장음표시 사용
731쪽
quae fuit promissa, Amict. Ind. verbo, O- netae, sub nume is .properi n. Vel sic. ex quibus colligo hanc conclusionem, d propterea, cum ducati aurei fuerunt proiia is si,
ducati sunt solue di. Vel esto qubd ducati aurei necessari bio sint soluendi, sed etiam tanta moneta solui possit, dico tamen monetae aestimationem proiit tunc, non autem pio ut nunc esse faciendam.
D Si enim de illis solidis 'antiquis fieri
potest bene quidem si vere fiat de moneta noua, debet heri ad moneta veteris aestimationem, Socin d. cons. 298.& hoc ab omnibus est approbat rim, ut ex praediistis facile constat. Non obstat, quod de cosuetudine possit fieri solutio in moneta, nam procedit conluetudo, qtiando ducatorum promisso simpliciter furi faeta, secus quando flerunt ilia adiuneta, qui biis colligiti triares partitim, ut omnino solii filii ducati pio- ut in proposito illa vel ba,b Oniatiri,&itl-sti ponderis, argutini partium fuisse intentione iri, ut ducata tales soluerentur,' ideo hoc casu cestat generalis consuetildo, ut pro auro solui moneta possit. Ita Brunus pos alios, quos alleg. dicto tracta. de augment. monetae, ultima conclusione, secundo praemisso, versicu. aliquando, nume. 7.
ubi infinitos allegat, res est indubitata, nisi in loco reperiretur obseruantia, Vtetiam monet a blui posset, tametsi promissio facta fuit de ducatis de auro in auro, vel boni auri S iusti poderi Ubi perari nuna, quae obseruantia est facti, nec praesumitur nisi probetur, l. in bello, g. Dictae. T. de captiuis, c. cili in iure, de offic. deleg. cum ali ju er I sonem ad duelis,l. admonendi, colt m. r. in lectura de iureiurando, per Dec. consi. ηἰ7. quaeritur, nil m. 2. de coni et tradit, i. quatenuS, num C r. 2. de regii l. iur. consi. 72. numer. 6. 4
Nec est verum, quod ducati fuerint taxati, sed hi una ad dei non strationem solidorum 7. facta fuit miratio, ut supra dixi in unio fundamento,& posito, alii a veritate, itiod taxatio fuisset facita, debui
si . soli is olui pol fuit pro quolibet duca-CA PHALI. IIto, dico tamen solidos esse ses uendos ad
rationem bonitatis, in quae lanitem 'ope proniis sionis. Neque hoc inliciatur Soci. d. cons. 298. neqile si rura in contrarium ad dueius. Fateor ergo maiorem aestimatione non esse soluendana, quam ii erit summas . solidorum, a debit si hodie ducatus Venet is boni aurit iusti ponderis excedit
valorem dorum monetae antiquae,
illud plus, ille excessus conccrnat comnaodum debitoris, quem ad inodum etianasi ducatus hodie non ascenderet adsummam praedictam solidorum I. damnu de bitoris esset.
Et istud est quod dixerunt Socin.
Bruta. Omnino tamen oportet, demente omnium, ut solidis . monetae veteris, Milli us bonitatis, cu ius erant solidi tempore promit sonis, exsoluantur, hoc penes me verissimum et de mente iuris. Alioquin, si sufficeret solii e re solid. 7 pro quolibet ducato , cuiuscunque moneta minoris etiam valoris ac bonitatis , Vel ponderis, quana essent solidi tempore promissionis, quod tempus partes ipsae, Ut
praedixi, respexerunt, nempe sequeretur, ut minus solueretur, quam esset promi D
m. quod dictu absurdissimum est, contra naturalem aequitatem,l. l. l. iuris gentium,g. praetor, Udepact. cum vulga.&pr terea volitit Soci n. d. cons. 198.&caeteri supra scripti, quod si non possit reperiri monet Vetus et noua sit deterior tantuna pJus solitatur, ad stimatiose in monet S veteri S, Vipereo S.
Ad ultimum respond. quod Barto. d. I. Paulus, Drocedit, quando in obligatione est moneta mi inita , laurei sunt in facultate soluendi. tunc soluuntur aurei secundum valorem suum sol unionis tempore. Ita Bartolus, ibi Aret in plene consi. I t.
Curi. Iun. d. Consi. 2 .num. S. 6. Non tamen negant, quin numerus monetae primae perfecte sit soluendus, trabita ratione ad qualitatem ac bonitatem , in qua erat monetam inuta tempore pro missionis, in his r hoc fatentur, si recte considerentur,
732쪽
particilla, ver sic. in hoc passu, numer .6. Et ri solitatur illa monetae surnina, quae rem rationem ibi subiungit, in versic sccunda riti irin obligatione, Ut per et i in Corici conclusio, Quoniam nihil creditoris inter Oigit tri ad fauore Hospitalis, saluo sei est, videntur plii res vel minoris forent, per saniore iudicio. sue aurei, S ut pro eorum alore attendatur tempus solutionis, dummodo credito Ioannes Caephalus Ferrariae Iegens.
IOANNIS AEO DINI MERE PUBLICA, CAP. III.
De re Numa ita, quibusque legibus num orum deprau tioni facile occurratur. SUMMARI s. Rei nu=nariae curam diligentem habendum in Republica.
Numiseruatum ululatio Re tibi magnum adfert incommodum. Gratidiani Tribiori plebis edictum, dece to precio in numis constituendo... Princeps a nimiorum corruptela debet ab- sinere.
Philippo Bello Regi Gallorum vitio datum fuit, quod ni mimara coryllisset. Nummata inpondere non debent defice.
Metallorum confium Reipublicae pernicio- sint Auream ct argenteam repellectilem expu
ι Auri ad argentum proportis duodecilla. ι Falsitas ut mi .ut quan o in eius extremi tate non euvet, luit nihilomii subs in corpore. 1 Bodini consilium in numisferiendis P eaadem metallist atralagia. argentum Regium, cui tantum vigesima quarta auri deest. ιι iudaei error taxatur qis mina libra drachma denarim aequalem esse plitauit. I Vibrarum 2 r resarn varietassumma est. quod exemplis demon stratur. a Numisi eadem si rae proportione, pondere ct charactere eodem percutiantur, ponderim varietate secundum fodinum, facilesii ccurriposse. a Princeps Iingenti: m tollere nequit. a Anglie Regina ex argento ferepuro πη-
mos fec t. a Nismos exsolo aere nonsa=npandos. a Germ inian .etallis omnibus, praeterquam auro abitndat.
a I suri libra clivo argentilbris aestimetur. ab Attri pondo aliquando argenti librisfinisse utiquatum. a Nero admodumsuit delicatus in aureas
pede e. a Nun i aurei argentei, ut eiusdem po deris,msti rae, o figuraestat, ex conflio Bodini. a Hilania seges m martas exuct Aeser
733쪽
; Vocabularum obscuritate artifices numulat salios decipiti It. 3a Monetarios odiis propter peregrina vocabilia , albici tantum, reprehen
33 Libra a solidos comprehendit. 3 . Solidis non a sole, sed a soliditate τοί
3 Ducatos pasiim quarta parte cerati apurifino auro duare. 3 Pontificem od numtaxat, quod aliretim feceris c.etractori m 2IT. 37 Argentumfaci tu quam aurum de ali
3 Aurum se argentum Principum egibus
cauetar, ne extrasne Imperi, euehan
3ρ Numisi nata prera percutienda, ita tamen xt a culmine vigesima quarta parte distent. o Coifusione metallarum sublata, itapsu ris aurifabrorum O suillus motissuccursum Bodinus censuit. t Osci iam numarium unam in Imperio ordinandam. . . Romani unam tantummodo ossicinam nu- morum percutiendorum habuerunt, Iuno nis templum. 3 Monetae deprauationem ex multitudineo cinarum prouenire. Aureos vi mos extitisse ad centesimam Pseque partem purisit mos.
J sereos num os ad beneplacitum Principum tolarari pose . Mistarum etiam in mimis minutioribus noferendam. gura circularis in numis praefertur. 8 tirnari fusionem percucura confert sodinus.
g Arginium rolamine corporis duplomatiue I auro. I Aeris ratio ad argentum quae sit, a Ggetiri ad aurum quo aduolumen corpo BODINI. 77s It Stannum quasi tith fert venenum ex
Ia Nil mi muta quondam ct hodieris,serrea, lamina argentea superducta. I Numi hoc teinpore ιγ io artifici. amo duini celeriter orbiculari gurasecantarctfiunt. I m ediculae istae omnium unt alutares, quae dolorem aliquem paruml, ct ita sanant.
nt naenia c6 templanti, rei nummaria curatio nolata trium Uti-
lis, sed etiam citi ita- tibiis in topere nece L1aria videtur, Vis Ire ea commode consiste ien,possitates quo maior neces fitas est, eo magis nummorudeprauationi prospiciendum cum ea res incredibile afferat uniuersis ac singulis detrimentum. At non modb corrumpi moneta, sed ne mutari quidem potest sine in-co modo ciuitatis quoniam mutati preci ac materiae numismatum, censu et Iam ac bonorum cuiusque dubitationem a fert. quo fit ut nemo quantum in bonis habeat,constituere possit incerta sunt pacta conuenta, quae versantur in locietatibus, tutelis, fiducijs, mandatis, rebus empta S, Venditis, conductis, locatis, quibus Vitae societas continetur: incerti reditus, vectigalia, tributa: denique poenae ipsae ac prae inta quae a legibus Miudicibus irrogatur,. incerta sunt futura postremo aerari JOpeS, . ac multatum in publicis, tum in priuatis rebus rationibusque dubia ac suspensa: fore necesse est argumento sit idius Gratidiani Tribuni plebi sed istum, qui cum . de collegarum sententia victoriati r cium indicta poena Romae constituisset, . tantum sibi ac posteritati gloriae peperit, ut ei vicis omnibus statuae dicarentur,&adeas thus ac cerei accenderentur .cert quidem M. Tullius ait nemine unqua mul
734쪽
Ex quo intelligitur nummisis principe pio legem a luctoritate publica corruptis, quanta pernicies ad Rempublicam peruentura sit. hian quὰ mi principi non
magis licet improba numismata cudere, quam occidere, quam grassari nec a iure gentium, quo quidem auri SI argenti precium corallit utrimest, discedere nisi regis nomen ac splendorem amittere, ac fassaena onetae fabricator qui in princeps appellari malit quod a Dante poeta Philippo Ibello regi Frucorum probrodat una elti
qtiod pri inus inter principes nostros quatum quidem intelligo, numismata corrupisset, ac dimidia maris partem argento iniscui flet unde frequentes in tota Gallia tumultus. cuius facti clim regem sero poerii tui siet, ac nummos pristinae bonitati restituisset, Ludovicum filium admonuit, ne deinceps adulterari nimaismata pateretur. Neque Vero Petrus II I. rex Aragonum ullam diripiendi regis Balearii probabilem causam arripuis edicitur;quam quod numismatum precia mutasset ac deteriorata fecisset tametsi reges ipsi Arra-gonentes eodem vitio laborasse feruntur: chim Innocenti)III. Pontificis Max. interdictis numis ira ita legitimo pondere leui
ora facere prohibeantur, in c. quanto. des ui eiurando hinc regest Aragon ut more maioribus accepto cum Impeii 1actas initiantur, iurant. Petrus Bellii ga in speculo princi p. anno I 2ψS. 13i6.s Cantiquae monetae leges minime violaturos. At non satis est iis verbis iusiurandum concipi, nisi prius nummorum prC-cium ac pondus legitime sit constitutum,&ita constitutum, ut nec principeS, nec subditi nummos deprauare si velint, pos- snt improbis autem voluntas nunquam defutura est, quandiu metalla, ex quibus
nummo conflari oportet, miscebuntur. nam ex ea metallorum confusione pecuniaruna corruptoribus deprauandorum numismatum materia sempiterna datur, etenina natura ips a ferreno potest, ut metallum simplexaltemus loco substituatur: propter metallorum naturas colore, sonitu, Volum in pondea epi inruinter se
Uam ob re Taciti Augusti vopiscus in
Tacito lege renouari necesse est qua omnem omnino metallor si confusione prohibuit, indicta capitali pinna. id autesque in argento facto atq; infecto caueri oportet. Sed anaetallis excipienda est ris& triusq; plumbi mistura, unde Capana, tintinabula ac tormeta bellica veteribus la- usitata confiantur. In caeteris omnibus interdicto locum esse oportet, notantum innum is cudendi S, verum et i 4 in omni argentea aureaque supellectile: in qua tam multat peccantur, ut quid maxime no facile di ci possit. quia materia saepe superat op iplum, probat. odificili me fieri potest, in quo Archinaedes ipse ingeniosuimus homo sua spe et comento fraudatus est: neq; enim Heracli lapidis vlus plane cogi litus
erat cum eius aurificis qui coron 1 aurea Hieronis regis conflauerat, furtum deprehendere sine operis detrimeto iuberetur, unam auri mastam, alteram argenti eius
dem poderis in vas aqua plenum vicissim immersit: ex aqua est usa utriusque massar, voluminis auri et argenti proportione utcunq; intellecta vafrui sum aqua repleuit,& m eo corona immer sit, unde minus aquae quam ex argentea a illa, Nilus qui ex aureae stulum est ex quo iudicare sese posse putaui quutum auri ex ipsa corona detractum esset . quintam scilicet partem, sed iudicium in ud fallax erat: quia polliit misturam ex argento puro ille, cum tamen eris argenti mist ira sinati l cum auro sepissime etiam inuitis aurificibus fieri 1 oleat s enim non solum utilius et lauro milcere, verum et id auri colorem reddit magis viii id ac plendore clariorem: argentu vero auri colore efficit pallidiore. Est autem voluminis argenti de aeris tantum discrimen, quantum distat 3 al, Ii. ita fit ut duabus partibus algenti insita ei uidem ponderis inlis aquae effundat, quam aeris quod si corollae mistura fuit ex aere argento, certe iudicari nullonaodo potuit , quantum auri ab opince detra-etii me flet, nisi plane intelligeretur, quantum utriusque metalli auro a amictu ui 1
735쪽
set . ac tametsi penitus id perceptum esset error tanae peccare necesseeli in a sit me iura, viso inceris ac voluminis metalloisi ' proportio eliciatur. Certe 'quidem Her
clio lapide subtili sis argentari acnumulari rutuntur quari e tereb: nena tamen est, 'illinitantum eris alit argenti alito ad Hiceat, ex Heraclio lapide percipere possit. At improbe aurificesque ricio ent, antea'perius sti sunt aurea vasa sine iaciura conflari no posse ex auio,cui ad Limini bonitate duo tantii in ceratia desint, et ij sicerati j qtraria pars lege anno IS o. Franc licia. Franco iuregis detrimento tribuat ture ac legibus neglectis auro sexta, liter dum quintam eras argentive partem ad traiicci quo fit ut quae vulgbputatur aurea supel-J CX ci ceratia quinque desint, quae in matas alibi arum 1 . quinq; librasae I Scunt au-M iocon fuit efiiciunt decursu i vero temporis i lumini ex ejusmodi auro conflantur adulterini. Eramobrem neces et eat ad ei auro tacto infecto aeque ac in simis auri propoletionein is au in illionem leuerit limis legibus seruari. Auruna autem argentumve ita expurgarii excoqui , Ut δ' simplex sit S abo lini sorde ac larii iura purum, negant aurifices pleriq, quanquaadhuc lubui dicetis ello ut putat simum reddatur sine graui tamen dispendio non potest quin etiam auri optimi purita nostris aeque ac Hispanorum legibus definitur ceratiorum 13. dodranti cerat ij, cum detrimento partis octauae ceratii Vnius, id est, aurum et ulmodi, cuius malia si fuerit 32. partium , tres partes auri desint, argenti vero Parisiensis bonitas omni uin laudatissima putatur quippe qua dragesima texta pars tant sim arris ad mi ita est argento Hispanico optimo fere trigesima sexta
Ut igitur certa sit ac perpetua auri 3 argenti proportio sine laetura, necesie estu legibus caueri, tu utriusq; metalli mistura aequabilis sit tum in nummis tum in supellectile, partis scilicet vigesimae quartς:qua ratione auri Se argenti materia, tum aditam mos . tum ad vala coctanda satis solida futura est, quae si purior sit, aut quali BODINI.
Cum autem auri l ad argetum ratio to I to fere terrarum orbe duodecupla sit, Vti. tissimum erit utriusque metalli nummos eiusdem ponderis cudere modo ne libra in pauciores Σ . nummos diuidatur: uncia ales en .m aurei, quales in Lusitania, argentei quales in Germania feriuntur, facile corrumpi possunt, nec de parauatios et ione aut Heraclio lapide percipitur,t' ironiam circularis portio e X terior, qua bonitatis periculum fit, ex auro arget ove puro est e potesti Hateriora vero corrupta, ut saepissime deprehensium est facilius tiam deprauantur bilibi es nummi, ut au Dei Helio 2 abali, quos Imperator Graecorum Tibet ius bestalescuit ussit, quales quinquaginta Chil derico Francor uni regi dono dedit Liccbit igitur libram
triuique metalli primum In nummo 2 l. deinde in s 6. t uni in d; post etiam in r. pol tremo in. 6. aut etiam sub talius diuicere, ac duodecim argel, eos aureo nummo eiusdem ponderis ac figulae commutare , ut regalis argenteus Hispanorum, qui fere dricli malis est, aureum DumnMUn Francorum aequat pondere ac propter caduodecim argentei aureo nummo con4- mutantur. quid, malum, obstat, quomini somnes argente nummi aureis pondete
sint aequaleb cur item ei uidem ponderis Vtriusque metalli eodem diuersi ponderis dii similia charactere non ferientur cur Isnon erit eadem utrius ue metalli an alc-gia hoc si fiat, quod glacile est, at
quaiad Ospero titurum , Omnabus depla uando luna nummor utra nanibu occasio. praeripiatur. Dissimilium autem poderum nummoS dissimili charactere signari oporte , ne I periti ac rullici in commutatio nummor Um qui pondere ac pretio non multu differunt, falli possunt, ut in regalibus Hispasnorum δε in argenteis nummos Henric L. LII. Francorum regis eiuldem characte
ris, imperiti saepe labuntur. Si bd si libram in96. nummos diuidamus, argenti quidem drachma singulor tu existet, quali fuit Atticorum Sc MezuZa Hebraeorum, oui 1
736쪽
qui proxime ad regalem Hispanicum accedit denario Romano libus scripulis minor quia septem denari Romanorum perinde ut octo drachmae Atticae unciam costituti nimios grossium appellanata S, qttalis fuit maiorum nostrorum aetate glossit STuron elisis algenti optimi regalis, id est, cui tant sim vigesima quarta pars ad purissimi argenti bonitatem deesset. Et qtlO
niana nutius erat ea aetate nummu Sargen
tetis materiae bolaitate nostra drachma, set grosi o Turonens sit perior, etiam populi finitimi in foederibus S rationibus
contrahendis eo nummorum denere Utebant ii r ut in eo foedere, quod BernateScum minoribus pagis Helvetiorum percu stertini, grost Turonensi stipendium peditis diurntina aestimatur cui tismodi Attica drachma Grecis, ut est apud Pollii cem vel denarius Romanus, ut est apud
Tacitum, diurnum filii peditis stipendiu, etiam Augusti principatu: ac fere opificu riis corum operae diurnae tuti aestimantur in sacris lueris, Matth. 2O. Iam enim pridem error Budari deprehensitis, Georgius Agricola Plini j, Appiani, Celsi, ac Tranquilli testimonio com probauic est, tametsi non sine Gr corum ac Latinorum auctoritate lapsus esset,)qui minam libra drachma denarium sequalem esse puta trit, tametsi enim uncia ubique aequalis siet, fuit tamen drach in Attica unciae pars octaua , denarius vero septima, cum libra caperet denarios a mina tamen centum drachmas aequabat. His vero temporibus incredi- bilis apud omnes populos librae unciae varietas existit imo ver,in eodem Imperio infinita sunt prope genera librarum. Vt enim pauca de multis, centum librae Parisienses efficiunt Lugduni ii 6 libras,
Rotho magi 96 . Tolos aerari. Massiliae I 23. Gene uae 89. Veneti j 16s . . Genua: Iss. Baslsae 998. Londini o 9 Parisiensibus cum Argentinensibus Ueguntinis conuenit, item Bernatibus, Basiliensibus, Nurem burgensibus ac Franco surdiensibus inter se, rursum Tolosatibus Mon-
speliensibus inuenionensibus congni
unt eadem pondera. At etiam Turonensis prouincia libram habet Pariliensibus
leuiorem: nam quindecim unciae Parisienses sexdecim efficiunt ruronenses. In Oriente S Africa non minor certe maior et ponderam dissimilitudo centum enim rotuli Tlaessalonicenses efficiunis l. libras Parisienses totidem rotuli Dama iacent libras Parisienses costituunt to centum rotuli Syriaci libras Parisienses so3. Iq. uncias pendunt. centum libra in Archipelago libras Parisienses constituunt
9 I. in oris Africae iis . pondo complectuntur centum Parisien in Asia minore centum rotuli Parisienses libras i 13. uncias quatuor constituunt leuissima libra est Neapolitana, quoniam centum librae Neapolitana quatuor tant sim ac septuaginta Parisienses pendunt.
At quibusdam in oppidis duo, triare,
interdum quatuor pondera pro rerum quae aeneunt varietate , constituuntur.
Oranum Africae oppidum quatuor habet pondera varietate discrepantia quorum grauissimum est quo aes appenditur: quippe centum pondo e Sciunt Ii S . Pari siens id ver quo species&aromata Va
neunt, aliquanto leuius est centum enim
pondo costituunt libras Parisiens I 2z.
tertium, quo triticum cera pendi solet, cuius ponderis centum efficiunt Parisienses libras ira leuissimum denique , quoxilum appenditur tacuius ponderis centum libra constituunt 181 libras Parisia enses Sed omnis illa varietas ac discrepantia' ponderum conciliari facile potest in nummis, si eodem pondere&charactere aurei S argentei eadem misturae proportione feriantur: sim ubique fere terrarum duodecupla sit auri ad argetum proportio, ut superilis diximus. Huic gentium iuri derogari non debet, ne Princeps sine summa sui nominis ac famae iactura ius illud populorum omnium commune perrumpere potest priuati ver,ac publici nummorum corrum
737쪽
rto te sublata illa qua dixi metallorum
confusione, si mii concidant necesse est: quia nemo tam siti pidus futurus sit, iii fraudem oculis, auribus, tactu denique ipso non facile percipiat, inuidem sine Heiaclio lapide si Ae fornace sine stilo, sine sectione. Et quoniam argenti paryminima quaeque preciosa est, ad plebis tilitates& commoda tertium nummorum genus ex aere puro aut fabricari oportet: aut certe argenti unciam non modo in duas semuncias diuidere necesse erit, sed etiam in tres duellas, quatuor siciliquos, 6. sextulas, S drachmas, 8 tremisse S, 2 . scribula, 8. obolos 96. se mi obolo S lqq.
siliquas, s 76 giana ut tenues vilissima quaeque friuola facilius coemere sibi possint.
Cum lenita Angliae regina non ita pridem cerosa numismata sustulisset, ex argento satis puro num os cudi uisit, sed cuac semiscripula libra in scripula non satis subtiliter diuisisset, tenuibus adempti test comercium rerum vilior si nece gentibus tanta benignitate ac facilitate succurri potest, quam si subtiliores nummos udi iussisset. At Renatus Andium ac Lotharingorum dux unciam argenti in mille nummos diuisit, quos Andegauenses appellat, ne cuiquam de eis et aut mercu di, aut egentibus largiendi facultas. Quod etsi laboriosum monetalibus videtur, utilius tamen est quam ex aere nummos ferire, tum quia nullum metalligenus citius aere rubiginem contrahit tum etiam quod aeris ubique est ac semper fuit precium incertum debet aut erat. nummaria sibi constare, nec ulla temporum aut locorum varietate mutari idque maxime propter iura commerciorum populis omnibus inter e communia Nain l)unico bello argenti ratio ac aestimatio fuit pondo unius ad 8 .aeris . at Senatus decreto ut inopiae ciuitatis contuleretur, precium aeris magna sui partes arte deminutum est S cum denarius argenteus antea decem assibus aereis qui tum librales erant,aellina aretur, in omento sexdecimassb. is cib: faena ponderis aestimari. Plin.
libr. 3I. cap. 3. coepit poste Plibrale pondus assis dimidia ponderis parte imminutuna est lege Papiria: ut precium ris duplo maius fuerit, quam ante legem Papiriam Venus libr. i .in verbo Sestertius extitisset: post etiam asillud se milibrale rursus dimidia ponderis parte minui placuit, ac denarium argenteum decem assibus eius ponderis aestimari: quia ratione argenti pondo rio. aeris aequabat quale nunc precium nostra aetate in Gallia fere turpari videmuS. At in Germania, ' quae metallis ona et nibus praeterqu)m auro abundat, vilius aestimatur neque enim tantum supellex magna sui parte aerea fabricatur, Verum- etiam templa ipsa nulli is locis aere tegusitur. in Huspania rarius est, in Africa vero rarissimum ac propterea multo quam in Europa carius aestimatur facit igitur tanta illa preci varietas, quominu Saeri Smateria rei nummariae idonea videatur. Hic occurret aliquis, argentii m etiam quibus slocis abundat, vilius aestimari nam eo foeder suo dictum est cum Aetolis, no capite auri libra decem argenti libris aestimatur Liuius. at lege Constantini, l. vlti. de argenti precio C. auri libra exaequatur
argenti libri 1 ἡ . quia legislator dii
dos quinque aureos, quales septuaginta duos habuit libra Romana, argenti pondo testimauit: nunc ver bduodecupla fere et ubique ratio : nec auri ad Aquilones inopia, nec arget copia facit, ut hoc mul to vilius, aut illud mulio carius aestinae-
Pontifex quidem Romani: auri quam argenti cupidior, in camera Potificali auri libram ilimauit argenti libris 12: ut argentari ac nummulari aurum potiusquam ardentum spe lucri Roma in inferri cureE . . am quum bis illa de quingenti anni abutur, cum eadem fere est et quae his temporibus. Scribit enim Herodotus auri pondo argenti libris tredet cim aequa distum ibisse. in Pande istis. In Misnaoth.
738쪽
rei, caratio fuerit lcst unius ad n Per intur: exceptis minutissimis arget num-
sarum item legibus in ad argent si ratio mi ad te iritium 1 ubleuandam inopiam, plane filii duodecupla: nam stater Daticus ouod in auro necesie non erit, lac mini du-ati reus uncialis argenti pondo ae limaba bilina est epotest .c irin pei petua ac stab: lis illi , Ut est apild 'oliticem, quineti in Ru ratio nutu maria fuit ira sit, SI ab omni de-ἴ uiti tena poli Nisi ex Ita dors eandemia prauatione tuta quod in inime spe indumbi ita uti ad argenti ima siti nationem. que st, tranditi a rosa numismata auri larrirnc Romae ferebatur , ac pio ptere ino genti feremus, qirct qtiana misturam num-manorum iistitiam laudati it ut est apud morum omni tim inaequab lem ubique Plini in Ex quibus efficitur cande in fere videmus, praetei quam in Hispania, quae Irilia cesse qua semperant ca fuerit, auri in leges nun marias accuratis si Irietilethir. In argentiae stilarationem aurusia quidem pre troc quidem imperio a tiri S argenti nuciosius habeti coepit Constantino mag- naismata usque ad Philippi Belli aetatemno Imperatore, cum principuta superioriam luxu omnia atrio splenderent, ut etiam Martialis Basam irriserit auro cacantem Ouid cio cui non satis erat aure
purissima fuerunt primit hic di in id iam
aeris partem naiscuit argento, anno IJO C.
ac tam cisi pbst alio fiant i pristinae bonitati rc Hi trita filis et centesimo tamen 2m habere i upelle et ilem, nisi lati rea in ac vigesimo post anno argentei uni quoq; domusti haberet, ambulato iij smil nai vix tertiam argenti partem habue te passuum distinctam . Quid es pasta Iunt. nus p qui alvi litis bis naillies in cxtruendo ac inaurando Capitolio insumpsit. Agrippa verbcomes Augusti, Pantheum aere .aeSitem auro texit, quod ad haec usque tem pora ira ille ac sexcentos amplius annosae Squidem a rubigine templum vero ab iniuria coeli ruina seruauit ac nisi sinauratum fuisset tand in rubigine exesum inibi es adnaisi siet. Carolus VII. rex in etinte Imperio, tametsi rebus afflictis, numismata argeti Optimi ut popilli gratiam iniret, cladi ut fit, anno Myo. sed extremis fere Imperij tem poribus argenteos nummos labefactauit, cum deteriores quam l)h:l: ppus Bellus citd iuislset. deinceps en ina argentea numismata minui coeperunt, non tant lim mat
ria bonitate, scd etiam podere ipso quos Certe quidem sacram sit pellectilcm enim solidos Franciscus anno is o. rex cu auream esse, ut lex diuina iubet, ferenduest: sed aurea vasa pcriistromata, cubilia, libros etiam: ephippia inaurata ubique videli , hominum furioloriam in faniam coalguit quam nisi principes seuerissimis legibus coerceant atari non modo raritate ni sed inopia in ubique summam fore nece se est: cum in robus inaurandisa silua S qui dena perpetua fiat auri adlura qua de re populiis noster apud principem incomit ijs Bloesens si grauit cr quaestus est. Attametsi argenti copia tum in Europa, tum Africa, tum in Occidentis di mandauit, non tant sim superioribus i litore S, Verum tiam nauit. dcteriores fuisse videnriis quippe qui duas amplisis partes aeris haberent, te ilia pars non tota ex argento constabat deteriorem tamen 1
lidum cudit Henricus filius deterrimum Carolus I . scilicet dimidia fere parte leuiorem quam auus admisiis etiam duabus aris partibus, ut argenti tertia a tum l ars rectaret. Id quidem finitimorum principum exemplo quasi neces stat equa.da coactos reges nostros fecisse videmus, praesertim Helvetiorum, Germanorum, regionibus maxima fit, nec magna fiat ar Se B lgarum: qui chmargentea numisma penta iactura nihilominus aestimatio qua tam ostia detoriora semper feriat, nostros dixi, ubique fici e sibi constit homines ac ciuitates nummis argenteisinam ob rein si misturari troque utrius spoliabant, ut ex ijs suos confarent,&adque metalli sit eadem, nutrimiq; aurei eius nos sua numismata commerciorum necesdcm pondeii ac urar cum algenteisse stat etia ducerent.
739쪽
Inde populorum graues ac frequentes querelae, quod in nummorum permutatione&commerciis ineundis tanta et Iinaenta Drant, atq; ij potis ii in sim, qui remnia mariam propter metallorum confusionem ad ii uellige duna difficilem capere non polstitu. fraudis origo inde manat, qudd suam quid partem, quo vendibilior P sit,obscuriorem efficere coiratur, Ut medici, qui leuissima quaeque medicamentaliteris obscurissimis Gothorum, verbis qui bus da in Arabum, cuiusmodi est Ana, ponderibus ac notis Graecortina tradunt ili peritae plebi, ne scilicet arcana patet tamedicorum ita monetales Praefecti ac magistratus noua ratione loqueladi rem peries clarissimam tenebris plusquam Cim metrijs obscurarunt .nj clim facile dici potvisset, massam auream librarum 2 . cui duae librae aeris argentive admistae sint: aut brevilis, auria cuius duodecima pars aerea
aut argentea sit, aurum 22. ceratiorum dicere malueriint cum item argendeo nu-I mos media lui parte se reos dicere liceret, argentum appellarunt sex denario-rtim: ponde editorum triumve denario-rtim, aestimatio equindecim denariorum, ut eodem verbo materiae vim, pondu Sacprecium repit Mante rerum natura significarent, clim a vitem perspicue dici potuisset argenti libram in nummo octoginta diuidi mimos sex lidorum dicere maluerunt.
Ru sus monetarum genus sic diluidunt, ut quoddam stabile sit quoddam varium ac mobile tertium iactu Mimaginaritim: cum talia cn nihil in re numaria liab 1le dici possit: S in illa quam dixi metallorumcofusione Libes omnis proficiscariar. Nu-
is enim Italorum omnium ac Sicillorum communis, quem ducatum monetam
imaginariam appellant, verissimus erat aureus Constantini solidus eiusdem ponderis ac preci cum Angelico Angloruirq,&Med in Africano, aut Imperiali Jelgarum cuius ponderis sex uncia capit, l133 bra vero divos L septuaginta, d. l. quotiescunq; de argenti precio. iiii ustolidi ple nae sunt leges Graecorum, Alemano ii Ri-
puariorum, Anglorum, Fr Icorum, Salio rum, Burgudio num quem maiores noli taureum sol ut si appellab Simo stri ad aurea solarem ridicule detorserunt. In his tamelegibus quas modo dixi, nullii plex, est ac varia solidorum significatio, ac pretia di
Ineptissime verbi ostri monetales, qui non ita pridem aureis nostris solidis characterem Solis impresserui quasi solidus a b te diceretur. solidum autem lex appellat, quia ex auro purissimo conflaretur. 3 nihil est enim in uniuersa remam natus aquicquam auro solidius aut magis compactum cum caetera omnia corpora Vacuitates quasdam habeant inaneS. Et quemadmodum aureus timus Augusti principatu, eodem pondere quo state Atticus, quo 'hilippicus, quo Roseus Anglicus omnes didrachmi, sub occasum Imperii
Romani paulatim imminui coepit monetalium capitali fraude, quousque tempΟ-ribus Constantini tertia ponderis parte antiquo leuior esset: sic aureus Constantini solidus qualis est Anglorum Angelicus, maioribus nostris usitatissimus paulatim pondere minutus est: ac semper minuitur Pr festorum monetalium furtis ac rapinis quem enim aurcum Veterem appellamus, drachmam pendit idem Carolo quinto rege duobus scr pulis minutus eli eius enim ponderis sunt Franci aurei, tum equite S, tum pedites, eadem tamen bonitate, qua veteres eiusdem ponderiscussi sunt i ldaei Burgundiones hinc ad Caroli VIII. regis imperium aureus tribus scripulis antiquo leuior, cerati dodrante deterior paulatim casu seit ac tametsi Franciscus maior pondere ac bonitate meliores signari voluisset, nunc tamen leuiores scripulo, ex cerati semit sedeteriores seriuntur caeterae ciuitar CS, Venetorum, in quani, Genuensium, jorentinorum , Senensrum aureo nummo S, quos ducatos appellant Hispani ipsi una eadem lege ponderis ac boni Sytatis, quarta inquam , cerati parte ab auro purissina , tribusque scribulis adrachmali pondere percusserunt Vsque C ccc ad
740쪽
Carolum . Imperatorem. Is enim anno s. o. attreos Hispa Ajos duo biis ei e cerati j deterio te S, Otia-
tuo siliquis leuiorcs cir di mandauit ex duodecima pars librς, siue quod dena esst,
Vncia ariis, argentive tiro publica lege misceri coepit, extemplb ciuitate Somnes ac principes Italiae, adcm lege mammos siliqtia tarne grauiores udi ius tellunt.- Pontifex ipse Romanus Paulus III. perniciosum caeteris omni hir praebili ex cmplum Is enim ait retina Romanum Omnia deterrimum ac lettissim tim sub Farnesio-36 rum stemmate signati it quippei duo bir scerat ijs ac se misi e ab auro puris stimo dist fitem, ac duobus scit pulis solito pondere
leuiorem deinde Parnesius Cardinalis c si Auenione Potificis Legatus esset, deteritis in eo se gestit quam auus ipse quippe aureos cuditatio deteriores ac leuioles. Quo factum cst ut publici coitu piores ac monetales Piaefecti, finitiniarum ciuitatum proba numisia rata undique coacta corrirna perent, ac deterrima quaeq; ferirent. Et quoniam acutius attri quam argenti precium intuennir δ argentum quam aurum deprauale facilius, fraus etiam ob
a scutior, saepissinae fit ut argentei nummi quo sunt puriores, chrarius reperiantur: propterea tio De optinais deterii mos confla: e publica initimarum ciuitatum lege licet regales Hispani argenteorum numismatum optimi undique conquirunt uia Belgis S Germanis, ut uncialeSac semunci a les unam os publica lictoritate feriant: quos, regalibus duodecima fere bonitatis parte abest e constat. Sic Lucernates, Solatur ij, Under ualden es ex nostris capitonibus suos constare solent, eris fere duodecima parte adna ista leuiores sunt etiam capitonibus Fra Ircorum et nitrabonitatis ac poderis rationibus sit l, ductis, Francorum capitonibus deteriores stant duobus se: assibiis, quae quod sit btilius i nobis lab o in Paradoxo ad-
iter sus alcili et una, singulari di putata
sibus seueris me caut 'tar, ne aurun de a pentum eri ras nes impera j cui utque ei: hatur, sed nunquam obtineri poterit velegibus pareatur qua did commercia cum finit irinis populis, uti necesse est, intercedent. Capitales etia in ab aurificibus fraudes manare solet. quas omnes si persequar
infinitus fiam nec tamen ullis legibus c ueri possunt, nisi ea quam dixi ratione semel in Republica colli tuta: ut scilicet omnia auri largenti numismata qua bili proportionet ac pondere feriantur,&a Sypurissimi fritiari ad vigesima parte tallim dispent nec aurificibus ab ea lege disced reliceat ita fiet ut argctea su pelle argenteis, aurea aureis equo pondere coemantur ac permutentur, nec quicquam vendi- toti pereat praeter Opu S. Sic enim vetere maiorum nostrorum
prouerbio dici solebat, in argentea supellectile nihil venditori perire pr ter opuS,
cum aurifici venderetur cur non idemqKod ante trecentos pnnos in Gallia factum est, quod etiamnum in Hispania fieri videmus, consimili exemplo facienditis at nostri aurifices sub operis pccie fraudem cinptoribus faciunt: ac vilissimo pretio Clari: iri quod mulid carius distrahere possint: stili lata vero auri, aeris S argenti icon sus: One, fraudes a stirpe conuelli ne ΑΦ cesse est vectigal tiam monetale, quod principes graui subditor una incommodo denum motum recto detrahunt tolli, ac potius eo nomine Vectigal nouum, tum etiana ad monetalium mercedem imperari aequius est: violim Normani principe &non ita pridem Poloniae reges sanxerunt, Vt nummorum vi ac potestas ubique site adcin sine ullo permutationis nunam Orsi. detrimento. Et quoniam ab ij qui auro, argento, aere fando, feriundo perficiuntur, pestis praecipue manat, eoque lati: si me pero in-nes Imperi prouincias gras Iatur, nam tantum nummorum os acinam in eodem Imperio' constitui ne ceste est , di in urbe et omnium maxima, ut publice specta Ribus magii ratibus nummi pcrctu iantur.