qui secundum communem modum loquendi loci tempore es amet intelligebantur de certa quantitate in genere cuiuscunq; monNtar, non autem decerta specie naonetae. Ita in terminis Soc intim declarat Oder. Paris. in . tract. de usur. num. 7 3. Ita Vere loqititur Sociniis. Si quidem in eo suo cons. 6. Ol. 3. Versa C. S. hoc faciliter &t. scripsit
testatorem ipsum non potuisse sentire decerta specie monetae, nempe de de foreno aureo, sim in loco conditi testamenti aliqui non cuderentur. Quod vero no contingit in casu in ostro, ex quo ipse . testator in sua Citii a te cudi faciat aureos, in