장음표시 사용
291쪽
De artis corri telis e supersit a s
ar itaque variauit quoque sua figmenta; robur Viri viai, per centimanos prudentiam e tria ovis capita et sic porro alia, aeddidit: i ducta inde In Onitra antiquitatis, et pari hodii fabulae, ut adtrito apud undos idi alios, ita j quoque apud Graecos Seruataeque erigies et fornaae religionibus consecratae. etiam serius iam quoque usus ignorata necessitate ac caussa, et monstros simulacriforma iam diu displicente. Miramur Graecorum theogomas accos arogonias atqui eae non alium habuere ortum quam necessitatem stendi, symbolicis causia sarum et effectuum denotationibus in rebus physicis et diuinis constituendis Vt in Oriente per Aeones aut Daemones deductae erant potestates, δυναμεις, dem jurgicae, rerum quae cinde in primo Ente emanasse vulgo sunt dictae ita ab Hellenibus omnia fuere per το γενναν et per sirxes et g nerationes disposita; cum autem in mundo visibili substiterent. ea e chao deduxere per το εῖκος seu per Eridem)et D E corct, et inde reliqua abstractis in deos Versis, generatos alios ex aliis: hocque seu mellenicum et iam antea Pelasgi cum lymbolum. Ortum declarandi non naod poetis, quibus inexhaustum fontem figmentorum suppeditabat, verum et in philosophandi elementis ei seruatum; nec rerum Ortus per Monadem et Dyadem abhorrebat.
Soli Graeci seu naturae aliquo beneficio seu felici casu eo fuere adducti in corporis humani formis reddendis consillarent, nullo symbOlorum s et respectu habito, sed id agen tes, ut formae humanae similitudinem studiose exhiberent, mox et pulchritudinem, clandem absolutissimam,
292쪽
imaginandi vi assequendam, speciem atque hoc singulari studio factum esse credimus, ut Graeci soli fuisse dicendi int, qui sensum pulchri haherent, artemque ingendi, tum artes omnino Gliquas . perficerent Seruata sunt ex symbolica ratione tantum ea, quae aut pulchritudinem variarent, per sexum et aetatem et ita tum aut per attributa, aliaque externa quae non obtunderent sed acuerent
senium pulchritudinis et voluptatem inde perceptam. Cum in antiquiore ratione symbolica. cogitandi modo ductae essent species et formae. nunc ab imaginandi vi et modo processit omnis
ars, et placuere primo loco ea, quae formae elegantiam insignirent et Conspicuam redderent, eiusque elisum commendarent ex ipsa re maiestatem Iouis Herculis virtutem, Veneris venustatem et sic alia Prodiere signa ad formae praestantiana aliquam mente conceptam Iuno, Minerva Apollo, Mulae. Quod si assumerentur peregrina, ut Bacchus Cybele. sis, refingebantur ea ad eandem normam pulcherrimae fornaae ita nonnulla Thracica et Phrygia transiere in Graecam venustatem. Reiecta et spreta sunt alia quae notioni et sensui pulchrarum formarum repugnarent seruata et recepta sunt alia ex mysteriis, praesertim Bacchicis, nonnulla quoque ex Aegyptiacis; verum omnia ad iucunditatem oculorum et sensus comparata;
ipsa lasciuia Satyrorum et Silenorum. Contranunt picti aut sculpti sunt centiniani, nullus lupiter oculis trinis, aut alia similia iis quae Indi adhuc amant; non Apollo quadrimanus . v. Zenobius
293쪽
De artis corruptelis e supersiit et 77
bius Cent. I. s . At Gigantes φιοποδες non displicent oculorum sensui. Nec nisi sero Ptolemaeorum temporibus, Osiris. Anubis, Sphinx et alia, ex Syris Astarte placuerunt igitur in forma
humana aut unice, aut praecipue, Occupata erat
artificum phantasia seu mens. Vita per artes exculta, superuenit philosophia, qua quae accepta erant per sensus, reuocata sunt ad intelligentiam, seu a sensu abstracta eoque ea. quae per phantasiam fuerant inuenta et persecta,
iudicio et subtilitati cogitandi subiecta. Nonnullis
forte in artibus melius ex hoc ipso constitutis. ars ipsa coepit corrumpi; iterum illata est per eos. qui τα νοητα ad τὰ αἰσθητά et φανταστ κά retrahere, et diuina sensibus proponere volebant. subtilior cogitatio ad operum argumenta, et modos ea tractandi. Eaque res ingeniose, poetico fere ornatu, cum delectatione audientium, peracta, a Platone utique, reprehensionem non habuit. Ita tamen iterum se in artem insinuauit symbolicae rationis usus non quem aut poesis aut plastie postulat ab ipsa phantasia progenita ab. Primo loco nunc quaesitum est in arte, quomodo iudiciu in
α Est Iocus Dionis Chrysostomi notatu dignus
Or. XII. p. 39ς. d. Reisli ubi notiones diuinae naturae ait quatuor habere fontes, naturam hominis ipsam, qua innata nobis sit noti του θείου,εenεUm communem, poetas, leges latas, et artes euangendi τα θεῖα τρων δε ait, προκειαένων γενέσεων τῆς δαι/ιονίου παρ' ανθρωποις τολή d Eoυς. ἐμφυτου, ποιητικῆς, νομικῆς, τετάρτην φρυαεν τήν πλαστικήν τε σία δημιουργικήν των περὶ τρου θεῖα γαλματα καὶ τίς εἰκοναζ. Vltimum hoc disertius exponit in eqq. dignis quae legantur.
294쪽
animi hoc est abstracta actio, redderetur per spoclem ad sentias accommodate. Nunc quoque in antiquis signis et simulacris contemplandis adhibita est ingenii subtilitas in declarandis rebus. fabulis attributis aliisque, quae non tam ad arte nae inuentum operis, quam ad argumenti sculpturae interpretationem spectarentis . Noua nunc operum argumenta suppeditata fuere ab ingenio primum, tum a comminiscendi studio, per nouos mythos, nouas religiones ac ritus, per mysteria, et per philosophandi noua genera et excogitata. Primo quidem ingeniosa Graecorum elegantia in nouis inuentis praeualuit, cuius generis habentur allegoriae multae argutae et suaves, inprimis in numis urbium maxime Asae. quorum expectamus aliquando doctrinam aliquam symbolicam quae quidem multa habebit Ommunia symbolicis attributis signorum et gemmarum, passim quoque poeticis multa tamen propria et peculiaria. Mox ea cesssit indoctae audaciae disssona quaevis et inter se abhorrentia iungendi ut in signis pantheis. Prodiere formae
ingratae, inconcinne compositae, inficetae, Onstrosae. Ita inde a bellis ciuilibus et imperio ac dominatione ab Augusto et Tiberio constituta, prolapsa est ars ad superstitiones mysticas et commenta philosophica maxime Platonicorum serioris aetatis et nioris D quac superioribus commentationibus attigi.
b In parietibus ingendis prima facta pericula mon-
lis a natura veritate alienis, colligo e Vitruvii ratemorabili loco sita Vn, S.
295쪽
attigi. Accessere superstitiones peregrinae Aegypti
et Ucientis Actutum multoque a agi per altrologica et rugica commenta informia et pudenda, omnis ars est corrupta tandemque X tincta. Cum interea pulchritudinis ac perfecta artis omnino ratio nulla haberi coepisset, substitit ars in lineis extremis formarum ducendis cum elegantia et pulchritudo formarum nulla requireretur. sati erat, notiones quae pictura redditae esse debebant, si equi animo omnis fere ars credita est esse absoluta delineatione. Retractam dicere artem fingendi et pingendi a sua primordia designandi potius lineis cogitata, quam formas Xhibendi frequentior quoque usus habitus est picturae, contentae, sola circumlitione, et in medio aut via colore, ut monochroma esset, aut coloribus luidis, sine colorum lumine et umbra nec tamen linearum cura docte satis habita. Mox nec huius honos ac decus est seruatum; sed est prorsus dehonestata et inquinata ars permixtis informibus figuris hieroglyphicis et mysticis Orientis, ac magicis, indocte delineatis scalpro aut penicillo. Haec a me ab ipsa Graecae artis origine ad seriora tempora deducta firmare videntur id quod a me erat propositum, e symbolica loquendi aefingendi ratione, angusta ea et egena, strent ima-
o Quam comveridiariam dixit Petronius c. 3. Aegyptiis et etiamnum Indis ac Sinis usu habitam, etsi minus doctam. Num vero con Meridici rici Siae qua Sinnenisse fertia Philoxen s apud Pliri. XXXV. S. 36, 22 eodem eus dictae sint dubito; nam Ile eiusdem nec umius generis illae viae esse videntur, et laudi potius habitae quam rePrehenoa..
296쪽
ginandi luxuria licenter euagata cum melioribus aetatibus a praestantissimis ingeniis poetarum philosophorum, artificum intra fines ullos esset coercita iterum carceribus emissam corruptelas veri et pulchri infinitas tandem monstra et nugas protulis e quibus iterum liberata est mens humana, meliore sapientia et sensu veri et pulchri doctrinis et exemplis propositis exculta. Quod si non eadem euenere in Oriente, seu in Asia et Aegypto. etsi aliae quoque cautae commemorari Os uni, praecipue tamen obstiterunt religiones in de fomnaibus signis et adspectibus ex antiquis symbolicis
doctrinis deductis, mentes et oculos, ingenia et sensus, detinentes, ne ad sensum pulchri ac verias urgerent. Regnabant autem, ut in superioribus expositum est, mira philosophantium placita per symbola, allegorice et ambigue aut obicure declarata. Neque ab iis recessum est, nec per Iudaeos nec per Arabes, superstitionibus passim sublatis. cum vel fingendo et sculpendo numine es et interdictum, vel barbarie et ignoratione ingenia
es en obscurata et ad meliora studia inhabilia facta.
Sane quidem iam antea, inter Hellenas quoque. ex quo rudibus stipitibus et saxis succes erant signa et statuae deorum neces ita obtinui , ut symbolica ratione uterentur in diis seu ab Aegyptiis. Phoenicibus, Thracibus adsciscendis seu nouis religionibus condendis Postulabant quoque eandem operam sacra mystica et arcana Samothracica. Bacchica, Orphica Eleusinia ritibus variis cumulata, qui et ipsi erant shmbolici: etenim sol lennia
297쪽
lennia ista erant dramata, hoc est res symbolicas exhibentia ut facta ac gestia. δρωμιενα καὶ δεικνυ- ριενα; unde quoque factum est, ut religiones omnino meris ritibus et caerimoniis continerentur. Sermo quoque symbolicus in mysteriis principatum tenuit etiam tum cum verba propria iam in usu versabantur; Etiam vaticinia et oracula lusibus ex symbolorum ambiguitate petitis consulentes Iudificabantur intacta tamen mansere per comis plures aetates ut artium, ita litterarum et philosophorum studia, quamdiu sensus veri, honesti et pulchri humanitati meliori a natura insitus in melioribus Graecorum ingeniis est seruatus; quo corrupto vel extincto, ad barbariem ruunt ingenia mortalium, nulla suppetente Ope satis a.
lida ad res in pristinum statum restituendas. 1 PRO.
298쪽
INDICENDIS CERTAM lNIBVS LITTERARIIS ACADEMICIS 'SCRIPTAE.
Certaminum litterarioruna iuuentutis nostrae ac a demicae superioris saeculi anno LXXX l V. institutorum et praemiorum persolutorum, indictiones publicas apposueram in superioribus voluminthus in Volumni quidem tertio annorum LXXXV - LXXXVII , ut quarto annorum LXXXVIII -- XCV., Grunt annorum XCVI MDCCCl. Restant itaque vulgata de his certaminibus programmata a me quidem scripta annorum saeculi huius in VII. quandoquidem anno sequenti consultius visum est, operam hanc utilemadmodum et honorificam collegae MIT SCHERLI cIllo mandatam, a me deponi: Continuatam a me per annos XX l V. Cum ad annales nostros academicos condendos haud parum intersit, ut horum certaminum memoria seruetur, nolui committere ut postremae hae Vi scriptiones in opusculorum recensu desiderarentur. Me quidem cum haec in manibus haberem, haud uno modo affectum an meto sensi, cum nomina multorum praeclaraecipe iuue- IIum recitata a me relegerem, qui ab eo inde tempore grauissimis muneribus et honoribus sunt admoti,
299쪽
mdicendis certaminibιι liti acad. scriptae. 383
admoti meritis quoque suis clari quique et nunc nomina sua relegi laetabuntur: ita ut de utilitate huius instituti nulla dubitati esse possit. Est in his commentati de Alexandro M. id
agente, t Omnem terrarum Orbem commerciis mutuis
iungeret Prolusioni quartiae adiecta. Adiectae quoque duae Memoriae seu logia. in obitu AR mi L Η ΡΑΕΤZli ros et GEORGH L. B. D Ascis, scriptae a. Ialoccc via.
300쪽
α84 Certamen litterarium et praemia L
CONSTITUTA EX EIUS MUNIFICENΤIA
AB ACADEMIAE ORDINIBUS PROPOSITA
Reuolutis mensibus at diebus redierat quarto Iunii die iterum festa dux, qua natalem Regis nostri Indulgentissimi celebrauimus a).