장음표시 사용
41쪽
- ideo vocat infinitas,quia qui talibus que- 'buli, stionibus,nihil ad aedificationem facienti- Raan iiiiiii Vβ, Oblectantur,eta Vna in alias incidunt,
sine modo, ac interim omittuntur ea, quae ad edificationem necessaria sunt. Vult igi Gottot tu miliis hoc canone cautum, ne intem pestiua de ad pietatem inutilia sectemur, sed magis quae ad aedificationem faciunt.
Ex his etiam fere quaestio soluta est.disce
nendum est enim inter quaestiones utilesct inutiles. Quaerendae sunt tantisper res utiles,donec Veritas inueniatu in qua acquiescendum est. Ociosae vero quaestiones radat procre prorsus fugiendae sunt. n. latea est
A es, o Finis autem praecepti est ca/s tr ti ritas ex corde puro consciens
diciatus, at se Ostcndi scopum, quo omnia Chri u ut hit i m norum studia sunt referenda:ad quem, ij una tali um,ollim ni Pq, non facile ociosis & in oti hi indit Mulibu quaestionibus locum dabunt.vnia, heuarta dςVRxi in doctrina opiniones gignun
huctu, fassavita, infer 'diretur,cuhaereses Obliuio enim mutuae cari tatis peperit omnes haereses. Nam qui fratrem non diligit, eius bonae existimationi
42쪽
E PI S . I. Dsbripsi gloriam e nomen quaerit. Haec gloriae cupiditas omnium haeresium m ter est mare apposite Paulus canoni defugienda diuersa doctrina subiungi vitatem, qua quaeritur prOXimi honor, in totius corporis Ecclesiae aedificationem. Cum ita dicit Paulus: Finis praecepti est caritas, perinde est, ac si diceret Scopus
totius Legis, quo omne nostrae acetiones referendae sunt,est caritas, Vnde recte dic,
tur: Habe caritatem cy fac quicquid vis. Sed qualis debet illa esse caritas quae pro ficiscitur ex corde puro, conscientia bona, choe est, statuente remissit esse peccatum, labrjciente propositum peccandii de fide non simulata, hoc est, sincera, qua
iuxta dictum Petri, praestamus virtutem, ut non languescat fides nostra, sed ardeat desiderio totam vitam Deo approbandi.
Sed cur fidem postremo loco ponit effectibus ad causam facit progressum,
nam sincera fides conscientiam bonamia. xit. Haec ubi adest, cor purum esse, min, me ociosis affectibus deditum declaratur Sciamus igitur huc tanquam ad scopum nostra omnia referenda esse studia, ut ex fide dotimore Dei bonam conscientiam nacti, studeamus Deo totam vitam nostram
43쪽
Ru abluet, quibus dum aberrarunt 'Gihoth quidam, deflexerunt ad uanilo
sci ii de ii store non intelligentes quid Mindiuid dicunt, neq; de quibus confixo
Mac alc ut 1 cimni sequatur, e neglecto Legis Dei; scopo ostendit a quo dum ab- d. on, trili, errant homines ad vaniloquium, hoc est, insulti in ut sepra dixit, ad fabulas de inutiles quae t ri stiones, seu vanas disputationes, nihil ad hae i. iactat edificationem facientes, deflectunt, a tanIes vlta dum se Legis doctores esse gloriantur, fit, is patra, dia ut nec ipsi quicquam intelligant recte, nec 19Mappae ἰ alios quae certa sunt docere valeant. Pr,no loco da mum hic observemus metaphoram in iacit prope verbo aberrandi, quae sumta est a colli. le thaIfotia mantibus ad certum scopum,sed ab eo ab- , puru st, s errantibuSsistitia artis iaculandi. λςο p ii iis ii r enim Proprie est scopum non attingereiqua ait iaculo ad eum directo. Hinc duo colliga- sibi mus unum, quod desertum pietatis sto Fotusai: Um,sequaxu Vaniloquium: hoc, excipi
44쪽
c mitritur,ut nihil tandem certi relinquatur. Huius rei argumentum clarissimum Praebet Papatus in quo omisi scopo Pietatis, infinita commentariorum moles vanissimis nugis reserta sequuta est. Undeno admoneamur, ne scopo deserto cum illis superbe impingamus, deflectentes ad inutiles disputationes. Alterum est, ut artem, qua opus sit ad scopum sine e rore petendum, discamus: ne aliena pro veris cum illis, quos hic Paulus arguit, amplectamur ipsi, ath si obtrudamus. Petrus 2 Pet. I. prophetiam, hoc est, scripturam a Spiritu janeto profectam docet, quem eiusdem optimum qu Ocb inter Pretem este monet. Hoc quanquam verissimum est,Tamen quaedam sunt praecepta necessaria,quae interpretis cogitationes di rigent, ne Per incuriam a scopo veritatis aberret,imprudenterque suam inscitiam spiritui sancto impuret.
Colligam itaq; pauca interpretandi praecepta hoc loco, quae spero sacratissimae Theologiae studiosis profutura siue ipsi
interpretari, siue aliorum interpretationes legere velint. Et quia extra controuersiam
est artium dicendi praeceptis instructumdcbere esse interpretem, de ali j dicam. Pry
45쪽
trua his: Primum igitur sit praeceptum, ut ii vhon lis terpres pium pectus adserat ad sacrum muricturi, Lines Verbum, id nat, ut gloriam Dei, VI puri non stu genri laudem precibus de labore
P iij quaerat interprra. lenis Secundum praeceptum sit, quod is Altinae, terpreti Rom. a. commendat Paulus, ni i i 'u mirum, interpretatio sit analoga fidei: talltta hoc est,ut congruat cumprimis religionis inles . axiomatis,is non discedat a fundamento,tqdhael a dii no an articulis fidei. IPphilia his Tertium sit quod Petrus tradit .Pe-ῆ trici ut non sit priuati impetus, aut inge alta' uois ni j interpretatio, sed Spiritus sancti. V mpam de monetur interpres, ut non aliunde, viti alat et quam e Spiritus saneti oraculis scripturaeclarioribus, petat interpretationem, nec in ala να flectat interpretationem ad rationem hu illum ilhiali manam, sed scripturis ck oraculis Spiritus et sancti rationem subhciat. hauca attr ga Uarium Praeceptum sit de metho hil tolastipe do obscura illusti andi. Postquam enim fio baia Et superiora tria praecepta animo infixa fue--i, mi, Obseruanda est Methodus, per quam controussi lux obscura suns, certa ratione illustrari,
46쪽
seruatione praecipua subsidia interpretis posita esse uidentur Tamen in illustratione obscurorum aliqua distinctione peculiari opus est, qua communia praecepta ad istum applicentur Teneatur igitur haec prima obscuritatis distinctio, quod aut in uerbis aut in rebus sita sit omnis obscuritas. At quae est in uerbis obscuritas Aut in singulis uerbis, ut cum de eorum signia ficatione ambigitur, Aut in compositis, hoc est, in intellectu seuphras, existit. Si in uerbis singulis est obscuritas, illud contingit, aut propter rerum penuriam, ut animalium multa uocabula in Leuitico, aut propter formae rerum mutationem: ut in uestibus, ponderibus, mensuris, moeneta Sc. Aut propter uocis amplitudinem,qua Una UOX interdum ex aequo plura significat. Interdum per aliquem tro pum, ad significationem impropriam dea flectitur. Hic quid faciendum sic obscuriritas in primoc secundo genere mutua-hitur lucem ex antiquitatibus e historsjs rerum descriptiones continentibus. In te tio autem genere tria adhibenda sunt. P risiasis loci examinanda est, collatio aliorum dictorum clariorum cum praesenti loco instituenda Ratio ex iundamento doctrinae petenda. Hu-gutill
47쪽
M TIMOTH. - uiuimethodi exempla uide in loco μῆ- de Iustificatione in Locis Philippi. Vbi yyy quid fides, quid gratia, quid iustificauo
Sin autem obscuritas est in rebus compositis phrasis linguae obseruanda est, de iis Grammatica consulenda eius linguae,qua uel usus est scriptor, uel quam imitatus est rati est. . in det e Coeterum si in rebus obscuritas eris a tres, In tria facienda sunt. Primum analogia fidei, it arietas, i ut iuxta consilium Pauli, ante oculos haben dan peius , da est a qua nullo modo sinat se avelliae illa tu interpres. Haec enim facit, ne cum funda Izzzmarat mento pugnet interpretio Deinde textus cibus, ni uis, Peristasis, S scopus orationis spectentur,
Udolia la tutata Hebraeorum regulaim inii non esu in animaduertit quid supra cu infra inscri- iis Piuri strabitur, Is peruertit uerba Dei uiis i ni propnat Menii Tum accedat collatio,qua textus, Ediluinis UiM sensu quaeritur, cum in loci con- seratur. Haec enim collatio plurimum tu at interpretem. t' haec de Methodo obscura explanandi, cui Ecclesiae purioris
ona testimonium , ac peritorum Theologo a V eum accedat exegesis: in qua tamen sum aE inopere cauendu est, ne quid propter au' αδ torum famam aut autoritatem cum iun-
48쪽
Scimus autem qu 'd ex bo ii, Latina sit, Si quis ea legitime uta, b λ
Tertia pars praesentis capitis de usu iidit Legis isti prolepsis: qua anteuertit obieetionem illorum, qui legis doctores esse Voluerunt.Poterant enim isti sic obncere Paulo. An non Lex ab optimo Deo da n senia est ' Si data a Deo, cur non docendi i ta tisi i Cum non possit non esse bona Lex, quae Deum autorem habeat. Sed Paulus r spondet per concessionem, pronunciana ill Legem simpliciter esse honam, Ut quae ab adu, Optimo Deo profecta sit, sed uitium esse
iron in Lege,sed in ηs, qui Lege perperam ἰ
utuntur. Et sumit argumentum a coniu uitias
gatis, Nempe quod cum Lex sit,oporteat ea legitime uti Dilcernit igitur Paulus inter legem ipsam Susum legis Legem in se bonam fatetur, ac ius legitimum usum approbat,significans legis doctores, omissio legis legitimo usu, eam ad abusum transtulisse. Sed quis Lege legitime utitur, quis ea abutitur Respondeo: tua
49쪽
tae sit holatet: Iimam. certum est omnes leges in utilitatem marum proponi,quibus ferunrur.Is legitime uti lege dicendus, qui ea in suam utilita j tem sine errore utitur. Contra uero ea Pe nsiiose abutitur, qui inde certum dam' num accipit. Proinde is legitime Lege Utitur, Primum qui per eius ducatum, ad Christum uenit Legis finem Sc impletorem. Nam cum L arguit Peccatum, S requirit puram, persectam Y perpetu'am obedientiam, adeo in iusticiam omni
LVod zzzPa hiis suis numeris absolutam, Se id Propter PC. ut post Ἀη ea nis imbecillitatem praestare nonio est, ton se hora L militi id Christum, qui finis Legis est, in itiyi tisileiam omni credenti. Contra autem illegitime Lege utitur, qui in ea ita haerer, liust forassi, iii ut eius scopum nunquam pertingat,in te ge frustra ulticiam quaerens. Deinde ceti, ita Γgt is recte Lege utitur, qui ea, quae ad tela et agunt zzzi ius data erant,ab his, quae perpetua sutar, es interis, discernit Circumcisio,sacrificia,purifica P nti titu tiones uariae,adeoq; ceremoniae Omne dei hi iudicialia data suerunt, sed Ut cum rePUM Y eu ilica Moisis finem haberent. Quare Legis
tabulo,' doctores isti, quos hic Paulus taXat, i incisionem Se quaedam alia Legi Ur
gentes Mobtrudentes gentibus, quae h-
ῖ dem accederant, Lege abusi sunt, Partim
50쪽
E PII T. L A Dpropria inscitia, partim quoc malicia, ct dominandi libidine. At moralia data
simi, ut sint perpetua, ita tamen ut inter
doctrinam Legis, d rigorem eiusdem discernatur Doctrina quidem perpetua est uiuendi regula, sed rigor Legis impris&non poenitentibus manet, 'pin autem iustificatis fide abolitus est, iuxta illud GaIat.3. Christus redemit nos a maledictione Legis,saehus pro nobis maledidium.Item, Non estis sub Lege sed sub Gratia. Vbi k-gis uocabulo non doctrina SP obedientia, sed rigor seu maledictio intelligitur, quod ex antithesi clare animaduerti potest.
Sciens hoc quisu iusto non est Lex posita,sed iniqtus.
Hoc exempli causa addit, ut ostendat se Legis legitimum usum approbare, docet autem non eundem, sed longe diue
sissimum usum S uim legis esse in iustis,
de in iniustis. Et quanquam toti humano generi lex Dei proponitur, ut ostendat quid Deus ab homine requirat Tamen iustis,hoc est, fide, accepta remistione pec catorum, iustificatis aliter quam inphileagem proponi, hac sententia Paulus com