장음표시 사용
741쪽
ealibus videri possit, praesertim nostris,
qui monetarum tacinas habent fere vi- At mirum videri debet nemini, qui modb intellexerit Romanos in tanto Imperio nam tant dira monetarum officinam habuisse, scilicet Iunonis templi, in quo Tres uiri non et ales triti ni meta Oltim, auzi, argenti, aeris nummos sine ulla aeris mi sui a signabanti artet ca Mari j Gratidiani Tribuni plebis 1 ogatione scholam constitui placuit, in qua num probarentur. Late quoqire patebat Imperium Francorum Carolo magno rege cunestamen
monetarum osticinas in Palatium coegit: quo seuerius accuratius nummi fabri carentur ac probarentur poste iero qui officinas plures habere , procul a Principe metalla miscere licuit, ratio quoque nummaria deprauari cypit. Hic dicet aliquis, Persas, Graeco S, RO-manos simplicia numismata aeris,argetrii, auri fabricasse, nec tamen adulterino S num os de fui illa. ut videre est aphid Demosthenem contra rimocratem. S in tit. de falsa. . demus id quidem Sed tanta fuit eo iram raritas, ut id valde nouum videretur quoniam facili me quitque metallorum sint plicium naturam vim, ac pondus tenebat nec tamen prius nummi corrumpico perunt, qu .am Jetallor una confusionem principes ciuitatum inuexi si erat, ut Marco Antonio
in Triumuiratu probro datum est: quod ab aduersarijs profectum opinor cum adhuc inopia laborantibus Romanis Liuij Drusi Tribuni plebis rogatio non sine contumelia reiecta fuisset, cum octauam aeris partem argento misceri ve et ex quo intelligitur argenteos nummos etiam illis temporib summa puritate nihil aut pa rum admodum abfuisse aurum quoq; purissimum extitis demonstrfit etiamnum
aurea numismata veterunt Graecorum, ac
ι Onaanorum, in quibus nihil est admist si
arris aut argenti, praeter centesimam parte, qu e sine diuturia labore ac detrimento percoquin potest .at etiam Uespasianus nummos aurcos confiiri ius it. quibus tan)tam defuit pals auri septingetesima oelo
gesima octaua ut Parisiorum aurificibus, . ac monetalium praesidi Turetano compertum est. Mihi tamen sufficere videtur, si pars argenti auri vigesima quarta desit: neque-rutur monetales operis diuturnitatem laeturam: aut ignibus imperari non posse.
Nollem, si fieri posset, quanquam fieri posse docui, aereos nummos signari si tamen aliter principibus videtur, puros ac simplices conflari oporter. id quidem perfacile est, ac tametsi ante nummi nostri partes assium minutissimae decimam duodecimam vepartem argenti caperent, nihilominus tamen fraudes in jsquam plurimae fieri solent, quae minus a plebecula,cui potissimum eiusmodi numismata cuduntur, percipi solent. Extat apud me Iacobi Pinatelli rei nu mariae Praefecti ad Henricum II regem pistola populari sermone scripta: qua grauiter queritur de publica calamitate , ac monetales Parisienses accusat, qu bd astes iusto pondere leuiores,materiaque deteriores accuderent: detrimentum vero publicum triginta sex assium in singulas libras. eius monetae fuisse demoti strat. Ex quo intelligitur in infinita nil titu dine talium inummorum quanta fabricatur, peculatu
Idem tamen Pina tellus a Curia mon talium accepta potestate anno i Syr. cudem
dorum denariorum ac duplorum, ad om-cinas huius Imperi remoti l simas se recepit, procul a principe, procul a luce: actatam vim talium numismatum signauit, v rationibus omnibus subdi ictis Iudicit, . quaestionum centies fere sestertium depecta latus esse comperiatur: nec dubi tau ille stertium pellici regiae numerare, quae flagitiosissimili ominis supplicium quidem distulit, non sustulit tamen. Haec igitur mea coclusio est ne minutus quidem ulnis metalla misceri oporter C.
Sed ea quae dixirnus cum in Asia Se Africa, cum item in Hispania&An is a rectis 1 intefiant, quid obest quo minus idem irrcaei ris quoq; ciuitatibus imper ij fieri posist3Non dubito si Principes irrier se crispi
742쪽
rent, omnia faciliora futura. Et quemadmodum veteres diu morum perculsione ad pro plasticen .fusionem delapsi hiat idem nunc quoq; nobis facie dum opinor. nam quo numi solidiores fuerint, eb melius figuram tuentur, quae innum is percussis vetustate perit. circularis verbet aequabitis figura circuncidi no potetit, oti in facit .ctiiq; appaleat nec item
ullum erit ex caementis umorum detrimentum nec iterum atq; iterum carmenta conflate oportebit nec tot opificii, opus erit nec tant sim te .poris inaniter cometendunt in molestissima percutiione sed
eodem momento vis infinita num orsi fornaacuiusque o co,&oidine constituta existet. postremo num os adulterinos effo mare nemo poterit, cum metallorum ea sit Natura, Vt corporis capacitate ac volumi -
4 ne plurinuim inter se distent quod quidevolumen in tririnis percussis latet: quia percutientis albitrio distendi , aut cogi possunt forma vero in quam liquata in i j-ciuntur metalla , nec distendi, nec minui
potest. amobrem si quis aureos numos aere ad nullo corrumi ere volet fornaae capacitas non patietur quia corpus aeris duplo capacius et Si ratio ad aurum eadem que
unius ad a. sui octo ad septende
cim, si quidem utriusq; massa capiatur eiuldem ponderis contra Veib, si corpus triusq; metalli eiusdem amplitudinis sumatur, auri corpuSaere duplo grauius, xl.
velit subtilioribus pondera, . ac numeri S tamur, eadem est aeris ad auri i ratio, quae IS Q. ad 29. Vt quidem me spectante dem 6stiavit r. Fuxarus magnus seculi nostri ArchimedeS. Auri ver,ad argentum ratio ea est quae IS I. ad 9 29. aut fere 9. ad s. id est argentum ' corpori volirmine duplo fere maius est auro si eiu poderis allam utriusq; metat Ii constituamus vel aurum fere duplo grati ius er i argento, si eiusdem volu nainis mas J am utriusque metalli compa
Aeris item ad argent si ratio ea fere est, qui s. ad 3. aut exactis lima ratione, via r 91o
ad 9 29. nam haec duo metat Iacorpore ac pondere sibi proxima sunt, colore vero dii simili ma. propius tamen argentum pistbo accedit, tum pondere, tum etiam amplitudine: id est plumbum eiusdem magnitudinis qua argentum tanto grauiuverita gento, quant numerus is . naaior est I . Vel accuratissime, ut 9S. ad 9 29. aut huius volumen tanto maius erit volumine plubi, si utriusq; mali a eiusdem ponderas inter se conferantur sed plumbu corruptori b. num orum inutile est, propterea quod di fluit, ab omnibus metallis facile seiungitur.
Stannum quoq; ad mistum cstera metalla quasi lethi ferum venenum perdit, ac plane corrumpit: ac tametsi argento colore quam simili mum videatur, corpori Stamen amplitudine ac pondere dissimilimum est: nam hiusq; eadem fere est ratio quς 9. adi. aut ubtilius 6 o. ad 919 Aarum Vero ad stannum metallorum omnisi leuissimum& corpore capacissimum, re triplam habet rationem: id est, quam R. ad . vel sublilius is si ad 6oo. Ferrum ite corporis amplitudine S. pondere ad argetum caeteris pro pilis accedit: est enim fere utriusque ea ratio quae 3 ad . vel accuratissime ut 6sq. ad 919. sed aliorum misturi ferre nullo modo pote is quin etiam aeris drachma si in ferream fornacem ni j ciatur obstat uominus ferri materia liquari ullo modo possit, ac totam aduri necesse est. Queritur tamen Plinius corruptores
num Ilinatum argentea lamina ferreum num tam sic texisse, ut argenteus putaretur, idque appellabat ferruminationem, quale me Lutetiae num una memini vidisse pondus tamen aut corporis capacitas fucum obdit ictum facile detegit aurum vero scr- rhina inationem ill imo mento demonstrat, cum ferro tantbgia uius sit, quanto senarius a novenario superatur aut exactissin)aratione is i. ad 6 . Postrem uni est a Rentum Vitrum, quod pondere ac volumine proximo ad aurum accedit leuius tameest capacius auro eamque fere inter se rationem habetu quam 3. ad . Vel accura
743쪽
rissime ut iis . adis i. sed omnium celerrinae igni carpitur, nec La vi et ineri potest, quo nainus euolet ignibus admotum. Ruri vel b argenti, opinor, filmina inopia fecit, t maiores nostri pio plasticen in re numaria deserere cogerentur, Vel, qtiod verius est, monetales ipsi num os ferirem aureiunt quo fiati des eorum minusn percipe lentur. Nostra quidem state numis olertissima ratione&quidem nostroruli ominum ingeniosissimo artificio simul ac se in et orbiculari figurale caiiacsIgnari , SI qui dena promptissime coeperunt: sed ea ratio deserta iacet, quod Vlu perceptum est num os nec eiusdem poderisesie, nec formam diu trieri Min caena eratorum iri ultitudine ac iteratis fusionibus magnu .este detrimentum. Qiiod autem diximus libram num orsitum grauior tim, tum letitorum integris numeris diuidi oportere sine ulla fractione
numeror una, habet ea res incredibilem tilitatem , tum ad commerciorum facilitatem, tum ad nummorum permittationem: si videlicet auri et argenti, atqllea de si placet, arris libra unciarum I 2 in
men arris vel auri libra in numismata 76. diuidere necesie elst, sed argenti di in taxat. Omnium vero libra partition uitilissima est dracla malis, scilicet in num OS 96. Et quoniam repentinae legum mutationeo, acae Inu mariae conuersiqnes graue ci
uita tibiis detrimentum, saepe quoq; reberlandi occasionem afferunt, id sensim fiat, oportet, quo leui sis incommoda ferantur. Cum enim legatione suscepta ad conuentus Gallorum ni Cesas profectus essem, iussus sum a principe cum monetalibus Praefectis ac Marcello aerari Tribuno de re numaria, qua tunc grauit si me Respub. conflictabatur, consilium capere, ubi breuiterea quae superi sis scriptimus, quaeq; populari sermone iampridem a nobis per i ligata, grant, diseruimus summa tamen fuit, nihil utilius fieti posse, sed tam graui morbo num ario Rempub. urgeri, ut eam me Gicinam quantumuis salutarem, difficili me latura videretur at nullae medicinae tam sunt salutares, quam quae faciunt stolore, quoniam pocula, cataplasmata, sectiones nihil proficiunt membris putribus, ignes cauteria admouere necesse est.
At paul bibit intellexi peculatores publicos intercessisse, quominus ea quae dixi, publica lege sancirentur. qu in etiam argent canumismata deteriora quξm antea signarunt, ex eo centies fere Hri corra seriant. Neque enim dubitosae rosa numismata lege prohibe diur, ac iusto pretio nu-mularijs dentur, subditos iacturam non leuem facturos quam princeps pro sequi iaque quada e parte sarciat,oportet sed iulud incommodii pro tantis utilitatibus teruissimum optimo cui oue debet videri.
Finis Bodini de Re Numaria. PARADOXA,
744쪽
DE RE NUMARIA: REGIAE MAIESTATI
VM triennio in re Numaria exploranda, mandatu Maiesta itis Tuae Rex,&Curiae Rationalis comissi occupatus fuissem, datum mihi negotium est de ea re ad M.T. referendi. Quia auatem nihil est quod ad huius rei rectam constitutionem tantopere nos commouere debeat, quam summa hoc tempore rerum Om nium caritas quam tametsi quilibet suo loco,summi videlicet cum infimis experiantur, tamen paucioriginem atq; causam huius mali de prehendere possunt quae ex intimo vehit recessu 'uasi abyssis rei nu mariae repetenda, rationibus demonstranda est admodum parado xis, hoc est,ab opinione vulgi plurimum remotis Iccirco recte atque ordine me facturum putaui, donec hanc materiam pro merito examinem, maioremque, Uti speroa aboris mei fructum M. T. exhibeam, si interim euulgarem duo ista Paradoxa que tenta ui offerre .Tue, quo benignitis recipiantur: legantur ab omnibus,&, si bene intelliglitur, Ut cognoscat unusquisq: quam inique fiat ab his qui numismata maiori pretio aestimant&expendunt, qu1m Edictis tuis sit comprehesium. quae hac ratione melius in posterum obseruabuntur, quam hucusque factitatum it ex quo ad te inprimis, Rex, tum ad subditos quoq; tuos incredibile emolumentum est peruenturum. asa humilimmo obsequentis subditinoseruus
745쪽
Iniquam esse in Gallia querelam caritatis ierum omnium q)aadoquidem trecentis annis nullius rei precio quicquam accesserit. Posteaquam vetustus permutationis
usus in emptionem S venditionem est commutatus, praecipuae hominum diuitiae, quae in pecudum possesso eerant, translatae in aurum atq; argeiὲrtim,
qtii bus deinceps res omnes vendi&aestimari coeperunt, S excosequenti hec inetalla tanquale i ac legitimi iudices esse
vilitatis aut caritati sonantum rerum Sequitur dicendum, nihil hoc tempore carius seu naaioris precij perhiberi posse, quam fuerit an tyania os trece tuos nisi ob id, quod plus auii vel argenti pro eo nucsoluere oporteat, qua tunc fuerit necesse. Atqui collat, in comparatione rerum noli plus auri argen tiue ex pendi hoc tepore, quam illo fuerat expensum. Ab illo igitur tempore nullius rei pre cio in Gallia quicquana accessit. Axiomata sunt manifesta. Minor proba tur his modis.
Regia Stet hilippo a lesio, qui sceptra
suscepit anno M. CCC. XVIII. Oronatu Saureus floribus lili signatus sine numero: podere&liga aequalis inad melior Coronato solato quom scutimur,testimabatur viginti tantum sisti dis seu duodenarijs Turonensib. SI quanquit unc temporis optimi holo serici vina venderetur quatuor sol una odo libris, tarne ad soluedas has quatuor libras opus erat quatuor Corolaatis, aut moneta argentea eiusdem
precij. Hum smodi vinam etsi nunc sex libris carius e mainus, nempe decem tam Cpro his decem libris sit ficiunt supra scripti quatuor Coronari cum publico Edicto quinquagenis' solidis singuli aestimentur, alitin rata nummi argentei. Itaque
vina holose ici non est hodie carior, qui fieri illo tempore. In caeteris mercibus,qirae diutius asseruari solent possunt, quas quidam Lati-
nas vocant, redem ratio est. Si ias merces spectemus, quae facili-d corrumpuntur, ut frumentu, vina, sinat les,eande in his quoq; ration Edeprehende naus. Sed in hac copulationem esta quit, Vt praesentis anni coditio inspiciatur, qui peregrinum in iodsi exorbitans fuit &cui fortassis in Gallia inritis non exstitit, quo& vina S segetes plane velut interierunt, imbelli vites ipsar&nuces Rigoribus adultae. Capiemus ergo annum conuinem; sicuti fieri asini et inaestimatione reru in casu e incerto posita rur&n odio vini aediocris statuemus prCc iii furi de im 'ibrarsi Turonensium Ve-hiamus porro ad cpora S: Regis Ioannis.
qui prs fato Philippo successit, S regnar
coepit anno M. CC L primusq; cudit numismata vulgo appellatos Francos ex auro puro equitis peditis figura insignito', , qlli tunc teporis viginti tant si solidis Turonens b. valebant, hodie vero sexagenis aestimant tir, hoc est, duplo amplius: Si illo tepore modius vini mediocris vae niret quatuor libris: ad solutione haru quatuor librarum opus erat quatuor praediet orsi Francorum aure orsi,vel ad proportionem tantunde monetae arget eae. Quod
si his teporibus ematur modius vini duodecim libris, quod precium posuimu Sanni comuni sua is duodecim libris exsolve dis sufficit par numerus quatuor Franc O-rum aureor ii, quandoqui)e singuli hodie sexagint a solidis Turonensib aestimantur, Vel mon et arget ea eiusdem valoris. Quana ob re dictio potest ab eo tempore precisi vini ullatenus auctu esse. Idem est in frumento, caeterisq; mercibus similib. Auream monet filia tenus supputauimus: exquiramus quoq; argent ei: repetam usq; paullo altius tempora S. Ludovici Regis, qui regnum auspicatus est anno M. CC. XX VII. primus conssauit solidos, quorum singuli valet duod cina denarijs I uronens b. ulate pellate dicti grossi Turonenses. Hi grossi seu duodenari jerant X argento Duro, eorum qire sexaginta quatuor efficiebant libram Denariorum vero quibus hodie uti inur, praesertimeo-
746쪽
rum qui sub Henr. II. Reg. ercussi struat, quorum liga tres denarios dimidi famcotinet: nonaginta tresin dimidius, in arca operis,& eorunde trecenti viginti, marci argenti puti effici sit: φ estriti intu-ptu eius quantitatis, quae Riit lupore Praedicti S. Ludovici.
Singuli pende Linigrosiil hoc est drachm7,
octauam uncia partem nam I. per . in t tipli
denarioru=v. Itaq; ex fingulis veter si ii Ioru sol id orsi secti sunt quini, S ex consequeti, Viceni hodiernor si aequi ualebunt quaterni S V teribiis,& vigiliti quinq; libre librisqt,inis, S centenae vicenis SI invi liter in navioribus minoribusve funam is Quamobre siena a tur hodi vhia holo- serici decem libris, quae temporib. S. Ludo ilici aestimaretur quadraginta alat timsolidis, non tamen plus argenti expendimu S, quam tibnc factum fuerit.
Fui unius in uersa Gallia nec rufi erat ne holosericum fictit deinceps devi rabiti T.
Vim Panni sit nune contu solidis aestimatur redit ad premum vininti solidoruantiquor v. Modi iis vini qui hodie dii odocim libris Se semisse venit no est carior,
Iidoriam , est saliena aequale duo, is lolidis antiqtiis .etillia decina clenarii quibus nunc vini sextarius in oenopolio emitur, nosti perantesti inatione quadrntis olim. Parcalceor si si hodie quindecim sol id m
e malilr, non Ost c d ritis tamen, qii fili olim
emeretur triblis. Ophir diar nus equitis in hospitio, anno commi ini, si sit nunc viginti quinq; solidorum iri hilominus noexcedit sum mn quinq; solidorum, qui lim insumerentur. Operae diurnae opificii
vel rusticors,que hodieqirinq; solidis ici
εaΓtur, exari tranti tergeste duodecim de .
nari si illius temporis . Nobilis quispia i hodie reditu habet' ainge tarsi libra- ru, no est ditio illos qti tu id poris haberet salae celsi. Age vel dormis quae hodi haestimatur igimi quis urnil ibus Prancoxu seu libratu, no est carior, Κ sim Iim emae
retur quinq; solum millibus Et hoc propter supiat criptu rationem, videlicet, P icies quinquies mille librς hodierns nona aiorem quantitate argenti puri contineant, quam quinque multa librarum tepore praedicti S. Ludovicr. Unde apparet, caritatem rerum omnis quae vulgo adlatur, vanam esse opinione&imaginem computatio is sine re vel enfeci. vllo. semper enim ad primum i undamentum nostrum est recurrendum, scilicet ut dijudicetur&re ipsa cognoscatur,. in emptiones comparatione rerum n6 dari hodie a rorem auri argentiu puriqllantitate, quam veterib tempora bus fahira factu sit .c Quod etiam per singula regna atq; tempora, inde a S. Ludovico limiusque, verum esse deprehendetur.
Ergh dici aut probari tropor, unius rei ab illo tempore aestimatione aucta fuisse.
In coronato, alijsq; aureis Vel argenteis numismatibus plurimu pcrdi,quiis
uis eadem aestimatione expendantur, qua recepta sunt Res, quae Vel maxime fefellit inopemq; reddidit Gallia mi Gallos, quaeq; ab anuis centu praecipue esse cit ut sperneret linatq; infringeretur ordinatio es seu costiti: tio es Regulae num isanatu usu de potestate, est, si sempere ad numismata accepta iter unaq; expensa sntia aiori precio, sird publico Principis edicto aestina ala essent. Qua in re opinione vulgi praeualuit. Et si .n opposuerint se Reges, restiterintq; quant si fieri potuit, tande victita adcet, in-rnoderatu populi volt intate sequi Maurei nunti sinatis aestimationem in die Saugere coacti sunt. Quae uestet viginti tantum solidorum, temporibus supral cripti
Regisl hilippi UVeiij, gradatim sub uno
adeoq; ad quinqiraginta solidorum sumina, hodie ediecto statuta est. unde incredibile detrimentia, de danania irreparabile cum Regi tu subditis illa tu est. Comunis inueteratus est error, ili in animis plexortam tradices egit existimatiuio posse qui cin
747쪽
se quicquam deperdi in coronato, aliove
Milmismate, sitae patrio, siue peregrinio, duino doleo de precio exponat, quo ab alijs acceperirari. Versi longe a calculo absunt naiseri: sicuti ijs de terna in is, quibus primum Paradoxtim persecuti unul S, deinceps demonstrabimus. Cum, Philippo Ualesio regnate, coronati valerent tantu vicenis solidis, uti dixi tiS,2 hodie quinqtragenis et timetur: nobilis aliquis, citius cestis seu reditus esset o. solidor una, pro his o solidis accipi c-hat duos coronatos&semi siem, vel raro Aeearn argenteam eiusdem valoris quibus duobus coronatis& sena ista, coparare poterat dimidis holo serici octa iram in luper vina parte quippe vina eo tempore quaternis libris aestimata,quibus hodier Nuprecti . corona torti res podet. At hoc tepore in sollici 5epra fato tu o. solidoruannui reditus, de nobilis accipit unicutant si ira odb coronatum, vel pro rata nil mos argenteo S. hoc coronato 6 parabit
hodie quarta sollini vinae holo serici parte, quo ni S integra nunc dece libris editur: ciam olim dimidi Moctaui vina parte col=arare potirili et perdit igitia in coronat,stio terti damplius vin laolo serici partena etiam sis o .lolidis est expenderit, hoc est, eodem precio, quo acceperit. . si accipiat vel exponat coronat si psi. Vel
uer . solidis danu eius 3 proportio maius erit Officialis, qui olim viginti librarusi pendium habebat, in praestatione u lux stipedi recipiebat viginti coronatos,
vel naonetam argenteam aequitia lentem.
his viginti coronatis mercari poterat holo serici vinas qli inq; , clim quaelibet, ut dixi miis aestina aretur quaternis libris, quibus respod et hodiernu precium quatuor corona torsi. At idem officialis in extolli
tionem diciti stipendi viginti librarsi, accipit hoc tepore sol docto coronatos, cus1nguli o. solidis valeant, Vel num os argei H eos eius de preci j liis octo coronatis duas solas holo serit ulnas redimet, quido quide singulae decem libris hodie aestimentur cum potuisset olim quinas com
parare. Vnde manifestu est, euin summa LES TROICT. ς'
octo coronat s rum tres Inacholo serici perdere, quanquam singulos quinquagenis olidis exponat, ut iis acceperat. Ciuis aliquis, qui Ioan . Regis teporib habebat 36. libras annui seu constituti reditus, pro exsolutio e huius reditus accipiebat 36. Francos aureos equitis vel peditis charactere signitos, valebant enim
tunc singuli vicenis solidi so vel monetiargenteam pro rata. his 36. Francis aureis poterat emere nouem modios vini, quia
singuli venderentur quaternis libris, seu quae tunc aelliniatio erat quaterni S Friacis aureis, qui rodie duodenis libris valent;quod precisi anno communi, modio vini assignauimus. Si iam hic ciuis suprascriptum redit una suum 36 librarsi in eadem moneta Francorum aureoru recipiat, habebit horum saltem duodecim, qui prςdictam summam 36. librarum effici sit, cum singuli hodie sexagenis solidis exponantur. quibus tr. Francis aureis hoc tem Pore tres tantum modicos vini comparabit, quia modius tr. libris venit: cum olim no irem modios redimere potuisset. Per dit itaq; ex modios vini, in his D. Francis aureis, et Iam si eodem p recto 6o. solidorueosdem exposuerit, quo acceperat. Simile detrimentum in ceteris numismatibus aut eis, aliarunaque rerum merciuco paratione vertitur: quod vitandae prolixitatis gratia, ulterius non e X sequor. Supputemus iam per nummo argenteos. Nobilis, vel alius quispiam alterius conditionis, qui tempore S. Ludovici habebat censum vel reditum sedecim librarum, In prae statione huius reditus dabantur et .marcae argenti puri, vel monismata aurea eius de preci j. Diximus en inisupra in primo Paradoxo, tunc temporis in arca argenti puri contineri anthinsummam 6 .nu morum, qui appellabantur solidi seu grossi Turonenses. Hodie in praestatione huius reditus, datur ei ta- tum Vna arca argenti puri, quandoqui
d e s. librae, qua continent Iro. num OS no
uor si solidorus et duodenarior si adsumni uio plus qua una argenti puri arcanacbplectuntur, quae est latum quinta pars
748쪽
eius argenti, quod veteribit sedecim libris contineretur. Illo tempore,chm vina
panni squali bonitate vel meliori quini hodie einatur centum solidis Turonensibus aestimaretur viginti solidis, sedccina libris sedecim vinar 5 parari pote ant. Hodie sedecim libi is emuntur saltu tres panni celusi solidos valentis vine, quinsa in . pars: cum olim sedecim emerentur. nde pereunt duodecim vinae . panni, in libris sedecim, et iasi singula libra eo de viginti solidorsi precio exponitur, quo acceptae Dei unt. Idem deprehedemus in stippi itatione solidorsi seu duodenarior si Nam dece solidis, quos olim ex redit ibi is annuis aliquis accipiebat ta-trinde argenti tirico tinentes quam hodie quinquageni, emi poterant quinq; ca pones, videlicet singuli binis solidis. Hoc te pote dece solidis unicus a poemitur: unde in summa dece solidorsi existit damn si quatuor caponsi ectasi pari precio, duodecim scilicet denarior uim,expendat eos, quo accepit. Si quis contrari fi libit paradoxo opinionem habens, replicare velit, sua non interesse, quanti aestimetur Coronatus, libra, aut solidus nec referre,qualia aurea vel argentea numis nata soluantur , Vel quo valore accipiantur durn modo eodeualore possit eadem iterum exponere,&habeat summam suam centum librarum:
huic consimili ratione necessario proba dum esset hoc tempore eas de merces duobus solidis seu duodena iij novis, qui ferme plane sunt aerei, o parare posse, quas olim duobus illis veteribus thlidis seu grossis Turonensibus, qui ex puro argento elant, comparare potuisset:&,nico Coronato hodie id mercari, quod olim duobus S semisse constitisset. Ex quo oriretur tertium quoddam Padoxum, magis absonum e creditu longe difficilius, quam illud quod nos primo loco proposuimus dicendu namq; est et, res omnes vilius hoc tempore emi, quὰ molim quandoquiden in preci exsolutione minus auri argeti illedaletur, quam
tunc datum esset. QEbd demonstrari nud-
Iomodo potest; quippe omnino salsum: sufficietque assentiri Paradoxo primo,
quo declaratur, nullius rei precio quicquam accessisse: neque opus erit eo absurditatis delabi, ut existimetur, viliori nos annona uti, quam Olim. Intentio&effectus horum duorum Paradoxorum est Dut priori demonstretur, regem eiusq; subditos eod Ena rectores omnes hodie comparare, quo antiqui Steporibus compa natae sint Cum , porteat nunc aequalem vina auri argentiquet Ii solii ere, atque olina. Regem Verb, pr pter auctam aurei numismatis potestate, unde argentei' l I l deprauatio necessario est lubsecuta non taluam auri argentique u .iquantitatem ex domani j s ut vocano Si vectigalibi is publicis accipere, quantam acceperant maiores ipsius.
itemque Dominis ac subditis alijs Mai statis eius, ex censu, vel reditu, vel assignationibus, aut Lipendi js, non tantundem, atque lim, auri argentique puri persolui: sed loco auii argenti, solutionem in aere fieri. Quo aere vile cundo Paradoxo docuimus non perinde laria ita emi compa iari possunt i, ac si aequalis
esset auri argentiqlle quantita M. Ideoque damnum quod ex caritate annonae orari
putatur, non ex preci quod soluendum sit augmento exsistere, sed inde pio uenire, quia minus auri argcntiq; puri ex prγstationibus hodie taconi equamur, quam olim consecuti simu S. Unde manifeste apparet quo imagis augemus intendinatas numisinatum arsit mationem . eo naaius inde detrimentum nobis contingere hinc enim omnis haec, quam experimur annonae carita Datque difficultas procedit, magno totius Regni malo atq; incommodo. Pota b origo, causa , t progressus huius mali deincepsi lius explicabuntur, unaque indicabitur qua ratione huic rei occurrendii in sit, nosine maxi- Regia Matellatis, omniumque subditorum emO-
749쪽
IOANNIS EO DINI TRACTATUS DE AUGMEN
sit quo respondetur Paradoxis Domini de Malestro ict.
Or est tibi, Domine Pra - les, vulgarisqiterela carita
tis rerum omnium: dccΟntientus, qui ad occurre dum
ei rei, palsam in hac Citii tate labit istini: quantumque laboris insumptiam sit in uestigandae causae, unde caritas ista prouenire tu cui, Domini de Me- nil,&de Faur, Advocati Regis, quo natura bono publico consecrasse videtur, conati sunt mederi. Tandem Dominus de Malestro iet, cui negocium hoc iussu Regis mandatum erat, libellum Paradoxorum publicauit in quo, contra omnium opinionem defendit, intra trecent Sannos nullius rei preci quicqtiam accessi Dia de quo multis fidem fecit. Uerum superioribus diebus, Iectio ipsius tractatu, Opera pretium duXI, ut noverbo ei responderem, pro declaratione meliori intelle fit huius quaestionis, quae& publicam omni una, S priuata singulorum utilitatem respicit ea conditi one, si tibi non displicet, ut tu honoratiussis arbiter in quem mihi persuade etiam Dominum de Malestro te consensu
Etenim ad recte dijudicandu Parado-
Tum, seu opinio ue communi contrariam,
opus est Iudice tali, qualis tu es, cui natura ingeni si tam perspicax,&iudiciu integrum largita est, ut citer quam pluri mos difficile sit parem inuenita. Quod non in
ter laudes tuas reputo, clim sit natura do
num. sed illud poti sis, quod praeditus sis eleganti cliberali do strina, tanta publicarum rerum experientia quae usque adeo tibi curae sunt, ut notu sit omnibus, iamdudum te proprias obliuioni dedi Lst. quanqua inerratum hoc a me sit cum non possit priuatarum rerum obliuisci, qui tam sapienter administrat publicas. quemadmodum in gubernatione Reipublicae, praecipue Prouinciae demonstrasti: quae perpetuum testimonium praebet incredibilis prudentiae, dexteritati S, qua vises in regendo populo IIo periculoso tempore mixta seueritate cum humanitate merearis non Prouincian gubernare, sed Regnum. Qilam ob re certus sum in casu proposito, non solum te iudicium de hac quaestione certum D sedaturum, sed inuenturum facile modos, quibus caritati annonae, quam e X pC
rimur, occurratur: quantum humano in
genio possibile erit, prudenter cosulere, matur aggredi, eliciter exsequi.
750쪽
lestro ict quoad caritatem rerum omnium, modum, quo
siit. RIMO, breuiter proponam rationes Malestretti Nemo, inquit, conqueri, vilius rei
pie cium maius nunc es C, quam fuerit ante anno trecentos nisi in emptione eiu id opolleat hoc tempore pluS auri argctive expolDCre, quθm tunc. Atq; non soluitur hodie inemptione rerum omnisi plus auri vel argenti, qu in tunc solueretur. Precia itaq; rerum ab eo tempore non accreverunt in
Gallijs. Haec est ipsius conclusio: SI quidem necessaria, si minor propositio ei c6cedatur. ad quam probandam Vina ho Ioserici, inquit, tempore Regis i hilippi
Valesi emebatur quatuor coronati , aequalibus vel etiam melioribus pondere valore, noliris coronatis solacibus: quisque coronatus valebat saltem viginti solidisnaonetae argenteae. At nunc, quoniam coronatus quinquaginta solidis valet, decem libras pro singulis vini subluere oportet, quae tamen non pluSValecit,
quam di isti quatuor coronati. itaque vina holo ferici hodie no pluris emitur, quam olim. Progreditur etiam ad Omnes merces Latinas, adeoque ad vina Dirmenta sed auctoritate destituitur. Quantum ad toto fericum , Dominus Malesti et itis in eo fallitur, quod affirmet, vinam constiti si tantum quatuor coronatis tempore Philippi Pud chii nam inprimis opus esset probar quod illac temporis holo seri cum iii Gallia fit ei it: quandoquidem non est recepta opinio eorum, qui hoc ex lustiniano dena olet strare voluerunt, qui de holoberis Q ho- Ioburis loquitur.
Etenim ordinatio Philippi Pulchri,
publicata Anno 2 relata in Camera rationum, donon impressa, quam
Dominus de Malestro ict Magister Ratio nulla legere potuit in libro , cui Titu lus, Ordinationes Sancti Ludovici pro tranquillo statu Regni, folio quadragesi-ino quarto diserte, plus quam quinquaginta articulis, praescribit formam vestimentorum , quibus unusquisque ii debeat, a persona Pi incipuin, usque ad infimum seruum , nihilominus, nulla prorsus illic mentio est serici, neque holo serici, neqtie hemiserici, nerque Danaas cenae, alteriusve eiusdem generis telae quanquam permittat Ordinatio quibusdam aurum tam in catenis , quam Zonis gestare : absque ulla
prohibitione gestandi serici, viris vel
Dominis , Principibus vel mercatoribus, Dominis vel famulis . quod utique non praeter ijsset, chm pri irὶu articulus a tali prohibitione incipiat Nequa oppidana ferat torquem secundus, item e Neritiis oppidantis ci oppidana gestet aurum, Vel gemmas, vel Zona aurea S, e corona aureas, Vel argenteas, neque pellicula virules, aut leucophaeas, aut variegatas, quod non est siter dictum nobilibus perpcra miraque adfertur exemphim holo serici, quod tunc temporis nec Ni Gallia, nec forta Dsis in ullo mundi loco fuit: quoniam adferebantur aromata ab Indis, unde sericul ven It, D Arabia sollici, qtiae longius
abest, quum Prusa, ubi holos eri cum inuentum fuit.
Tametsi vero exemplum holo serici ei
concederem, tamen non recte consequentia inde ad caeterarum rerum precia sumerecur: quia nec est erat tunc ten)poris, ex omnibuS Orientibus mercibus, hololeri cum maximi preci j fuisse, cuna none sient ei e Ciuitates aliae quaena Dama Dcus in Suria, Bursa in Asia minore, qua veteres appellabant iustam, ubi holo- sericae Sr Damascenae tela texebantur. pedete utina Graeci L Italia idem starunt vix centum anni praeterlapsi sunt, quod pristina serica, quae a Genuensibus accepimus, in Gallia essent incogniti.