Henrici Rantzovii ... de conservanda valetudine liber .... editus à Dethlevo Sylvio Holsato.

발행: 1574년

분량: 193페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

92 DE CONSERVAN. aut cena horam obseruare, quemadmodum superius abunde satis dictum est, ne

consuetudo diuturna in naturae habitum transeat, posteaquam huius consuetudinis intermissionem naturae laesio consequatur. Imitatur enim naturam consuetudo, &quod consuetum est, id ipsum iam natur, Ie euadit. Tempore aestiuo in frigidis, hyberno autem locis calidis ad focum luculentum bbum sumite, coenaculis prius suffumigationibus purgatis, quae non ante ingrediamini, quam sumtus plane fuerint extincti, ne pro odore fumum attrahatis. Cum non omnibus una eademq; victas ratio promiscue congruat, Ordine quo supra diciti est, cibos capite. Nonnunquam etiam per integrum diem ciboribusum intermittite, quia per inediam vitia stomachi in crapula alioue accidenti concepta depelluntur. Hac quoqῖ ratione corpora vestra famem, Minediam in profectionibus, bellis tolerare consuescunt. Coenam prandio largiorem iuberiorem ob temporis intercepti longitudinem adhibete, nisi morbis nocturnis, aut destillationibus affigimini. cibo sumto, et corpore, es ani mo laborato, faciem, os aqua frigida abluite.

112쪽

v ALETUDINE. 93 abluite. Dentes raso ebore aut cornu cer- uino. puro argento, aut auro expurgate. Post epulas unam ait alteram horam

iucundis confabulationibus, aut mollibus deambulationibus tribuite. Vigilias in multam noctem non extendite, sed elapso duarum horarum spacto cubitum dilaedite. Quod sit vero honesta negotia vigilandi necessitatem vobis attulerint, tum vicissim eo diutius somno indulgete, ut vigilia somni diuturnitate compensetur. Antequam vos cubitum conferatis, caput, brachia dorsum, lotum corpus

leni frictione manuumque palpitatione a pueris vestris demulceri vobis curate nisi ista mane fieri quis malit ad distributionem promouendam,cuius tempus estis,

tutinum . .

Hyeme ad focum sedentes vestes exuite, pedes ante focum siccate fumo tamen de calore vitato, qui pulmoni Moculis in xime obest. Hyberno etiam tempore lectum, linteamentam stragulam pelut ignito exiccari facite Calore enim externo fouetur interib r, concoctio U adiuuatur, praeterea humiditas omnis absumitur. Caeterum Pater meus hanc consiletudinem improbabat, monens virum fortem, ad res ge-

113쪽

9 CONSERVAN.rendas natum,non esse assuefaciendum ad huiusmodi mollitiem, quae corpora nostra

cia eruaret.

Reliquis tegumentis corporis exutis, tunicam talarem lupinis pellibus subducti

corpori circumdate. Id enim pellium genus, praeterquam quod animalcula noxia nulla recipit, ut pulices, pediculos Metus generis alia, maxime calorem conseruat fouet. Ideoq; huius usus maxime in eblis, itineribus ienationibus vobis con-neniet, interdum in defectum lectorum poteritis uti. Quoties igitur hac esse talari sutiata cubitum contenditis, omnes cogitationes vestras grauiores, tam de rebus publicis, quam priuatis deponite. Nam cum membra omnibus curis vacua libere somno resoluuntur concoctiones, reliquaeque actiones naturalis melius perfi

ciuntur.

Mane vero surrecturi una cum vestibus, cogitationes 3 curas pridianas resumite. Hoc praeceptum pater meus frequenteria Ore habebat,ideoque tanto maiore dignum obseruatione vobis trado. Antequam somnus vos opprimat, D timor iciatibus vocibus inuocate,ut vobis felicem faustam concedatio nem ad uel scis malorum si irituum insidias, ac vim

114쪽

vALETUDINE.

vos protegat ac desen dat, largiatvrc venaturalibus actionibus perfectis intcgrarnentis, corporisque sanitas conseruetur. Singulis noctibus ad minus semel urina emittatur, qua matula excepta folas proiiciatur. Quae autem circa cxortum Solis redditur,vitro est excipienda ex cuius inspectione d statu corporum vestrorum coniecturam facere poteritis. De nocte hianti ore dormite, corpus

pro qualitate aeris probe tegite Caput aduersus frigus lineo munite inuolucro, in cuius summitate sit foramen per quod vapores exhalare queant. Nimia autem coopertura caput debilitat resbluendo,uel replet attrahendo. In dextro latere somnus auspicandus, in sinistro perficiendus. Resupinia autem decubitus semper cauendus est. Nam hominem mortuum repraesciatat, morbos periculoso generat. Ab instituto nostro non alienum quolesse videtur, ut his adiiciatur, qualis humor in corporib nostris, an nocte quatridie sibi dominium vendicat , ut eo mocio de accidentibus causis j morborum iudicium facile fieri queat. Nam dominatur singuli: sex horis proprius humor. an

Euis a nona noctis usque ad tertiam dici, Flava

115쪽

h laua bilis siue cholera dominatur a tertia usque ad nonam diei artificialis Atra bilis siue melancholia a nona diei usque ad tertiam noctis A tertia noctis usq; ad nonam noctis phlegma. Ita ut fere nocte phlegma de atra bilis, Die autem sanguis & cholera dominentur. Crescit autena sanguis in vere, cholera rubea in aestate, Nigra in autumno, phlegma in hyeme H sc ideo m0nere volui, ut si quis vestrum in morbum incidat, cognita morbi hora tumore in principio morbi dominante, eo facilius

remedia quaerere possit. Cum dies critici in aegrotis ac vulneratis magnas saepe nutationes ac praesagia de ita ac morte ostendant, illos etiam vobis annotare libuit. r. Est autem dies criticus, in quo fit vehe- melas in morbis,in salutem, vel ad mortem mutatio. Et sat plerianque Crisis a morbi initio die . I . I. 28. secundum tamen Lunae celeritatem aut tarditatem 5 dies q. II. I T. q. a morbi initio plerunt iudicant de sequenti crisi, an bona vel mala sit futura. Diebus autem criticis corpora vestra medicinis pii rgantibus, aut acribus non grauate, nec sanguinis fluxum, sudorem

teretis

116쪽

Nonnulli etiam obseruant dies Ae yptiacos ab Aegyptij inuento S, Opinan tes quod qui in his a orotare incipiant, viae aut nunquam evadant, quod mihi tamen non verisinite videtur. Ego nihilomin is, cum Beda eorum menti senem faciat, eos subiicere volui. Sunt igitur hi: i. . . Ianuarii, 3. A. Februarii, I. - . Martii, o. S. Aprilis, Maii, C. 13. Iun.i, IO. a 3. Iulii, i. 4. Augusti, 3. IO. Septembris, 3. IO. Oetobris 3. 4. Nouembris, . cio. Decembris.

CAPUT XXVII.

septimanis instituenda.

CVM ia ostensum sit, quid singulis alie

bus sit agendum, reliquum est, ut ad septimanas conuertatur sermo Postquam igitur ad virilem progressi fucritis aetalcm, non inutile fuerit singulis septimanis , se me uti Theriaca Andromachi ad nucis auellana magnitudinem , aut Mytri dato, quae ego ex Belgico, quae Venetiis deferuntur, ad nos transmitti curo. Nam non

sine insigni valetudinis iacae commodo a teneris annis Theriacae usu delectatus sum. Nonnunqua etiam proderit sumere compositio-

117쪽

98 DE CONfER A . positioncm Antidoti, quod Cn. Pompeius in sanctuarijs regis Mytridatis deuicti inuenit, cuius descriptio paulo post sequetur. Interdum adhibebitis mcdicamenta Leonis X. quod imprimis laudo, cum sit praeseruatiuum etiam contra P cstem, huiui descriptionem reliquis etiam medicamentis contra venena inserui. Interdum vero etiam medicamenti Marsilii Ficini. Haec omnia corpus leniter purgant edd heriaca wMythridaticum coniti pant. In eundem quo pusum sumere poteritis inum sublimatum, quo Caroli V. Medicus usus est, ad mens iram quantitatis auellanae, ut cum saccaroin mica panis in minutasin tenuissimas partes trita. Hoc vinum sublimatum etiam dorcia iuuat. 0nnunquam etiam disce si uri cubitum degluti te aliquot grana Masticis, quia hoc ingeni, memoria prodest .

Ficini, quod fovet praecipua mena bra purgat nonnihil. Ri C. Cinamomi lectissimi drach. iiii.

Chebularum Myrobalanorum, Embs: carum ana drachmas duas. Croci, rosarum drachmam unam. Santalorum rubrorum drachmas duas. Corallo- i

118쪽

v ALETUDINE.

Corallorum rubrortina drachmam unam. Saccari albiissimi, quantum fatis est. Funde saccarum, aqua rosacea at succo Citri vel limonum, aequalibus scilicet portionibus, coquas suauiter. Deinde adde Musci tertiam drachmae partem, atque Ambra tantundem memum confice bolos solidos, quos morsutos vulgo nomina

sublimati.Rs C. Cubebarum, Cinamomi malangar Caryophylorum, nucis myristicae, Zingiberis anaincias tres, alitiae libr. unam is iacias duas : Haec omnia macera in duabus libris riuatuor unciis aquae vitae sexies destillatae, atq; haec leniter destilla

simul. Cum nuper hanc aquam vitae componerem, integram vini amphoram, di sex

congios ad hanc sumsi, sexies , destillari

feci, cum linde demerem tantum, quanti in reliquorum pondus esset, vix dimidius vini subitinati sextarius sit perfuit. Hoc vino sublimato M. Gallus Caroli V. Imperatoris Medicus sui, vixit annos Ias.

Est a uictra calidi sis imum.Simplicia peracta destillatione possunt stomacho etiam ad-naoueri vel naponi. Hoc vinum singulis septimas

119쪽

septimanis sumatur mensura ad quantit tem auellanae Agit in naturas ob tenuitatem , vimque illam impartitur spiritibus, colliquat ob caliditatem vehementem, nec tamen membra calefacit ob substantiae raritatem. Hoc vino sublimato etiam manusin cutem poteritis imbuere. MEDICAMENTUM, LVO usus est D. Hieronymus Brunsu uich, Me

dicus Sc Pharmacopola Aigentinens per Onanem vitam suam , quam Deo adiuuante ad C X. annos illaesa valetudine produxit.

RE C. Cinamomi, Zinetiberis, an a se qui unciam. Nucis myristicae Caryophyllorum, piperis longi, Maceris, Galangae, an a drachmam unam. Diptami, edo ariae, Calami aromatici, Pimpinellae, Angelicae vomicae, drochmam unam.

Rhabarbari semiunciam. Rhapontici drachmas duas. Croci drachinam dimidiam. Pulverigentur subtilissime, addatur saccari libra una unciae pars, sed ita triecoquatur saccarum secundum artem,&fiat confectio in tabulis Cerebrumin nemoriam confortat, vertiginem praua quς

120쪽

inelancholia tollit, sanguinem purificatd mundat, cor roborat, cibi potus j appetitum generat, sedes medicas, naturae que commodas prouocat, tussiculosiis cpthisicis mire confert Apostemata calida pectoris ulcera sanat, cordis districtionem dissolust, omnibus aliis membris prodest caq confortat. Manes vesperi quantitate maiusculae nucis sumtum aduersus multos noxios incognitos morbos praemunit tentem,

praecipue ab acidis ructibus . quod est

in multis expertum, praeseruat. Et quamuis hoc medicamentum ex optimis compositum est simplicibus . Tamen quoniam saporis est amari a quo naturanae valde abhorret rarius hoc tota Omne enim id quod a natura alicuius abhorret, id eidem inimicum atque minus conueniens si arbitror Quod tamen de homine sano intelligi volo. Ex his vero, quae vircs augent praeseruant ab imminente senio , est Iulepus de vino Taccaro, ubi in tribus vini libris Ponantur duae librae saccari, fiat syru Pus, recipiatur cum pura aqua. Nam vicem cibi ac potus gerit, cum in eo sint

amicat accepta naturae. .

Ele tua

SEARCH

MENU NAVIGATION