De mancipii causis commentatio

41쪽

non facient, sive recentiorum compilatis in quibus Nido desudatum est, quo lurima habentur argumenta, quibus Per artes jus Patriae Potestatis illustratur. Inde nulli non innotuit Patris natos venum dandi us ' ; Paticis tamen de eo, qui e quo inprimis ad rem nostram utendum est, quoniam de ejus natura doctorum hominum piniones divortium se- Cerunt, agamus. Refert de Romulo Dion sius Halicamassensis i : ἰ δε των μυκαι-

, γόων πατρὶ καν ίου, καὶ παρα πὰντα τον - βίου χρονον, ἐάν τε ειργειν, ἐάν τε μα- ,,στιγουν, ἐων τε δέσμιον ἐπὶ τουν αἱ ἀγρονί ἔργων κατε ειν, ἄν τε ἀποκτιννυν- προσμDρῆται. ... Καὶ Ουδε ἐνταυθα στη τῆς Gουσίας δε των 'Pωμαίων νομαχθετης, ἀλλὰ - πωλειν,,ἐφῆκε τον νιον τῶ πατρὶ, ουδὲν ἐπιπαφεὶς

faci

42쪽

,- πικρον καὶ τυραννικον, καὶ τουτο συνει,κώρησε τῶ πατρὶ μέχρι τῆς τριτης πρασεως,, ἔν ' νίου χρηματίσασθαι, μείζονα δους,,uουσίων πατρὶ πατα πιαδος, ἡ δεσποτα κατα,,δουλον. θεραποντων μὲν γα δαραθεὶς σπαι, μεντα τὴν ἐλευθερίαν ευραμε ος, σντου το,,λοιπὰ πυριδ ἐστιν υἱῶν πρωθεὶς πο,,τον ἔστρος, εὐγενοιτο ἐλευθερος, πῖ τῶ πα- ,,τρὶ πάλιν ἐγίνετο έν το δευτερον πεμπολη- , θείς τε καὶ ἐλευθεραχθεὶς, οὐλος, ῶσπερ si ,, σῆς, τον πωτρος - μετα δε τὴν τρίτην,, ἄσιν ἀπηλλακτο του πατρος δευτον τον,,νορον --πως μεν οἱ βασιλεῖς ἐφυλαττον

43쪽

γω-- μυμ οις τον νομον, sex ἐκ πολλου, εὐκενον παραλαβοντες - ἐτολμησαν νε- ,,λειν, ἐκ πολ μὼν καὶ δελοδω καταλαμβώ,,-μεν, μαλις δ' ἐκ τῶν N in Πομπιλίου ..., δμώω - . . Quam summis nominibus Possem tueri Pinionem, tanquam Patriae Potestatis ad uspublicum relatio indubia sit, despero eandem aeque speciosa argumentatione Probare Valere, quum nomina quam argumenta magi Praefulgeant. Cum vero desit qui Per quadrata materiam dolasset, facile juvenili meo conatulindulgebitur desiderium absolutae disputati ni facienti magis, quam XPlenti. Caeterum cocta recosuere taedet. Ad Probationem, patriam potestatem ad jus Publicum esse reserendam v ann. 13. non arvi facere duco, quod definitiones illius Potestatis fere immanis jam inter Romuli nec non umae leges recenseantur, unde in Decemvirorum tabulas migrarunt. Ex regiarum Vero Ie6um numeroni lege ulla sanestum legimus, nisi quod ad

44쪽

sitionem, sive sacra facienda, sive Crimina Punienda, seu disciPlinam in Urbe ordinandam. Nec ignoratur Decemviros maΣ1mam Partem iuri publico definiendo navasse Peram. Is enim in ciyitatibus ortis augescentibus est legum ordo, ut Praeeant uris Publici constitutiones, quas tum longo sequuntur agmine privatorum jura stabilientes. Porro memoratu non indignum videtur, feminarum, quip-Pe quae nunquam, dum viverent, ex ure virorum exibant, nullam in Prognatos romanis legibus unquam sancitam esse Potestatem Se

vos ero ab iisdem in dominio legitime beri uoluisse; quod significanter, Publicum

quoddam inesse Patriae Potestati, indicat; qua de causa major quoque trinae manCiationis sollennitas ad filiumlam a potestate Iiberandum requisita est, duri filiamiam semel mancipasse sufficiebat O virilis scilicet sexus solum est ad Publica negotia gerenda relatio;

s Vix mihi quisquam persuadebit, strictam XII tabularum interpretationem, in pees.na sillifamilias soIum dotrina mancipatione loquentium Gai. I. 32. Ulp. X. 1. minoris in dimittendis filiabusfamilias nepotibusquo

sonennitatis unicam, Vel tantum primariam fuisse eam sam. Valde nam suspicor, em 4Itius esse repetendari.

45쪽

nec obstat, quod nepotibus emanciPandis una minoipatio satis fuit, quoniam in eos Potestas ex ordine genitori comPctebat A contrario quoque colligi Potest, nempe si veteris arrogationis in curiatis comitiis faciendae sol

chardio m diligentius exaratam comparationem Patriae cum dominica Potestate, qua quae dixi mire comProbantur. Accipiamus ergo Patris in Progeniem PO- testatem quasi imperium fuisse tum sequitur ejus natos venum dandi jus minime a dominio, quod est in rem jus esse Profectum M. Venditio liberorum romano Patri ComΡetens, quod ad formam Pertinet, talis quidem erat, minime vero quod ad notionem nempe e- ne Patrem novi erat, rem facere filium, insenuitatem, quae et libertas' audit, huic adimere;

not. 1.

1 interhoIΣne inuetrache. I. I. pag. 163. NiebuM. R. G. voI. II pag. 15. Noodi Gebauer, aliique h Alucinatus est igitur etiam Gibbon l. e. ann. a. Pag. 39. , cujus ingenii acies alioquin quam acutissima saasiaet Iuris artem mirum quantum auuerit, si Perpendimus, historicum eum fuisse, non Ctum.

46쪽

Const. 2. h. C. do tib caus. IV. 8 constivit Cod de at pol.VIII. 47. Pauli R. S. V. 1.semus contra, quoad in dominio erat, omnimodo rei loco habebatur; quocirca Dionysii

verba δουλος του πατρος κγ'' Patris servus erat), ut minus accurata intelligenda sunt, significantia ,ita erat Patri subjectus, ut sibi de ,,se vix ullum jus relictum fuisset. Patriae Potestatis vincula solvendi facultatem mox desideratam esse, nil mirationisi bet, maxime quod tam immania tantaque suerunt; nec reipublicae intererat, utrum quis sub Patris Potestate, an sui juris esset; sed sane

intererat, utrum quis liber homo, an Servus, utrum Civis, an res esset. Magis ero moribus,

quam legibus introducta videtur Patriam Potestatem in alium transferendi vel Prorsus eam tollendi facultas inde mos manciPatione, ter semelve acta, Prout de filio, aut filia familias nePotibusque sermo erat, liberos a Patria Potestate liberandi, i. e. emancipandi vel in adoptionem datione eos sub aliam subjungendi vel juri maritali, cui Proprie an nomen est filiamf., neptemve subjugandi.

47쪽

Non Possum, qui hic tropica locutione utar jura familiarum quasi pons sunt, quo inter se conjunguntur Publici privatique juris

litora utriusque igitur Partes nec non in doctrina de Pathia Potestate Commista rePerim, quis mirabitur Iura Publica alienare non licet, Privata licet magis esse, ut diCatur, publici juris esse Patriam Potestatem, obtinere conatus sum; nihilo secius de ejus alienatione loquimuri mo, forma alienationis illius mris, quod Publi cum Minamur, eadem est ac qua utuntur in rebus vendendis mancipatione liberi emancipantur, adoPtantur, in manum dantur mancipatione emtiones et venditiones fiunt. Quin o Privatorum utilitatem Parens

Potestatem suam suspensam reddere nae, Ol-- lere Permittitur, iidem illa ex jure Privato deprompta forma a siliolam noxiam Commis-- Sam Patris erat Plio, utrum Pecunia sarcire, an nati Corpus noxae dare mallet. Sed his omnibus haud moveor Permaneo in Pristina sententia. Vitae soCiales mores urgebant, ut jura, de quibus agimus, Possint mutari et quasi alienari, singulari admittere quod, quominu Teip. intererat, Cujusnam Potesιati hic

48쪽

aut ille subjectus esset, modo si institutum vigeret, eo facilius fieri potuit: inde in adoptionem datio. Deficiente, cui comPeteret O estas, hanc ipsam tolli necessum morte P

tris filiusf. sui juris fiebat; quid impediret,

quo minus, monente aut utilitate, aut monecessitate, liberaretur a jure viri Patris filium familias mancipationis inde usus i). a-

ritorum Potestas, manu Pr Prie audiens, eadem fere, ac in filiamf. Patria, Continebat jura mariti in uxorem, quocirca in Patris o estate simulque viri manu nulla Potuit haberi, atque Pater siliamfamilias in manu dando effecit, ut exiret illa e Patris in mariti familiam Pauca jam et de ninae deditione Praecipientes obtineamus, nec ea infringi quae de relatione Patriae Potestatis ad jus Publicum Prolata sunt interim securiores qui simus, nitamur in humeros . l. Unterhoigneri, qui nobis Don erit invitati columen. Inda-0 Forsan quis die sem emaneipationem Proprio eum in adoptionem datione comparandam e se emancipatione potestatem ad ipsum huic ubjacentem transferri, igitue eo tono eam finiri. Cui vero omparationi, Beet non insubtili standum non est aliud enim sequitue adoptionem, aliud emancipationem; ve missa actus Dema divorsa et subjectionis potestatisque relatione.

49쪽

gain vir laudatus noxae deditionem Proprie Pp nerationem Patrii juris fuisse quae quanquam Privati juris naturam habet, tamen si Publicis quoque juribus admittebati iri Libertatem enim nemo homo Publicum jus esse ausit negare, ne eam vendere licebat, attamen ob aes alienum creditori debitor addice-hatur, quasi ignoris loco; et, quod magis est, licebat liberum hominem ultro libertatem suam, quoad effectum scilicet, non quoad mris rationem, Vendere, Pretioque accepto quasi servus fiebat autoratus. Qui summi boni op- Pignerationem non abhorruere, eam eosdem in minoribus Permisisse, equidem nil miror.

Iam secundum ordinem Propositum di Piciamus de his, qui mancipio dabantur, i suae Potestatis fiant; nam ,emancipati in duo,

M sive . ves. 11. Pas. 159 sqq. n me legendum mancipatiς nee dormiviso aininum honus Festus videtur quamvis enim Prior orbi significatus in libris ICtorum sit frequentior, nae eonatana dicam, Posteriorem tamen tuentur tum formulae a Bri

50쪽

,,bus.' ait Festus . . ,modis intelliguntur, aut seii, qui aliorum fiunt dominil L .maniam ;,,quorum utrumque fit m ciPatione.' Emanci-Pati, qui aliorum fiunt uris, ProPrie sunt adOP-tati etα, de quibus in artiCC. H. Quae sequuntur de emancipatione Pro Prie sic dicta Pertinent 1 te us, quod est inter Romuli Q Anastasiique imperium. Nam quaecunque in hoc temporis Pervasto sanesPatio Patriae potestatis suerint fata C, ante Anastasianam constitutionem vi mancipationis ritus in liberorum emancipatione se er equirebatur haec vero lex Anastasiana faciliorem induxit formam, qua Priorem sollemitatem abrogatam esse, jam ex eo Colligere Poteris, quod XXVII annis Post Iustinianus o nastasiana iterum faciliorem formam Permisit jubens, vel sine sacro i. e. Principis rescripto emancipari Posse liberos, simplici coram magistratu facta declaratione.

soni. . ,emancapare allegatae) ,agros, Praedia, her seditatem mancipare i. a. mancipatione aliorum Laeero dominii, vendero.

o Cf. Dion Hia pag. 32 cit. O E. r. quas de coacta emancipatione sunt in D. s. D. si a Par quis XXXVII. 12), Miaque similia. O Const. 5. Cod de emanc liberor. VIII. 49 ann. 503. or Consti 6 Cod. ood tit ann. 53i.