Levini Lemnii medici zirizæi, De habitu et constitutione corporis, quam Græci krasin, triviales complexionem vocant, Libri II. Omnibus quibus secunda valetudo curæ est, apprime necessarii: ex quibus cuique proclive erit corporis sui conditionem, anim

171쪽

inter negotiatores honestos,& quotquot prae caeteris Aouilonios tracti soccupant,multi conspiciuntur virtutis spectata ac singularis prudentiae qua mrerum publicaru functionibus praeclare se gerunt, omnibusque se integros praebent dc inculpato S: Vr P tris vir illustris Petrus Carbonarins Brugis Oraudus, qui Orbo ' non uni sito Lernnio sed optimatibus quibusque V- rim nice carus acceptusque est, qui sibi demanda tasaccdmissas legationes qu aesturas, praetorias suntlaones stim maculaude obitatque exsequitur. Quod Vndepra . autem triobolares quidam infimeque sortis homi- si rutilanes ea barbae specie dc colore futiles sint, pleniri- rum mo-marum, qui hac atque illac profluunt, nec quid- res. quam pensi habent,aut frugi sunt corruptae educationi tribuo, quae naturae procliuitatem ad vitioios mores pertrahita hinc enim effcitur,Vt quisque tales inconstantes experiatur, fallaces, subdolos, Va-fros, astutos, ingenio Vario , Versatili, versipella,

obiter Punica lubricaque fide , ita ut in negotiandi contractibus non desit consultum illis fidere: ut qui tanquam anguillae ac murenae, elabantur; atq; in negotio quamlibet intri cato se expediant atque eluctentur. Quod si accedant alia lubrica L corporis vitia ; deterior est illis naturae conditio, de.

magisque improba, hinc scite Martialisue

Crine r&beriniger ore, breuu pede, lumineLUM, Lib. 6,

Rem magnam prae M ZOile si bonin es.

Quae vis illis indita est partim ab astrorum influxu, ipe Solis & Ilercurii vi; partim quae mihi videtur praecipua ac potior, ob humoris bilio11 ac spirituum tenuitatem que calore subtili perfilsa adhu- rdelis iusmodi actiones iIlos incitat atqtae impellit. Sunt qui. praeterea inter hos variae coditionis homines, nempe ardetiones, hoc est homines inquieti, clamosi,

feruidi, volubiles ac praecipiti quadam dicendi ce

leritate, qui bus ut apposite Iuuenalis;

172쪽

bitu, vulgo citrina. Febri tertiana unde.

Ingenium velox,audacia perdita, siermo Promtus se Uaeo torrentior,obiter illos Esse putes quemvis hominem, tum dicier vis

Grammaticu rhetorigeometres,pictor,aliptes, Augur, chenobates, medicus,magis omnia nouit.

Ies fere conspici solent pantomimi, histriones,circulatores, circumforanei, agyrs , hoc est, qui plebem ad nugas conuocant, rabulae, spermologi, Duccentae, qui incessu,manu, vultu,Oculis, Voce,gestibus actuosi sunt ac iactabundi, omnibusq; se ne foliis, contractibus, actionibus, conciliabulis, da-itiis immiscent atque ingerunt. In somno tumultuosi, ut qui exiliat, ob fervidos spiritus, qui etiam sopore oppressos erigunt atq. ad motum incitant, Multifariam enim flaua bilis mentem hominum informat, Variosque mores, studia;animi propensiones ac motus profert. Hinc siquidem euenit,ut quicunque calida dc sicca constitutione exsistit,atque inter cholericos censeri soleat, seroa sit, imperiosus,indomitus;

Impiger,iracundM,inexorabili acer; Iura negans sibi nata,mhil non arrogat armu. Hoc volo, sic iubeo, is pro ratione volunta3.

Qui tamen ut leni momento incandescat, ac sit natura irritatiorata subsidente bile cofestim deferuescit ira, ae redditur placabilis. Caeterum quum prςter flauam bilem quς vita naturalis dicitur,plures sint humoris huius differentiae, ac sua cuiq. natura & conditio, de singulis obiter differendum. Principio a flava bili a creatur pallida , eo q uo malum Aledicii quod citrium vocant, colore, ex viridi in luteum languescent: viget autem ineunte vere una cum sanguine iuuenili &q uod indies adolescit corpore, quo fir ut ea aetas illo anni tempore tertiana febri infestari soleat, si quando is humor oborta obstructione,putrescit, at q. extra venas effusus in

173쪽

flammatur: cui assinis est spuria notaque tertiana, sic dicta, quod non ex syncera flava bili, sed non- Febri, nulla pituitae parte excitatur. Nam aestuosa febris: o s. quae Graece ab ardore dicitur, ex rubra cholera intra venas concepta putredine, accenditur , quae deliria ac phrenesim, mentis'. alienationem inducit. Siquidem sic affectis absurda tu damsimulacra animo Obuersiantur, ac mentem formi- dine nocturnisque facibus trepidantem Exagitat vesana quiessemmifurentes, . Luc. lib. 7 Atque aliena premit seni terroru imago. Omnia siquidem iis conflagrare videntur, atque te

disicia, villae,praedia incedi funestiq; caedibus ac tu-- multu bellico omnia compleri, quorum pleraque terris cletiam cita febrim euenire lent, bilis fuligine ac se nnia. Duillis in cerebrum delatis. Q se si quado corpori

mentiq. insesta esse pergunt, confestim expurgata 'μη bili vomitu sudore, at uidelectione,quae radice Po- bterp-rtica perfici potest batque urinam prouocantibus, Ut est vesicaria,asparagus,apium hortense,anisi Zc foeniculi semen, immutanda victus ratio, reiectisque calidis, pinguibus, dulcibus,quae in bile promtissime transeunt, praeter uvas passas&glycyrrhinam, hoc est, radicem dulcem, exhibenda quae sanguinis Somnus feruorem temperant diluuntque.In primis autem bibesii vis somnus inducendas lactucis atque acetariiS, quae cerebrum omnes'. partes humectant ac reficiunt. Quum aute calidis Zc siccis omnibus biliosis multa noxia sint dc pernitiosa: tum nihil immodico labore,vigilia inedia, iracundia,Venereimmoderata simis a nocentius: Singula. enim horum vires exhauriunt'mauduac depeculatus: neq. enim aridis ac maciletis quid . pecoribus. quam adimi poteti, quin potius saginati postulant Simile ab

174쪽

tationem respuunt,nee coerceri ferro sustinent, ita extenuata corpora, dc quibus multa desunt, quae ad

firmum corporis habitum spectant, nulla sui parte mutilari, aut iis quidquana eripi debet. Caeterum alia est bilis species, quq a naturali ratione ac modo Vitellina excessit ac degenerauit. vitellina Medicis dicta ab

ιιθε. oui luteo, cuius colore refert & cosistentiam : nam immodico colore crassescit,atque igneum intenseque luteum colorem concipit, quam si putrescere contingat, atque inflammari,ardentissimas illas febres excitat. QSocirca cu haec bilis a mediocritate desciuit ac delapsa sit, contraria instituenda victus oleum ratio , quae extraneam qualitate demoliri possitat- camino que excutere: nam si similibus nutrimentis illa λ-

adiicere. uere tuerique pergas, eXasperabis intemperiem at

Pinacea que olea flammae adieceris. Est & alia bilis species pra L Porracea, a porri virore nuncupata: nam viridescit bitu. atque herbaceo colore conspicitur, quae in ventriculo ex vitiosis prauisque succis gignitur, atque O-

Ieraceis,cuius generis uint allium, porru, carpe, nasturtium,eruca, brassica,beta, chaerephyllon quum enim huiusmodi alimenta a natura domari Vinci q. nequeant, ac concoctione insalubrem succum elaborari, ex his porracea bilis conflatur , quae nonnumquam vomitu excussa, linguam dc fauces ama-rulento acutoq. sapore imbuit ita, ut aegre suauiO -

1i liquore elui queat atq aboleri. Solet quoq. noxius is humor nonnumquam in iecore ac venis ex

grauissimis morbis produci, si quando bilis lutea

deuritur vehementi extranei caloris incendio, quem vomitione excussisse pernitiosam atque eAi-Libr. r. tiale Hippocrates promintiat. Ex hac producitur a-pradict. e. liud etiam excrementum tum reliquis deterius, ab 3 s. aeruginis similitudine A.ruginosia bilis vocata, quae Etru - eX porracea Vehementius deusta conficitur. Siqui-

dςme custa intestore catricultimiditate inarescit,

175쪽

DE COMPLEXIONI B. LIB. II.

atque aeruginis speciein aemulatur, quod ex ignitis rebus . quibus bilis natura aptissime componi potest, dilucide perspicimus:nam ignis vis primum in candentes prunas ligna demutat: deinde in atroces carbones, postremo deflagrante prorsus igne sopitoque calore in cineres: ita in corpore humano, Simile ab primo crocea bilis conficitur ; deinde irritalescente igne is

calore praeternaturam porracea , cui succedit aem- carboniginosa,postremo glauca ac caerulea, quod Glast idc bin desa- Isiani dis herbae qua fullones ac tinctores pannos in- grat. ficiunt colorem referat, qui postremo in exactam Glasum. atram bilem transi utatur. ae bilis species vene- VVeet. natis qualitatibus imbutae, mentem malitiosis moribus, corpus vero foedis morbis coraminant; quorum pars magna aegre expugnari possitiit ac medi- Bilis ma- cantis opem respuunt, Vt sunt Carcinomata, cancri, lignit M. phagedaena, ab exsedendo nome sertita,mentagra, morphea carbunculus,sacer ignis, qui vulgoAnto nio asscribitur, herpes, Estionemus, qua aulici, qui LVM fere illi obnoXii sunt, Lupum Vocant, nam cutem morbus. ex hulcerat,ac earnem ad Ossa usque depascitur,illa q. cariosa essicit, ac membro vitam sensumque doloris adimit; quibus accedunt complures alii formi dandi ac cotagiosi morbi, quos haec humorum colluuies secum deuehit, sic ut non aIiud quam olidum & putre cadauer homines circumferant, Atque artus foeda sanie, tabo uentes. Vigilius De frigido se sicco corporis habitur cui quoniam homo M. . 'lancholici subest, atque atra bili obnoxiiin, illius quoque natura se conditio explicatur, quaque ratione expugnaripsit edocet.

C.Α P. V I. URigida dc sicca qualitatum coniugatio habitum

constituit loge deterrimum, quum. n. vitae fatus

ci cbseruatio in calido dc humido colluat; cui cedo

176쪽

set, quae vitae fometa acvaletudinis praesidia coterit lac depopulatur EVidemus enim in tota natura rerii liMora ac vicissitudine stirpes,animantes, homines,quδqὶ l. quid. spirant si quado calidari humida qualitate spoliari

contingit ac destitui, spectare ad interitum. Neque lenim Mors aliud statui potest aut aptius definitio e explicari, quam vitae ac spirabilis naturae abolitio, a atq. interitus, primarum q. qualitatum quibus humores subsidunt ac fouentur existinctio. Si quando Homo itaq; ad has qualitates deuentum sit vel ex morbi

multis conditione, ac natura, vel aetatis ratione atque an

fibus ex- norurn decursu, quisque sibi mortem imminere: p t- . persuadeat, ac non procul abesse vitae terminum; laatria incectos atque inopinatos casius qui omnibus lmomentis cuique nostiorum impendent, huc non referendos duco, quod praeter naturae ratICuem aci Fiolenter ingruant, vitamque praemature depopu-llentur: qui ut nemini terrori esse debent, aut me- ltum incutere, ubi vel iter ingreditur, vel mari se icommittit,quum tristiani hominis sit successctum

Securar euentum q. totius negotii, diuinae prouidentia cui ihominis , innitur,co an ei a dare: ita etiana in hoc corporis bain Chrisiani briu cui ex ircina minantur, non est quod 19e S in unde. fringatur aut languescat curadi corpor sinu ustria: ised a una aliquid vitaeruperest, ea adminicula a f&Non δε- menta adhibere non desinat :quae viiii est e possint non en- in producendis annoru spatiis, ita multa nobis Dei ldus ani- mu'ificetia suppetunt; quibus id cumulate perfici min. pollit,ut enim arbores infoecundas, cultαarque in- Simile ab duitria feraces reddimus,atq. agros steriles,longo arborum que arandi erendique su exhaustos, stercorando lo: agro- 1niari Damu5, acres ibit foecuditate postliminio se-jμn cuι, Dienta melliqi reddimus idoneos: ita quoque eo - .. - fora arida atque ad siccitatem inclinata alimentis

Luia fouendae accommodis erigimus atq. ad de-1tinatum l

177쪽

stinatum praefixumque vitς terminum, tamquam adoptatum pQrtu prouehimus: cuius rei lotiun-ldae spem, ac consequendae productioris vitae fidu- 'lciam , nemo, si aequus si eruditananaru aestima-ltor, improbare poterit, modo erecta in opifice, inesque omnia consistunt, in Ente ac voluntate ad ilillam sua quisti vota reserat, illiusq; arbitrio sin-lgula moderari fateatur. Caeterii quu humor mellacholicus frigidae & sicca qualitati subsit,nec villa statui potest habitudo. hinc emergit deterior, i aut minus commodam valetudinem costituat,dei huius conditione, natura,essessii, viribus,distere-l tiis, ecquat opere corpus animumq; assiciat disset rendum. Est enim maxima hominu pars ineunte severe & autumno quibus anni temporibus is hu- , t mor redundat atq; effunditur, melacholicis affe-l ctibus obnoxia, praesertim qui rebus politicis aut studiis liter ara atq; intepestiuis lucvorationibus ii sunt addicti. Siquide ex immoderata metis agita- l tione natauus calor exstinguitur', ac spiritus quia ri animales, tu vitales attenuati euatiescunt: quos Studiosii v exhausto vitali succo ad frigidum siceumq; ha- melanchol bi tum devergant. Duae autem constituuntur me- me o l lacholici humoris differetiae; una naturalis altera ti. i quα praeternatus corpori inest. Melacholia veroi qhomini itatiua exsistit ac familiari , caeteris mi- Melancho , t tior est,minusq; infesta Nam cum sanguj ne inve- lia du-l nas delato suae sortis ac conditionis me bra alit,il- ev. l lisque nutrimetaeministrativi sunt ossa, cartilagines Melancho 'ligamela, ervi: Est enim is humor decoctis ac li- eui hue quatis quadrupeda pedibus no absimilis , qui te rasi nil tore quoda inter edendu digitis labrisque x viscus M. i adhaerescunt quo sit ut retinendi vis inguine im- S Diti ab buat , ac redda pictiore: quonia ero Quado san- elixatis a-l guini subest atq; eius dulcedine diluitur: ut acer

178쪽

S acido prorsus aut peracerbo, ut ea quae fauces eX- lpor h*m' asperant, sed subaustero , quem Ponticum vulgo iri mes ' vocant ,qqalis est maturescens uua ex qua musta lcbstli exprimitus, quum nonda exael am maturitatem Simile a b eosequuta est, quale desinete autumno e Germa- lMcerbo nia ac Gallia in Bel P am defertur ad explendam ivilla. hominum auiditate ad desiderium uod quum iris alit acerbissimilian ut lingi iam radat melle ac luo condiunt, quod fastidiosis magis sapiat ac

palato sit gratius. Atqui ut floces& amurca olei vr sexvini naturam redolet,eundemque saporem latque odorem aliqua ex parte refert, ita succus lmelancholicus , qui a sanguine defluxit,eius sati- luam gustum l. retinet, lascia caminus apposita atrabilis hic hamor vocari factunet, quit nulla ad- lDe Acu sit adustio sed ut Galenus ait, sanguis aut succus lassect. lib. mela cholicus, qui nihil aliud est qua siccior den- 3. p. s. fiorq. pars sanguinis seci qui subsidet atq inimici

dolii decumbit, vigoremq. vini conseruat ac pro- lhibet evanescere, prorsius assimilis. Et quemadmodum vini in simiam seu floces, hoc est, purgamenta ac saeculenta proluvies, quae Belgis stu broe- dicitur Si mo der, vel potius a latu lenta turbida l. Ten in faece , dor usui est no stratibus in conficiendo vir illo. no enustico seu urenti, quod aquae vitae vel ardentis nomine plebi innotescit. Ita Occusmel liolicus. qui, ut triuiali verbo rem designe, sedimen est dccolamentia sanguinis, salutarem usum habet at que utilitate: nam pars Vna venas subit, suam 4.opera in san uiui praestat, altera superiseri cognata senisv-eκ assinis, b hepate in splenem derivatur , quaestis , -- postmodium in ventriculum effusa, cui sinistratur . parte incumbit, suaq. acrimonia ad ciborum appetentiam: atque edendi auiditatem stimulat, irritatque . Est aute id viscus molle , rarum,fungi

179쪽

Languinis fecibus destinatum, qu0d plerumq. ita

turgescit, ineam'. molem attolis tur excrementorti amuentia, ut homine oppressura videatur,

quod ipsum queritur Plautinus Jeno Cappadox:

Zaktudo e crescis,accrescis labor.

l Nihil metuo, nisi iis mediis disrumpar m fer. Q e corporis pars quonia agilitati ossic at, ac Shibuis ite redariis, cursori us, velit bus, serutariis moram L f thferat,atq. impedimeto at persuasum fuit olim imperitae plebi vel eximi id viscus, vel admoto

cauterio aduri, quu abs'. vitae iactura adimi nequeat, ut nec castori amphibio, hoc est, ambigui generis animanti testes, quos nuganturVenatores ljub, ab illo mordicus abripiatq. insequentibus obiici, quo vitam redimat: quamquam id visicus si stupra cis , modii intuitie cat, cohiberi potestac reprimi ab- .sinthii ''tici ac vulgaris usu, a plenio, polypῖdi Θ, sena, epithymio, rosmarino, cappare, cassuta fu- maria,phyllitide, quae vulgo scolopeiadria,ac linia

gua ceruina nominatur,amygdalis amaris,nucleis persic brum, tamarice ac mirica nasi excrescat, corpus attenuatur ac macilentam efficitur, sic ut

appositea raianusImperator siseu spleni pronun tiarita simile. Vt enim ubi fiscus atq aerariu prin

cipii augescit ac locupletatur, atteritur populus, ita excrescete splene cotabescit corpus ac macie Aconficitur. Quirita l. excogitatum sit hoc mem- bruma nature opifice, vili ardespumet,atq. ab

impuro lutulento'. sanguine reddat purgatius, modis omnibus enicienda, ne quid inc6modico cipiat: siquid e liene obstructo aut imbecillitate assecto , succus melancholicus per corpus undiq. diffusus fuliginoso ac fusco colore cute inficit , mentiq. variis imaginibus,ae spectris infestus est.

180쪽

guine, spiriciis incidi puriq. ex anat aquosus uritate mcn ca hilarescit, at . inter festiuos sodales liniocos, risus, facetias,leppres, lasset uia sunt effu-srquqd etiam viridis vinoq. liberalius perfusisvsu lvenire solet, qui tametsi natura tetrici exsistant, atq. iii Oioni vitae fione, froteio culis, superciliis, incestu se . critate quanda prae se ferant, ubi vino

incales ore incipiunt at l. inter praestantioris for- .no exhila - mae nymphaS Versan ir, Irontem exporrigunt, o-.νes 'rit, amne n q. ingenii ac inor uasperitatem eXcutiunt.

Sic noui sp cc abiles aliquot ac Senatorii ordinis viros vel ex naturae Coditione, vel vitae assuetudi- Melancha ne ab omni prorsus hominu colubernio alienos, iici quoi a facie vultuqiseii ero , caperata fronte, adductis sudo est se Iciliis, oculis t ruta intuentibus, de qui subinde in obliquia detorti obuiis minitari videatur, ipsb-que ait cctuteriorum incuteres qui tame in tu ellari coiecti , coetu a Gnniali deteista personaciabituq Stoico in obe undis saltationibus ac tripudiis per cic iis, a des essentio: cxpedati; veru peracta nuptiali celebritate, ruinis adingenia , ad pristinos mores ad solita grauitate erat redi ius. Qua b. ego costultor esse iis leo, ut hi usmodi sodalitiis se ingerant, sili Gq. congressus crebro venentur; quo , ex , tales scisint humanitatis usu & cosuetudine, . Thira cla atq. ab illa perforata seueritate desiiescere, ibiq.

sis ad conna bii societate 33 ditu patefacere. Splene- s litiis. ticis ita l. Jcquotquo iratura moesti sunt, inenteq. obnubila moderatus vim usus, corporis agitatio, conuentus &frequentia, . commodam. Qi- valetudinem vitaeque suaui ratem pariunt: hac ο-