De mancipii causis commentatio

21쪽

13tem jam antiquitus verisse rati sunt, quod vel optime moribus bellicosi convenit PoPuli,

qui, ut ait Verbis utar, maxime sua esse Credebat, quae o hostibus cePisset servos se tos esse C tos hostes V ann. 64, nemo amtiquitatis notitiae tam rudis est, quin sciat; idque iure gentium constitutum esse Roni norum constantissima orat sententia. Longe vero ab hac opinione divertitur alia, in Praeda ex hostibus facta originem divisionis T rum in mancipi et nec manciPi indagandam, Perperam serens. v. ann. 7.J Ut manci tum Romanis erat tum Pro esse Quiritium, leno dominio, tum Pro re ipsa ex jure Quirit habita, ita emaculo sermonenserithum est et Pro jure et Pro re dominii; ita erat latine venditi etiam Pro re vendita; e eis Pro re emPta Gnaei Pro re domana furtum Pro re artiva quod Brissonius ex Vetti IoCc docet. 8. Tantum de mancipio, quod ad res,

quarum ex numero Servorum est PecieS, a

tinet. Sequitur, ut Paucis, eodem ipso verbone non jus in Personas designari, Praemoneam Tripartitum est jus in eas Personas, quae non sui juris, sed alieno sunt subjectae;

22쪽

quarum aliae sunt in Potestate, in manu aliae, aliae in uincipio. Accuratius hanc divisionem inisa demonstratur hic loci ea dumta at mihi injungenda est quaestio, utrum qu que ipsa, quae in mancipio est Persona, V. C. filius semes ves bis mancipa us, iaminiam audierit, nec ne Crediderim quidem, quamvis talem verbi usum legisse haud meminerim usque dum igitur exe lo rem demo

strare Potuero, Potius dicendum erit ne cum .ervo commutaretur liber homo, qui erat in mancipio, minime eum mancipium nominare, sed de is disserere consuesse Romano Des ,,habetur in mancipio, in mancipii causa est.'Posterior Praesertim formula scrupulum injicit opinioni, ut in rerum, ita quoque in e sonarum jure duplicem fuisse mancipii Pote

talem.

9. Expositis modis, quibus marici tam

tum ad res, tum ad Personas PPlicatur, Venimus ad ejusdem Potestatem, qua est Pro actu, eoque Sollemni, quo Perfecto jura illa in res Personam abalienantur. Mancimum PTO VOC Ninncipiatio scripsisse antiquos, Vel unus est locus

23쪽

satis Potest Probare, habens quae sequuntur: ,,Cum nexum faciei, mancipiumque, in Ita--gua nuncupassit, ita jus esto. ' o Hic loci mea minime interest, quatenus transscritus ex est locus cum iis, quae de mancipatione in Gihi commentariis laguntur, conjungendus

sit haud vero falli mihi Persuadeo, qui v. l. Dias enii sententiam amplectens, non resPicia Gaio de mancipatione eiusque forma disserente, ad antiquas leges, decemvirales via; obtineam tamen, mancimum inra L idem esse quod manci citis. Eundem verbi usum in sequentium temPorum Scripti retentum esse, multifariam apparet conferenti locos iniexicc. Il. . , ancipium' allegatos. 10. Primum nunc de mancipationis ad rerum dominium abalienandum, tum de ejus ad jus in Personas, quod Proprie manci tum vocatur, Constituendum usu, quoad huc Pertinet, disseram. Est autem,' verba sunt

B Quem Iocum ad Gothosredus primum sexta tabulae faciam ad tipulatorem nactus est . I. Dir ksenium,

24쪽

Gait o ,mancipatio... imaginaria quaedam ven- ,,ditio quod et Psum jus Proprium cisum ἡRomanorum M. eaque res ita agitur, adhi- ,,bitis non minus quam quinque testibus, i--vibus romanis uberibus, et Praeterea alioismusdem condicionis, qui libram aeneam te, eat, qui appellatur libripens is, qui mam secipio accipit, rem tenens ita dicit hunc ego, rominem eae jure Quiritium meum esse αμ, i ,que mihi e tus est hoc aere, eaque librarisdeinde aere Percutit libram, idque aes dat Mei, a quo manCiw accipit, quasi retii

11. Usitatior haec et ferme quotidianare acquirendae forma de acquisitionibus derivativis, quas dicunt, loquor), eaque emetus, efficiebat, ut res mutaret dominum, ex pleno dominio mancipio dantis in accipientis transiens. Erant Vero res, quae, quanquam

g Gai I. 119, transscript a Boethio in Cic. top. e. 5 CL Gai epit. I. 1. 3 iocosque idem fere argumentum, sed minus accurato Perhibentes hosce: Gai l. 113. Ulpian. XIX. 3. 4. Theoph. Paraphr. I. u. . d. Reiis. Pag. 129 sqq. in me verba pronuntiabantur quoties liber homo εI servus mancipabatur in rebus mancipandis hisce verbia utebantur: hanc rem ex jure uir meam esse aio, ea-

25쪽

in mancipio, i. e. dominio ex jure Riri cinn- mercium habentis esse, tamen nullo Prorsus modis mancipio mancipatione Poterant abalienari: v. ann. 8. quamobrei res nec amcx i. e. quae non manciPii sunt, mancipium s. mancipationem non recipiunt di ann. .a audiebant e contra quae manCiPatione si tim in alterius dominium ex ure Quiritium transferri solebant, aut Certe Poterant, res nimem dicebantur. Gai. II. 22. Ulp. XIX. 3, Enimvero res mancipi ut in Plenum alius dominium transiret non omnino neCesse erat mancipatione vel in jure cessione, quam idem quod manciPationem valuisse Gajus I. c. autor est abalienata fuisset; nam si liciter tradita, tumque usu Casta, Sive res mancipi, ive nec mancmi V ann. 10.J, ejus ex jure Quiritinm facta erat, qui sibi traditamum C erat, modo si Pse omnercium M

Gai. II 41 UIp. XIX. . ammm Vatim g 311. 313.12. me temere interrumpam disputationis meae ordinem, ipsum jam satis difficilem,

in annotatione 11. Conatus sum Verum inter

26쪽

res mancipi atque nec mancipi explicae discrimen, qui PPe magis ad Ommentationem faciens meam, quam quod omitti Potuisset. Superest ut moneam, fuisse qui opinati sunt, in quibusdam Iocis, UIp. XI 27. Iald. IX. 4 numclyta esse Pro rebus mancipi. CL

C actus, obsere Iib. XVis. c. 28. docuit, non mancet is, sed rem manciyi legi, idque recte in Titiano codice Isidorum vero vix eum duc., qui in controversiis de latinitate veterum audiri debeat, nisi Roties ex eorum luteis sua, ut saepissime, mutuatus est in loc. cit mancipium Potius de significatione g. . exposita intelligendum videtur. 13. Iam missurus rerum mancipi explicationem neque Praeterire, in M. Hotomanni de verbis eudalibus commentario, ad locum ex Sigeberto ad anti. 965 citatum:

sequidquid jure at in re mancipi habuit . . .

semortuus est,' annotari: manci i res Pro re-

27쪽

hus allodialibus usurpari quae verbi signifieatio haud difficilis est e licatu, si meminerimus sundorum in Italico solo inter nec mamcipi res entune atorum.14. Imaginariam inam venditionem mamcipationem Puta, ut Primariam jus uir in

alium transserendi formam nanc tam audi visse monuimus nominatur quoque , ancipi Bemtio Clo M ox. I. 39.

Cf. pontim cornucop. noti ap. nil s27. Lo oo 469. Venditionibus Porro conditiones adjici solent solebantque, quas cum iPsis venditionibus tam coalitas 'gitamus, ut de singula venditione loquentes subaudiamus Venditionem sub hacillave lege contraCtam, SiCVarro do a lib. V. d. v. pag. 1.,,scribi co tum in lege manicipiorum senum eupioru est in Aldina Vadem ne Posceret Ald poscerent manci turn ergo in Cic. do oss. III. 16.ldem est, quod idem

Cic. d. r. I. 39, eandem reserens Causam maturi si legem nominat. Haud quidem me fugit

28쪽

r. 7. D. de R. I. L. 17. Papin. sed satis mihi video secisse, qui non contraveram ejus sententiam eCCarim, quam Ccn- ratius exponere hi loci ab re esset. 15. Effectus rei mancipationis , mancipium ' S. 6. suPri), L . res mancipio data transit in acciPientis dominium ex ure Quiritium cs. g. seq. .

16. ancipationis sollennitate non Ο-lum ad res, quibus minini servi non sunt annumerativi abalienandas, sed et in mancipandis tum liberis, tum servis, in adoptandis liberis, in coemendis uxoribus etc. usi sunt Romani A. ins cap. 1. 2.).mancipii s. marmcipationis eadem erat forma ad mutandam vel tollendam Potestatem manumve atque ad rei dominium mutandum, uti ex loco, jano g. 10. transscripto redundat. Duobus vero differt mancipatio, quae fiebat ei Nalienandae causa ab ea, quae in emanciP tionibus, adoptiohibus, coemptionibus ageb , tura ne e rei manciPatio sonennis erat eaque

i Potestat in patriam videliose dominica enim, quoadhuc pertinet, ni a rei dominio discrepat.

29쪽

vera rei venditio, Contra Personae auCipatio Plerumque imaginaria dumtaxat ac dicis gratia faCis,

Gai L 141. e. autor II. 104; effectus Porro rei mancipatae nunquam itidem mancipatio nuncupatur g. 15. , se er mamcipium de Persona ero mancipio data assim enuntiatur ex manCiPatione manumitti' i. e. ex mancipi f. 8.).GU. II. 141. III. 6. U. XXIII. 3. Paul. . . IV. m. 7. - Conis XvI. o. 17. Sequitur, ut Paucis, ne longiore exordio legentem fatigem, reliquorum verborum

superius enumeratorum vim significatumque perlustrem.

Mancipars est mancipio dare, mancipatione rem abalienare, dominium rei per inancipationem in alium transferre vel hominem, qui in Potestate, manu, manCiPiove St, alterius iuri subjicere manciPatione. Praeterea hoc verbum, in Theodosiano PraeCiPue Codice frequentissime πιτ νορικῶς Ponitur quoties de sollenni quadam traditione sermo fit, tumque est Pro addicere, devovere.

30쪽

Vid. Brisson. h. V. Gothoti. Ioas nomis Cod. h. h. V.

18. mancipiat subst. , munus, ossicium, quo manciPes cs. g. q. sunguntur Brisson. Quid sit in mancipatum venit' Pud

Plin. H. N. IX. 60. in annotatione . explicatum est.

19. maxiems in

dicitur qui mancipat, mancipio dat, dominus rei Per mancipationem eam abalienans; egoismancipem te nil moror' est ego nolo abstite mancisio CCiPere,' s.

Par quoque in Ciceronis aliorumque libris v Cis usus est observari; ad quam vero signifi-Cationem, Sane erantiquam, non est referem dum quod mox ad vocem mancipatus dixi, sed ad sequentem Proculdubio noviorem. ,,-ncms,' Festus h. V. ait, dicitur, quod, an CaPiatur. anceps dicitur, qui quid aisPOPvio emit, Conducitve, quia manu sublata issignificat s auctorem emPtionis esse, quioidem me dicitur' res. oon Pod in Cic. Multi. d. onot i563 12.