Opus polyhistoricum dissertationibus 25. De osculis subnexisque de judae ingenio, vita & fine, sacris epiphyillidibus, absolutum; ob variarum gentium, per cuncta mundi climata usitatos ritus, ... curiosum ex omnium facultatum doctoribus annalium cond

발행: 1680년

분량: 1055페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

551쪽

visiva id debet concedi. Et Iranciscus Picco ominem libro de senseo visi cap. 17. Confirmatur, ait, haec opinio per reliquas cognoscentes facultates,nulla enim in homine est facultas cognoscens, quae pri ino ab objecto non moveatur. Ita mens a Phantasia,haec a Sensu communi,hic ab externis sensibus moveri dicitur.Similiter reliqui externi sensus per solatia receptionem sentiunt. Quare non eli putandum, te solo visu secus se habere. Confirmatur,quia non est consonum rationi quod sensus eminentior caeteris, sibi solus mendicet objectum. Cons. Daniel Sennert. lib. VII. s. POL Ictent. c.II. Quod autem Sensatio aliter quam receptione speci rum fiere nequeat, patet: Nam ut sensio sit,sensum oportet ab alia

quo singulari determinari, cum ipse ad sensibilia omnia indifferenter se habeat, & nisi ita sat, causa non possit reddi, cur potius hoc quam aliud sentiatur. At nequit ab alio determinati quam Ob)ecto,quae determinatio reipsa est motio sensus,quaobjectunt recipitur. Non suscipitur tamen Objectum secundum Substantiam suam, quia haec ad sensum saepe non pertingit: Ergo quoad imaginem sive speciem. Quod si vero omnis Sensio provenit a

determinatione sive motione speciei sensibilis, etiam villis,quando in exercitium deducitur, visibilem speciem recipiet. Porro constat tum alios sensus ab excellente lensibili laedi, v. g. a veli mentiori sono auditu; tum visum ab aspectabili excellente. Quis enim nesciat nimio lumine visionem inhiberi,& aciem oculorum obtundi. Quidquid aute subjectum laedit, ab eo recipiatur opo tet; sed visibile excellens laedit visum, ergo a visu istud recipitu .

Majorem nemo,opinor, negabit. Minor experientia nititur. Itaq;

manifestum est visionem seri sola specierum visibilium intra oculos receptione, sive immissione, oboeeta representantium&vices eorum gerentium. Hoc supposito,dico; rem amatam oculis tanquam sensui externo objectam per eos ad sensus internos inprimis imaginationem deferri, quae dum ejus speciem ut pulchram apprehendit, sibique firmiter imprimit, eam desiderare incipit,& sibi adesse, ut Plato loquitur in imo unire cupit. Quod

desiderium quo magis intendit, eo vehementior evadit amor, adeo ut simul cor asticiatur de conturbetur. Cum videret, inquit Scria

552쪽

DE OSCULIS AMADRIIS IN GENERE.

iberus reddidit: a m ansas es malici das fac rh in i m , id est,

cor amore commoveri & quasi intumescere coepit. f. V I.Simile a Marsilio adductum nihil ad rem facit.Non enim quemadmodum lippus lippum facit,& mulieris menstruatae oculi speculum polluunt ; ita etiam amantis oculi suis radiis visoriis oculos amatae feriunt, & ad interiora cordis penetrant, idque ad mutuum affectum incitant. Lippientiumenim impuri oculi halitus vitiosos ex maligno humore pro manantes ad alterius adstai iis oculos e xtrinsecus tantum,transmirtunt,S cum oculorum I nicae vicinael partes tenerrimae sint,illas facili negotio siniti tabe inficiunt. Eadem ratione, si ment tuus sanguis etiam oculos invadit,eos quemaculat, trulenta ejus esiluvia speculi, ceu corporis

dens, glabri & pellucidi, extrinleca saltem superficie excipi &contaminari necesse est. Confirmatnostram sententiam suo calculo Martinus Debio Liba.disquisit.Magiosa'. 3. qu. s. . sc scribens: Visus,amoris initii ct incrementi duntaxat es occasio :Nam principio visae formae simulachrum visius offert imaginationi :quod mulachrum Phantasia volvens ac revolvens, causa es cur homo istud.Hemim judicet dignius esse, quod ametur 9 expetatur, rebWcueris ic incipit quis amare: mox amor praesentia rei amata foveturo, scit,non quoa objectum externis oculis videat, nam ct absentes agis amore cruciantur; si quod assidue de in cogitet, isiudque plinquam pares, Uimet, ibimet imaginando fomenta es faces praebeat amori.Et en si non intrinseeum malum foret, ct ab externapenderet misione,cur cum uressimuleandem videant. O ab ,dem isdeantur,nniniste deperis,contemnunt carteri ' Linituri,cta menstruatae vi fusjeculis inustae maculae,non ab ipsa visione o oculi organo manant, Ied velabhalitu infecto, per os ac nares erumpente, vel concavitatibus ocul. vicinis, Ufusioni mixtisdiritibus contagiosis. Ad oculum n. es foramen,cui indita pupisia,ex quaper nervum opticum visio proc Hr. io ne innoxia. Est etiamforamen cerebri aliud, unde nervus motivus,de fecundo nervorum tofugio natus, prodit, per hoc foramen

553쪽

s o DISSERTATIO XIII. spiritus er inde per exteriores oculi partes, ct orbis i ius circum .rentiam, inter palpebr- ct tunicam candidam,hujubmodi ores ii Eanr Iungo locum ex Francisci Ralsi Philosophia sacra cap. 63. Quae demenstruo sanguine, amrmant, quit, tessa esse ac fabulosa, ipsum indieat experimentum. Versamur enim quotidie cum menstru tis citra ullam noxam,a quibus tamen ,si vera illa essent, neque lapides, neque ipsa durissima metalla illaesa esse possent. At verbmenstruus sanguis est ipsemet, quo mulier nutritus , qui nonnunquam ob solam redundantiam citra ullam pravitatem emittitur, aliquando etiam ob malam qualitatem, qualis tamen est in reli. quo sanguine. g. VII. Secundum Ticinum autem, & Valgerionam, amantium oculorum radii visorii,non tantum extrinsecus amatae oculos efficiunt sed aculeos ad cor usque penetrantes transmittunt. Verba IIc m Icl. m. 79 . Operum Platonis haec sunt; quid mirum, si patefa

cIm oculm ct insentus in ahquem,radior um suorum aculeos in adpa ι oculos seculatur, atque eti- cum aculeis sis, qui Spirituum vehicula sunt, anguineum istam vaporem, que iritum nuncupamin,imrendis. Hinc virulentus aculem transverberat ocuus, cumque a corde

percutientis mutatur vominis perculsipraecordia, quasi regionem propriam reZetit, cor vulnerat,inque ejus duriori dorso hebescit,reditur, anguinem. osteriora haec verba Valleriola ita exprimit Hic pirianu incensus o jam amata rei decie agitatus, cor exagitas,in ammat,

uritque nimio motu atque caloris Uu, dum vehementer oriri re ammia amans desiderat, dumque vicissim ista nitentes in i m oculos comvenit, adeoque mutuo affectu amantes visorios utrinque manantes radios complicant se commisent annon assecta amatorio praecordiast tali telo geni, ct una cum essectu mutuo alter alterius amorem combiber' me omnia Marsilius Appuleji exemplo conssemat,Lib.X Milesia r. ius inquit omnta,er origo praesentis hujus doloris, etiam medela ipsa e salin unica mihi tute irae es. Vi enim tur oculiper meos

oculos ad intima dela pracordia, acerrimum meas medullis com mens incendum. Ergo miserere sua ea apereuntis. Et Lysiam Orai rem Thebanum amantem Pharisum Myrrhusium ita introducis: D-

asin Psaiari vultum inhiat , Phaedrus in oculos L Uae scintilla uo

554쪽

ng os s AMATORIIS IN GENERE. s r

rum defigit oculorum, cismariis scintillis una transmittit ossinium. Radiu Phaedri radis Di facile copulatur, o ritui quoque facile jungitur itis. Vapor hujinmodi Phaedri corde genitus Limpas impeti praecordia,quorum hebetudine sit compactior se in priorem Phaedra relabitursanguinem; ita ut Pharii singuis, quod mirum es, Iam i icordesit L siae.Hinc ad clamorem confestim proumpit uterque: L

si, ad Phaedrum: or meum Phaedre, harissima vicera. Pharisin ad- siam: Od iratus meus, o meu anguis, L O. Sequitur Phaedrus L fiam,quia corsu scis humorem Sectatur Phaedrum fias,quia sn guineus humor vas proprium postulat uam exigisserim. Verum Lysias sectatur Phaedrum ardentius. Facilius enim cor e minima humoris sui particula, quam humori e sine corde proprio vivit. Rivm sonte agis quam fons rivulo iniget. Igitur ut ferrum, qualitate Magnetis are pia, adlapidem hunc trabitur quidem, lapidem vero non attrahit: Ita Lysias Phard um magis quam Phaedrus 6siam sequitur. g. VIII. Verum enim vero magnas nugas agunt qui tali modo philosophantur. Sane si tanta vis in ellet amantium oculis eorum-m radiis visivis,ut instar aculei vel teli ad intima cordis penetrarent, nunquam amata ab amantis amore tuta esset, nec unquam amantes ab amata contemnerentur, quod tamen saepius multis

usu venire solet,qui illud Ausonii ingeminant:

Hanc volo,quae non vult,illam quae vult ego nolo. Imo si radii ex oculis in alterius oculos transmissi provocatent amorem, obtenta re amata,amoris igniculi non extinguerentur,

sed majus in dies pluribus aliis de novo receptis, caperent incrementum, cui autem quotidiana experientia reclamat. Pothi fari Egyptii uxor ardentissmo amoris cestro percita quotidie in Josephum oculos detorquebat, nec ullum requisitum ex mente Ficini ejusque hypera istae valleriolae, tam in Josepho qui Juvenis

erat lucculentus copiosorumq; spirituum,quam in Iuvencula libidinosa desiderabatur,nec tamen eorum oculi radiiq; visivi id efficere potuerunt,ut Josephus amore reciproco vicem referret. Sic Holofernes tota mente in Iuditham intentus erat, fixoque intuitu oculos in eam vibrabat, attamen tantum aberat, ut istius

aspectus quamvis gratiosust& amore plenus Iuditham illaquearet ejusque cor pari amore inficeret , ut potius illa

555쪽

affectu prorsus contrario , facto tamen heroico barbati hostis caput praescinderetisimilitet apud Ovid. Metamorph. l. l . citca fine-Viderat a veteris generosam sanguineTeucri Iphis axaretem humili de stirpe creatus, Viderat & totis perceperat ossibus ignes. Neque tamen hunc suum amoris ignem in Anaxaretis oculos vel cot radiorum vitoriorum virtute tra)icere potuit,sed illa Durior & ferro quod Noricus excoquit ignis, .

Et saxo,quod adhuc vivum radice tenetur,.

Spernit & it ridet, factisque immitibus addit Velba superba ferox,& spe quoque fraudat amantem. Notanter quoque disserit Caspara Reies V. 2 .ro. Si substantia aliqua ex corpore pulchro in aliud transmitteretur, non posset permanentiam habere,quia vel esset aliquid in vaporis se ma vel radii igniti corpus ad illum amorem accendentes,quae tan dem substantiae tenuissimae,.vel antequam inciperentur,facile iis η medio disti parentur, quod dc receptae facerentia Sedcu videa- .mus affectum &desiderium tantopere non solum permanere, sed vexare,& amantem cruciare, id mille assectiones movere clarum est, quod concepta pulchri species imaginationi repraesentata continuo caeteras facultates etiam movet,ut in illius species obj ctum assidue feratur,illud cogitet,ardenter desideret, atque poti xi exoptet.Fenestrae igitur tantum sunt oculi, quae speςiem exte nam amatae ad intcriores domus partes transferunt,&quidem ast

interiora amantis non amatae.. Eam ob caulam Rex David itai Deum precatur, Pia CXIX.v. 37. Averre oculos meos ne videant manitatem. Et Christus in Evangelio dicit: Matth .1. v. a I. ut vi derit mulierem ad concupiscendam eam, jam adulterium cum ea commisit in cordeseuo. Quare etiam Jubet Dominus, Euod sit oculus tuu sandalizat te, ue eum,drprojice abste bid. V.29..gIX.Secunda causa exicina est conversatio & colloquia,prae primis amatoria cum objecto illo pulchro: Quando enim iste quentcn offertur persona amata, pedetentim fortius imprimitur mus pulchra species imaginationi,d affectus hic magis ac magis augetur,ita ut imaginatio continuo talem speciem sibi repraesen-

556쪽

DE Os s ALMA RIIS IN GENERE.

tet,de tali perpetuo cogiter, tuam anxie desideret, eaque ratione tandem,utSenecasiabet labitur totas furor in medullas, Igne furtivo p laxte vena in Hippolyto, v. 278 seq.la conversatione liberiori praecipuum locum occupant tactus, quando solae manu S, facies aut brachia nuda attrectantur. Gregorius Nazianzenus ait Orat. VI.ia bam veluti rabie laborare,quia. lethale virus furoris amantium hiantibus unde quaque poris cordibus instillat. Concolor est sententia Hieronymi Libr. in Iovinianum, ubi scribit: incautos corporum tactus esse vicinos insaniae. Idem in vita Hilarionis ait: talius atque jocos esse moriturae virginitatis principia..Tertullian.Lib. deflectaculis cap. as. Dum sunt discolores sexus, una prava geri, quae commercio inquit scintillas libidinum,conflabellabant. Atque hunc effectum maxime producit sulum amatorium, in quo vari amantium ineptias observare licet. Prim denim illud Vel labellis porrigit ur, ut quasi hinc & hinc errantes amantium animas transfundar, quando collisa labra crepitant, & alligata mutuo' am tu corpora animarum quoque mixturam faciunt, Petronius inSatyrica cap XCII. Perquam belle Aristaenetus Lib.a. 43.7 de osculis interam antes : ἐγγει se του ς οματος ii καρ/ἰλη-των ΘΚων. Hoc est, . tum corproramum Ori, proximaque anima, ianuae suae. Et eodem

αυτὴ γλυκῶαγ νεται τι νψυχων Non admotis solum pectoribus, sed

juncta per oscula ipsis etiam animis hoc enim Olculum potest, hoc petit. Festinant invicem ad se animae per ora concurruntque circa labia,fitque ibi coitus animarum dulcissimus. Hiic respexit Plato carmine in Agat bonem, uti d est apud Laertium de A. Gelliun

Lbbro XIX. Noctium Atticarum cap. II.

Quod fortassis Gestius vel alius apud . undem &Macrobium Lib. u. c. a. in plures versiculos liberius transfudit, inter P seu depigrapha Petronii tali modo: xx x si Dum

557쪽

DISSERTAT O XIII. Dum semitritico suavio Meum puellum suavior, Dulcemque florem spiritus

Duco ex aperto tramite

Anima tunc aegra & saucia Cucurrit ad labias mihi, Rictumque in oris pervium, Et labra pueri mollia Rimata itineri transitus Ut transiliret nititur.

. Tum si morae quid plusculae Fuisset in COITU OSCULI, Amoris igni percita

Transisset, Z me linqueret. Et mira prorsum res foret, Ut ad me fierem mortuus, Ad puerum ut intus viverem. . Rusdem census est illud Lucilii Satyra ao. Eduxique ollis animam in primoribus labris. Osidius Libro Amorum Elegia v. Linguarum commercia appen

- - - - Tota Iabellis

Lingua tua est nostris,nostra recepta tuis. Concinit Petronius non multum ab initio Satyri: Qualis nox fuit illa, Dii Deaeque Quam mollis torus, haesimus calentes, Et transfudimus hinc & hinc labellis

Errantes animas, valete curae,

Mortalis ego sic perire coepi. Ex recentioribus Iob. Pierim Valerianus inter P oemata varia Himroglyphicis annexa collacteum hoc exhibet, p. m. io . MA '

cinam animam & corpus geminum qui dixit amorem, Ore uno geminas vult animare tubas. Sed pietas,& rara patrum sapientia, certam Edocet este animam,corpori utrique suam.

558쪽

Nec paritas facit ulla, vel omnis ομοιομεeia Ut duo quae numero sint, ea in unum abeant. Nec te adeo rerum quae fertur ὀμους- , fallat,

. Verum animam invenias animae ceu glutine quodam: Conjungi, id quotiensoribus ora premas. Ergo nota una potest dictum emendare Platonis νNempe ubi scriptum olim σωματα fac σωμα. g. X. Secundo lingua prolata aliquem ad basiandum invita bant,id testatur Plautus Asinar. Actu IV. Scena I. Forte si tussire o coepsit, ne sic tussiat, ut cuique linguam in tussiendo proferat. Quod illa autem simulet, quasi gravedo profluat, hoc ne sic faci- aut Tu labellum abstergeas potius, quam cuiquam savium faciat

ciat. Nota inquit, vetorum oscula solitos transderelinguam, ac proserpentem bestiam facere V invicem salivas oris miscςre.Itaquet eleganter Catusius Epigrammate Elegiaco X.de Galgo: Sed nunc id doleo, quod purae impura puella: Suavia conjunxit spurca saliva tua. Et osculantes, ut sunt ineptiae amantum, rogabant amicam, sali vium sibi faceret. LDoura savium, , inquit hiae longe diversum aicommuni usu significare autumo ; & salivam expono, quam suspiciosus amator aliorum oculis prodi aut palam fieri non vult. Quo sensu & Caiustus, sed nunc id doleo &c. Et Lucretius Lib. I n- - - - Iunguntque salivas oris,& inspirant pressantes dentibus ora. Conser. Comment. Dubmanni ad cit. Quandoque tinguis ex ertis colludebant, unde Phrasis peculiaris, columbatim labra conserere vel labris alicui columbari originem duxi t. Viri nubmanni commentar a Plausi lin. AEI. I. Sc.3. t. sq. Plautus Asinar. ALI. . Sr. 3. vo- calfacereproserpentem besiam, Graecis dicitur κι γλώτ τμα. Ad.

illud osculum digitum intendit Appulum libat . iusiar. uids

hic inqui, es mea se vitas,cum paratus. Aunosuaviolo inIerim recreatus, per istum ignem agari Z Et cum dicto arctius eam complexu ,corpisis arniamque aemula libidine in amoris flarilitate conger

559쪽

manescenti mecum, jampatentis oris halitu cinnameo, se occursantulinguae issu necfareo prona cupidine adlubescente, pereo inquam. Et Lib. VI. parum ab initio. Si quis afuga retrahere,vel occultam demonstrare pol rit fugitivam Regis filiam, Veneris anciliam nomine e=chem ; conveniat retro metas inartiin, Mercurium praedicatorem,

accepturus Indicina nomine septem S A VIA S VAVIA, & unum blandientis adpulsu linguae longe mellitum. Easdem tibiasii a Bibulgus Lib.I. Elegia IX. Et dare anhelanti pugnantibushumida linguis Oscula Talia quoque Sannaetarim desideravit Eb.I. igrammatum sic canens ad Mnam :Sexcentas Nina da, precor,roganti Sed tantum mihi basiationes e Non quas dcnt bene fratribus sorores , Nec quas dent bene filiae parenti, Sed quas nupta rogata det marito ;Et quas det juveni puella charo.

Iuvat me mora longa basiorum, Ne me tam cito deserat voluptas, Nolo marmora muta,nolo pictos Dearum Nina basiare vultus: Sed totam cupio tenere linguam Insertam humidulis meis labellis. Hanc& sugere, morsiunculasque Molles adficere, & columbatum In morem, teneros inire lusus, Ac blandum simul excitare murmur ;Haec sunt suavia dulciora melle Hyblaeo,& sculae liquore Cannae, Haec sola Ambrosaeque Nectarisque Succus fundere, sola habere possunt.

Et Iob.Iovianus Poritanus tib. I. amorum ad Cinnamam:

Da mihi basiolum mea Cinnama; quale furenti Antehac nulla viros comina surripuit. Cum

560쪽

Cumque meis pariter con)unge labella labellis, Proserpente mihi fit vaga lingua duplex. Morsibus in blandis desit den murmura desint, Exclususque vaga spiritus ex anima. Lascivum latis est,quod mollis Francia libat, Verum hoc aureolum est Cinnama basiolum.

Nec non Iohannes Secundus Basio decimo p. 86. Non sunt certa meam moveant quae basia mentem,

Uda labris udis conseris,uda juvant: Nec sua basiolis non est quoque gratia siccis, Fluxit ab his trepidus sorpe sub ossa vapor.

Dulce quoque est oculis nutantibus oscula ferre, Autoresque sui demeruisse mali: sive genis totis, toti ve incumbere collo, Seu niveis humeris, seu sinui niveo; Et totas livore genas, collumque notare, Candidulosque humeros candidulumque sinum. Seu labris querulis titubantem fugere linguam, Et miscere duas jacta perora animas: In que peregrinum distandere corpus utramque,

i Languet in extremo cum moribundus amor. Mebrcve,me longum capier, laxumque, tena Xque,

Seu mihi das, seu do, lux, tibi basiolum; Qualia sed sumes, nunquam mihi talia redde :Diversis varium laudat uterque modis.

At quem deficiet varianda figura priorem

Legem, submissis audiat hanc oculis e Ut, quot utrinque prius data sint, tot basa solus Dulcia victori det, totidemque modis. f. Xq.Sane osculo muliebri nihil suavius reperitur. Achillis Tarius libror Vis amoribus Leac pesse Clitophontra . m. 236. Imo Oiculum amantes super omnia beatos reddit, praesertim si sit mutuum; quorsum tot Poetarum suspiria tendunt. Hinc laudatus tor, Lib. I. re foti 8.de Amasia sua scribit:

SEARCH

MENU NAVIGATION