장음표시 사용
781쪽
fieri eurent. Quod frequentius etiana a c. cidit in moneta argentea altae ligae, quε est supra undecim denarios puritatis visunt Regales Hispanici, qui omnes con-thJent II. denar. 3. grana, ex quibus alij Principes antehac magnum lucrum fecerunt nam si vel in Testones Francicos conuertantur , ex centum millibus librarum capi poterit emolumentum sex millium quingentarum librartim, non
debilitata liga Testonis Francici, qui continet decem denario S, II. gran purita-
Eodem modo Heluet ij, qui Testones
Francicos , inaestones Soli durenses, Lucerneses,& Unde rvvaldenses coira mutarunt, in qualibet arca lucri fecerunt . I. solid. II. aenar.& is. Turon. nam hi ipsi sunt tantum .denar. I 8 granorum, hoc est, 23. gran puritatis inferiores sunt Francicis in qualibet arca, quorum aestimatio erat as solid. Turonensium.
quantum ad pondus, 2sή.Teston. Francici marcam constituunt, cum marca
Testonum Soli durensium l. debilior
sit pondere,qus aestimatio est . solid.&3.
Et quoniam dicti Testones non nisi pro argento inferioris ligar quod billonem
vocamus, haberi possunt, cum sint infra Io. denar. puritatis, aestimatione factam . tibiarum, i7. solid. . denar. Tum nensium in arca argenti puri oesiones autem Francici,ciam sint supra decem denar puIitatis, censentur pro argento alia ligar, qui valor eadem proportione redit ad s. libras, i 3. solid. Turonenses in arca argenti uii: propter differentiam argenti altae vel inferioris lis rar, i)dem Testones minus quam Franci ci valent in .s lidis, 8 denar.Turonens inmarca Testo
Itaque estones Soli durenses Pranci-cis aestimatione sunt inferiores di sol id II .denar in arca ita ut inpulis di istorum esto num decedato solid. I 'h.
denar Turonens. Bernenses very, quia sunt . denar.Turonen .plus Valent, quani
Soli durensis. Porrh, si in singulas arcas deni solidi hic rentur, emolumentum est satis amphim Belgae idem faciunt,Testones Francia in Regales Belgicos conuer
Constitutionibus Principum pene Omnium diligenter prospeetum est, ne aurum argentum ad extraneo Se X portetur sub grauissimis poemis sed impossibile est eas ita custodiri, quin tam mari, quam terra plurim lim euehatur. &quamuis diligentissime obseruaretur, ne quicquam omni no euehatur, tamen subditis non deerit occasio miscendi fingendi, deformandi, alterandi,&Tum dendi monetas argenteas aureas, quamdiu
diuersitas ligae manebit siue id faciat vigore permissionum quibusdam aurifabris concessarum, siue directo cotra prohibitiones quia defectum ligae, qui in opere ipsorum inuenitur, Iucrifaci sit tam ratione remediorum, quae illis permista
sunt, quam incrustationum, ferruminationum, quibus tuntur facientes Opus ex optimis numismatibus, deride-tes leges ordinationes, quae pretium in arcae auri SI argenti constituunt, cum mercedi&formae operis,quitum velint, pretium imponant. ade ut semper c rius vendatur aurifabris, qu mordinationibus sit constitutum Dargentum O. Velso sol 1 dis, aurunai. vel 3 libris in singulas marcas quo fit, ut aurumi argentum carius emant aurifices, mercatoreS, quam monetari j, qui ordinationem Regis transgredi non possunt, neque propter materiarum emptiones, neque propter conflaturam Statim autem atque materia conuersa est in monetam pondere
vel liga fortiorem, quam sit I)rincipum
vicinorum, fui, ditur,&coaceruatur abalirificibus, ut in opus conuertant, Vel ab extraneis, ut monet inde suo pede percutiant. eui rei velut ministri subseruiunt nummulari j, sub praetextu comm data di populo mutationem laetaria, contrahentes cum turifabris S mercatoribus extraneis certum enim est,& de oraehensum, ab antris s. cum parui solidi re-
784쪽
probati essent, conflatos fuisse eiusdem tollentur. nec sperandum est, extraneos, generis in hoc Regno ad summa in vigin subditos desitui os billoni priuatim oti quinque millionii in librarum, amplisis, praeter nil mira Osarium,& se blan- cor una, quorum nulli iam inueniunt tir, quia aurifices emolumentum in i) ani. ni adire iterunt Quo fit, ut qui magnam peram dare, omnes monetas extraneas
reciper quamdiu l)rinceps Respublica billonem cpi fari curabunt. Quanquam Malia, tam publica, quam priuata ex eo redundet utilitas, si prohi-
habent auri&argenti suppellectilς000 beatur, ut dixi, mixtura metallorum: vi- possint ea gaudere: quia qu-m npςns delicet, ut vitetur imposterum detrimen
pretio ab aurifabris emerunt, nolui cum tar. ta detrimcnto vendere.
Ac quidem Carolus IX. Rex plurimum perdidit vasis suis in monetam cora satis:
cum antea liga monetarum argentiarum
sena per aequalis fuerit ligar seu legi auri- fabrorum: ita ut in vasis nihil perderetur
praeter Opu SQ e quo commune remansit
prouerbium, Sunt argentea vasa, nihil illic perit praeter opus. Itaque ut omnibus istis incommodis tum argenti, quod pro nihilo comput tu in auro quatuordecim ceratiorum, vel supra, S perit propter sumptu Se coctionis, quae instituitur per caementum regale, vel per aquam chrysulcam. nam
sexaginta minimu solidis opus est ad separationem marciunius: S: nihilo minas damnum permagnum est in insigni qua titate sicuti omnes forent Germanici sunt tantiim sedecim ceratiorum , Vel I6et . ad summum unde in centum mil-
orum, S ld. granorum, in argento Inuen Praeter haec, quae dixi, abusus monet ta autem fitetat via abusibus qua dante nus riorum celsabunt, respectu imminuti po- occurrendi locato reditu monetarum, deris,&debilitationis: ex qui biis merce- confitcationum, e mulctarum ex male fi des monetariorum redigebantur: quae vici j prouenientium vectigal anno reprimeret, Henricus I l. Rex Franciae c5Is 6 . iumma quinquaginta millium Iibrarum annuarum addictum fuit. sed hoc iterum abolitum est Molini, annos 56. Semonetae attributar illis, qui maxima mar-stituerat, ut illis solueretur ab exactoribus locorum quae constitutio etsi sancta fuit, tamen per Carolum IX. sit ala Camerae rationum Parisiensis, quae demonstracarum auriae argenti quantitatem se con uit, Regem loco percipiendi ex monetis saturos offerrent. quae ratio ramusculos suis lucri, quotannis plus quam decem n5 nullos& frondes praecidit: verum a millia librarum perdere,sublata est: quia nente ab usuum radice, nil quam erit frau officiales naercedem, pene faciendo,accidum finis piebant.
Radix autem ab usuum est confusio tri Sed vera ratio medendi est, supprimeum metallorum , auri argenti,4 cupri: qua cessante, neque subditi, neque extranei, quicquam fraudis machinari poterunt, quan lubito detegatur. Nam quem- re omnes officiales monetarum, exceptis illis, qui in una aliqua ciuitate erunt, ad
percutiendum omnes monetas, mercedem illis soluere per exactor ore seu quε- admodum moneta pure cuprea vel aerea storem loci manete iure dominico: quod non habuit in hoc Regno locum, propte veteribus tamen fuit incognitum, nec l- re qubd talis non cuderetur: sic etiam ae latenus in monetis deducebatur imbnerosanumismata seu billones, si reprobena quidem ius co flaturae: quod valde nece iatur, interdidio publico non udantur arisi foret aut potilis ut imponatur sub- amplius, billones extraneorum prorsus ditis tributum ad conflationem monetarum:
785쪽
riam: ut aboleatur ius dominicum S c 5 satorium: sicutio lina in Normannia factitatum est,& etiamnnm fit in Polonia: vi incredibili damno ac detrimento, quod subditi suistinent occinratur, ea-d Inque ratione ce si abit veri etas preti j marcae auri argenti, quae infinitos abusus procreatrat. Et monetae extraneae non
recipientur, ni rad fusonem tant sim, nihilque computabi Cur pro iure dominico, neq; pro conflatione r non attentis diplo matibus a Princit, ib. vicinis impetratis, ut alieno incommodo naoneis ipsoru tali pretio, quo in suo territorio expon filii r. Ac ut omnis falsandi, adulterandi &muid di recepta in monetarum aure artilla,&argent earum legem , occasio amputetur nec est erit,omnes monetas in unicat anthin urbe conflari, in qua Itidices o ne talem residebunt. S reliquas officinas
supprimi, nisi Monarchia vel Respublicatam late pateat, ut plures institui debeant quo in loco omnes aurifices opus faciant, interdidio nil poena vitae facto, ne alio in loco faciant, quia ab istis maximi praecipuiq; abusias proficiscuntur: dabiturque cognitio Iudicibus ordinari jS, per praeuentionem puniendi abusus qui comm id entur. Satis enim notuna est, qllantum abiistis in conflatione monetarum in hoc Regno,
de in sentent ijs si urit, propter paucitatem Iudicum, quibus cognitio priuative attributasti erat, S naaxime post supprel-sionem generalium subsidiari ortina Necessarium itaque est, exemplum VCteium Romano i iam sequi qlii omni biis subditis Italiae soli in habebant templum Iunonis, ubi tria monetarum genera formabantur pura& simplicia, videlicet auri, argeti,&arris:&Tritim uiros monetales, qui formabant&conflabant monetas publice, di in conspectit omnium. Et nequis in pretio monetarum deciperetur, certum locum constituerunt, in quo moneta probaretur, Mari I Gratidiani rogatione.
Sicili legimus itoq; in hoc Regno con
stitutionem Caroli Magni prohibitu&ANNIS ODINI. 2s
isse, ne alibi quis m in Palatio moneta cu derctur. Sed posteaqtihmPlailippus Pulcher, Carollas eius filius, Iohannes, RegeS, plui es monetas seu officinas in hoc Regno erexerunt, S in singulis monetis diuersos magistros, custodes, praefectos, aliosque osticiales constituerunt, abusus quoq; fuerunt multiplicati. Hic fortassis obi)ciet mihi aliquis, Persa S, Graeco S,&Romano S monetas plures cossasse aureas, arget eas, aereas, altissim te perfecti Lsimae ligs, ua fieri possit: non de iste tamen adulteratores, sicuti legimus apud Demosthenem in oratione contra Dimo
Respondeo, difficile quidem esse ijs
Rempublicam prorsus expurgari attam Cex mille qui nunc sunt, vix inueniuntur decem, obstante difficultate rei, chm lex seu liga auri argenti unicuiq; nota futura sit, ea ratione, quam supr4 deduxi.
Qubd si existat inco sideratas aliquis Princeps,qui nutare bonitatem monet arsi Iucri causa velit, sicuti Marcus Anton monetam argenteam inferioris ligς cudi fecit, statim ea ei jcietur: ipse ignominia apud omnes incurret, preter periculum rebellionis subditorum, que ingens fuit tempore quo Philip ptis Pulcher legem
vnonetarum debilitauit Ut ut sit, certu Irie sit, nsiqu in pauciores adulteratores monetarum fuisse, quam temporibus Romanorum, quorum omnis moneta aurea&argentea erat ali ligae seu legis. Nam Liuius Drusus Tribunus reprehesus fuit,
quod rogationem tulist et, ut in moneta argentea pars octauas ris immisceretur, velut nos loqui mira , ut fabricaretur ad io. denar. Iz. gnara puritatis quo arum fit, ne ab eo quid tempore voluiste eos confusionem auri S argenti permittere a
gentremque altissime legis fuisse, ut SI a .rrum quod SI videre est in numismatibus a Uret . quae sunt 23 . cerat. inueniuntur nota Vespassiani Imperatoris, qui bus tant sim t. cerat. deest, quin aurusast 2 .ceratiorum, quod aurum est omnia
786쪽
sed proptereas, quas recitaui caussas, sufficit aurum este a 3 ceratiorum, SI argentum undecim denariorum, duodecim granorum ne relinqua tui etiam excusandi occasio , ignibus imperati non
posse: H. vel ἱ rem ex polluletur:
unde multi abulus oriuntur rernissis tamen duobus scripulis remedij, in arca moneta percussione formatae.
Rursus dici potest,expedire saltem duplos&denarios inferioris ligae fabrica
re, ut e uitetur grati ita monetae aereae. Re
spondeo, Si conflatio bitionis in minimo per inittatur, pthim iri in cosequentiam Iiai dotiana, ac solidorum,& semper rediri ad principia. Et licet praeter duplos denarios nihil perclateretur, tamen aperiretur fenestra adulteratoribtis monetatum, decipiendi plabe culam , in citius usum ista moneta cuditur, quae nihil eius rei intelligit, minusque solicita est in ea recipienda, propter exiguum valorem quo aestimatur, nec inquirit de botritate velintrinseco valore eiusdem.
Epistolam habeo Iacobi Pinatelli ad Regem Henricum II in qua iis c verba
continentur: Domine, notum tibi facio, intra menses sex in quadam monetarum
tuaru in conflatos esse solidos debiles, in qualibet arca , in pondete viginti solidis,4 in liga quatuor solidis cum placebit Maiestati tuae, opus tibi ostendam &Cenrons hiabo, quantum damnum inde ad te, populum tuum petu elatat, quod longe grandius erit, nisis querissime huic rei
Naiestas tua prouiderit. Eo dein tempore ident conflabat nummos sex blancorum,naandatu Regis, . denar. in liga,&2.gra. renae d. dena. I .gran. ponderis: quod genus mistur seu billonis tunc optimum erat in lancia adeo ut statim refusum fuerit, vix appareat amplisis Manifestum est aute cuiuis,damnum et . solidoruin arca, ad Regem iopia tum redundans, efficere plus quam s. in centum. Et nihilominus idem Pina tellus a Camera Generalium monetarum subreptitie impetrata commissione anno is 12. confla-
uit duplos, Henarios, Villa noua ditionis A veitionensis, S Uilla Dan cae ditionis R. uergiensis: qui aestimati fuerunt tantum 2 solid. arca compertum est,
ipsum hoc modo paulo minus quadringentis millibus librarum pure simpliciter depeculatum esse:&gratiam sibi amdem iste quinquaginta millib. libris, quas
cuid .m foeminae donauit quae tamen magis supplicium differri, quam veniam ei dari effecit. Qitare dico, misturam metallorum seu billonem nullo modo ferendnm esse illi, qui Rempublicam falsis monetis expurgare voluetit. ita etiam cessabit damnum, quod miser populus reprobatione mon tarum, aut pretij earum, postquam debilitatae sunt, deminutione perpeti olet. Nec apud λrincipes locum habebunt ij, qui ipsis utilitatem proponunt, quam ex monetis suis percipere possint: quemadmotum offitialis quid am monetarum in coasilio Diuisorum proposuit, ad Regem Carolum IX. perscripsit, magnum
emo amentum ex monetis, ad solatium populi, conquiri posse: c calculo illius subducto reperiebatur ex qualibet marca auri puri in opus collati, Regem percepturum esse octo libras luronenses, cum
reciperet: rex arca argenti Regi in opus collati quadraginta solidos Iuronea jes, cum antea o. denar tant lim, ex constatione desto num Rex perci)eret. Suadebat percutiendum e si ex argento Regio
eiusdem ponderis quo argeti, valore ex librarum Turonensium. nihilominus volebat fabricari quoque minutum bil- Ionem tritim denariorum in liga, 4ro.
nummulorum in arca, Miri uni renariorum in curtu omne reliquum bil- Ionis genus infra io .den puritati S mar
787쪽
Haec illius opinio fuit, ut merebatur, reiecta S per ridiculum est cogitare, Re
Ser tantum emolunt entum ex monetis
suis cum solatio populi corradere posse: si verum est quod Plato inquit, neminem unquam qnicqufi lucrari, quin alter perdat cum ineuitabili necessitate damnuin subditos recasurusia sit. quoniam CX tranei nihil eius sentiunt. Sed utique per opus est, magnum aliquem Principem missa legatione hoc ipsum apud caeteros efficere, ut Principes omnes communi consensu conflationem billonis seu aero si numismatis in poster si prolii beant constituendo legem mon2tarum aurea ruma argent earum , prout
supra deductu ni est: istendo na arca Octogrosiorum seu drachmarum, S O. granorum in uncia, quae est communissi-Maa. quod difficile non foret quandoquidem ex Catholicus, inegina Angliae iampridem omne na billonem sustuleriit:&quoniana Omnes in onetae aureae Hispanicae, exceptis Pil coletis,&moneta Por-
tu gallica, altioris ligae sunt quam dixerim, S omnis moneta argentea undecim denarioriam, trium glan Ortim.
Et utile esset, monetam fieri in forma pro plastica, sicut faciebant vetere S Graeci, Latini, Hebraei, Persae, Aegypti j nam iuniptus minores erunt,& facilitas m ior, rotunditasq; perfectior,adina pediendum rasores nec flexioni aut rupturae obnoxia erit atque etiam perpetu remanebit forma seu imago. vitabitur quoque molestia percussionis malleorsi, nec opus erit circumcisore, nec detrimetumultu ex limitatura, aut remedium in pondere existet scut necessarium est duo scripula minimum tribui in arcam moneta percussione formatae quina maior numerus uno die conflabitur, quam ali qui fiat toto anno: SI auferetur praetere nccasio adulteratoribus monetarum tam
facile miscendi metalla, uti faciunt, in praelijs8c incudibus, ubi moneta late distenditur ad tegendum crassitudinc. item pro plastice efῖcit omnia numismata eiusdem metalli aequalia, crassitie, pondere, latitudine, Torma a debit si falsarius monetae velit miscere aes cum auro, praeter vel supra ligam Σῖ. ceratiorum volumen cupii seu aeris, quod in pondere
aequali duplo et maius est volumine
auri, silue leuius duplo a. quam au runt in massa aequali efficeret numisma longe crassi h falsitatem detegere te certu enim est, si massa auri aequalis mastqcupri ponderet is D scripula, quod masias acu pri penderet tantum 29. quae est ratio propemodum i . ad 8. in grauiori p5dere. sicut didici ex Domino Francisco FΟxio magno aetatis nostrae Archimede, qui primus veram metallorum in Ondere volumine proportionem ostendit. Idem iudicium erit de argento quod Volumen auro in a ius in pondere aequali habet siue quo argento aurum grauius
est in massa aequali semel &ν. quae in
tio est velut ijs r. ad G 6 6. Vel . ad s.&cupri ad argentum, sicut It . ad 3. Vel praecise sicut ira 9. ad 66 quae duo metalla propius podere S volumine inuicem accedunt, quam caetera, excepto plumbo,
quod argento grauius est, quantum distat IS. Mi . Vel praecisius 8 6 6 4 9 29. sed non possunt eo uti ad falsandum, quia ab omnibus metallis, praeterquam 4 stanno, sese parat. Minus etiam uti possunt stanno, quod est omnium metallorum venenum: nec pro argento fundi potest quoniam leuius est quantum distant .as . I et prPcisee oo. 919. S multo minus pro auro
subiici potest, quod grauius est stanno in
massa aequali, siue minus corpore in pondere aequali, quantum interest inter i 8.&7. Vel praeci Se inter I sa. 3 6 oo. hoc est, adi graui US.
Quod ad ferrum attinet non possunt falsarii eo abuti infusione: quia neq; auri, neque argenti misturam recipit:&c5- nexio laminarum in ferro haud difficulter cognosci potest. Plinius ferruminationem appellat, qua adulteratores monetarum stla aetate utebat tar. certe Dominus de ille mor Com issarius belli,n um-1 iii in um
788쪽
rnum eiusmodi ferreum argento coopertum mihi ostendit sed pondus volii me detegit falsitatem, si pio pius inspiciatur.
nam argentum est grati ius ferro, in massa aequali, siue minus volumine, in pondere quali, quantum distandi .as. Vel accurate 866.L634. Et quoad aurum, impossibile est ferruminatione adulter atombris usui esse posse: quoniam a tirum est minus corpore quam ferrum , in pondereri quali, leti grauius in masia aequali, quantum interest inter6.&9. Vel S 6.&634. Pari modo metuendum non est, ne argentum vivum sui esse queat ad falsa n- dum duo ista metalla licet ad pondus
auri tam prope accedat, quantum . ad 8. vel Ss I. quia necdum ita retinere potuerunt, quin in fumum eu laret,
Haec de forma monetarum dicta sincideque utilitate, qu ex pro plactica earundem fusione proueniret: quemadmodum olim formatae fuerunt donec c Eptu est, auri argentique inopia laborari, exhavIstis undique fodinis,&duobus istis metallis usu consumptis, deperditis, Occu Liatis aut dissipatis: qua de causa necessitas coegit monetam adeo tenuem fabricari, ut ad signandam malleus sufficeret. ex quo multi abusus orti sunt. Sed quem admodum antiquissimi homines, qui non multum auri argenti habebant, id ipsum malleo signarunt: ac deinceps maiorem eius copiam consecuti, caper sit pr pro plasticen exercere: ita ut ad eandem pro plasticen hodie redeundum est Tentata fuit etiam fabricatio immolarsed compertum est, signum non satis commode illic imprimi,& in centum marcis materiae semper triginta marcis decisura existere, cum in incude saltem una sint vel dusu ipsum sonitum a monetis in incude perciis sis differre quineti iam deprehensum est, singuIos nummos non esse eiusdem ponderis, quoniam las-mmςvno in loco te inuiores fiebant,quam
Porro eius, quod lixi, marcam auri
argenti diuidendi esse in partes seu num. N. ET DECREM AURI
mos pondere aeqirales, absque fractione nummorum in arca, et denariorum in nummis, vel granorii in denarijs, utilitas est euidentissima, tam ratione permutatiaonis marcarum tum morum, quθm et ii propter stimationem, pondus,&cursum indubitabilena. Ita namque veteres usita-Tunt nummus aureus&argenteus p5dera n g. grossos vel drachmas, qus est di imidia pars uncis, aequalis erit siclo Hebr o-rum: nummus a. grossorum, seu quora 32. sint in arca, squalis erit Stateri Attico,&Philippeo antiquo,&Nobilibus ro
satis,&nummis aureis Veterum Roman
rii, quos lex appellat, aureos:& nummus unius grossi vel solidi Turonen . seu drachm S, ad 64. in arca, Squalis erit drachmgAtticae,&ZuZar Hebrsorum,qtis fuit merces diurna manuariorum in Graecia S ,- niuerso Oriente quanquam denarius a
genteus Romanus esset J fortior pondere.' od etiam fuit diurnum sti pentia militis Romani, teporibus Augusti: pa Ib plus quam simplex regalis Hispanicu S. Qithd si mutationes&vicissitudines scibit noceant, Int pernicioss, poterit pedetentim procedi fabricandi monetas ad eum modum, quem dixi ut detur ni cuiq; ip ac iuremporis, qu in minimo dispendio expendendi bi Ilonis seu ero si numismatis. Super his difficultatibus cum
Bl sis estem, deputatus a Proumcia Veroin manduorum vocatus fui una clim primo Pr sidete, tribus Generalibus moneta- ru, Marcello Pr laeto rari j, ut abusib monetarum ederemur 'ubi tandem fuit conclusum,onania ista supra scrip ra, quae summatim deduxeram, esse quide nece L. faria, sed difficultate: morbos Reipublics in curabiles non posse ea ferre, quod idem est, ac si diceretur, pr stare, egrota languore emori, qu m falutarem medicinam sumere, qu palato displiceat Falcor, argent tim in billone vix ad medietatem reditur si, si purificetur ad Il.d na. n. grana: sed econtra perpetu uerit
commodum, si semel lex set Iiga stabilis seruetur. ut dixi. Z nisi sat impossibile est ruinam Reipublicet euitare. Ac licet statim
789쪽
statim eodem momento omniari rosa numismata tollantur: dum nrodo medii damni partem Rex mediam populus feratutamen maius inde emolumetum ad populum redundabit, qtiὰm si feriatur moneta
debilis, S , posteaquam aliquantisper in
usu fuerit, ruisus reprobetur: sicuti se quedater videnatis, singulis annis, imbsingulis mensibus, singulis diebris, singuli Dque mona entis augeri cui sun seu valo. rem monetarum, earumque tot esse pretia, quot Prouincias, quot Ciuitates,quot pagos. Non existimo quenquam fore, recto iudicio praeditum, qui neget, expedire Potius talem sanguinis 1 monem , ad euacuandos prauos humoreS, quam perpetua febri conflictari, quae toties pato xysmo Smultiplices. Videmus enim, ab anno Is 38. ne ulterilis progrediamur quo reprobata fuersit numismata, quae Vacce appel- Iabantiar,&decennio pbst, quo omnes billones rasi ut blati stini percussos fuisse solidos tempore Henrici I I. ad 3. dela ar. I 2.gia n. inliga:&tem pote Caroli IX. ad . denar argenti qui minus valent, quam billones rasi veteres,&reprobata illa numismata. Et nihilo miniis mox augetur pretium billonis, non aucta liga, ut exhilaretur populus, que ad modiam clim propinatur frigida aegroto: quia admoducare constat, quando rursus fit reductio aut reprobatio.
Summa itaque Barbarica iniustitia est, ineuitabile Prouinciae detrimentum, si Princeps suo arbitrio pretium aurit argenti mutet, augendo vel deminuendo pedem monetarum ex duobus istis metallis fabricat arsi in eodem gradu bonitatis nec inuenturus esset ullum Prin-eipem aut populiam Vicin si, qui commercia cum ipso tractare velit , pr sterquam in speciebus. Atque demonstratio eius, qu bd tria illa et illa ita conflita, ut dixi, habitura
sint naturalem de coiuienientena proportionem , apparet ex eo quod tantundem. intersit, inter auium viginti trium eratiorum , respectu auri puri, quantum
i ter argentum undecim denariorum,&duodecim granorum, respectu argenti puri duodecim denariorum. Et hac ratione, obseruato cursu SI titulo monetarum , de quibus dixi, cessabunt infiniti processus&lites, qua excitari videmus propter solutionem Ndituum debitorum in forti vel indebili moneta, in auro vel in argento, in nouis, vel in veteribus coron tis. Ad eundem modum, reditus& facultates uniuscuisque certiores erunt: aestimatio rerum melilis constituetur incertar monetarum mutationi occurrer
tur contraditus SI commercia facili sis expedientur : Principes magistratus aut horitatem suam obtinebunt osurariorum impostorum fraudes prς cluderentur adulteratore monetarum exulabunt: S misera plebs incredibili solatio
Hae sunt, Domine, at ones, meo quIdem iudicio, necessariae, aut saltem apparentes , quoad caritatem rerum Omnium , e viam , qua ei sit occurrendum . Sedit ceri cognoscatur, an subsiliere 1 ossint, necne, haud opus est explorare vel indice alio , quam politissimo integerrimo iudicio tuo , quod longe rectius de illis statuet, quΙm Lydius lapis, vel ignis ullus de auri puritate. Quae me caussa potissim hin per- mouit, ut haec in publicam lucem, Scin conspe tum omnium emitterema cum nemiuem arbitrer ausurum esse, reprobare id, quod semel a te sit approba
Nec tamen opinor, mihi in omnibus creditum iri quod nilnis foret ridiculum cogitare e minus etiam volui cuiquam contradicere sed antlim inuitare eos , qui melilis negoti ad status pu-b carum rerum intelligunt, ut diligentitis de illis curam suscipiant, quam a lioqui fiat. Et maxime incitare volui Dominum de Malestro ict de eos, qui bono publico te quadam tenus deuouerunt, ut in tam praeclaro proposito
790쪽
pergant quo facto, Summi Pontifices, penes quos est potestas conde indae legis, nec non is, qui eisdem stinta consilijs, facilius, ut puto, statuere poterlant,qil id ad honoremi incrementum Reiphiblicae sit constituendum : ubi a multis intellecerint iustissimas miserae plebi querelas, in quam dolor Srdam nun hutiis mali redundat cum maior pars hominum non
ATERIA' MONET posta dijudicare, unde procedit mi is,
qui aliquo et tis rei ita dicio sunt praediti,
non praebeantur aure S, nec alia via relinquatur, praeterquam perscripta iudica
di morbum 3 qui facile remedium possint adhibere. Finis Tract deau'men. ct decrem. aurio argen Ioan Lodim.
SUMMA RIVM. Moneta deterior ita in materia, liga,aut pondere, ad torvus contradIussi esse
TIN eadem qti sti neqii id iuris sit, appareat, paucis insti do dico, SI concludo absque ulla dubitatione, quod moneta debet attendi&considerari tempote 5- tracta obligationis, nam quicquid in alijs casibus sit dicendum, quandosiimus in contractibus, si moneta cursu temporis fiat deterior, debet attendi moneta quae currebat tempore promissionis,ma. xime quando deteri Oratio contingit respectu materiae, velli gae, prout cotingit in casu isto, qilia Bononeni fit in thodie,&cudiitur materiaret ligae deterioris. Nanon est coueniens, quod solutio fiat de alia moneta, quam que fuerit in mente c5- tr alientium tempore contra etae obligati. Cnis Ita est communis opin otia nisi scribentium invarijs Iocis, ubi de materia
Ita enim conchidit Bart in I. PauIus. 2.col. veis quaero quid si moneta ibi, primo modo. ff. de sol. cibi communiter per omnes approbat uia. sic tradiam Bari S alii Dd. maxime moderni, in .cdm quid. s. sicer pet .vt ibi per Dec. col. si versi. ingi. si . Bart.&c Bald. in cons. 99. ista q an inspi
ciatur moneta, in prin. I. v Ol. Card. in Cle. 2.l P. q. de deci . Rom. Cons. Irr. circa primo
Σ. col. Vers. 3. idem principit iter. Domi. de S. Gemin. in cons. I 37. quia alias sit per ista . I. col. Practi. Papie n. in forma libet. inaci. hypoth. in gi relaxandum, iure pign. pos bprinc. ibi de primo modo, S c Corne . in cons. 33I. de plurib. col. . Versic. tamen hoc non obstat 3. Vol. in cons. 287. in haccos ultatione prope fr. I. VOl. in confi69. viso puncto, in prin. q. Vol. Et plene tradit Gui Pap. in q. 9ῖ si fiat monetae mutatio, perto t. obi claram rationem allegat Et demum ita conc Iudit Alberi. Brun- suo tract. de augmen. in vit. coclus in versi c. his praemissis. clarilis in versi c. pra