De mancipii causis commentatio

51쪽

43 De mancipationis in Isteris emancipandis usu Ioci disertissim sunt

UIplan X. 1. ι,λiberi Parentum Potestate liberantur emam ,,cisatione, id es si Posteaquam manci Pati, fuerint, manumissi sint. Sed filius quidem,sse manciPatus, ter manumissus sui juris fit:

, d enim lex XII tabularum jubet his verbis: ,,ri Pater Iulum ter verium avis ad:dι H, filius

, ere liber esto.' H Ceteri autem liberi, raeter filium, tam masculi, quam feminae,isun mancipatione manumissioneque sui moris fiunt. 'ori I. 132. His ancipatione quoque desinunt liberi in ,,Potestate Parentium esse sed filius quidem iste mancipatus sui juris fit, ceteri vero liberi,issive masculini sexus, sive feminini, una mamricipatione exeunt de Parentium Potestate lex

henim XII tantum in Persona filii de tribus

symo verba Iacobus Gotholaedus, approbant mina nio, in quartam tabulam tertio Ioco posuit. 0 Locus maximam partem ex Up. I. L et 3 6. Inst. γλ. mod ius Pot solv. I. 12 restitutus est.' Quae pacte meis inserere ausus sum explementa Iacunarum uncis inclusa, iterisque minoribus impressa, interrogationis signum in fine habent.

52쪽

,,mancipationibus loquitur Q, s verbis: ' -- sequuntur verba in UlP. I. c. exhibita - ,,eaque res ita agitur mancipat Pater filium ,,alicui is eum Vindicta manumittit: eo facto serevertitur in Potestatem Patris is eum iteorum manciPat e eidem; vel alii, set in usu oest, eidem manciPari isque manumittit Pos- iste similiter vindicta L; quo facto filius eJArursus in Potestatem Patris , ut antoap -- overtitur. tun tertio Pater eum manciPat MIA'idem, Vel alii; et hoc in usu est, ut eidem

isnam Si nondum manumissus sit, set adhuc MI Caus mancipii - --.' In hisce Gajani Codicis lacunis de emancipatione ex lege fiduciae ' , tumque a patre facta manumissione vindicta , scriptum fuisse, vel ex literarum ductibus conjicere ausim Ex h. 28. D. d. adopt. l. Gal. lib. I. Inst. ,

quod Gaj editor Primi commentarii Sum 133. esse fecit, discimus, liberum arbitrium fuisse ei, qui filium et ex eo nepotem habuit, ilium quidem dimittere, nepotem vero in Potestate

u CL supra pag. 6 noti l. v GH. I. 140. H. 60. Epit Gai. I. v. 3.

53쪽

retinere vel ex diverso vel omnes sui juris efficere. Μancipationis sollennitate, jam supra

pag. 16 descripta, sebai ut in manciti camsam veniret mancipatus mancipatave m. Huc referenda sunt Verbati. 3. g. i. de cap. min. v. s. Cf. g. 6.1. quin mod jus pol. s. l. 12

is . . emanCiPari nemo Possit, nisi in imagini,iniam servilem cauaam deductus.' Quoties quis mancipabatur, toties in hanc imaginariam se γvilem , i. e. niancipii causam eum venisse docet GH. I. 162; sequitur filias quater e ter caeteros liberos bis vel semel in mancipio fuisse Post emancipationem Prout is, cui mancipatum, ex

Iege fiduciae remanciparat, aut PS manumissoris Parte suscePerat. Quum remanCiPatum, filius emancipatus in ejus, Cui manciparat Pater, mancipio ter, in ipsius Parentis semel suerat caeteri liberi in utriusque manci- Pio semel tantum fuerant, remancipatione facta qua vero omissa in Patris rasianuiPio nullatenus.

- Sed et prineipium articuli aeq.

54쪽

Reliqua huc facientia qui vestem Perscribere, jam v. l. Unterholmeri saepius lauda tam commentationem, quae omne tulit unC- tum inde a sectione secunda ad finem usque viati Possem non transscribere igitur Potius erit ad hanc Negasse lectorem benevolum. PerPauca tantum sunt, quae addenda habeo: 1. Legibus Numae cautum fuisse reserunt

Pag. 155, ne aut jus esset, filium, qui ejus consensu

jussuve nuPtias contraxisset, vendendi. Quam Iegem minime ad imaginariam nostram Venditionem, manciPationem Puta, emanciPati ni inve adoPtionem dationis etc. gratiaria tam reserendam esse, nequivi Praeterire. 2. Quod ad . rem Hostram attinet, unde orta fuisset Patria Potestas, nil intererat a que nam Pater adOPtatum arrogatumVe, Cquem ipse genuerat filium emancipare Potuit. arg. B. 37. g. l. D. M adopt. I. 7.)Inde liquet, fieri Potuisse, ut unus et idem vicies et vitra manciparetur; quod lege licet' prohibitum non fuerit, scilicet moribus, ne fieret, cautum fuisse reor Sic moribus ante

55쪽

recesta, quam legibus constituta Puto, quae Praecipiuntur:

aliaque horum similia. Caeter juris Praecepta de emancipationibus, qualia sunt, Pud quem magistratum, quando et a quo Potuisset emancipari, ad doctrinam de mancipio ProPius non Pectantia,

merito omitto. ARTICULUS II. DE IN ANUM DATIONE ATQUE COEΜPTIONE.

Ante omnia hic loci disputandum venit, utrum Coemptione, antequam ProPrie in m num venisse dici Potuit uxor in mancipii causa, Vel uno momento fuisset,ine ne in Probatio, uxorem Per manciPii causam, ut ita dicam, in manum Venisse, omnibus numeris absolvi queat Valde vereor eruntque, qui lange dubitabunt; sed mihi res vero haud a, similis videtur. Utinam non multa hiaret GH. I. 123 facilem tum Probationem ab rem quoniam Ver voti e ungi nequeunt lacunae, Periculum subeundum videtur an

56쪽

conjiciendo expleri queant. En locum, qualem miranda diligentia editor is exhibere valuit: ,Si tamen quaerat aliquis, quare . . . . -COemPtio nam ea quidem, quae iscoemPtionem BCit....... servilem condicio- ,,nem . . . . . manciPati mancipataeve seservorum loco Constitumhtur: adeo quidem

seu ab eo, cuju in mancipio sunt, neque he- Areditatem, neque legata aliter vere Posissint, quam si simul eodem testamento liberiisesse jubeantur, Sicut juris est in Persona seservorum sed disserentiae ratio manifesta est, secum a Parentibus et a coemptionawribus ii isdem verbis manciPio accipiantur quibus isserui quod non similiter fit in vG i editor incomparabilis, indo transscripta mancipatos cum iis, quae coemptionem iaci sent, ComPoni harumque meliorem conditionem suisse ratus, extremo si loco excidisse verbum me tisne auguratus est. Simulare nolo, hanc conjecturam, gratissimam Plerisque acceptissimamque mihi Placere; nam Coe --tio Per mancipationem fiebat teste Gaj. l. 113, atque Sus nostra viserae Misseontiac ait Ar isti manifesta est, Cum a Parentibus e , em timesaribus iisdem verbis m. mciniantur,

57쪽

,,quibus ervi quod non similiter fit in . . . ;'' certe in re, quae non fiebat a Parentibus et coem Petoniatoribus riti accipientibus. Μihi videtur Gaius indo nostra, qua clauditur doctrina de causis juribusque eorunt, qui in mancipio sunt quibus expositis ad snem per ducta aes de causis atque Vi jurium in Personas disputatio ἐπικεφαλαιῶν comparasse iurae manu orientia Cum iis, quae e mancipio nascuntur de utroque instituto mox egerat. Tribus modis emciebatur manus, ex quorum numero Coemptio ad manCipationem Pertinebat igitur componendae erant manCipatio atque in manum Conventio sine mancipatione facta, usu scit sive Confarreatione. Iam, Pinor, dicere licebit: Si quaeratur, quare CoemP-tione uxor in viri manum mansipiumque veniat, resPonderi ei, quae Coemptionem facit, servilis conditio quae mancipatione continetur, Patienda est; nam manciPati mancipataeue - . Verba si transsCr. - quod non similiter fit in confarroatione vel usu. Ego ero nequaquam is sum, qui Contra

argumentationem doctissimi Moschenti mul.

58쪽

50 tum audiri velim. Sed aliud unque argumentum, quo defendi Posse sententia videtur, sane, quamvis uno tantum momento, in mancipii causa fuisse uxorem CoemPtione in m num datam, haud intentatum relinquam in

dicant autem ejuscemodi quid loci Gellii N. 3. XVIII. ), Ulpiant XIX. 18), in quibus,

nui mancipium jungitur atque de uxore enuntiatur, esse eam in manu mancipioque. Unde demum Coemptionem, quam Cum extraneo fecerat uxor, ut hun tutorem nancisCeretur, sequi potuisset tutela coemptionatoris, uxorent manumittentis, nisi idem jus in mancipio acceptam ei tributum fuisset, atque mancipio accipienti ex alia qualibet causa y 3 Tantum de praejudicio nOStro 'Uxorem in manum mariti Convenientem ex Patris Potestate familiaque in mariti exire, inter omnes ConstM: nam si omnino quali-obet ex Causa uxor in manu viri sit, Placuit,heam jus filiae nancisci G anum I. 110 illud olim itaque tribus modis in manum

59쪽

nu recitare. Ne quae usu, ne quae sar- reo seu confarreatione in manum Convenit,

mancipio datam esse, notum est; quare mihi solim de in manum conventione disserendum est, quae fiebat Coe tione. CoemPtione isenim in manum ὀnveniunt Per manCis ritionem i. e. Per quandam imaginariam vendi-istionem, adhibitis non minus, quam quinque tes istibus, civibus rom. Puberibus, item libri pende, OPTReter mulierem eumque, cujus in manum ,,convenit' h . In Coemptione a filialam facta Patrem manCipasse Per se Constat in Coe tione, a sui juris femina facta, tutoris autoritate interposita opus erat φ . In mancipatione, quae fiebat matrimonii causa, quaestiones fiebant dhan uxor marito materiam. et an maritus uxori Pateriam esse Vellet. Boeth. in Cic. v. c. I. Lib. II. d. v. coI. 586. refert quoque, eas solummodo Xores, quae a Verba sunt I. 113. CL ibi anegg.

Adjiciendum eat ,suque αncipio anniaem. CL su-Pra Pag. 6. In I. 119 ibi transscripta Gaius meminit mus, o quo maricipio accipia, quem hic Ioel omisit --nime varo de industria.

60쪽

coemptione in manum Convenissent, curesfamilias esse dictas, minime ero quae Suaut farreo, quod minus recte a Consule nostro relatum SusPicantur. Coe tionis ille non unicus erat usus: Potest autem Oe istionem a re mulier, non solum Cum ma-

serit suo, Sed etiam cum extraneo: Dunde' isaut matrimonii causa facta coemptio dicitur, haut fiduciae causa quae enim Cum maritoissu facit coemptionem, ut aput eum filiaeisloco sit, dicitur matrimonii causa fecisseisCoemPtionem quae vero alterius rei causaisfacit coemPxionem Cum extraneo velut tu- istelae evitandae Causa dicitur fiduciae causaisfecisse coemptionem' Q. In ' coemptione, quam faciebat mulier cum marito suo matrumoni Causa, una tantum mancipatio fiebat; contra in ea, quae alterius rei Causa fiebat, muli ex bis mancipio dabatur, coemPtionatqri coemptionali seni Plerumque, quoties interimendorum saCrorum Privatorum gratia Coemebatur scilicet, a quo tum remancipabatur ei, cui ipsa vellet.

Gali I. 115 118. 1184. Quae duplex mancipatio Plerumque tum fie-

. Gaj. I. 114.